Đọc Tài Liệu hướng dẫn trả lời các câu hỏi bài tập giải KHTN 7 Chân trời sáng tạo bài 23: Quang hợp ở thực vật, giúp các em chuẩn bị tốt kiến thức trước khi đến lớp cho nội dung bài học tìm hiểu về quá trình quang hợp ở thực vật, viết phương trình quang hợp, qua đó giải thích được ý nghĩa thực tiễn của việc trồng và bảo vệ cây xanh.
Giải KHTN 7 bài 23 Chân trời sáng tạo
Nội dung chi tiết tài liệu tham khảo giải bài tập Khoa học tự nhiên 7 bài 23 Chân trời sáng tạo:
Câu hỏi mở đầu trang 108 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Thực vật có vai trò rất quan trọng đối với tự nhiên và đối với đời sống con người. Vì sao thực vật được xem là "lá phổi xanh" của Trái Đất?
Trả lời:
Thực vật được xem là “lá phổi xanh” của Trái Đất vì: Trong quá trình quang hợp, thực vật sử dụng khí CO2 và thải ra khí O2 ra môi trường. Nhờ đó, hàm lượng 2 khí này được giữ ổn định trong không khí, đảm bảo sự diễn ra bình thường của quá trình hô hấp ở nhiều sinh vật sống khác.
1. Quá trình quang hợp
Câu 1 trang 108 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Quan sát Hình 23.1, hãy cho biết các chất tham gia và các chất được tạo thành trong quá trình quang hợp.
Trả lời:
- Các chất tham gia vào quá trình quang hợp là: Carbon dioxide, nước, chất khoáng.
- Các chất được tạo thành trong quá trình quang hợp là: Oxygen, chất hữu cơ (glucose, tinh bột).
Câu 2 trang 108 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Lá cây lấy các nguyên liệu để thực hiện quá trình quang hợp từ đâu?
Trả lời:
- Lá cây lấy carbon dioxide để thực hiện quá trình quang hợp từ không khí.
- Lá cây lấy nước để thực hiện quá trình quang hợp chủ yếu từ đất nhờ hoạt động hấp thụ nước của rễ.
Câu 3 trang 108 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Hoàn thành Sơ đồ sau:
\(? + ? \xrightarrow[Chat diep luc]{Anh sang} ? + ?\)
Trả lời:
Nước + Carbon dioxide \(\xrightarrow[Chat diep luc]{Anh sang}\) Glucose + Oxygen
Câu 4 trang 109 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Quan sát Hình 23.2, hãy xác định:
- Nguồn cung cấp năng lượng cho thực vật thực hiện quá trình quang hợp.
- Các chất vô cơ đã được lá cây sử dụng để tổng hợp nên glucose trong quá trình quang hợp.
- Dạng năng lượng đã được chuyển hóa trong quá trình quang hợp.
Trả lời:
- Nguồn cung cấp năng lượng cho thực vật thực hiện quá trình quang hợp là: năng lượng ánh sáng
- Các chất vô cơ đã được lá cây sử dụng để tổng hợp nên glucose trong quá trình quang hợp là: nước và carbon dioxide.
- Dạng năng lượng đã được chuyển hoá trong quá trình quang hợp là: quang năng -> hóa năng
Câu 5 trang 109 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Vì sao nói: “Trong quá trình quang hợp, trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng luôn diễn ra đồng thời.”?
Trả lời:
Nói: “Trong quá trình quang hợp, trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng luôn diễn ra đồng thời” vì:
- Trong quá trình quang hợp, nước và khí carbon dioxide được chuyển đến lục lạp ở lá cây để tổng hợp thành chất hữu cơ (glucose hoặc tinh bột) và giải phóng khí oxygen.
- Đồng thời, trong quá trình này, năng lượng từ ánh sáng mặt trời (quang năng) được chuyển hóa thành năng lượng hóa học (hóa năng) tích lũy trong các chất hữu cơ.
=> Trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng trong quang hợp có mối quan hệ chặt chẽ, hai quá trình luôn diễn ra đồng thời, gắn liền với nhau.
Câu hỏi củng cố trang 109 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Hoàn thành bảng thông tin sau:
| Quang hợp | Quá trình trao đổi chất | Chất lấy vào | Chất tạo ra |
| ? | ? | ||
| Quá trình chuyển hóa năng lượng | Năng lượng hấp thụ | Năng lượng tạo thành | |
| ? | ? |
Trả lời:
| Quang hợp | Quá trình trao đổi chất | Chất lấy vào | Chất tạo ra |
| Nước, carbon dioxide | Oxygen, chất hữu cơ | ||
| Quá trình chuyển hóa năng lượng | Năng lượng hấp thụ | Năng lượng tạo thành | |
Năng lượng ánh sáng mặt trời | Năng lượng tích lũy trong chất hữu cơ (Hóa năng) |
Câu hỏi vận dụng trang 109 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Tại sao khi trời nắng, đứng dưới bóng cây thường có cảm giác dễ chịu hơn khi sử dụng ô để che?
Trả lời:
Khi trời nắng, đứng dưới bóng cây thường có cảm giác dễ chịu hơn khi sử dụng ô để che vì lá cây thoát hơi nước thường xuyên làm hạ nhiệt độ môi trường xung quanh tán lá.
2. Vai trò của lá với chức năng quang hợp
Quan sát Hình 23.3, hãy cho biết:
Câu 6 trang 110 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Ở hầu hết các loài cây, phiến lá thường có bản dẹt và rộng. Đặc điểm này có vai trò gì trong quá trình quang hợp?
Trả lời:
Phiến lá thường có bản dẹt và rộng giúp thu nhận ánh sáng trong quá trình quang hợp.
Câu 7 trang 110 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Mạng gân lá dày đặc có vai trò như thế nào trong quá trình quang hợp?
Trả lời:
Mạch gân lá có vai trò: Vận chuyển nguyên liệu và sản phẩm của quá trình quang hợp.
Quan sát Hình 23.4, hãy cho biết:
Câu 8 trang 110 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Bào quan lục lạp trong tế bào thịt lá có vai trò gì với chức năng quang hợp?
Trả lời:
Vai trò của bào quan lục lạp trong tế bào thịt lá: chứa chất diệp lục có khả năng hấp thu và chuyển hóa năng lượng ánh sáng.
Câu 9 trang 110 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Vai trò của khí khổng trong quá trình quang hợp.
Trả lời:
Tế bào thịt lá chứa diệp lục, bào quan quang hợp của lá cây.
Câu hỏi củng cố trang 110 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Hãy cho biết đặc điểm và vai trò của phiến lá, gân lá, lục lạp, khí khổng trong quá trình quang hợp?
Trả lời:
- Phiến lá: Thường có hình bản dẹt, rộng. Có vai trò giúp thu nhận được nhiều ánh sáng cho quá trình quang hợp.
- Gân lá: Có mạch dẫn, phân bố dày đặc ở lá. Có vai trò dẫn nước cho quá trình quang hợp và dẫn các sản phẩm quang hợp đến các cơ quan khác.
- Lục lạp: Chứa chất diệp lục. Có vai trò hấp thu và chuyển hóa năng lượng ánh sáng trong quá trình quang hợp đồng thời lục lạp cũng là bào quan diễn ra quá trình quang hợp.
- Khí khổng: Thuộc lớp biểu bì lá. Có vai trò giúp cho các khí carbon dioxide, oxygen, hơi nước đi vào và đi ra khỏi lá một cách dễ dàng, đảm bảo cho hoạt động quang hợp diễn ra bình thường.
Câu hỏi vận dụng trang 111 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Ở một số cây có lá tiêu biến thì quá trình quang hợp diễn ra ở bộ phận nào?
Trả lời:
Ở một số cây có lá tiêu biến thì quá trình quang hợp diễn ra ở thân và cành. Ở những loài cây này, thân và cành sẽ chứa diệp lục (thân, cành có màu xanh).
3. Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình quang hợp
Câu 10 trang 111 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Liệt kê một số yếu tố môi trường ảnh hưởng đến quang hợp.
Trả lời:
Các yếu tố của môi trường ảnh hưởng đến quang hợp là:
- Ánh sáng
- Nhiệt độ
- Nước
- Nồng độ khí carbon dioxide
Câu 11 trang 111 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Cho ví dụ chứng tỏ các loài cây khác nhau có nhu cầu ánh sáng khác nhau.
Trả lời:
- Cây ưa sáng: Cây bạch đàn cần sống ở nơi quang đãng nhiều ánh sáng để phát triển.
- Cây ưa bóng: Cây lá lốt, mọc ở dưới tán những cây khác để phát triển, nếu trồng cây ở nơi quang đãng lá cây sẽ phát triển nhỏ và cứng, thân cây còi cọc.
Câu 12 trang 111 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Nêu ảnh hưởng của nước đến quá trình quang hợp.
Trả lời:
Ảnh hưởng của nước đến quá trình quang hợp của thực vật:
- Vừa là nguyên liệu của quá trình quang hợp, vừa là yếu tố tham gia vào việc đóng, mở khí khổng để trao đổi khí.
- Khi lá cây no nước, quang hợp đạt hiệu quả cao.
- Khi thiếu nước từ 40 - 60%, quang hợp giảm mạnh và có thể dẫn đến ngừng quang hợp.
- Có vai trò đối với sự dẫn truyền các sản phẩm được tổng hợp trong quá trình quang hợp từ lá đến các bộ phận khác.
Câu 13 trang 112 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Quan sát đồ thị Hình 23.6, hãy:
- Nhận xét về ảnh hưởng của hàm lượng khí carbon dioxide đến cường độ quang hợp ở cây bí đỏ và cây đậu.
- Cho biết nồng độ khí carbon dioxide trong không khí đạt bao nhiêu thì cây có thể quang hợp.
- Dựa đoán nếu hàm lượng khí carbon dioxide trong không khí quá cao thì quang hợp của cây sẽ như thế nào.
Trả lời:
Nhận xét về ảnh hưởng của hàm lượng khí carbon dioxide đến cường độ quang hợp ở cây bí đỏ và cây đậu :
- Quan sát biểu đồ ta thấy, ở cùng nồng độ khí carbon dioxide nhưng cây bí đỏ có cường độ quang hợp cao hơn cây đậu do chúng có nhu cầu khác nhau về ánh sáng.
- Nồng độ khí carbon dioxide trong không khí vào khoảng 0,008 đến 0,01% thì cây có thể quang hợp.
- Nếu hàm lượng khí carbon dioxide trong không khí quá cao thì cây có thể sẽ chết vì ngộ độc.
Câu 14 trang 112 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Quan sát đồ thị Hình 23.7, hãy xác định:
- Nhiệt độ tối ưu cho quang hợp ở cây khoai tây, cây cà chua, cây dưa chuột.
- Nhiệt độ môi trường mà quang hợp diễn ra bình thường ở phần lớn thực vật.
Trả lời:
- Nhiệt độ tối ưu cho quang hợp ở cây khoai tây là khoảng 32°C, cây cà chua khoảng 37°C, cây dưa chuột khoảng 39°C.
- Nhiệt độ môi trường mà quang hợp diễn ra bình thường ở phần lớn thực vật là khoảng 25°C đến 35°C.
Câu 15 trang 112 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Khi nhiệt độ môi trường quá cao Nhiệt độ quá cao (trên 40°C) hoặc quá thấp (dưới 0°C) thì quang hợp ở thực vật sẽ diễn ra như thế nào? Vì sao?
Trả lời:
Nhiệt độ quá cao (trên 40°C) hoặc quá thấp (dưới 0°C) thì quang hợp của hầu hết các cây sẽ bị giảm hoặc ngừng trệ vì các lục lạp hoạt động kém hoặc bị phá hủy.
Câu hỏi củng cố trang 113 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Khi trồng và chăm sóc cây xanh, chúng ta cần chú ý đến những yếu tố nào để giúp cây quang hợp tốt? Cho ví dụ.
Trả lời:
- Khi trồng và chăm sóc cây xanh, chúng ta cần chú ý đến những yếu tố như: nước, ánh sáng, nhiệt độ,… để cây quang hợp tốt.
- Ví dụ:
+ Cần trồng cây với mật độ vừa phải để đảm bảo cây nhận đủ ánh sáng, nước để quang hợp tốt.
+ Nếu nhiệt độ môi trường quá thấp cần có các biện pháp che chắn để cây không bị chết rét.
+ Đối với những loài cây ưa bóng như phong lan, khi trồng cần làm mái che để hạn chế cường độ ánh sáng quá mạnh.
Câu hỏi vận dụng trang 113 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
- Vì sao nhiều loại cây cảnh trồng trong nhà mà vẫn xanh tốt? Kể tên một số loại cây có thể trồng được trong nhà.
- Vì sao trong trồng trọt nên trồng cây với mật độ phù hợp?
Trả lời:
- Những loại cây trồng trong nhà thường là cây ưa bóng, không cần cường độ chiếu sáng mạnh, thời gian chiếu sáng dài để phát triển nên có thể trồng trong nhà mà vẫn xanh tốt : Một số loại cây có thể trồng được trong nhà: cây lưỡi hổ, cây kim tiền, cây vạn thiên thanh, cây ngũ gia bì,...
- Trong trồng trọt nên trồng cây với mật độ phù hợp để có thể đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng, nước, ánh sáng,... cần thiết cho quá trình phát triển của cây, giúp đạt được hiệu quả quang hợp mạnh nhất và thu được năng suất cao nhất.
Câu hỏi 16 trang 113 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Hãy cho biết quang hợp của thực vật có vai trò gì đối với môi trường và đời sống con người. Cho ví dụ.
Trả lời:
Quang hợp tạo ra chất hữu cơ cung cấp cho các sinh vật khác, giúp cân bằng hàm lượng khí carbon dioxide và oxygen trong không khí,...
Ví dụ: thỏ ăn cỏ, nhiều loại trái cây là nguồn thực phẩm bổ dưỡng và là nguồn nguyên liệu cho quá trình sản xuất của con người.
Câu hỏi 17 trang 113 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Vì sao quang hợp ở thực vật giúp cân bằng hàm lượng khí carbon dioxide và Oxygen trong không khí?
Trả lời:
Quang hợp ở thực vật giúp cân bằng hàm lượng khí carbon dioxide và Oxygen trong không khí vì:
- Quang hợp sử dụng nguyên liệu là Carbon dioxide.
- Sản phẩm của quá trình quang hợp là Oxygen.
Câu hỏi củng cố trang 113 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Trình bày ý nghĩa của việc trồng và bảo vệ cây xanh.
Trả lời:
Ý nghĩa của việc trồng và bảo vệ cây xanh:
- Giúp cân bằng hàm lượng khí carbon dioxide và oxygen trong không khí giúp điều hòa khí hậu (giảm hiện tượng hiệu ứng nhà kính).
- Giúp bảo vệ các nguồn tài nguyên thiên đất, nước sạch; hạn chế các thiên tai như lũ lụt, sạt lở đất, hạn hán,…
- Cung cấp dưỡng khí oxygen cho hoạt động sống của các sinh vật khác.
- Đảm bảo nguồn cung cấp thức ăn, nơi ở cho nhiều sinh vật khác trong đó có con người.
- Cung cấp đủ nguyên, nhiên liệu cho quá trình sản xuất trong đời sống con người.
Câu hỏi vận dụng trang 113 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Việc xây dựng các công viên cây xanh trong các khu đô thị, khu công nghiệp có vai trò như thế nào?
Trả lời:
Vai trò của việc xây dựng các công viên cây xanh trong các khu đô thị, khu công nghiệp:
- Giảm lượng khí carbon dioxide và khí thải, tăng lượng khí oxygen, giúp cân bằng hàm lượng khí carbon dioxide và oxygen trong không khí, điều hòa khí hậu
- Ngăn cản và làm giảm lượng khói bụi trong không khí.
- Làm giảm nhiệt độ không khí trong mùa hè.
- Tán cây giảm bụi, giảm tiếng ồn.
- Tạo cảnh quan đẹp mắt, giúp con người giảm căng thẳng.
Giải KHTN 7 Chân trời sáng tạo bài 23 phần Bài tập
Câu 1 trang 113 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Trình bày đặc điểm các bộ phận của lá cây phù hợp với chức năng quang hợp.
Trả lời:
Đặc điểm của lá phù hợp với chức năng quang hợp:
- Lá: Thường có dạng bản dẹt, phiến lá rộng giúp thu nhận được nhiều ánh sáng. Lá thường xếp so le và mặt lá thường vuông góc với tia sáng mặt trời để thu nhận được nhiều ánh sáng nhất.
- Gân lá: Có mạch dẫn, phân bố dày đặc có vai trò dẫn nước cho quá trình quang hợp và dẫn các sản phẩm quang hợp đến các cơ quan khác.
- Thịt lá: Có chứa nhiều lục lạp trong chứa chất diệp lục có khả năng hấp thu và chuyển hóa năng lượng ánh sáng trong quá trình quang hợp.
- Biểu bì có các khí khổng giúp cho các khí carbon dioxxide, oxygen, hơi nước đi vào và đi ra khỏi lá một cách dễ dàng.
Câu 2 trang 113 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Quang hợp có ý nghĩa như thế nào đối với sự sống của các sinh vật trên Trái Đất? Những sinh vật nào có thể quang hợp?
Trả lời:
Ý nghĩa của quang hợp với sự sống của các sinh vật trên Trái Đất:
- Cung cấp chất hữu cơ và năng lượng cải thiết cho sự sống.
- Giúp cân bằng lượng oxygen và carbon dioxide trong không khí.
- Trong chuỗi thức ăn tự nhiên, chỉ các các sinh vật tự dưỡng mới có khả năng quang hợp, tạo ra nguồn thức ăn cho nhiều sinh vật khác.
Câu 3 trang 113 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Vì sao trong bể kính nuôi cá cảnh, người ta thường cho vào các loại cây thủy sinh (ví dụ: rong đuôi chó)?
Trả lời:
Trong bể kính nuôi cá cảnh, người ta thường cho vào các loại cây thuỷ sinh (ví dụ: rong đuôi chó) vì: Các loài cây thủy sinh quang hợp, thải ra môi trường khí Oxygen, làm giúp tăng lượng oxygen hòa tan trong nước từ đó giúp các loài sinh vật sống trong nước sinh trưởng tốt hơn.
Câu 4 trang 113 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Vì sao trong nông nghiệp, để tăng năng suất, người ta thường dùng đèn để chiếu sáng vào ban đêm ở một số loại cây trồng?
Trả lời:
Trong nông nghiệp, để tăng năng suất, người ta thường dùng đèn để chiếu sáng vào ban đêm ở một số loại cây trồng là để cây có đủ lượng ánh sáng tối ưu cho quang hợp, giúp thúc đẩy quá trình trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng diễn ra liên tục để cây trồng sinh trưởng, phát triển, sinh sản tốt; rút ngắn thời gian canh tác.
Câu 5 trang 113 SGK Khoa học tự nhiên 7 CTST
Hãy nêu một số hoạt động bảo vệ cây xanh ở trường học của em.
Trả lời:
- Hưởng ứng phong trào "Tết trồng cây - Đời đời nhớ ơn Bác Hồ" trường em đã tổ chức một buổi chăm sóc cây xanh tại trường.
- Sau cơn bão vừa qua, trường em đã tổ chức hoạt động chăm sóc cây xanh trong khuôn viên trường vì cây cối đều bị ảnh hưởng nặng do cơn bão gây ra.
- Tổ chức các phong trào: phủ xanh đất trống đồi trọc, tết trồng cây vào mùa xuân,...
- Tham gia chăm sóc cây trồng ở vườn trường.
- Không vứt rác bừa bãi ra vườn cây.
- Nghiêm cấm hành vi bẻ cành, bứt lá.
- Tuyên truyền về lợi ích của cây xanh để nâng cao ý thức chăm sóc và bảo vệ cây trồng.
- ...
Các bạn vừa tham khảo toàn bộ nội dung soạn KHTN 7 bài 23 Chân trời sáng tạo: Quang hợp ở thực vật do Đọc Tài Liệu biên soạn, tổng hợp. Các em có thể dùng làm tài liệu tham khảo hữu ích trong quá trình chuẩn bị bài trước khi đến lớp.