Operon là cụm gồm một số gen cấu trúc do một gen điều hòa nằm trước nó điều khiển.
Theo SGK Sinh học 12, trên ADN, các gen có liên quan về chức năng thường được phân bố thành một cụm, có chung một cơ chế điều hòa được gọi là operon.
Cấu trúc opêron Lac ở E.coli bao gồm:
Z, Y, A: Các gen cấu trúc kiểm soát tổng hợp các enzim tham gia vào các phản ứng phân giải đường lactôzơ trong môi trường để cung cấp năng lượng cho tế bào.
O (operator): Vùng vận hành là trình tự nucleotit đặc biệt tại đó protein ức chế có thể liên kết làm ngăn cản sự phiên mã.
P (promoter): Vùng khởi động, nơi mà ARN polimeraza bám vào và khởi đầu phiên mã.
Một gen khác tuy không nằm trong thành phần của opêron, song cũng có vai trò quan trọng trong điều hòa hoạt động các gen của opêron là gen điều hòa R.
Gen điều hòa R khi hoạt động sẽ tổng hợp nên protein ức chế. Protein này có khả năng liên kết với vùng vận hành dẫn đến ngăn cản quá trình phiên mã.
Vậy Operon là cụm gồm một số gen cấu trúc do một gen điều hòa nằm trước nó điều khiển.
Operon là gì?
Xuất bản: 22/03/2023 - Cập nhật: 05/10/2023 - Tác giả: Hà Anh
Đáp án và lời giải
Phép lai giúp Morgan phát hiện ra hiện tượng di truyền liên kết gen hoàn toàn là lai phân tích ruồi giấm đực F1.
Liên kết gen hoàn toàn có đặc điểm là làm giảm sự xuất hiện của các biến dị tổ hợp.
Liên kết gen là các gen không alen cùng nằm trên 1 NST phân li cùng nhau trong quá trình phân bào.
Liên kết gen là làm các gen cùng phân ly về 1 giao tử dẫn tới hạn chế xuất hiện biến dị tổ hợp và đảm bảo sự di truyền bền vững của từng nhóm gen quý
Liên kết gen làm hạn chế xuất hiện biến tổ hợp
Số nhóm gen liên kết ở mỗi loài bằng số NST trong bộ lưỡng bội (2n) của loài đó, điều này là không đúng với nhóm gen liên kết.
Giải thích:
Các gen trên cùng một NST di truyền cùng nhau gọi là nhóm gen liên kết. Số nhóm gen liên kết bằng số NST trong bộ NST đơn bội của loài.
(1) Liên kết gen hạn chế sự xuất hiện biến dị tổ hợp.
(2) Các cặp gen càng nằm ở vị trí gần nhau thì tần số hoán vị gen càng cao.
(3) Số lượng gen nhiều hơn số lượng NST nên liên kết gen là phổ biến.
(4) Hai cặp gen nằm trên hai cặp NST khác nhau thì không liên kết với nhau.
Trong các kết luận nói trên thì kết luận (1), (3), (4) là các kết luận đúng.
(2) sai vì Các gen nằm càng xa nhau thì càng dễ xảy ra hoán vị gen và tần số hoán vị gen càng cao.
(5) sai vì Số nhóm gen liên kết bằng số cặp NST trong bộ NST của loài hay bằng số NST trong bộ NST đơn bội của loài.
Ruồi giấm đực có kiểu gen AB/ab (di truyền liên kết) cho 2 loại giao tử: 2 loại: AB, ab
Quy luật liên kết gen được phát hiện khi Morgan cho lai phân tích ruồi giấm đực F1 dị hợp về hai cặp gen: ruồi đực thân xám cánh dài lai với ruồi cái thân đen cánh cụt, cho đời con có kiểu hình 1 thân xám cánh dài:1 thân đen cánh cụt
Các gen cùng nằm trên một NST (liên kết gen), cùng phân li giao tử và cùng được tổ hợp qua quá trình thụ tinh là hiện tượng di truyền liên kết