Tập làm văn: Kể lại lời nói ý nghĩ của nhân vật

Soạn bài Tập làm văn lớp 4: Kể lại lời nói, ý nghĩ của nhân vật trang 32 SGK Tiếng Việt 4 tập 1 gồm các nội dung: lưu ý khi kể lại lời nói, ý nghĩa của nhân vật, các cách kể lại lời nói, ý nghĩ của nhân vật và gợi ý trả lời câu hỏi phần nhận xét, luyện tập trang 32, 33 SGK.

Kiến thức cần nhớ

Kể lại lời nói, ý nghĩ của nhân vật

1. Trong bài văn kể chuyện nhiều khi ta phải kể lại lời nói và ý nghĩ của nhân vật. Lời nói và ý nghĩ cũng nói lên tính cách nhân vật và ý nghĩa câu chuyện

2. Có hai cách kể lại lời nói và ý nghĩ của nhân vật

- Kể nguyên văn (lời dẫn trực tiếp)

VD:

Cháu ơi, cảm ơn cháu! Như vậy là cháu đã cho lão rồi – Ông lão nói bằng giọng khản đặc

- Kể bằng lời của người kể chuyện (lời dẫn gián tiếp)

VD:

Bằng giọng khản đặc, ông lão cảm ơn tôi và nói rằng như vậy là tôi đã cho ông rồi.

Gợi ý trả lời câu hỏi SGK

I. Nhận xét

Bài 1 trang 32 SGK Tiếng Việt 4 tập 1. Tìm những câu ghi lại lời nói và ý nghĩ của cậu bé trong truyện Người ăn xin.

Gợi ý trả lời

Những câu ghi lại lời nói và ý nghĩ của cậu bé trong truyện Người ăn xin.

* Những câu ghi lại ý nghĩ:

- Chao ôi! Cảnh nghèo đói đã gặm nát con người đau khổ kia thành xấu xí biết dường nào !
- Cả tôi nữa, tôi cũng vừa nhận được chút gì của ông lão.

* Câu ghi lại lời nói:

- Ông đừng giận cháu, cháu không có gì để cho ông cả.

Bài 2 trang 32 SGK Tiếng Việt 4 tập 1. Lời nói và ý nghĩ của cậu bé nói lên điều gì về cậu ?

Gợi ý trả lời

Lời nói và ý nghĩ của cậu bé cho thấy cậu là người giàu lòng nhân ái, biết thương người nghèo khó.

Bài 3 trang 32 SGK Tiếng Việt 4 tập 1. Lời nói, ý nghĩ của ông lão ăn xin trong hai cách kể sau đây có gì khác nhau ?

a) - Cháu ơi, cảm ơn cháu ! Như vậy là cháu đã cho lão rồi. - ông lão nói bằng giọng khản đặc.
b) Bằng giọng khản đặc, ông lão cảm ơn tôi và nói rằng như vậy là tôi đã cho ông rồi.

Gợi ý trả lời

Lời nói và ý nghĩ của ông lão ăn xin.

Cách 1: Dẫn trực tiếp. Đây là nguyên văn lời của ông lão ăn xin. Vì vậy ông xưng lão và gọi cậu bé bằng cháu.
Cách 2: Dẫn gián tiếp. Người viết, người kể xưng tôi, gọi người ăn xin là ông lão.

II. Luyện tập

Bài 1 trang 32 SGK Tiếng Việt 4 tập 1. Tìm lời dẫn trực tiếp và lời dẫn gián tiếp trong đoạn văn sau:

Ba cậu bé rủ nhau vào rừng. Vì mải chơi nên các cậu về khá muộn. Ba cậu bàn nhau xem nên nói thế nào để bố mẹ khỏi mắng. Cậu bé thứ nhất định nói dối là bị chó sói đuổi.

Cậu thứ hai bảo :

- Còn tớ, tớ sẽ nói là đang đi thì gặp ông ngoại.
- Theo tớ, tốt nhất là chúng mình nhận lỗi với bố mẹ. - Cậu thứ ba bàn.

TIẾNG VIỆT 2 (1988)

Gợi ý trả lời

- Lời dẫn gián tiếp: (Cậu bé thứ nhất định nói dối là) bị chó sói đuổi.
- Lời dẫn trực tiếp:

+ Còn tớ, tớ sẽ nói là đang đi thì gặp ông ngoại
+ Theo tớ, tốt nhất là chúng mình nhận lỗi với bố mẹ

Bài 2 trang 32 SGK Tiếng Việt 4 tập 1. Chuyển lời dẫn gián tiếp trong đoạn văn sau thành lời dẫn trực tiếp .

Vua nhìn thấy những miếng trầu têm rất khéo bèn hỏi bà hàng nước xem trầu đó ai têm. Bà lão bảo chính tay bà têm. Vua gặng hỏi mãi, bà lão đành nói thật là con gái bà têm.

Gợi ý trả lời

* Câu 1:

Lời dẫn gián tiếp: "Vua nhìn thấy những miếng trầu têm rất khéo bèn hỏi bà hàng nước xem trầu đó ai têm"

Chuyển thành lời dẫn trực tiếp:

Vua nhìn thấy những miếng trầu têm rất khéo bèn hỏi bà hàng nước:

- Xin cụ cho biết ai đã têm trầu này?

* Câu 2:

Lời dẫn gián tiếp: Bà lão bảo chính tay bà têm

Chuyển thành lời dẫn trực tiếp:

Bà lão thưa:

- Tâu bệ hạ, trầu do chính già têm đấy ạ!

* Câu 3:

- Lời dẫn gián tiếp: Vua gặng hỏi mãi, bà lão đành nói thật là con gái bà têm

- Chuyển thành lời dẫn trực tiếp:

Nhà vua không tin, gặng hỏi mãi, bà lão đành nói thật:

- Thưa, đó là trầu do con gái già têm.

Bài 3 trang 33 SGK Tiếng Việt 4 tập 1. Chuyển lời dẫn trực tiếp trong đoạn văn sau thành lời dẫn gián tiếp - Bác thợ hỏi Hòe :

- Cháu có thích làm thợ xây không?

Hòe đáp :

- Cháu thích lắm!

TIẾNG VIỆT 2 (1988)

Gợi ý trả lời

* Câu 1:

- Lời dẫn trực tiếp:

Bác thợ hỏi Hòe:

- Cháu có thích làm thợ xây không?

Chuyển thành lời dẫn gián tiếp:

Bác thợ hỏi Hòe có thích là thợ xây không?

* Câu 2:

- Lời dẫn trực tiếp:

Hòe đáp:

- Cháu thích lắm!

Chuyển thành lời dẫn gián tiếp:

Hòe đáp rằng Hòe thích lắm

***

Soạn bài Tập làm văn lớp 4: Kể lại lời nói, ý nghĩ của nhân vật trang 32 SGK Tiếng Việt 4 tập 1 với nội dung cả về lý thuyết và thực hành chi tiết phía trê, hi vọng các em sẽ có bài học hữu ích cho việc học tập làm văn lớp 4 của mình.