Phương pháp luận chung của chủ nghĩa duy vật là trong nhận thức và thực tiễn

Phương pháp luận biện chứng xem xét sự vật, hiện tượng trong trạng thái phát triển.

Lý thuyết: Phương pháp luận biện chứng xem xét sự vật, hiện tượng:

+ Trong sự ràng buộc lẫn nhau giữa chúng

+ Trong sự vận động và phát triển không ngừng của chúng

Chức năng phương pháp luận của kinh tế- chính trị Mác- Lênin thể hiện ở: Kinh tế chính trị là nền tảng lý luận cho tổ hợp các khoa học kinh tế ngành, trang bị phương pháp để xem xét thế giới nói chung; là cơ sở lý luận cho các khoa học nằm giáp ranh giữa các tri thức các ngành khác nhau.

Truyện ngụ ngôn “Thầy bói xem voi” thuộc phương pháp luận siêu hình.

Tre già măng mọc là ví dụ về phương pháp luận biện chứng.

Trong Triết học duy vật biện chứng, thế giới quan duy vật và phương pháp luận biện chứng thống nhất hữu cơ với nhau.