Soạn bài từ tượng hình, từ tượng thanh

Soạn văn 8 tập 1 bài từ tượng hình từ tượng thanh cho Đọc tài liệu biên tập dưới đây sẽ giúp các em chuẩn bị bài tập ở nhà được tốt nhất trước khi tới lớp

Soạn bài từ tượng hình tượng thanh lớp 8

I Đặc điểm, công dụng

Bài tập - trang 49 SGK

Đọc các đoạn trích trong Lão Hạc của Nam Cao và trả lời câu hỏi:

- Mặt lão đột nhiên co rúm lại. Những vết nhăn xô lại với nhau, ép cho nước mắt chảy ra. Cái đầu lão ngoẹo về một bên và cái miệng móm mém của lão mếu máo như con nít. Lão hu hu khóc…

- Này! Ông giáo ạ! Cái giống nó cũng khôn! Nó cứ làm in như nó trách tôi; nó kêu ư ử, nhìn tôi, như muốn bảo tôi rằng: “A! Lão già tệ lắm! Tôi ăn ở với lão như thế mà lão xử với tôi như thế này à?”.

- Tôi ở nhà Binh Tư về được một lúc lâu thì thấy những tiếng nhốn nháo ở bên nhà lão Hạc. Tôi mải mốt chạy sang. Mấy người hàng xóm đến trước tôi đang xôn xao trong nhà. Tôi xồng xộc chạy vào. Lão Hạc đang vật vã ở trên giường, đầu tóc rũ rượi, quần áo xộc xệch, hai mắt long sòng sọc.

a. Trong các từ in đậm trên, những từ nào gợi tả hình ảnh, dáng vẻ, trạng thái của sự vật; những từ nào mô phỏng âm thanh tự nhiên, con người.

b. Những từ gợi tả hình ảnh, dáng vẻ, trạng thái hoặc mô phỏng âm thanh như trên có tác dụng gì trong văn miêu tả và tự sự.

Trả lời

a. Đoạn trích Lão Hạc của Nam Cao có những từ gợi tả hình ảnh, dáng vẻ, hoạt động trảng thái của sự vật, những từ mô phỏng âm thanh của tự nhiên, con người:

• Móm mém, xồng xộc, vật vã, rũ rượi, xộc xệch, sòng sọc – đó là những từ tượng hình.
• Hu hu, ư ử – đó là những từ tượng thanh.

b. Những từ ngữ gợi tả hình ảnh, dáng vẻ, hoạt động hoặc mô phỏng âm thanh rất có tác dụng trong văn miêu tả, tự sự. Các từ này gợi ra những cảm xúc, suy nghĩ hoặc tưởng tượng, hình dung ra sự vật mà nhà văn và tác phẩm muốn diễn tả.

» Tham khảo: soạn bài lão hạc

Hướng dẫn soạn bài từ tượng hình, từ tượng thanh phần Luyện tập

1 - Trang 49 SGK

Tìm từ tượng hình, tượng thanh trong những câu sau.

- Thằng Dần vục đầu vừa thổi vừa húp soàn soạt. Chị Dậu rón rén bưng một bát lớn đến chỗ chồng nằm.

- Vừa nói hắn vừa bịch luôn vào ngực chị Dậu mấy bịch rồi lại sấn đến để trói anh Dậu.

- Cai lệ tát vào mặt chị một cái đánh bốp, rồi hắn cứ nhảy bào cạnh anh Dậu.

- Rồi chị túm lấy cổ hắn, ấn dúi ra cửa. Sức lẻo khoẻo của anh chàng nghiện chạy không kịp với sức xô đẩy của người đàn bà lực điền, hắn ngã chỏng quèo trên mặt đất, miệng vẫn nham nhảm thét trói vợ chồng kẻ thiếu sưu.

Trả lời

Từ tượng hình và  tượng thanh trong những câu trích trong tác phẩm Tắt đèn của Ngô Tất Tố.

a. Từ tượng thanh.

- Soàn soạt, bịch, đánh bốp.

- Nham nhảm.

b. Từ tượng hình.

- Rón rén, lực điền, chỏng queo.

2 - Trang 50 SGK

Tìm ít nhất năm từ tượng hình gợi tả dáng đi của người.

Trả lời

Năm từ tượng hình gợi tả dáng đi.

- Tất bật, hùng hục, thoăn thoắt, lom khom, rón rén.

3 - Trang 50 SGK

Phân biệt ý nghĩa của các từ tượng thanh tả tiếng cười: cười ha hả, cười hì hì, cười hô hố, cười hơ hớ.

Trả lời

Theo từ điển tiếng Việt của Hoàng Phê chủ biên:

- Ha hả: gợi tả tiếng cười to, tỏ ra khoái chí, thỏa mãn

- Hì hì: mô phỏng tiếng cười phát ra đằng mũi, âm thanh nhỏ, biểu lộ sự thích thú, có vẻ hiền lành

- Hô hố: mô phỏng tiếng cười to và thô lỗ, khó nghe, gây cảm giác khó chịu cho người khác.

- Hơ hớ: mô phỏng tiếng cười tự nhiên, thoải mái, không cần giữ gìn

4 - Trang 50 SGK

Đặt câu với các từ tượng hình, tượng thanh sau: lắc rắc, lã chã, lấm tấm, khúc khuỷu, lập lòe, tích tắc, lộp bộp, lạch bạch, ồm ồm, ào ào.

Trả lời

Đặt câu với các từ tượng hình, tượng thanh:

• Lắc rắc: Mưa xuân lắc rắc trên những thảm cỏ non.
• Lã chã: Nước mắt nó cứ tuôn lã chã mãi khi nghe tin ông nội nó ốm nặng.
• Lấm tấm: Mặt ba lấm tấm mồ hôi sau những giờ trên thao trường.
• Khúc khuỷu: Đoạn đường vào nhà bạn tôi quanh co, khúc khuỷu.
• Lập lòe: Ánh đèn lập lòe như đom đóm ban đêm
• Tích tắc: Bác đồng hồ tích tắc không ngơi nghỉ.
• Lộp bộp: Mưa rơi xuống tàu chuối lộp bộp.
• Lạch bạch; Buổi chiều trên cánh đồng, bầy vịt lạch bạch về chuồng.
• Ồm ồm: Giọng nói ông ấy ồm ồm, rất khó nghe.
• Ào ào: Mưa mùa hạ tuôn ào ào qua những mái hiên.

5 - Trang 50 SGK

Sưu tầm một bài thơ có sử dụng các từ tượng hình, tượng thanh mà em cho là hay.

Trả lời

Những bài thơ sử dụng từ tượng thanh, từ tượng hình

1.

“Ao thu lạnh lẽo nước trong veo

Một chiếc thuyền câu bé tẻo tao

Sóng biếc theo làn hơi gợn tí

Lá vàng trước ngõ khẽ đưa vèo

Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt

Ngõ trúc quanh co khách vắng teo

Tựa gối ôm cần lâu chẳng được

Cá đâu đớp động dưới chân bèo”.

(Thu điếu – Nguyễn Khuyến)

- Bài thơ trên có những từ tượng hình, tượng thanh làm cho bài thơ rất giàu hình ảnh và gây ấn tượng.

• Về từ tượng hình: trong veo, sóng biếc, tẻo teo, gợn tí, vắng teo, xanh ngắt.
• Về từ tượng thanh: đưa vèo, đớp động.

2.

Trâu đồi

Ai thổi sáo gọi trâu đây đó 
Chiều in nghiêng trên mảng núi xa
Con trâu trắng dẫn đàn lên núi
Vểnh đôi tai nghe sáo trở về

Trâu đực chạy rầm rầm như hổ 
Trâu thiến dong từng bước hiền lành
Cổ lừng lững như chum, như vại
Móng hến hằn in mép cỏ xanh

Những chú nghé lông tơ mũm mĩm 
Mũi phập phồng dính cánh hoa mua
Cổng trại mở trâu vào chen chúc
Chiều rộn ràng trong tiếng nghé ơ

- Các từ tượng hình như:lừng thững, mũm mĩm, phập phồng

• Lừng thững: to lớn và như từ đâu hiện ra, án ngữ ngay trước mặt, gây ấn tượng đáng sợ
• Mũm mĩm: béo và tròn trĩnh, trông thích mắt
• Phập phồng: phồng lên, xẹp xuống một cách liên tiếp

- Từ tượng thanh như: rầm rầm,

• Rầm rầm: Âm thanh phát ra dường như liên tục, không thể dừng.

Để tối ưu bài soạn của mình được ngắn gọn và tiện hơn cho việc làm bài, các em có thể tham khảo soạn bài Từ tượng hình từ tượng thanh lớp 8 ngắn nhất dưới đây

Soạn bài Từ tượng hình từ tượng thanh ngắn nhất

I. Đặc điểm, công dụng

Bài tập trang 49 SGK Ngữ văn 8 tập 1

a.

– Từ tượng hình: móm mém, xồng xộc, vật vã, rữ rượi, xộc xệch, sòng sọc.

- Từ tượng thanh: hu hu, ư ử .

b. Tác dụng:

Gợi được hình ảnh, âm thanh cụ thể, sinh động, có giá trị biểu cảm cao.

II. Luyện tập

Bài 1 trang 49 SGK Ngữ văn 8 tập 1

- Từ tượng hình: rón rén, lực điền, chỏng quèo .

- Từ tượng thanh: soàn soạt, bịch, bốp, nham nhảm .

Bài 2 trang 50 SGK Ngữ văn 8 tập 1

5 từ tượng hình gợi tả dáng đi của người: lom khom, lon ton, thoăn thoắt, lù đù, chập chững…

Bài 3 trang 50 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Phân biệt ý nghĩa:

- Ha hả: tiếng cười to, sảng khoái.

- Hì hì: cười vẻ đang thẹn thùng e thẹn.

- Hô hố: cười to, có vẻ thô lỗ.

- Hơ hớ: cười to, thoải mái, không che đậy, ...

Bài 4 trang 50 SGK Ngữ văn 8 tập 1

- Mưa xuân lắc rắc trên những thảm cỏ non.

- Nước mắt nó lã chã ngắn dài khi phải nghỉ học.

- Con đường ven sườn núi quanh co, khúc khuỷu.

- Mặt ba lấm tấm mồ hôi sau những giờ trên thao trường.

- Bác đồng hồ tích tắc không ngơi nghỉ.

- Buổi chiều trên cánh đồng, bầy vịt lạch bạch về chuồng.

Bài 5 trang 50 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Bài thơ có cách dùng từ tượng hình, tượng thanh:

Thu điếu

Ao thu lạnh lẽo nước trong veo,

Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo.

Sóng biếc theo làn hơi gợn tí,

Lá vàng trước gió sẽ đưa vèo.

Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt,

Ngõ trúc quanh co khách vắng teo.

Tựa gối, ôm cần lâu chẳng được,

Cá đâu đớp động dưới chân bèo.

(Nguyễn Khuyến)

Bài thơ trên có những từ tượng hình, tượng thanh làm cho bài thơ rất giàu hình ảnh và gây ấn tượng.

a. Về từ tượng hình: trong veo, sóng biếc, tẻo teo, gợn tí, vắng teo, xanh ngắt.

b. Về từ tượng thanh: đưa vèo, đớp động.

Kiến thức cần ghi nhớ

- Từ tượng hình là từ gợi tả hình ảnh, dáng vẻ, trạng thái của sự vật.

- Từ tượng thanh là từ mô phỏng âm thanh của tự nhiên, của con người.

- Từ tượng hình, từ tượng thanh gợi được hình ảnh, âm thanh cụ thể sinh động có giá trị biểu cảm cao ; thường được dùng trong văn miêu tả và tự sự.

Xem thêm

• Bài tiếp theo: liên kết các đoạn văn trong văn bản
• Hướng dẫn soạn văn 8 tập 1

Trên đây là chi tiết hướng dẫn soạn bài từ tượng hình, từ tượng thanh ngữ văn 8 tập 1 do Đọc tài liệu thực hiên, mong rằng với nội dung này các em sẽ chuẩn bị cho mình bài học trước lớp tốt nhất!