Một số thông tin về tác giả, tác phẩm
Thông tin về tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường đã có rất nhiều nhưng chúng tôi sẽ giới thiệu một số thông tin cơ bản về tác giả cũng như tác phẩm.
- Hoàng Phủ Ngọc Tường sinh năm 1937 tại thành phố Huế, quê gốc ở làng Bích Khê, xã Triệu Long, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị.
- Năm 1966, Hoàng Phủ Ngọc Tường thoát li lên chiến khu, tham gia cuộc kháng chiến chống Mĩ bằng hoạt động văn ngthệ.
- Ông là một trong những nhà văn chuyên về bút kí. Nét đặc sắc trong sáng tác của ông là ở sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa chất trí tuệ và tính trữ tình, giữa nghị luận sắc bén với suy tư đa chiều được tổng hợp từ vốn kiến thức phong phú về triết học, văn hoá, lịch sử, địa lí. Tất cả được thể hiện qua lối hành văn hướng nội, súc tích, mê đắm và tài hoa. Năm 2007, ông được tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật.
- Các tác phẩm bút kí chính: Ngôi sao trên đỉnh Phù Vân ( 1971), Rất nhiều ánh lửa (1979), Ai đã đặt tên cho dòng sông? (1986), Hoa trái quanh tôi (1995), Ngọn núi ảo ảnh (1999),
- Ai đã đặt tên cho dòng sông? - được xuất bản năm 2010, là một trong những tác phẩm bút kí đặc sắc của một tác giả người Huế, Hoàng Phủ Ngọc Tường. Tác phẩm thể hiện những nét đặc sắc, độc đáo của dòng sông Hương. Qua đó, chúng ta có thể nhận ra được tài năng, phong cách viết tài hoa của tác giả. Phần thứ nhất là phần nói về cảnh quan thiên nhiên của sông Hương. Phần thứ hai và phần thứ ba nói về sự gắn bó của sông Hương với lịch sử văn hoá.
1. Tóm tắt Ai đã đặt tên cho dòng sông
Bài số 1
Con sông Hương chảy qua thành phố thật mộng mơ và có lịch sử gắn liền với Huế. Ở mỗi thời điểm con sông lại có những vẻ đẹp riêng.
Khi sông Hương chảy ở thượng nguồn thật hoang dại tựa như “bản trường ca rừng già”, “như cô gái Di-gan”, “người mẹ phù sa” vẻ đẹp đầy tinh tế và say đắm lòng người.
Rời xa thượng nguồn con sông Hương tiếp tục đi đến thành phố, hai bên bờ sông nổi bật với màu đỏ của hoa đỗ quyên, sông Hương lúc này tựa như cô gái thức giấc, liên tục chuyển dòng, tạo thành những hình cung, ôm chân đồi Thiên Mụ, sông Hương lúc này đa màu sắc với sớm xanh, trưa vàng, chiều tím vẻ đẹp khiến con người mê mệt.
Tạm rời xa thành phố sông Hương tiến thẳng về hướng Bắc, con sông ôm lấy đảo Cồn Hến chìm trong sương khói, và giữa màu xanh biếc tre trúc và vườn cau của làng Vỹ Dạ. Con sông đột ngột rẽ sang hướng đông – tây quay lại thành phố ở thị trấn Bao Vinh. Con sông trước khi trở lại với biển còn vấn vương với kinh thành Huế tựa như nỗi vấn vương của nàng Kiều với Kim Trọng xưa kia.
Sông Hương còn là mang nhiều dấu ấn của lịch sử, thi ca. Đó là dòng sông chứng kiến nhiều trận chiến những trận chiến bảo vệ đất nước, giành độc lập tự do bi tráng của dân tộc. Dòng sông Hương mãi là biểu tượng bất diệt của thành phố Huế và nguồn cảm hứng về thi ca cho nhiều thế hệ mai sau.
Bài số 2
Bài bút kí đã ca ngợi vẻ đẹp của sông Hương gắn liền với xứ hú mơ mộng đã đi vào lòng người và với truyền thống lịch sử xứ Huế.
Lúc ở thượng nguồn, sông Hương có vẻ đẹp mãnh liệt và hoang dại, có nhiều ghềnh thác đáy vực bí ẩn. Có thể xem sông Hương như bản trường ca của rừng già.
Lúc về đồng bằng, sông Hương thơ mộng làm say đắm lòng người. Hai bên bờ sông Hương chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên. Dòng sông mềm như tấm lùa uốn cong, cảnh đẹp như bức tranh có đường nét, hình khối trôi đi giũa hai dãy đồi sừng sửng như thành quách, cao đột ngột như VỌNG CẢNH, TAM THAI, LƯU BẢO. Sông hương có vẻ đẹp da màu biến ảo: sớm xanh, trưa vàng, chiều tím.
Lúc qua thành phố Huế, sông Hương trôi đi thực chậm chảy lặng lờ như điệu slow. Sông Hương đã trở thành một người tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya. Trên sông vọng lại tiếng hát trong một khoang thuyền nào đó. Sông Hương mang vẻ đẹp vừa trữ tình, vừa trầm mặc gắn liền với lịch sử bi tráng của dân tộc mà trên thế giới không có dòng sông nào như thế. Và trước về với biển sông hương lưu luyến tình cảm với thành phố Huế ví như nỗi vấn vương của nàng Kiều với Kim Trọng.
Để tìm hiểu rõ và ghi nhớ nội dung chính của tác phẩm này thì các em đừng quên tham khảo: Dàn ý phân tích tác phẩm Ai đã đặt tên cho dòng sông
2. Tóm tắt giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của tác phẩm Ai đã đặt tên cho dòng sông
*Giá trị nội dung
– Bài kí ngợi ca dòng sông Hương và rộng hơn là vùng đất cố đô Huế đẹp thơ mộng hữu tình, ca ngợi lịch sử vẻ vang của Huế, ca ngợi văn hóa và tâm hồn người Huế.
– Tác giả coi sông Hương là biểu tượng cho tất cả những gì là vẻ đẹp của cảnh và người đất đế đô này.
– Bài kí chứng tỏ sự gắn bó máu thịt, tình yêu thiết tha với Huế và một vốn hiểu biết sâu sắc về nền văn hóa đất cố đô của tác giả HPNT
*Giá trị nghệ thuật
– Kết hợp linh hoạt giữa kể và tả, biện pháp tu từ trong tác phẩm sử dụng nhiều nhất đó là nhân hóa, so sánh, ẩn dụ. Qua việc sử dụng biện pháp nghệ thuật đã biến con sông Hương trở nên có hồn và thơ mộng hơn rất nhiều.
– Có sự hiểu biết về địa lý, lịch sử và tình yêu tha thiết với quê hương tác giả miêu tả chi tiết, tỉ mỉ hành trình của dòng Hương giang.
– Ngôn ngữ văn xuôi được vận dụng đầy tinh tế, giàu hình ảnh, mang đậm âm hưởng trữ tình thể hiện tình yêu thương tha thiết của tác giả đối với dòng sông Hương.
– Giọng văn thay đổi linh hoạt tùy theo thời điểm với nhiều sắc thái, lúc tha thiết, nhẹ nhàng khi lại dịu dàng đằm thắm.
Dưới đây là gợi ý nhận xét văn phong của tác giả mà các em có thể đưa vào phần kết thúc bài văn của mình:
=> Tác giả có sự am hiểu nhất định các kiến thức địa lý, lịch sử của dòng sông Hương, kết hợp với tình yêu thiên nhiên, quê hương khiến dòng sông có nhiều sắc thái, thật trữ tình và thơ mộng hệt như một con người. Ngôn ngữ sử dụng trong sáng, giàu hình ảnh, sử dụng nhiều biện pháp tu từ: nhân hóa, ẩn dụ, so sánh…
Xem thêm: