Đề thi Văn vào lớp 10 chuyên tỉnh Sóc Trăng 2018
| SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH SÓC TRĂNG |
KỲ THI TUYỂN SINH LỚP 10 CHUYÊN Năm hoc 2018-2019 |
| Đề thi chính thức (Đề thi có 02 trang) |
Môn: NGỮ VĂN (Không chuyên) Thời gian làm bài 120 phút, không kể thời gian phát đề |
I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm):
Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi:
Sách kể chuyện hay... sách ca hát
.....(1) Nhiều lần tôi khóc khi đọc sách, sách kể chuyện hay biết bao về con người, họ trở nên đáng yêu và gần gũi biết bao. (2) Là một thằng bé con bị công việc ngà độn làm cho kiệt sức, luôn luôn phải hing lấy những lời chửi mắng đản đôn, tối trịnh trọng hứa với mình là lớn lên, tôi sẽ giúp mọi người, hết lòng phục vụ họ.
(3) Như những con chim kỳ diệu trong truyện cổ tích, sách ca hát về cuộc sống đa dạng và phong phú như thế nào, con người táo bạo như thế nào trong khát vọng đạt tới cải thiện và cái đẹp. (4) Và càng đọc, trong lòng tôi càng tràn đầy tinh thần lành mạnh và hăng hái (5). Tôi trở nên điểm tĩnh hơn, tin ở mình hơn, làm việc hợp lý hơn và ngày càng ít để ý đến vô số chuyện bực bội trong cuộc sống.
(6) Mỗi cuốn sách đều là một bậc thang nhỏ mà khi bước lên, tối tách khỏi con thí để lên tới gần con người, tới gần quan niệm về cuộc sống tốt đẹp nhất và về sự thèm khát về cuộc sống ấy...
(M.Gorki, Dẫn theo Tạ Đức Hiền, Tập làm văn THPT, Nxb Giáo dục, 1998)
a) Văn bản trên thuộc kiểu văn bản nào (thuyết minh, tự sự, nghị luận)?
b) Dựa vào văn bản, em hãy chỉ ra 02 tác dụng của việc đọc sách.
c) Xác định và nêu tác dụng của phép liên kết trong 02 câu sau:
(3) Như những con chim kỳ diệu trong truyện cổ tích, sách ca hát về cuộc sống đa dạng và phong phú như thế nào, con người tảo bạo như thế nào trong khát vọng đạt tới cái thiện và cái đẹp. (4) Và càng đọc, trong lòng tôi càng tràn đầy tinh thần lành mạnh và hăng hái.
d) Em có đồng tình với ý kiến “Mỗi cuốn sách đều là một bậc thang nhỏ mà khi bước lên, tôi tách khỏi con thú để lên tới gần con người” không? Vì sao?
II. LÀM VĂN (7,0 điểm):
Câu 1 (2,0 điểm): Hãy viết một đoạn văn (độ dài khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của em về lợi ích của việc đọc sách.
Câu 2 (5,0 điểm): Phân tích hình ảnh người mẹ trong bài thơ Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ của Nguyễn Khoa Điềm.
Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi
Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ
Mẹ giã gạo mẹ nuôi bộ đội
Nhịp chày nghiêng giấc ngủ em nghiêng
Mồ hôi mẹ rơi má em nóng hổi
Vai mẹ gầy nhấp nhô làm gối
Lưng đưa nôi và tim hát thành lời:
- Ngủ ngoan a-kay ơi, ngủ ngoan a-kay hỡi
Mẹ thương a-kay, mẹ thương bộ đội
Con mơ cho mẹ hạt gạo trắng ngần
Mai sau con lớn vung chày lún sân...
Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi,
Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ
Mẹ đang tỉa bắp trên núi Ka–lưi
Lưng núi thì to mà lưng mẹ nhỏ
Em ngủ ngoan em đừng làm mẹ mỏi
Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi
Mặt trời của mẹ, em nằm trên lưng
- Ngủ ngoan a-kay ơi, ngủ ngoan a-kay hỡi,
Mẹ thương a kay, mẹ thương làng đói.
Con mơ cho mẹ hạt bắp lên đều
Mai sau con lớn phát mười Ka–lưi...
Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi,
Em ngủ cho ngoan, đừng rời lưng mẹ.
Mẹ đang chuyển lán, mẹ đi đạp rừng
Thằng Mỹ đuổi ta phải rời con suối
Anh trai cầm súng, chị gái cầm chông
Mẹ địu em đi để dành trận cuối
Từ trên lưng mẹ em đến chiến trường
Từ trong đói khổ em vào Trường Sơn.
- Ngủ ngoan a-kay ơi, ngủ ngoan a-kay hỡi,
Mẹ thương a-kay, mẹ thương đất nước
Con mơ cho mẹ được thấy Bác Hồ
Mai sau con lớn làm người Tự do...
(Nguyễn Khoa Điềm, Ngữ Văn 9, tập một, Nxb Giao dục, 2005)
---Hết---
Đáp án môn văn vào 10 chuyên tỉnh Sóc Trăng 2018
I. Đọc - Hiểu
a) Văn bản trên thuộc kiểu văn bản thuyết minh.
b) Dựa vào văn bản có thể chỉ ra 2 tác dụng của việc đọc sách đó là:
- Sách kể những câu chuyện hay về con người, khiến con người trở nên gần gũi với nhau hơn.
- Sách ca ngợi, mang lại cái nhìn tích cực về một cuộc sống đa dạng, phong phú, lành mạnh tươi đẹp, giúp ta quên đi những căng thẳng, bực bội trong cuộc sống.
c) Phép liên kết: phép nối ("và")
=> Tác dụng: Nhấn mạnh về ý nghĩa, tác dụng to lớn của việc đọc sách đối với con người.
d) Đồng tình với quan điểm
Vì: đọc sách giúp con người phát triển và hoàn thiện nhiên cách, giúp con người tách dần khỏi phần bản năng (thú) để đi đến phần con người, hướng con người đến cái đích của chân - thiện - mĩ.
II. Làm văn
Câu 1. Tham khảo những gợi ý sau để triển khai vào đoạn văn của mình:
- Một trong những phương pháp để con người có tri thức là chăm chỉ đọc sách bởi sách là tài sản quý giá, người bạn tốt của con người.
- Sách là tài sản vô giá, là người bạn tốt. Bởi sách là nơi lưu trữ toàn bộ sản phẩm tri thức của con người, giúp ích cho con người về mọi mặt trong đời sống xã hội.
- Sách giúp ta có thêm tri thức, mở rộng hiểu biết, thu thập thông tin một cách nhanh nhất (nêu dẫn chứng).
- Sách bồi dưỡng tinh thần, tình cảm cho chúng ta, để chúng ta trở thành người tốt (dẫn chứng)
- Sách là người bạn động viên,chia sẻ làm vơi đi nỗi buồn (dẫn chứng)
- Tác hại khi không đọc sách: Hạn hẹp về tầm hiểu biết, tâm hồn cằn cỗi.
- Cần có phương pháp đọc sách hiệu quả: chọn sách tốt, có giá trị để đọc, phải đọc kỹ, vừa đọc vừa nghiềm ngẫm suy nghĩ, ghi chép những điều bổ ích, thực hành, vận dụng những điều học được từ sách vào cuộc sống hàng ngày.
Câu 2: Dàn ý tham khảo:
1. Mở bài: Giới thiệu tác giả, tác phẩm, hình ảnh người mẹ Tà ôi
- Tác giả Nguyễn Khoa Điềm xuất thân trong một gia đình trí thức cách mạng ở Huế, là nhà thơ chiến sĩ, là một trong những gương mặt tiêu biểu nhất của thơ ca kháng chiến chống Mĩ.
- "Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ" của Nguyễn Khoa Điềm sáng tác năm 1971, là một trong số những bài thơ hay của ông.
- Tác phẩm nổi bật với hình ảnh người mẹ Tà-ôi như là biểu tượng về người mẹ Việt Nam anh hùng.
2. Thân bài: Phân tích hình ảnh người mẹ
a. Khổ 1:
* Hình ảnh người mẹ dân tộc Tà - ôi:
- Vất vả, nhọc nhằn trong lao động sản xuất:
+ Vừa địu con, vừa giã gạo -> công việc chẳng nhẹ nhàng.
+ “nhịp chày nghiêng” -> dáng hình của mẹ hữu hình, “giấc ngủ em nghiêng” -> vô hình -> cảnh tượng em bé trên lưng giấc ngủ cũng chao nghiêng theo những cử chỉ của mẹ.
+ Mồ hôi nóng hổi, tấm vai gầy -> càng tô đậm hơn nỗi vất vả nhọc nhằn của mẹ.
- Khám phá tình yêu thương con sâu sắc:
+ Vai gầy -> làn gối êm.
+ “lưng đưa nôi” -> lưng mẹ hóa thành chiếc nôi êm ái.
+ Tim hát thành lời ru êm ái, thiết tha. -> Mẹ thương con phải gánh chịu những nhọc nhằn, gian khó ngay trong giấc ngủ trẻ thơ. Mẹ mong con mơ thấy hạt gạo trắng ngần -> cho một ngày mai no ấm, tươi sáng. Mẹ mong con khôn lớn, khỏe mạnh, trở thành người lao động phi thường “vung chày lún sân”.
-> Mẹ đã nhận về mình mọi vất vả lo toan để con có một giấc ngủ êm đềm -> tình yêu và đức hi sinh vô bờ bến.
- Tình thương bộ đội: giã gạo nuôi bộ đội, thương người chiến sĩ ngày đêm chiến đấu trong gian khổ, thiếu thốn, hi sinh.
=> Hình ảnh bà mẹ kháng chiến yêu con, yêu nước.
b. Khổ 2:
Hình ảnh người mẹ hiện lên trên nền một hoàn cảnh mới: mẹ tỉa bắp trên núi Ka-lơi.
- Tương phản: lưng núi to >< lưng mẹ nhỏ -> Nhấn mạnh nỗi vất vả, nhọc nhằn của bà mẹ địu con lên rẫy cuốc đất, tỉa hạt. Núi rừng hùng vĩ mà dáng mẹ nhỏ bé, hao gầy -> gian khó chồng chất.
-=>Vẻ đẹp cần cù, chịu thương chịu khó, bền bỉ, kiên trì của mẹ. Gợi hình ảnh người gieo sự sống, gieo mầm hi vọng
c. Khổ 3:
Hình ảnh người mẹ Tà-ôi được tái hiện trong chiến đấu:
+ Mẹ: “chuyển lán”, “đi đạp rừng” -> nhịp thơ nhanh mạnh, mang đến hình ảnh mới của người me.
+ Anh trai, chị gái -> cả gia đình, cả dân tộc đã anh dũng đứng lên chiến đấu chống kẻ thủ chung. => Gợi bối cảnh sôi động hào hùng của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, gợi hình ảnh người mẹ mạnh mẽ, quả cảm, trực tiếp tham gia vào cuộc chiến đấu chung.
- Cùng với mẹ, em cu Tai cũng hòa nhập vào cuộc sống hào hùng đó: "Mę địu em... ... Trường Sơn”
+ Cấu trúc “từ...đến” -> sự trưởng thành của em cu Tai.
+ Hiện thực: Lòng mẹ, đói khổ -> Đưa em cu Tai đến với chiến trường Trường Sơn, đến chiến đấu hào hùng của dân tộc. -> Tình yêu của mẹ đã làm nên sự trưởng thành kì diệu đó.
- Lời ru của người mẹ rộng mở, sâu sắc hơn:
+ Từ tình thương con -> mẹ thương đất nước đang lầm than, đau khổ -> cội nguồn của tình yêu quê hương, đất nước.
+ Mẹ mơ con: được gặp Bác Hồ -> đất nước thống nhất, Bắc - Nam sum họp, được làm người tự do -> là khát vọng tự do tha thiết, mãnh liệt -> trở thành giấc mơ đẹp nhất, lớn nhất của con người.
=> Tình yêu con, yêu đất nước đã hòa quyện, không tách rời trong trái tim bà mẹ Tà-ôi.
3. Kết bài
- Nội dung:
Qua lời ru con của người mẹ Tà-ôi trong những năm tháng chống Mĩ ác liệt, tác giả đã khắc họa thành công hình tượng người mẹ dân tộc thương con, yêu nước.
- Nghệ thuật:
+ Điệp khúc lời ru: tạo giai điệu trữ tình tha thiết, dịu dàng.
+ Cách ngắt nhịp linh hoạt -> âm điệu dìu dặt, vấn vương.
+ Giọng thơ trữ tình, ngọt ngào, tha thiết, trìu mến.
Tham khảo thêm bài văn mẫu: Phân tích hình ảnh người mẹ trong bài thơ Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Nếu không tự động cập nhật được đáp án, các em xem tại đây:
https://doctailieu.com/dap-an-de-thi-van-vao-lop-10-chuyen-soc-trang-2018