Dưới đây là tổng hợp 5 bài văn mẫu Thuyết minh về lễ hội Ok Om Bok giúp các em hiểu hơn về nét đặc sắc trong lễ hội truyền thống của người Khmer.
Bài văn mẫu 1 - Thuyết minh về lễ hội Ok Om Bok
Lễ hội Ok Om Bok là một lễ hội mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc trong đời sống tinh thần của đồng bào Khmer ở các tỉnh Nam bộ. Lễ hội Ok Om Bok, còn gọi là Lễ Cúng Trăng hay lễ "Đút cốm dẹp" là lễ hội lớn trong năm cùng với Tết cổ truyền Chol Chnam Thmay, lễ cúng ông bà Sene Dolta của đồng bào Khmer. Lễ hội được tổ chức vào thời điểm kết thúc vụ mùa để tỏ lòng biết ơn đối với Mặt Trăng, vị thần thiên nhiên đã giúp đỡ họ trong việc bảo vệ mùa màng, điều hòa thời tiết, đem lại cây trái tốt tươi và sự no ấm.
Người Khmer xem Mặt Trăng là một vị thần điều tiết mùa màng trong năm. Vì vậy, họ lấy lúa nếp quết thành cốm dẹp cùng các hoa màu khác để làm lễ vật cúng Mặt Trăng. Vào đêm 15/10 âm lịch khi trăng lên cao, mọi người tập trung tại sân chùa hay sân nhà để làm lễ.
Các lễ vật cung tiến khá đơn giản, gần gũi, chủ yếu là sản vật do bà con vun trồng, cấy hái được như: khoai môn, khoai mì, trái dừa tươi, chuối, các loại bánh làm từ bột. Đặc biệt, lễ vật dâng cúng bắt buộc phải có cốm dẹp. Cốm dẹp là loại cốm được bà con Khmer dùng hạt nếp vừa chín tới rang rồi quết dẹp.
Tất cả các lễ vật được trưng bày đẹp mắt trên chiếc bàn đặt giữa sân, mọi người trong gia đình cùng nhau cầu nguyện, tạ ơn thần linh. Sau đó, nghi thức quan trọng khác được thực hiện là các sư sãi, các vị achar, người có uy tín trong cộng đồng, phum sóc hoặc người cao tuổi nhất (trong gia đình) chọn thức ăn mỗi thứ một ít nắm vào tay, trong từng nắm ấy lúc nào cũng phải có cốm dẹp. Người chủ sự lần lượt đút vào miệng từng trẻ nhỏ, vỗ nhẹ sau lưng cùng với câu hỏi các em ước muốn gì. Người Khmer tin rằng, những câu trả lời của các em sẽ là niềm tin và động lực của người lớn vào năm tới.
Sau các nghi thức, mâm cúng được dọn xuống và mọi người cùng quây quần thưởng thức, với ý nghĩa chung hưởng lộc của Thần Mặt Trăng cũng là thể hiện sự gắn bó, kết chặt tình thân, “chia ngọt sẻ bùi”. Anh Đỗ Minh Dũng, người dân tộc Khmer ở Sóc Trăng, cho biết: "Đây là lễ hội truyền thống của người Khmer, một năm chỉ có một lần. Chúng tôi ráng hết sức đóng góp cho nhà chùa cũng như bổn sóc của mình. Nói chung, tới lễ hội, ai cũng rộn ràng, vui mừng.."
Ngoài phần lễ nghiêm trang, ý nghĩa, Lễ hội Ok Om Bok còn đươc tổ chức ở các chùa, phum sóc với phần hội rộn ràng, vui tươi, mang tính cộng đồng rất cao, với các hoạt động như: hội hoa đăng, trò chơi dân gian, biểu diễn văn nghệ, cùng nhau hát múa những bài ca, điệu múa truyền thống dưới ánh trăng rằm trong niềm vui được mùa. Đặc biệt, cuộc thi đua ghe ngo, một trong những hoạt động sôi nổi được mọi người mong đợi nhất.
Ghe Ngo có chiều dài khoảng 22 đến 24 mét có từ 50 - 60 tay bơi. Chiếc ghe Ngo có mũi và lái đều cong, thân được trang trí hoa văn sặc sỡ, đầu ghe có hình con thú biểu trưng cho từng ghe. Ghe Ngo được xem là tài sản quý giá và thiêng liêng của phum sóc, được bảo quản cẩn thận tại chùa. Và chỉ được hạ thủy 1 lần trong năm khi có lễ Ok Om Bok.
Du khách tại lễ hội chia sẻ: "Những năm trước chỉ có các đội đua của thành phố Sóc Trăng nhưng mười mấy năm nay có thêm 1 số tỉnh bạn đến tham dự. Môn thể thao này là vui nhất của người dân tộc Khmer.
"Trước đây tôi chỉ xem qua báo đài, nay được chứng kiến tận mắt, thấy đồng bào Khmer ở đây tổ chức một lễ hội giống như lễ hội Tết của dân tộc Kinh. Tâm trạng rất phấn khởi và chắc chắn lần sau sẽ quay lại."
Ông Ngô Hùng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng, cho biết: Lễ hội Ok Om Bok - Đua ghe ngo luôn được tỉnh Sóc Trăng tổ chức và duy trì hàng năm nhằm bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào Khmer Sóc Trăng nói riêng và của đồng bào Khmer ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long nói chung. Đồng thời, thông qua lễ hội, tỉnh Sóc Trăng cũng mong muốn tuyên truyền, quảng bá và giới thiệu hình ảnh về vùng đất và con người Sóc Trăng đến với du khách trong và ngoài nước.Lễ hội Ok Om Bok ngày nay đã trở thành một lễ hội mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc trong đời sống tinh thần của đồng bào Khmer ở các tỉnh Nam bộ. Đó là khát vọng, ước nguyện về một cuộc sống tốt đẹp, viên mãn và lòng biết ơn đấng tạo hóa. Việc Lễ hội Ok Om Bok được duy trì hằng năm đã góp phần bảo tồn và phát huy nét đẹp văn hóa truyền thống của đồng bào Khmer và quảng bá bản sắc ấy với du khách gần xa.
Bài văn mẫu 2 - Thuyết minh về lễ hội Ok Om Bok
Hội đua ghe ngo là một hoạt động thể thao trong Lễ Ok-Om-Bok, lễ hội truyền thống nhằm tôn vinh thần Mặt trăng của người Khmer Sóc Trăng. Diễn ra vào ngày rằm tháng Mười (âm lịch) hàng năm, đua ghe ngo đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống vãn hóa của người Khmer. Sau lễ cúng trăng và thả đèn nước đêm 14, sáng hôm sau cả khúc sông Maspero (Sóc Trăng) náo nức chào đón các đội ghe ngo về dự hội đua.
Đến trưa, trước khi con nước dâng, hàng nghìn người tụ tập kín cả hai bờ sông hồ hởi chờ lệnh xuất phát. Hòa trong tiếng trống, dàn nhạc ngũ âm rộn rã, một hồi còi vang lên réo rắt báo hiệu lệnh xuất phát. Đó là lúc từng cặp ghe đua với trăm đôi tay chèo lực lưỡng đồng phục tươm tất đồng loạt khom người vung chèo đều tăm tắp theo nhịp tu huýt, phèng la đẩy chiếc ghe nhanh về phía trước. Tiếng trống, tiếng loa hòa trong tiếng reo hò thúc giục rộn ràng cả mặt sông.
Ghe ngo là một loại thuyền độc mộc, dài khoảng 30m, được trang trí họa tiết rồng, sư tử, hổ sặc sỡ. Mỗi ghe đua có từ 54 đến 60 tay chèo được tuyển chọn từ những thanh niên trai tráng, lực lưỡng nhất của các phum sóc. Họ ngồi thành cặp dọc theo chiều dài thân ghe, mạnh mẽ vung chèo theo nhịp của, người điều khiển. Tay chèo làm bằng gỗ nhẹ hoặc vật liệu tổng hợp không thấm nước, bản rộng và mỏng để tăng sức cản. Lái có tác dụng định hướng chuyển động của cả ghe và người cầm lái thường phải là một ngư ông kinh nghiệm trong vùng.
Tương truyền, hội đua ghe ngo xuất phát từ nhà chùa, nơi cứ rằm tháng Mười hàng năm lại treo đèn kết hoa Ăngkovát để thỉnh kinh Phật. Các ghe thỉnh kinh về sẽ đua tranh xem ghe nào về trước, phổ truyền kinh đặt trên lá thốt nốt. Ban đầu, hội đua ghe chỉ có ở Sóc Trăng, sau lan truyền ra nhiều tỉnh đồng bằng sông Cửu Long như Kiên Giang, Bạc Liêu, Cà Mau...
Từ năm 2002, với chủ trương duy trì và phát huy truyền thống văn hóa, thể thao dân tộc, đua ghe ngo đã chính thức trở thành một môn thể thao đỉnh cao. Tôn trọng truyền thống của người Khơme Sóc Trăng, môn thi này được tổ chức ở con sông cầu Quay, với sự tham gia của hơn 20 đội khắp các tỉnh Tây Nam Bộ. Môn thi được chia làm 4 nội dung: nam 1200m, nam 800m, nữ 800m và nữ 600m.
Bài văn mẫu 3 - Thuyết minh về lễ hội Ok Om Bok
Lễ hội Ok-Om-Bok diễn ra vào trung tuần tháng 10 âm lịch hằng năm mà tâm điểm là đêm Rằm tháng 10. Tuy nhiên, do năm nay nhuận tháng 9 âm lịch nên Lễ hội Ok-Om-Bok được tổ chức vào tháng 9 nhuận.
Theo quan niệm và thực tế sinh hoạt của đồng bào Khmer Nam bộ, nước luôn gắn liền với mọi hoạt động đời sống con người. Vì vậy, bà con xem một số hiện tượng, vật thể thiên nhiên như các vị thần, trong đó có Thần Nước (Preas Công kia), đem lại hạnh phúc cho con người. Khi bị hạn hán, bà con Khmer thường tổ chức lễ cầu mưa. Và khi kết thúc vụ mùa bội thu, bà con không quên làm lễ tạ ơn gọi là lễ đưa nước (“Lôi Preas tip”). Do lễ đưa nước có nghi thức cúng trăng nên gọi là Lễ Cúng Trăng (“Thvai Preas khe”), và thường được gọi là Lễ Ok-Om-Bok do có nghi thức đút cốm dẹp.
Lễ Cúng Trăng được tổ chức vào ban đêm, lúc mặt trăng vừa nhô lên khỏi ngọn cây. Các lễ vật cung tiến khá đơn giản, gần gũi, chủ yếu là sản vật do bà con vun trồng, cấy hái có được như: khoai môn, khoai mì, trái dừa tươi, chuối, các loại bánh làm từ bột Đặc biệt, lễ vật dâng cúng bắt buộc phải có cốm dẹp. Cốm dẹp là loại cốm được bà con Khmer dùng hạt nếp vừa chín tới rang rồi quết dẹp. Tất cả các lễ vật được trưng bày đẹp mắt trên chiếc bàn đặt giữa sân, mọi người trong gia đình cùng nhau cầu nguyện, tạ ơn thần linh. Sau đó, nghi thức quan trọng khác được thực hiện là Lễ Ok-Om-Bok: tức Lễ Đút cốm dẹp. Sư sãi, các vị achar, người có uy tín trong cộng đồng, phum sóc hoặc người cao tuổi nhất (trong gia đình) chọn thức ăn mỗi thứ một ít nắm vào tay, trong từng nắm ấy lúc nào cũng phải có cốm dẹp. Người chủ sự lần lượt đút vào miệng từng trẻ nhỏ song song với động tác vỗ nhẹ sau lưng cùng với câu hỏi: “Cháu (con) ước muốn điều gì?”. Trẻ nhỏ sẽ bày tỏ ước mơ, hoài bão của mình. Lễ Đút cốm dẹp cầu mong cuộc sống no đủ, phồn thịnh. Sau các nghi thức, mâm cúng được dọn xuống chiếu và mọi người cùng quây quần thưởng thức, với ý nghĩa chung hưởng lộc của Thần Mặt Trăng, cũng là thể hiện sự gắn bó, kết chặt tình thân, “chia ngọt sẻ bùi”.
Ngoài phần lễ nghiêm trang, ý nghĩa, Lễ hội Ok-Om-Bok còn đươc tổ chức ở các chùa, phum sóc với phần hội rộn ràng, vui tươi, mang tính cộng đồng rất cao, với các hoạt động như: hội hoa đăng, trò chơi dân gian, biểu diễn văn nghệ, cùng nhau hát múa những bài ca, điệu múa truyền thống dưới ánh trăng rằm trong niềm vui được mùa . Đặc biệt, cuộc thi đua ghe ngo thu hút rất đông bà con Khmer, Kinh, Hoa thưởng thức. Hằng năm, các tỉnh có đông bà con Khmer như: Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Hậu Giang đều tổ chức đua ghe ngo dịp này.
Bài văn mẫu 4 - Thuyết minh về lễ hội Ok Om Bok
Ok Om Bok hay còn gọi là lễ cúng trăng có nguồn gốc từ rất lâu đời của người Khmer, luôn được tiến hành hàng năm vào ngày rằm tháng 10 Âm lịch. Đây là ngày cuối cùng của một chu kỳ Mặt trăng xoay quanh Trái đất và cũng là thời điểm hết thời vụ của năm. Theo quan niệm của người Khmer, cúng trăng là để tạ ơn thần Mặt trăng suốt một năm đã bảo vệ mùa màng, đem lại mưa thuận gió hòa, giúp mùa màng bội thu, đồng thời giúp cho nông dân trúng mùa tới.
Theo truyền thuyết, tiền kiếp của Phật Thích Ca là một con thỏ, sống quẩn quanh bên bờ sông Hằng. Một hôm, thần Sakah xuống trần giả làm người ăn xin để thử lòng thỏ. Không có gì làm phước, thỏ đốt lên đống lửa, nhảy vào và mời người ăn xin dùng thịt mình. Lửa bỗng dưng tắt ngấm và người ăn xin biến mất, rồi thần Sakah hiện ra khen ngợi lòng hy sinh cao đẹp của thỏ và vẽ hình thỏ lên Mặt trăng. Từ đó trở đi, người ta thường nhìn thấy hình con thỏ ngọc trên cung trăng vào tết Hạ nguyên (ngày 15/10 Âm lịch). Vì vậy, lễ cúng trăng là để tưởng nhớ đến tiền kiếp của đức Phật Thích Ca.
Lễ cúng Ok Om Bok trong đêm rằm tháng 10 Âm lịch, thường diễn ra tại sân chùa, sân nhà, hoặc một khu đất trống nào đó để mọi người dễ dàng quan sát Mặt trăng. Trước khi trăng lên, người ta đào lỗ cắm hai thanh tre cách nhau khoảng ba mét và gác ngang một thanh tre khác như một cái cổng thật đẹp và đặt dưới cổng một cái bàn. Trên bàn có bày biện các thức cúng như cốm dẹp, khoai lang, khoai môn, dừa tươi, chuối, bánh kẹo… Trong mâm cúng luôn có một ấm trà, sau mỗi lần rót trà vào ly, người ta lại một lần khấn vái để nhớ ơn đức Phật.
Khi trăng lên đỉnh đầu, một người lớn tuổi, đức độ, có uy tín được cử ra làm đại diện cúng Mặt trăng. Người cúng thắp nhang, rót trà và khấn nguyện. Trong quá trình cúng, trẻ em trong xóm tụ lại rất đông để đợi ăn bánh. Khi cúng xong, người lớn hướng dẫn trẻ em sắp thành một hàng dọc rồi lấy thức cúng mỗi thứ một ít đút vào miệng từng bé. Khi đút vào, bé không được nuốt ngay mà phải đợi khi được đút xong đủ mọi thứ vào miệng.
Lúc này, người chủ lễ mới đấm vào lưng em đó nhè nhẹ ba cái, và hỏi lớn lên ước mơ sẽ làm gì. Vì thức ăn ở đầy trong miệng, em đó sẽ phát âm không rõ ràng khi trả lời nên sẽ tạo ra một trận cười sảng khoái cho những người xung quanh. Việc làm này là để đoán định tương lai của mỗi bé, để tượng trưng cho việc mọi người đã nhận được lộc của thần Mặt trăng và cũng là việc đánh dấu thành quả sau một năm lao động mệt nhọc của mỗi gia đình.
Hai sự kiện có tầm ảnh hưởng lớn và có sức thu hút mọi người nhiều nhất trong ngày lễ cúng trăng là thả đèn gió và đua ghe ngo.
Đèn gió được cấu tạo từ những vật liệu tre, giấy quyến và dây kẽm, có hình vuông hoặc tròn (đèn tròn thông dụng hơn). Từ những nan tre chuốt nhẵn, người ta làm thành những vòng tròn có đường kính chừng 1m, sau đó liên kết những nan tròn ấy thành khối trụ có chiều cao chừng 2m, sau đó dán kín bằng giấy quyến, trừ đáy đèn để trống và gắn vào đó là một “ổ nhện” làm bằng kẽm lớn. “Ổ nhện” được phủ lên lớp gòn ta có tẩm ướt dầu phọng. Khi đốt lớp gòn, nhiều người cùng góp sức nâng đèn lên cao. Nhiệt độ làm giấy căng phồng, tạo ra lực đẩy. Những người nâng đèn nương tay theo và cùng buông tay khi lực đủ mạnh để đẩy đèn bay lên mà không bị chao nghiêng làm cháy giấy.
Đua ghe ngo là môn thể thao dân gian truyền thống không thể thiếu trong lễ hội Ok Om Bok, thu hút hàng vạn người xem. Lúc đầu, đây chỉ là một trò chơi dân gian diễn ra trong đêm cúng trăng, nhằm dâng lên các đấng thành tiên nơi cung trăng thưởng thức, vì vậy chỉ được tổ chức vào ban đêm, lúc trăng lên, sau khi đã thực hiện xong các nghi lễ cúng trăng. Dần dần, trò chơi này được nâng lên thành lễ hội, mang tầm khu vực, thu hút được nhiều khách du lịch tham dự.
Chiếc ghe ngo là một sản phẩm văn hóa hết sức độc đáo của đồng bào Khmer Nam bộ, cũng là biểu tượng của sự no ấm, sung túc. Chiếc ghe ngo còn là hình ảnh đại diện cho mỗi phum sóc hoặc cho toàn xã, toàn huyện nên cuộc đua ghe thường diễn ra rất quyết liệt không phải vì giá trị tiền thưởng mà vì danh dự và vinh quang của đơn vị đăng ký tham gia.
Lễ hội Ok Om Bok mang ý nghĩa vô cùng sâu sắc trong đời sống tinh thần của đồng bào Khmer Nam bộ. Nó thể hiện được những khát vọng, tâm hồn và tình cảm của con người đối với con người và con người đối với các đấng bề trên. Vì vậy, việc tổ chức lễ hội Ook Om Bok hằng năm không chỉ là việc bảo tồn và phát huy nét đẹp văn hóa truyền thống, giàu tính nhân văn của đồng bào Khmer Nam bộ, mà còn là một sản phẩm du lịch hấp dẫn để thu hút du khách bốn phương.
Bài văn mẫu 5 - Thuyết minh về lễ hội Ok Om Bok
Lễ hội Ok Om Bok của người Khmer Nam Bộ còn được biết đến với cái tên khác là lễ Cúng Trăng hay “Đút cốm dẹp”, được diễn ra vào ngày 14 và 15 tháng 10 âm lịch hàng năm. Đối với người Khmer, Mặt Trăng được xem như là một vị thần đã giúp đỡ họ trong việc điều chỉnh thời tiết, bảo vệ ruộng đồng, đem lại một mùa màng bội thu, mang đến sự ấm no, sung túc cho người dân sinh sống tại đây.
Vì thế sau một vụ mùa, người Khmer sẽ tiến hành lễ Cúng Trăng nhằm thể hiện sự cảm ơn thành kính đối với vị thần Mặt Trăng đã phù hộ cho họ cũng như cầu mong cho mùa vụ sau mưa thuận gió hòa. Và từ đó lễ hội Ok Om Bok đã ra đời, trong ngày lễ này hầu hết mọi nhà đều tham gia. Lễ hội này thường diễn ra tại các tỉnh Sóc Trăng, Trà Vinh… những nơi có đồng đảo người dân tộc Khmer chủ yếu sinh sống.
Từng món lễ vật trong đêm Cúng Trăng đều có ý nghĩa tâm linh sâu sắc, bà con trong các phum, sóc Khmer phải chuẩn bị cả tháng trước khi diễn ra lễ hội. Bên cạnh các lễ vật, người dân còn cho dựng thêm một cổng bằng tre hoặc trúc và lá dừa, với hai cây trụ được kết dính phần ngọn tượng trưng cho vòng đai vũ trụ. Hai cây mía đứng hai bên trụ cổng tượng trưng cho sự sinh sôi nảy nở.
Ba cây nến đặt trên cây đà ngang nối liền hai cổng tượng trưng cho ba mùa trong năm: nắng, mát, mưa. Hai bên cổng người ta treo mỗi bên 12 lá trầu được cuộn tròn tượng trưng cho 12 con giáp và 12 tháng trong năm.
Giữa cổng treo 7 quả cau được chẻ vỏ thành hình dạng như con ong bầu, tượng trưng cho 7 ngày trong tuần. Trên bàn đặt 30 lá trầu bên phải tượng trưng cho tháng đủ. Bên trái đặt 29 lá trầu tượng trưng cho tháng thiếu. Lễ vật chính chủ chốt không thể thiếu đó chính là cốm dẹp, ngoài ra còn có các nông sản khách như khoai môn, khoai lang, khoai mì, dừa, chuối cùng một số bánh kẹo khác.
Công việc chuẩn bị lễ vật hoàn tất, vào đêm 14 trăng tròn hoặc 15 khi trăng lên cao (ngày chính của Lễ hội Ok Om Bok), họ bắt đầu trải chiếu đốt đèn, đốt nhang, mời bà con dân làng cùng quay về phía mặt trăng để làm lễ.
Nếu ngày trước, chủ lễ là người cao tuổi trong phum, sóc hoặc trong nhà thông thái các lễ nghi trực tiếp làm lễ, thì ngày nay họ còn đặt thêm một bàn trang trọng kế bên bàn cúng rồi mời các hòa thượng, đại đức cùng thực hiện nghi thức cúng vái, tụng niệm với thần Mặt Trăng, bày tỏ sự biết ơn, mong thần Mặt Trăng tiếp nhận lễ vật và ban cho mọi người sức khỏe, mùa màng tươi tốt. Nghi thức cúng của lễ hội Ok Om Bok có thể tổ chức tại nhà, sân chùa hay bãi đất trống đều được, khá giản dị nhưng cũng đầy ấm cúng.
Sau khi cúng xong, chủ lễ sẽ gọi các em trẻ tiến về phía mình, xếp chân và chắp tay lạy, rồi ông đút cốm dẹp cùng thức cúng khác mỗi thứ một ít cho các em nhỏ và vỗ nhẹ vào lưng vài lần đồng thời hỏi những mong muốn của các em.
Người Khmer tin rằng, các ước muốn của trẻ nhỏ sẽ là niềm tin, động lực của người lớn họ xem đấy là lời báo kết quả họ sẽ đạt được vào năm tới. Có lẽ chính vì nghi thức này, mà lễ hội Ok Om Bok còn có tên gọi khác là lễ hội “Đút cốm dẹp”. Phần cuối của buổi lễ, họ sẽ mời bà con dùng những thức cúng. Các thanh niên, trai gái sẽ tham gia múa hát, vui chơi cho đến khi mặt Trăng dần xuống.
-/-
Hy vọng với những bài văn mẫu "Thuyết minh về lễ hội Ok Om Bok" mà Đọc tài liệu tổng hợp giúp các em hiểu hơn về về lễ hội thể hiện truyền thống văn hóa dân tộc. Cùng với trọn bộ văn mẫu lớp 10 là những tài liệu hữu ích giúp các em học tốt Ngữ Văn 10!
