Câu hỏi
Đối tượng của Di truyền học là:
A. Bản chất và quy luật của hiện tượng di truyền và biến dị
B. Cây đậu Hà lan có hoa lưỡng tính
C. Tất cả các thực vật và vi sinh vật
D. Cả a, b đúng
Đáp án: A.
Giải thích
Di truyền học là gì?
Di truyền học là nghiên cứu về tính di truyền và biến dị ở các sinh vật. Tiền sử, thực tế của việc các sinh vật sống thừa hưởng những đặc tính từ bố mẹ. Từ đó ứng dụng vào thực tiễn nhằm tăng sản lượng cây trồng và vật nuôi, thông qua quá trình sinh sản chọn lọc hoặc chọn lọc nhân tạo.
- Di truyền là hiện tượng truyền đạt các tính trạng của bố mẹ, tổ tiên cho các thế hệ con cháu.
- Biến dị là hiện tượng con sinh ra khác bố mẹ và khác nhau về nhiều chi tiết.
Nguồn gốc của di truyền học
Di truyền học có nguồn gốc từ sự tiến bộ của các lý thuyết tiến hóa. Người bắt đầu những con chữ đầu tiên về nội dung của di truyền học và có vai trò quan trọng trong lịch sử di truyền học là Gregor Mendel
- Phương pháp nghiên cứu của Menđen là: Phương pháp phân tích các thế hệ lai
- Đối tượng: Đậu Hà Lan vì chúng có đặc điểm ưu việt:
- Là cây tự thụ phấn nghiêm ngặt
- Có hoa lưỡng tính
- Thời gian sinh trưởng, phát triển ngắn
- Có nhiều tính trạng tương phản và trội lặn hoàn toàn
- Số lượng đời con lớn.
- Nội dung:
+ Lai các cặp bố mẹ khác nhau về một hoặc một số cặp tính trạng thuần chủng tương phản (xanh – vàng; trơn – nhăn,...)
+ Theo dõi sự di truyền của từng cặp tính trạng đó trên con cháu của từng cặp bố mẹ.
+ Dùng toán thống kê để phân tích các số liệu thu được → rút ra được quy luật di truyền.
Các cặp tính trạng tương phản khác nhau:
- Từ các kết quả nghiên cứu trên cây đậu Hà Lan, năm 1865 ông đã rút ra các quy luật di truyền, đặt nền móng cho Di truyền học.
Các cặp tính trạng trong thí nghiệm về di truyền học của Menđen
Đối tượng của di truyền học
Đối tượng của di truyền học là các hiện tượng di truyền và hiện tượng biến dị. Trong đó, di truyền là hiện tượng truyền đạt các tính trạng của bố mẹ, tổ tiên cho thế hệ các con cháu; Biến dị là hiện tượng con sinh ra có những đặc điểm khác bố mẹ và khác nhau về nhiều chi tiết.
Ví dụ: Một gia đình có bố tóc xoăn, mắt nâu, còn mẹ tóc thẳng, mắt đen. Sinh được 3 con gồm con cả tóc xoăn, mắt đen, con 2 tóc thẳng, mắt đen, con 3 tóc xoăn, mắt nâu. Suy ra, cả 3 con đều được di truyền các tính trạng có sẵn ở bố và mẹ.
Mối quan hệ giữa di truyền và biến dị: Di truyền và biến dị là 2 hiện tượng song song, gắn liền với quá trình sinh sản. Biến dị cung cấp các nguyên liệu cho chọn lọc tự nhiên. Còn di truyền lại tạo điều kiện cho chọn lọc tự nhiên tích lũy các biến dị.
Nội dung của di truyền học là gì?
Nội dung của di truyền học bao gồm các vấn đề sau:
- Cơ sở vật chất của di truyền: là các gen, được cấu tạo từ ADN. Gen là đơn vị di truyền cơ bản, mang thông tin quy định một tính trạng của sinh vật.
- Cơ chế di truyền: là quá trình truyền đạt thông tin di truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Cơ chế di truyền bao gồm các quy luật di truyền Mendel, quy luật phân li độc lập, quy luật liên kết gen, quy luật hoán vị gen,...
- Biến dị: là sự khác biệt giữa các cá thể trong cùng một loài hoặc giữa các loài khác nhau. Biến dị có thể là biến dị di truyền và biến dị không di truyền.
- Tác động của môi trường lên di truyền: môi trường có thể tác động đến sự biểu hiện của các tính trạng di truyền.
Ý nghĩa của di truyền học
Di truyền học có vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực của đời sống, như:
Nông nghiệp: giúp nâng cao năng suất cây trồng, vật nuôi, tạo ra các giống cây trồng, vật nuôi mới có năng suất, chất lượng cao.
Y học: giúp hiểu rõ nguyên nhân gây ra các bệnh di truyền, phát triển các phương pháp chẩn đoán và điều trị bệnh di truyền.
Chăn nuôi: giúp nâng cao chất lượng giống vật nuôi, tạo ra các giống vật nuôi mới có năng suất, chất lượng cao.
Công nghệ sinh học: giúp phát triển các công nghệ tạo ra các sản phẩm sinh học mới, như các loại thuốc, vaccine, thực phẩm chức năng,...
Di truyền học là một bộ môn khoa học có nhiều ứng dụng trong thực tiễn, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của con người.
Bài tập về di truyền học
Học sinh tham khảo đề và đáp án các bài tập trắc nghiệm về di truyền học đã được tổng hợp trong bộ đề: Tổng hợp các câu hỏi trắc nghiệm: Menđen và Di truyền học