Tại sao thảm thực vật ở châu Âu thay đổi từ Tây sang Đông và từ Bắc xuống Nam?

Châu Âu là một châu lục có diện tích tương đối nhỏ, nhưng lại có sự phân hóa khí hậu đa dạng. Sự phân hóa này được thể hiện rõ theo hai hướng chính là từ bắc xuống nam và từ tây sang đông.

Thảm thực vật ở châu Âu thay đổi từ Tây sang Đông và từ Bắc xuống Nam

Thay đổi từ Tây sang Đông

Từ Tây sang Đông, châu Âu có sự thay đổi về khí hậu, từ ôn hòa ở phía Tây sang lục địa ở phía Đông. Khí hậu ôn hòa có đặc trưng là nhiệt độ trung bình năm cao, biên độ nhiệt nhỏ, mưa quanh năm. Khí hậu lục địa có đặc trưng là nhiệt độ trung bình năm thấp, biên độ nhiệt lớn, mùa đông lạnh, mùa hè nóng.

Sự thay đổi về khí hậu dẫn đến sự thay đổi về thảm thực vật. Ở phía Tây, rừng lá rộng phát triển tốt do có khí hậu ôn hòa, mưa quanh năm. Rừng lá rộng là loại rừng có cây thân gỗ, lá rộng, rụng lá vào mùa đông. Ở phía Đông, rừng lá rộng dần chuyển sang rừng lá kim do khí hậu lục địa, mùa đông lạnh. Rừng lá kim là loại rừng có cây thân gỗ, lá kim, xanh quanh năm.

Ngoài ra, sự thay đổi về khí hậu cũng dẫn đến sự thay đổi về thảm thực vật ở các vùng núi. Ở phía Tây, thảm thực vật ở các vùng núi có sự thay đổi theo độ cao. Ở độ cao thấp, rừng lá rộng phát triển. Ở độ cao cao hơn, rừng lá kim phát triển. Ở phía Đông, thảm thực vật ở các vùng núi có sự thay đổi theo độ cao nhưng không rõ rệt như ở phía Tây.

Thay đổi từ Bắc xuống Nam

Từ Bắc xuống Nam, châu Âu có sự thay đổi về nhiệt độ và lượng mưa. Nhiệt độ trung bình năm giảm dần từ Bắc xuống Nam. Lượng mưa trung bình năm giảm dần từ Tây sang Đông.

Sự thay đổi về nhiệt độ và lượng mưa dẫn đến sự thay đổi về thảm thực vật. Ở phía Bắc, thảm thực vật chủ yếu là rừng lá kim và rừng hỗn hợp. Ở phía Nam, thảm thực vật chủ yếu là rừng lá rộng và đồng cỏ.

Ngoài ra, sự thay đổi về nhiệt độ và lượng mưa cũng dẫn đến sự thay đổi về thảm thực vật ở các vùng ven biển. Ở phía Bắc, thảm thực vật ở các vùng ven biển có sự thay đổi theo độ cao. Ở độ cao thấp, rừng lá kim và rừng hỗn hợp phát triển. Ở độ cao cao hơn, đồng cỏ phát triển. Ở phía Nam, thảm thực vật ở các vùng ven biển có sự thay đổi theo độ cao nhưng không rõ rệt như ở phía Bắc.

Đặc điểm phân hóa khí hậu ở châu Âu

Phân hóa khí hậu theo chiều Bắc - Nam

Theo chiều bắc - nam, châu Âu trải qua các đới khí hậu sau:

• Đới khí hậu cực và cận cực: Gồm các đảo phía bắc Na Uy, Iceland, quần đảo Faroe,... Khí hậu lạnh giá, mùa đông dài và khắc nghiệt, mùa hè ngắn và mát mẻ.
• Đới khí hậu ôn đới: Gồm phần lớn lãnh thổ châu Âu. Khí hậu ôn hòa, với mùa đông không quá lạnh, mùa hè không quá nóng.
• Đới khí hậu cận nhiệt địa Trung Hải: Gồm các nước phía nam châu Âu như Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Italia,... Khí hậu khô nóng, mùa hè nóng và khô, mùa đông ấm và mưa nhiều.

Phân hóa khí hậu theo chiều Tây - Đông

Theo chiều tây - đông, châu Âu có sự phân hóa khí hậu giữa các khu vực ven biển và khu vực nội địa.

• Các khu vực ven biển: Có khí hậu ôn đới hải dương, chịu ảnh hưởng của dòng biển nóng Bắc Đại Tây Dương. Mùa đông ấm áp, mùa hè mát mẻ, mưa quanh năm.
• Các khu vực nội địa: Có khí hậu ôn đới lục địa, chịu ảnh hưởng của lục địa Á - Âu. Mùa đông lạnh, mùa hè nóng, lượng mưa ít.

Sự phân hóa khí hậu ở châu Âu có những nguyên nhân chính sau:

• Vị trí địa lý: Châu Âu nằm ở bán cầu Bắc, trải dài từ 36°B đến 71°N. Do đó, châu Âu có sự phân hóa khí hậu theo vĩ độ.
• Địa hình: Châu Âu có nhiều dãy núi cao chạy theo hướng bắc - nam. Các dãy núi này tạo thành ranh giới khí hậu giữa các khu vực.
• Dòng biển: Các dòng biển nóng và lạnh chảy qua châu Âu cũng có tác động đến khí hậu của châu lục này.

Theo đới khí hậu

Châu Âu có 2 đới khí hậu chính: đới lạnh và đới ôn hòa.

- Đới lạnh:

+ Khí hậu cực và cận cực.

+ Chiếm một phần nhỏ diện tích lãnh thổ, gồm các đảo, quần đảo ở Bắc Băng Dương và dải hẹp ở Bắc Âu.

+ Mặt đất bị tuyết bao phủ gần như quanh năm.

+ Sinh vật nghèo nàn chủ yếu là: rêu, địa y, cây bụi và một số loài động vật chịu được lạnh.

- Đới ôn hòa:

+ Khí hậu ôn đới và cận nhiệt.

+ Chiếm phần lớn diện tích lãnh thổ.

+ Thiên nhiên thay đổi theo nhiệt độ và lượng mưa.

Thảm thực vật tiêu biểu của châu Âu là gì?

Các loại thảm thực vật chính của châu Âu bao gồm:

Rừng lá kim là loại thảm thực vật phổ biến nhất ở châu Âu, đặc biệt là ở phía bắc lục địa. Chúng được đặc trưng bởi những cây lá kim, chẳng hạn như thông, vân sam và tuyết tùng. Rừng lá kim cung cấp môi trường sống cho nhiều loài động vật, bao gồm gấu, nai, hươu cao cổ và sóc.

Rừng lá rộng là loại thảm thực vật đặc trưng cho khí hậu ôn đới của châu Âu. Chúng được đặc trưng bởi những cây lá rộng, chẳng hạn như sồi, phong và bạch dương. Rừng lá rộng cung cấp môi trường sống cho nhiều loài động vật, bao gồm chim, sóc và hươu.

Đồng cỏ là loại thảm thực vật phổ biến ở châu Âu, đặc biệt là ở các khu vực cao nguyên và núi. Chúng được đặc trưng bởi những thảm cỏ cao và nhiều loài hoa. Đồng cỏ cung cấp môi trường sống cho nhiều loài động vật, bao gồm bò, cừu và hươu.

Thảo nguyên là loại thảm thực vật phổ biến ở các vùng đồng bằng của châu Âu. Thảo nguyên châu Âu thường là thảo nguyên khô cằn, với nhiều loài cỏ và cây bụi. Thảo nguyên châu Âu là nơi sinh sống của nhiều loài động vật hoang dã, bao gồm ngựa hoang, cừu, và hươu. 

Sa mạc là loại thảm thực vật hiếm gặp ở châu Âu, chỉ xuất hiện ở một số vùng đất khô cằn ở miền nam châu Âu. Sa mạc châu Âu thường là sa mạc đá, với rất ít loài thực vật có thể sống sót ở đây. 

Tóm lại, thảm thực vật ở châu Âu thay đổi từ Tây sang Đông và từ Bắc xuống Nam do sự thay đổi về khí hậu, địa hình và đất đai. Sự thay đổi này tạo nên sự đa dạng sinh học phong phú của châu Âu. Chúc các em học tốt.