Ôn tập lý thuyết bài Sơ kết lịch sử Việt Nam (1858 - 1918) cùng hướng dẫn trả lời các câu hỏi và bài tập trang 156 SGK Lịch Sử lớp 11
- Từ thế kỉ XVIII đến giữa thế kỉ XIX, chế độ phong kiến Việt Nam đã bước vào giai đoạn khủng hoảng.
⇒ Yêu cầu lịch sử lúc này là thống nhất đất nước, tạo điều kiện cho nền kinh tế hàng hóa và thị trường dân tộc phát triển, giải phóng sức sản xuất và cải thiện đời sống nhân dân.
- Các nước phương Tây trên con đường phát triển tư bản chủ nghĩa ráo riết bành trướng thế lực sang phương Đông.
- Sau một thời gian dài điều tra, tư bản Pháp đã tìm cách thực hiện âm mưu xâm lược Việt Nam.
- Ngày 1/9/1858, liên quân Pháp-Tây Ban Nha nổ súng đánh vào cửa biển Đà Nẵng, mở đầu cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam. Sau gần 30 năm (1858 – 1884), với việc sử dụng sức mạnh quân sự kết hợp với các thủ đoạn chính trị - ngoại giao thâm độc, thực dân Pháp đã từng bước hoàn thành quá trình xâm lược Việt Nam.
- Do thiếu đường lối chỉ đạo đúng đắn và quyết tâm kháng chiến của triều đình nhà Nguyễn, cuối cùng Việt Nam đã rơi vào tay thực dân Pháp.
- Trái ngược với thái độ của triều đình Huế, ngay từ đầu nhân dân Việt Nam đã đứng dậy chiến đấu chống Pháp. Cuộc chiến tranh nhân dân bền bỉ, dẻo dai, đều khắp, với tinh thần dũng cảm….
⇒ Làm chậm quá trình xâm lược và bình định Việt Nam của Pháp.
| Giai đoạn | Sự kiện chính | Thái độ của triều đình | Thái độ của nhân dân |
|---|---|---|---|
| 1858 - 1862 | Pháp đánh chiếm 3 tỉnh miền Đông Nam kì. | Không kiên quyết. Bỏ lỡ cơ hội chống Pháp. Kí hiệp ước Nhâm Tuất 1862 ⇒ nhu nhược, ươn hèn vì quyền lợi của dân tộc. | Nhân dân 3 tỉnh Đông Nam Kì kiên quyết chống Pháp ngay khi chúng nổ súng. |
| 1863 - 1867 | Pháp chiếm Tây Nam kì | Triều đình lúng túng và giao 3 tỉnh Tây Nam Kì cho Pháp.⇒ Tạo cơ hội cho Pháp chiếm luôn 3 tỉnh Tây Nam Kì còn lại. | Nhân dân 6 tỉnh Nam kì kháng chiến mạnh mẽ phát triển khắp nơi. |
| 1868 - 1874 | Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần 1. | Không kiên quyết chống giặc, cầm chừng. Kí hiệp ước Giáp Tuất 1874 . | Kiên quyết chống giặc. |
| 1875 - 1884 | Đánh chiếm Bắc kì lần 2. | Triều đình kí hiệp ước Hac Mang và Pa ta nốt. ⇒ Hoàn thành chiến tranh xâm lược | Nhân dân Bắc Kì đứng lên chống Pháp. |
| 1884 - đầu thế kỉ XX | Đàn áp cuộc khởi nghĩa của nhân dân | 1885-1888, Triều đình chỉ huychống Pháp ra chiếu Cần Vương kêu gọi nhân dân chống Pháp. 1888- cuối thế kỉ XIX, Triều đình không chỉ huy chống Pháp | Phong trào yêu nước của nhân dân, văn thân, sĩ phu vẫn tiếp tụ phong trào Cần Vương, khởi nghĩa Bãi Sậy,khởi nghĩa Hương |
- Từ năm 1897, thực dân Pháp bắt tay vào công cuộc khai thác thuộc địa quy mô, có hệ thống trên toàn cõi Đông Dương.
⇒ Việt Nam dần dần trở thành một nước nửa thuộc địa nửa phong kiến và biến thành nơi cung cấp sức người, sức của rẻ mạt cho Pháp.
- Công cuộc khai thác thuộc địa của Pháp cũng làm nảy sinh những nhân tố mới, ngoài ý muốn của chúng, như:
- Bộ phận sĩ phu đang trên con đường tư sản hóa, đã đóng một vai trò khá quan trọng trong việc tiếp thu những luồng tư tưởng mới để dấy lên một cuộc vận động yêu nước tiến bộ, mang màu dân chủ tư sản ở Việt Nam hồi đầu thế kỉ XX.
Cuối thế kỉ XIX, ngọn cờ phong kiến trở nên lỗi thời và không thể giương cao được nữa.
Một trào lưu tư tưởng cách mạng tràn vào Việt Nam.
Các sĩ phu yêu nước đã đón nhận những ảnh hưởng của các tư tưởng đó từ Nhật Bản, Trung Quốc, Pháp. Họ bắt đàu vận động cứu nước theo khuynh hướng dân chủ tư sản.
Do tầm nhìn hạn chế và những trở lực không thể vượt qua, cuối cùng đều bị thất bại. Ngoài ra còn có các cuộc khởi nghĩa của nông dân nổ ra như khỡi nghĩa Yên Thế là 1 điển hình.
Trong những năm Chến tranh thế giới thứ nhất bùng nổ, phong trào cách mạng Việt Nam rơi vào khủng hoảng trầm trọng về đường lối và giai cấp lãnh đạo, Nguyễn Tât Thành đã ra đi tìm đường cứu nước. từ chủ nghĩa yêu nước, Người đến với Chủ nghĩa Mác – Lê Nin và tìm ra con đường giải phong dân tộc đúng đắn cho cách mạng Việt Nam.
-------------------------------
Trên đây là tóm lược nội dung lý thuyết chính bài sơ kết lịch sử Việt Nam (1858 - 1918). Phàn tiếp theo Đọc Tài Liệu giới thiệu đến các bạn phần soạn sử 11 gồm các bài hướng dẫn trả lời các câu hỏi và bài tập trang 156 sách giáo khoa Lịch Sử lớp 11.
Trả lời câu 3 trang 156 SGK Sử 11 - Sưu tầm tài liệu và trình bày về thời niên thiếu của Hồ Chí Minh
Trả lời câu 2 trang 156 SGK Sử 11 - Lập niên biểu về những sự kiện chủ yếu trong phong trào Cần Vương.
Trả lời câu 1 trang 156 SGK Sử 11 - Những đặc điểm của phong trào yêu nước và giải phóng dân tộc Việt Nam từ giữa thế kỉ XIX đến hết Chiến tranh thế giới thứ nhất.