Tài liệu hướng dẫn trả lời câu hỏi bài 1 trang 79 sách giáo khoa Ngữ văn 10 tập 1 phần soạn bài Tam đại con gà chi tiết và đầy đủ nhất.
Đề bài:
Tìm hiểu mâu thuẫn trái tự nhiên ở nhân vật “thầy” (anh học trò dốt làm thầy dạy trẻ) qua việc phân tích ba khía cạnh sau:
– “Thầy” liên tiếp bị đặt vào những tình huống nào?
– “Thầy” đã giải quyết các tình huống đó ra sao?
– Trong quá trình giải quyết các tình huống, “thầy” đã tự bộc lộ cái dốt của mình như thế nào?
Trả lời bài 1 trang 79 SGK văn 10 tập 1
Cách trình bày 1
|
Tình huống đặt ra |
Giải quyết tình huống |
Nhân vật tự bộc lộ |
|
- "Thầy" không biết chữ nhưng phải dạy học cho học trò. |
- Nói liều với học trò, bảo học trò đọc khẽ vì sợ người khác biết. |
- Không hiểu biết những vẫn nói bừa, làm bừa. |
|
- "Thầy" khấn thổ công, thổ công cho ba quẻ đều được. |
- Mê tín làm theo, tự tin cho học trò đọc lớn. |
- Đã dốt nát lại còn ngu muội, không cố gắng tìm hiểu mà dựa vào vận may. |
|
- Bố của học trò thắc mắc về bài học. |
- Thầy lấp liếm, che đi cái dốt của mình. |
- Sự dốt nát đi cùng với hành động khôn lỏi. |
Cách trình bày 2
- Miêu tả liên tiếp những tình huống và cách xử trí của anh học trò dốt nát nhưng hay khoe khoang lại liều lĩnh để làm bật lên tiếng cười phê phán.
Cần phải hiểu rằng bản thân cái dốt của học trò không có gì đáng cười. Ở đây là cười kẻ dốt hay khoe, hay nói chữ, cả gan hơn dám nhận đi dạy trẻ. Cái xấu của anh ta không dừng ở lời nói mà đã thành hành động. Cái cười được thể hiện qua nhiều lần:
+ Lần thứ nhất: Chữ “kê” thầy không nhận ra mặt chữ. Học trò hỏi gấp, thầy nói liều “Dủ dỉ là con dù dì”. Dủ dỉ đâu phải là chữ Hán, mà trên đời này làm gì có con vật nào là dủ dỉ, dù dì. Anh học trò này đã đi đến tận của sự dốt nát thảm hại và liều lĩnh. Cái dốt đã được định hướng. Anh ta vừa dốt kiến thức sách vở, vừa dốt kiến thức thực tế.
+Lần thứ hai: Ta cười về sự giấu dốt và sĩ diện hão của anh học trò làm thầy dạy học “Thầy xấu hổ mới bảo trò đọc khe khẽ”. Rõ ràng anh học trò làm thầy liều lĩnh bao nhiêu thì lại thận trọng bấy nhiêu trong việc giấu dốt. Anh ta vừa dùng cái láu cá vặt để gỡ bí. Đó là cách giấu đốt.
+ Lần thứ ba: ta cười khi thầy tìm đến Thổ công. Thổ công cũng được "khoèo" vào với anh chàng học trò láu cá này. Cái dốt ngửa ra cả ba đài âm dương. Thầy đắc ý "Bệ vệ ngồi lên giường bảo trẻ đọc to". Bọn trẻ gào to "Dủ dỉ là con dù dì". Cái dốt là được khuếch đại và nâng lên.
+ Lần thứ tư: Là sự chạm trán với chủ nhà. Thói giấu dốt bị lật tẩy. Cái dốt của Thổ công được chính thầy nhạo báng "Mình đã dốt, Thổ công nhà nó còn dốt hơn.” Thầy đã lòi cái đuôi dốt vẫn gượng gạo giấu dốt. "Dủ dỉ là con dù dì, dù dì là chị con công, con công là ông con gà". Đúng là tam đại con gà. Làm gì có con dù dì, vả lại con công đâu phải cùng nguồn gốc với con gà. Cái dốt nọ lồng cái dốt kia.
=> Ở mỗi tình huống gây cười trên đây, anh học trò làm thầy dạy học giải quyết tình huống anh ta đã tự bộc lộ cái dốt của mình. Mâu thuẫn trái với tự nhiên. "Thầy" dốt nhưng không chịu nhận mình là dốt, cuối cùng vẫn lộ ra là dốt.
Cách trình bày 3
Câu chuyện buồn cười ở việc anh học trò ít chữ nhưng lại khoe khoang và đi dạy chữ.
Mâu thuẫn truyện ngày càng được đẩy tới đỉnh điểm khi thầy liên tiếp được đặt vào những tình huống:
+ Lần thứ 1: Thầy không biết chữ kê, bị học trò hỏi gấp thầy nói liều “dủ dỉ là con dù dì”- sự liều lĩnh và dốt nát được bộc lộ.
+ Lần thứ 2: Người ta cười về sự giấu dốt và sĩ diện hão của ông thầy “thầy xấu hổ bảo trò đọc khe khẽ”, anh ta dùng sự láu cá để lấp liếm che giấu dốt
+ Lần thứ 3: Điểm buồn cười khi anh chàng tìm tới thổ công, thổ công ngửa cả ba đài âm dương, thầy đắc ý bệ vệ kêu trẻ đọc to. Cái dốt lúc này được phô trương
+ Lần thứ 4: Cái dốt bị lật tẩy, Thầy lòi ra cái đuôi dốt nhưng vẫn gượng gạo giấu dốt, cái dốt tầng tầng lớp lớp chồng chất lên nhau
- Trong mỗi lần giải quyết tình huống, cái dốt của thầy đồ dần được bộc lộ chân tướng. Thầy càng che giấu cái dốt càng chồng chất.
- Mâu thuẫn là thầy dốt nhưng không chịu nhận dốt, liên tục ngụy biện, giấu dốt.
Cách trình bày 4
Mở đầu câu truyện: Giới thiệu nhân vật thầy đồ dốt nát nhưng lại cố tỏ ra khoe khoang như mình là người văn hay chữ tốt. Đó là mâu thuẫn giữa dốt nhưng lại khoe khoang
- Dốt tới mức một chữ tối thiểu trong sách cũng không biết đọc biết viết.
- Dốt nhưng lại tự cho mình là một người hiểu rộng tài cao, tự cho mình là giỏi.
- Dốt lại khi biết mình dốt nhưng lại cố tình dấu đi cái dốt ấy để che mắt mọi người.
Mâu thuẫn tự nhiên ở đây đó là đã dốt rồi lại giấu dốt, tìm đủ mọi cách để che đậy cái sự dốt của mình, càng đậy rồi cái bản chất dốt nát lại càng bị lộ tẩy. Các tình huống được thể hiện đó là:
Tình huống 1: Gặp chữ “ kê” khi học trò hỏi gấp thầy không biết chữ đấy là chữ gì liền đoán bừa một phen “ dủ dỉ là con dù dì”. Sau đó còn dặn học trò khẽ khẽ kẻo người khác nghe thấy biết cái sai của mình. Không chỉ vậy thầy đồ lại còn bầy trò cúng thổ công xem đúng hay sai, xem cho chắc chắn, rồi lại cho mình là đúng còn bắt học trò đọc to .Qua đó không chỉ nói lên cái dốt nát của một thầy đồ “lởm” mà còn nói lên việc thầy đồ đã dốt lại còn mê tín.Nhân dân còn chê cười cái dốt của thổ công ==> Cách xử lí ở đây là nhờ đến thổ địa, nhưng là dốt nên mê tín để giúp che giấu sự dốt của mình.
Tình huống 2
: Khi bố của học trò hỏi thì vẫn cái việc che giấu dốt của mình, thầy đồ vẫn biện đủ lí do, lí sự chống chế, giải thích theo cái lí sự cùn của mình. Thầy còn nghĩ “ Mình đã dốt, thổ công nhà nó cũng dốt nữa “ . Biết được và tự nhận thức được cái dốt của mình ==> Cách xử lý của thầy đồ luôn giải thích vòng vo, thiếu logic, tự lật tẩy bản chất dốt của chính mình.Qua chỉ hai tình huống, cái bản chất "dốt" của thầy đồ đã được bộc lộ rõ ra. Cái mâu thuẫn trái tự nhiên ở nhân vật này là dốt >< khoe giỏi. Thầy đồ đi dạy học mà dốt đến mức cái chữ tối thiểu trong sách cũng không biết, không đọc được. Dốt như vậy mà thầy đồ vẫn ham khoe giỏi (sau khi khấn thổ công, "thầy lấy làm đắc chí lắm, hôm sau bệ vệ ngồi trên giường, bảo trẻ đọc cho to"). Sự hài ước của câu chuyện lên đến đỉnh điểm khi thầy đồ, dù đã biết mình dạy dốt vẫn cứ nhất quyết bao biện cho mình bằng một cái "lí sự cùn" hoàn toàn không thể tin tưởng được. Tất cả những hành động cố gắng "lấp liếm" cái dốt này, quả thực chỉ làm cho thầy đồ càng thảm hại hơn thôi.
Tham khảo thêm: Phân tích Tam đại con gà
-/-
Trên đây là gợi ý trả lời câu hỏi bài 1 trang 79 SGK ngữ văn 10 tập 1 được Học Tốt biên soạn chi tiết giúp các em soạn bài Tam đại con gà trong chương trình soạn văn 10 tốt hơn trước khi đến lớp.
Chúc các em học tốt !