Lý thuyết Lịch sử 12 bài 14
Việt Nam trong những năm 1929 - 1933
1. Tình hình kinh tế
- Từ 1930 KT VN bước vào thời kỳ suy thoái
- Nông nghiệp: giá lúa, nông phẩm hạ, ruộng đất bỏ hoang.
- Công nghiệp: suy giảm
- Thương nghiệp: hàng hóa khan hiếm, giá cả đắt đỏ…
- Kinh tế tác động đến xã hội.
2. Tình hình xã hội
- Đời sống nhân dân điêu đứng
- Công nhân thất nghiệp, lương ít ỏi..
- Nông dân: thuế cao, ruộng đất bỏ hoang…
- Các tầng lớp khác gặp nhiều khó khăn
- Mâu thuẫn xã hội gay gắt: giữa dân tộc Việt Nam với Pháp và giữa nông dân với địa chủ ➜ bùng nổ phong trào Cách Mạng 30 - 31.
Tham khảo thêm: Thực trạng kinh tế - xã hội Việt Nam trong những năm khủng hoảng kinh tế thế giới (1929 – 1933)
Phong trào cách mạng 1930-1931 với đỉnh cao Xô Viết Nghệ - Tĩnh
1. Phong trào cách mạng 1930 – 1931
a. Nguyên nhân bùng nổ
- Tác động của khủng hoảng kinh tế
- Đảng cộng sản Việt Nam ra đời.
b. Diễn biến
- 2 ➜ 4 -1930 nổ ra nhiều cuộc đấu tranh của công nhân và nông dân:…
- Ngày 1-5 các cuộc đấu tranh bùng nổ trong phạm vi cả nước kỷ niệm ngày quốc tế lao động
- Tháng 6,7,8 phong trào diễn ra sôi nổi trong cả nước
- 9-1930 phong trào dâng cao ở Nghệ An, Hà Tĩnh..tiêu biểu là biểu tình của nông dân huyện Hưng Nguyên(Nghệ An) ➜ hệ thống chính quyền thực dân, phong kiến tê liệt➜ các Xô Viết thành lập.
2. Xô Viết Nghệ - Tĩnh
- Từ tháng 9- 1930 ➜ đầu 1931 các Xô Viết ra đời ở các xã thuộc các huyện của Nghệ An, Hà Tĩnh.Thực hiện quyền làm chủ của nhân dân, điều hành mọi mặt đời sống xã hội:
+ Về Chính trị: thực hiện các quyền tự do dân chủ cho nhân dân.Thành lập các đội tự vệ mà nòng cốt là tự vệ đỏ, lập tòa án nhân dân
+ Về kinh tế:tịch thu ruộng đất chia cho dân cày nghèo, bãi bỏ thuế thân, thuế chợ..
+ Về văn hóa - xã hội: xóa bỏ tệ nạn mê tín dị đoan, xây dựng nếp sống mới…
- Xô viết Nghệ Tĩnh là đỉnh cao của phong trào cách mạng 30-31
- Pháp thực hiện đàn áp, khủng bố ➜ từ giữa 1931 phong trào tạm lắng xuống.
3. Hội nghị lần thứ nhất Ban chấp hành trung ương lâm thời Đảng cộng sản Việt Nam (10 - 1930)
- 10 - 1930 hội nghị lần thứ nhất tại Hương Cảng (Trung Quốc)
- Quyết định đổi tên Đảng thành Đảng Cộng sản Đông Dương, cử BCH TW do Trần Phú làm tổng bí thư; Thông qua luận cương chính trị của Đảng
- Nội dung luận cương:
+ Chiến lược và sách lược của CMVN:lúc đầu là CMTS dân quyền, sau dó tiếp tục phát triển, bỏ qua thời kỳ TBCN, tiến thẳng lên XHCN
+ Nhiệm vụ: đánh dổ phong kiến và đế quốc
+ Động lực CM: giai cấp công nhân và nông dân
+ Phương pháp, hình thức…đấu tranh
4. Ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm của phong trào cách mạng 1930 - 1931
- Ý nghĩa: là cuộc tập dượt đầu tiên của Đảng
+Khẳng định đường lối đúng đắn của Đảng..
+ Hình thành khối liên minh công nông
+ QTCS công nhận Đảng CSDĐD là bộ phận của QTCS
- Bài học kinh nghiệm
Để lại cho Đảng ta nhiều bài học quý về công tác tư tưởng, xây dựng khối liên minh công nông, mặt trận dân tộc thống nhất, tổ chức lãnh đạo quần chúng đấu tranh…
Ôn tập kiến thức
- Diễn biến phong trào cách mạng 1930 - 1931
- Xô viết Nghệ - Tĩnh đã ra đời và hoạt động như thế nào?
- Nội dung cơ bản của Luận cương chính trị (10 - 1930) của Đảng Cộng sản Đông Dương
Phong trào cách mạng 1932 - 1935
1. Cuộc đấu tranh phục hồi phong trào cách mạng
Hoàn cảnh lịch sử:
Cuộc khủng bố của thực dân Pháp làm cho lực lượng cách mạng bị tổn thất nặng nề.
Hàng vạn người bị bắt, tù đày, các nhà tù như Hỏa Lò, Khám lớn, Côn Đảo …. chật ních tù chính trị, hầu hết các ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đãng, các Xứ Ủy bị bắt.
Chính sách mị dân của Pháp nhằm lôi kéo hay mê hoặc các tầng lớp nhân dân:
Về chính trị: tăng số đại diện người Việt vào cơ quan lập pháp.
Về kinh tế: cho người bản xứ tham gia đấu thầu một số công trình công cộng.
Về văn hóa – xã hội: tổ chức một số trường Cao đẳng; lợi dung tôn giáo chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc.
Chương trình hành động:
Những đảng viên trong tù đấu tranh kiên trì bảo vệ lập trường, quan điểm cách mạng của Đảng, tổ chức vượt ngục;
Những đảng viên không bị bắt tìm cách gây dựng lại tổ chức Đảng và quần chúng.
Một số đảng viên hoạt động ở Trung Quốc và Thái Lan trở về nước họat động.
Năm 1932, Lê Hồng Phong cùng một số đồng chí theo chỉ thị của Quốc tế Cộng sản tổ chức ra Ban lãnh đạo Trung ương Đảng.
6/1932, Ban lãnh đạo Trung ương thảo ra chương trình hành động của Đảng, chủ trương đấu tranh đòi quyền tự do dân chủ cho nhân dân lao động, thả tù chính trị, bỏ các thứ thuế bất công, củng cố và phát triển các đòan thể cách mạng của quần chúng.
Phong trào đấu tranh:
Phong trào đấu tranh của quần chúng như: Hội cấy, Hội cày, Hội hiếu hỉ, Hội đọc sách báo …
Nhiều cuộc đấu tranh của công nhân nổ ra.
Cuối 1933 tổ chức Đảng dần hồi phục và củng cố.
Cuối 1934 đầu 1935, các Xứ ủy Bắc Kỳ, Trung Kỳ, Nam Kỳ được lập lại.
Đầu 1935, các tổ chức Đảng và phong trào quần chúng được phục hồi .
2. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ nhất Đảng Cộng sản Đông Dương (3 - 1935)
Từ 27 đến ngày 31/3/1935, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ nhất họp tại Ma Cao (Trung Quốc), có 13 đại biểu trong và ngoài nước.
Xác định 3 nhiệm vụ chủ yếu của Đảng: củng cố và phát triển Đảng; tranh thủ quần chúng rộng rãi; chống chiến tranh đế quốc.
Thông qua Nghị quyết chính trị, Điều lệ Đảng,vận động công nhân, nông dân, binh lính, thanh niên, phụ nữ; về công tác trong các dân tộc thiểu số, đội tự vệ, cứu tế đỏ.
Bầu ra Ban Chấp hành Trung ương gồm 13 người do Lê Hồng Phong làm Tổng Bí thư, Nguyễn Ái Quốc làm đại diện của Đảng tại Quốc tế Cộng sản.
Ý nghĩa: Đánh dấu mốc quan trọng Đảng, đã khôi phục được hệ thống tổ chức từ Trung ương đến địa phương, các tổ chức quần chúng .
Tham khảo:
- Trong những năm 1932 – 1935, phong trào cách mạng nước ta được phục hồi như thế nào?
- Nêu nội dung và ý nghĩa Đại hội đại biểu lần thứ nhất của Đảng (3-1935)
Sơ đồ hóa kiến thức sử 12 bài 14
Soạn sử 12 bài 14
Hướng dẫn trả lời câu hỏi và bài tập trang 97 sách giáo khoa:
Câu 1 trang 97 SGK Sử 12
Câu hỏi
Nêu ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm của phong trào cách mạng 1930 – 1931 với đỉnh cao là Xô viết Nghệ - Tĩnh.
Trả lời
*Ý nghĩa lịch sử
- Khẳng định đường lối đúng đắn của Đảng, quyền lãnh đạo của giai cấp công nhân đối với cách mạng các nước Đông Dương.
- Khối liên minh công - nông hình thành.
- Là cuộc tập dượt đầu tiên cho Tổng khởi nghĩa tháng Tám sau này.
- Được đánh giá cao trong phong trào cộng sản và công nhân quốc tế. Quốc tế Cộng sản công nhận: Đảng Cộng sản Đông Dương là phân bộ độc lập trực thuộc Quốc tế Cộng sản.
*Bài học kinh nghiệm: Để lại bài học quý về công tác tư tưởng, xây dựng khối liên minh công nông, mặt trận dân tộc thống nhất, tổ chức lãnh đạo quần chúng đấu tranh …
Câu 2 trang 97 SGK Sử 12
Câu hỏi
Hãy nêu nhận xét về phong trào cách mạng 1930-1931.
Trả lời
Xô Viết Nghệ - Tĩnh mặc dù chỉ tồn tại được 4 - 5 tháng, nhưng đây là nguồn cổ vũ mạnh mẽ quần chúng nhân dân trong cả nước. Thể hiện nang lực lãnh đạo của Đảng cũng như tinh thần đấu tranh của các tầng lớp nhân dân.
Câu 3 trang 97 SGK Sử 12
Câu hỏi
Sưu tầm thơ ca ca ngợi phong trào cách mạng 1930 – 1931 và Xô viết Nghệ - Tĩnh.
Trả lời
Bài ca cách mạng – Đặng Chính Ký
“Kìa Bến Thuỷ đứng đầu dậy trước
Nọ Thanh Chương tiếp bước, bước lên
Nam Đàn, Nghi Lộc, Hưng Nguyên
Anh Sơn, Hà Tĩnh một phen dậy rồi….
Không có lẽ ta ngồi chịu chết
Phải cùng nhau kiên quyết một phen
Tổng này, xã nọ kết liên
Ta hò, ta hét, thét lên thử nào….”
Trên đây là những kiến thức trọng tâm sử 12 bài 14 đã được chúng tôi biên soạn với mong muốn giúp các em ôn tập và nắm vững các kiến thức lý thuyết của bài học này. Các em có thể tham khảo thêm những hướng dẫn soạn sử 12 bài 14 chi tiết hơn để trả lời tốt các câu hỏi và bài tập trang 97 sách giáo khoa.
Trắc nghiệm sử 12 bài 14
Câu 1. Ban chấp hành Trung ương lâm thời của Đảng cộng sản Việt Nam đã họp Hội nghị lần thứ nhất vào thời gian nào? Ở đâu?
A. Ngày 3 - 2 - 1930 tại Hương Cảng (Trung Quốc)
B. Ngày 10 - 1930 tại Hương Cảng (Trung Quốc)
C. ngày 3 - 1930 tại Ma Cao (Trung Quốc)
D. Ngày 10 - 1930 tại Quảng Châu (Trung Quốc)
Câu 2. Đảng cộng sản Việt Nam đổi tên thành Đảng cộng sản Đông Dương vào thời gian nào?
A. Tháng 3 - 1930
B. Tháng 5 - 1930
C. Tháng 10 - 1930
D. Tháng 12 - 1930
Câu 3. Trong các nguyên nhân sau đây, nguyên nhân nào là cơ bản nhất, quyết định sự bùng nổ phong trào cách mạng 1930 - 1931?
A. Ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng kinh tế 1929 - 1933
B. Thực dân Pháp tiến hành khủng bố trắng sau khởi nghĩa Yên Bái
C. Đảng cộng sản Việt Nam ra đời kịp thời lãnh đạo cách mạng và nông dân đứng lên chống đế quốc và phong kiến
D. Địa chủ phong kiến cấu kết với thực dân Pháp đàn áp, bóc lột thậm tệ đối với nông dân
Câu 4. Từ tháng 5 đến tháng 8 - 1930, trung tâm của phong trào cách mạng chủ yếu diễn ra ở đâu?
A. Miền Trung
B. Miền Bắc
C. Miền Nam
D. Trong cả nước.
Câu 5. ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng kinh tế 1929 - 1933 nặng nề nhất đối với ngành sản xuất nào của Việt Nam?
A. Nông nghiệp.
B. Công nghiệp.
C. Thủ công nghiệp.
D. Thương nghiệp