Tập làm văn: Cấu tạo bài văn miêu tả cây cối

Soạn bài Tập làm văn lớp 4: Cấu tạo bài văn miêu tả cây cối trang 30 SGK Tiếng Việt 4 tập 2 được Đọc tài liệu biên soạn bao gồm các nội dung chính: Kiến thức cần nhớ về cấu tao bài văn miêu tả cây cối, gợi ý trả lời câu hỏi phần nhận xét SGK, gợi ý làm bài tập phần luyện tập SGK. Các em cùng theo dõi và ghi nhớ, tham khảo nội dung chính dưới đây nhé.

Kiến thức cần nhớ

1. Trình tự miêu tả trong bài văn tả cây cối

- Tả từng bộ phận của cây

- Tả từng thời kì phát triển của cây

2. Dàn bài bài văn tả cây cối

* Mở bài: Tả hoặc giới thiệu bao quát về  cây

* Thân bài: Tả từng bộ phận của cây hoặc tả từng thời kì phát triển của cây

* Kết bài: Có thể nêu lợi ích của cây, ấn tượng đặc biệt hoặc tình cảm của người tả với cây

Gợi ý trả lời câu hỏi SGK

I. Nhận xét

Câu 1 trang 31 SGK Tiếng Việt 4 tập 2. Đọc bài sau đây. Xác định các đoạn văn và nội dung mỗi đoạn.

Bãi ngô

Bãi ngô quê em ngày càng xanh tốt. Mới dạo nào những cây ngô còn lấm tấm như mạ non. Thế mà chỉ ít lâu sau, ngô đã thành cây rung rung trước gió và ánh nắng. Những lá ngô rộng dài, trổ ra mạnh mẽ, nõn nà.

Trên ngọn, một thứ búp như kết bằng nhung và phấn vươn lên. Những đàn bướm trắng, bướm vàng bay đến, thoáng đỗ rồi bay đi. Núp trong cuống lá, những búp ngô non nhú lên và lớn dần. Mình có nhiều khía vàng vàng và những sợi tơ hung hung bọc trong làn áo mỏng óng ánh.

Trời nắng chang chang, tiếng tu hú gần xa ran ran. Hoa ngô xơ xác như cỏ may. Lá ngô quắt lại rủ xuống. Những bắp ngô đã mập và chắc, chỉ còn chờ tay người đến bẻ mang  về.

Gợi ý trả lời:

Bài văn có ba đoạn

a) Đoạn 1: (Từ đầu đến "mạnh mẽ, nõn nà”).

Đoạn này giới thiệu chung về sự phát triển mau chóng, mạnh mẽ của bãi ngô.

b) Đoạn 2: (Từ "Trên ngọn" đến "óng ánh").

Đoạn này miêu tả sự ra hoa trổ bắp của cây ngô.

c) Đoạn 3: (Phần còn lại)

Đoạn này tả cảnh bãi ngô đã già, bắp ngô đã chắc hạt, sẵn sàng cho mùa thu hoạch.

Câu 2 trang 31 SGK Tiếng Việt 4 tập 2. Đọc lại bài Cây mai tứ quý (sách Tiếng Việt 4, tập hai, trang 23). Trình tự miêu tả trong bài ấy có điểm gì khác bài Bãi ngô?

Cây mai tứ quý

Cây mai cao trên hai mét, dáng thanh, thân thẳng như thân trúc. Tán tròn tự nhiên xòe rộng ở phần gốc, thu dần thành một điểm ở đỉnh ngọn. Gốc lớn bằng bắp tay, cành vươn đều, nhánh nào cũng rắn chắc.

Mai tứ quý nở bốn mùa. Cánh hoa vàng thẫm xếp làm ba lớp. Năm cánh dài đỏ tía như ức gà chọi, đỏ suốt từ đời hoa sang đời kết trái. Trái kết màu chín đậm, óng ánh như những hạt cườm đính trên tầng áo lá lúc nào cũng xum xuê một màu xanh chắc bền.

Đứng bên cây ngắm hoa, xem lá, ta thầm cảm phục cái mầu nhiệm của tạo vật trong sự hào phóng và lo xa: đã có mai vàng rực rỡ góp với muôn hoa ngày Tết, lại còn có mai tứ quý cần mẫn, thịnh vượng quanh năm.

Theo Nguyễn Vũ Tiềm

Gợi ý trả lời:

Trình tự miêu tả trong bài ấy có gì khác bài Bãi ngô.

- Bài Cây mai tứ quý cũng gồm có ba phần nhưng phần đầu tả chung về dáng dấp cây mai; đoạn hai tả hoa mai; đoạn ba nói lên cảm xúc của người ngắm hoa xem lá mai.

- Bài Bãi ngô cũng có ba đoạn nhưng viết theo sự phát triển cùa cây ngô: ngô non, ngô ra hoa trổ bắp, ngô đã già.

Câu 3 trang 31 SGK Tiếng Việt 4 tập 2. Từ cấu tạo của hai bài văn trên rút ra nhận xét về cấu tạo của một bài văn miêu tả cây cối:

Gợi ý trả lời:

Bài văn miêu tả cây cối thường có ba phần:

- Phần đầu giới thiệu miêu tả chung về cây (mở bài).

- Phần thứ hai đi sâu vào miêu tả một hay nhiều bộ phận của cây hoặc nói về các giai đoạn phát triển quan trọng của cây (thân bài).

- Phần kết bài: có thể nêu lợi ích, vẻ đẹp của cây hoặc cảm xúc của người viết.

II. Luyện tập

Câu 1 (trang 32 sgk Tiếng Việt 4 tập 2): Bài "Cây gạo" được miêu tả theo trình tự như thế nào?

Gợi ý trả lời:

Bài "Cây gạo" được miêu tả theo từng thời kì phát triển của bông gạo, từ lúc hoa còn đỏ mọng đến lúc mùa hoa hết. Hoa kết thành trái. Trái già, vỏ tách ra, để lộ những múi bông tưởng chừng như cây gạo treo rung rinh hàng ngàn nồi cơm gạo mới.

Câu 2 (trang 32 sgk Tiếng Việt 4 tập 2): Lập dàn ý miêu tả một cây ăn quả quen thuộc.

Gợi ý trả lời:

a) Tả lần lượt từng bộ phận của cây (cây vú sữa).

* Mở bài: Giới thiệu cây vú sữa (Ai trồng? Trồng ở đâu? Được mấy mùa trái ngọt?)

* Thân bài:

+ Tả khái quát cây vú sữa: chiều cao, hình dáng...
+ Ta lần lượt từng bộ phận: (thân, gốc, vỏ cây, cành, lá, hoa, trái...)

* Kết bài: Cảm nghĩ về cây vú sữa.

b) Tả lần lượt từng thời kì phát triển:

* Mở bài: Giới thiệu cây chuối tiêu (Ai trồng? trồng ở đâu?...)

* Thân bài: Tả khái quát thời kì cây đang ra hoa.

+ Lúc mới nhú lên, hình thù hoa chuối ra sao? màu gì?
+ Lúc hoa chuối bắt đầu kết trái
+ Buồng chuối hình thành như thế nào? Hình dáng các quả chuối.
+ Buồng chuôi phát triển, quả chuối căng tròn như thế nào? Khi chín bói nó ra sao?

* Kết bài: Cảm nghĩ của em về ích lợi của cây chuối.

***

Soạn bài Tập làm văn lớp 4: Cấu tạo bài văn miêu tả cây cối trang 30 SGK Tiếng Việt 4 tập 2 với đầy đủ các nội dung và được biên soạn chi tiết phía trên, hi vọng các em sẽ nắm chắc phần kiến thức quan trọng về cấu tạo bài văn miêu tả cây cối để viết được những bài văn miêu tả hay nhất.