Cùng Đọc tài liệu đi vào trả lời các câu hỏi thuộc Soạn sử 10 Cánh diều bài 10: Cơ sở hình thành văn minh Đông Nam Á cổ - trung đại . Nội dung này chắc chắn sẽ giúp các em chuẩn bị bài học trước khi đến lớp tốt nhất.
Hướng dẫn soạn sử 10 Cánh diều bài 10
Tài liệu giải bài tập lịch sử 10 bài 10 Cánh diều chi tiết:
1. Cơ sở tự nhiên
Câu hỏi trang 74: Đọc thông tin và quan sát Bản đồ 10, các hình 10.2, 10.3:
- Trình bày những nét chính về vị trí địa lí và điều kiện tự nhiên ở Đông Nam Á.
- Phân tích những tác động của vị trí địa lí và điều kiện tự nhiên đối với sự hình thành văn minh Đông Nam Á.
Trả lời:
Những nét chính về vị trí địa lí và điều kiện tự nhiên và tác động của vị trí địa lí và điều kiện tự nhiên đối với sự hình thành văn minh Đông Nam Á:
- Vị trí địa lí: Đông Nam Á nằm ở phía đông nam của châu Á, gồm hai bộ phận là Đông Nam Á lục địa và Đông Nam Á hải đảo. Khu vực này được coi là cầu nối giữa Ấn Độ Dương với Thái Bình Dương, lục địa Á-Âu với châu Úc, là nơi giao thoa giữa các nền văn hóa lớn.
- Điều kiện tự nhiên:
- Địa hình ĐNA bao gồm hệ thống núi, cao nguyên, thung lũng, đồng bằng, xen kẽ với đảo, quần đảo,....Sự chia cắt giữa lục địa với hải đảo, giữa các đảo và ngay trong lục địa đã tạo ra sự đa dạng của cảnh quan thiên nhiên, môi trường sinh thái.
- Phần lớn các quốc gia ĐNA đều tiếp giáp biển, có điều kiện thuận lợi để phát triển nghề đi biển và buôn bán bằng đường biển. Biển tạo ra đường giao thông cho các nước trong khu vực, đồng thời nối liên ĐNA với các tuyến thương mại hàng hải quốc tế.
- ĐNA có nhiều sông lớn như như Mê Công, I-ra-oa-đi,....Các con sông này tạo nên những vùng đồng bằng châu thổ màu mỡ, phì nhiêu như đồng bằng sống Cửu Long, đồng bằng Mê Nam,...Đây là điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của nghề nông trồng lúa nước.
- Hệ thống sông ngòi đóng vai trò là những tuyến đường giao thông huyết mạch, phục vụ cho sự quần cư, đi lại của cư dân ĐNA.
- ĐNA nằm trong khu vực khí hậu nhiệt đới gió mùa điển hình với đặc trưng là nóng ẩm, mưa nhiều. Điều này tạo cho khu vực ĐNA những đặc điểm tự nhiên khác với các nước cùng vĩ độ.
- ĐNA có nguồn TNTN đa dạng, đặc biệt là sự phong phú của các loại khoáng sản, lâm sản, thổ sản,... Khu vực này cũng là xứ sở của những cây hương liệu, gia vị đặc trưng, như trầm hương, quế, hồ tiêu,...
2. Cơ sở xã hội: Soạn sử 10 Cánh diều bài 10
Câu hỏi trang 75: Đọc thông tin và quan sát Sơ đồ 10, Hình 10.4, hãy:
- Nêu khái quát về cư dân, tộc người ở Đông Nam Á.
- Cho biết những nét chính về tổ chức xã hội ở Đông Nam Á.
Trả lời:
- Khái quát về cư dân, tộc người ở Đông Nam Á:
- Cư dân ĐNA được cho là kết quả của sự pha trộn giữa hai chủng tộc: Môn-gô-lô-ít, Ốt-Xtra-lô-ít.
- Từ mỗi loại hình nhân chủng trên và sự pha trộn giữa các nhóm đã hình thành nên những tộc người khác nhau. Thành phần tộc người ở ĐNA rất phong phú, mỗi tộc người hay một nhóm tộc người lại có những nét văn hóa khác nhau. Điểm chung là các quốc gia ĐNA đều có mặt hầu hết các tộc người thuộc cả nhóm Nam Á và ANh-đô-nê-riêng.
- Những nét chính về tổ chức xã hội ở Đông Nam Á:
- Tổ chức xã hội cơ bản của Đông Nam Á là làng.
- Làng có vai trò tạo dựng nên các cộng đồng cư dân có quan hệ gần gũi về địa vực và quan hệ huyết thống.
- Sự phát triển và ra đời của làng xã góp phần tạo dựng văn minh Đông Nam Á.
3. Ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ, Trung Quốc (Soạn sử 10 Cánh diều bài 10)
Câu hỏi trang 76: Đọc thông tin và quan sát các hình từ 10.5 đến 10.7, hãy nêu và phân tích những ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ và Trung Quốc đối với văn minh Đông Nam Á
Trả lời:
* Ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ đối với văn minh Đông Nam Á:
- Tôn giáo: tiếp nhận Hin-đu giáo và Phật giáo để lại dấu ấn sâu đậm trong cách thức tổ chức bộ máy nhà nước và đời sống tinh thần.
- Văn học và chữ viết: chữ Phạn và tác phẩm Ra-ma-y-a-na và các quốc gia đã sáng tạo ra tác phẩm riêng mình như Riêm Kê (Campuchia), Ra-ma Khiên (Thái Lan),…
* Ảnh hưởng của văn hóa Trung Quốc đối với văn minh Đông Nam Á:
- Tôn giáo: Nho giáo, Đạo giáo và nhiều học thuyết tư tưởng được truyền bá vào Đông Nam Á. Nho giáo có tác động tới tư tưởng chính trị của một số nhà nước quân chủ, tiêu biểu là Việt Nam.
- Ảnh hưởng của văn hóa Trung Quốc được thể hiện qua nhiều lĩnh vực như ngôn ngữ, văn học, ẩm thực, trang phục, kiến trúc…
Luyện tập: Soạn sử 10 Cánh diều bài 10
Câu hỏi 1. Văn minh Đông Nam Á được hình thành trên những cơ sở nào?
Trả lời:
Những cơ sở hình thành nền văn minh Đông Nam Á:
- Cơ sở tự nhiên:
+ Nằm ở phía đông nam của châu Á
+ Gồm hai bộ phận là Đông Nam Á lục địa và Đông Nam Á hải đảo.
+ Là cầu nối giữa Ấn Độ Dương với Thái Bình Dương, lục địa Á- Âu với châu Úc.
- Điều kiện tự nhiên:
+ Gồm hệ thống núi, cao nguyên, thung lũng, đồng bằng, xen kẽ với đảo và quần đảo,…
+ Phần lớn các nước Đông Nam Á tiếp giáp biển ( trừ Lào).
+ Hệ thống sông ngòi dày đặc.
+ Nằm trong khu vực khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa đặc trưng là nóng, ẩm, mưa nhiều theo mùa.
- Cơ sở xã hội:
+ Sự pha trộn giữa hai chủng tộc Môn-gô-lô-ít và Ốt-xtra-lô-ít.
+ Tổ chức xã hội cơ bản là làng. Có vai trò tạo dựng nên các cộng đồng cư dân có quan hệ gần gũi với nhau, cùng đoàn kết , chung sống với nhau.
Câu hỏi 2. Hãy lựa chọn và phân tích một trong các yếu tố của văn hóa Ấn Độ hoặc Trung Quốc có ảnh hưởng đến văn minh Đông Nam Á.
Trả lời:
Yếu tố tôn giáo của Ấn Độ ảnh hưởng đến văn minh Đông Nam Á:
Phật giáo được du nhập vào Đông Nam Á khá sớm, theo các tài liệu cho biết Phật giáo xuất hiện tại Đông Nam Á khoảng thế kỉ I-II đầu Công nguyên. Linh hồn của Phật giáo và Bà La Môn giáo được hấp thụ sâu sắc với những lý tưởng về cái thiện, từ bi, lòng nhân ái, cả Phật giáo lẫn Hindu giáo được phổ biến sâu rộng qua những câu chuyện huyền thoại, cổ tích, sử thi, ngụ ngôn và thông qua những câu chuyện kể. Ảnh hưởng tôn giáo Ấn Độ đã để lại dấu ấn sâu đậm trong cách thức tổ chức bộ máy nhà nước và đời sống tinh thần của các quốc gia Đông Nam Á.
Vận dụng: Soạn sử 10 Cánh diều bài 10
Câu hỏi 3: Sưu tầm tranh ảnh và tư liệu về một số thành tựu văn minh Đông Nam Á tiêu biểu chịu ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ, Trung Quốc còn tồn tại đến ngày nay.
Trả lời:
HS tự sưu tầm.
Ví dụ:
- Ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ: Mỹ Sơn chịu ảnh hưởng rất lớn của Ấn Độ cả về kiến trúc, và về văn hóa thể hiện qua các dòng bia ký bằng chữ Phạn cổ trên các tấm bia. Thánh địa Mỹ Sơn, với hơn 70 đền tháp xây dựng bắt đầu từ giữa thế kỉ VII. Các vua Chăm trước đây chọn Mỹ Sơn để đóng đô có lẽ do tính chất thiêng liêng của vùng đất để tôn thờ thần thánh và cũng do đây là vị trí phòng ngự tốt trong trường hợp kinh đô Trà Kiệu bị đe dọa. Theo văn bia để lại, tiền thân của nó là một ngôi đền làm bằng gỗ từ thế ki thứ IV để thờ thần Di-va Bha-dre-xve-ra. Nhưng đến khoảng cuối thế kỉ VI, một cơn hoả hoạn đã thiêu cháy ngôi đến gỗ. Sau đó vào đầu thế kỉ VI, vua Sam-bhu-vac-man (trị vì từ năm 577 đến năm 629) đã dùng gạch để xây dựng lại ngôi đền còn tồn tại đến ngày nay. Các triều vua sau đó vẫn tiếp tục tu sửa lại các đền tháp cũ và xây dựng các đền tháp mới để thờ các vị thần. Mỹ Sơn là khu thánh địa quan trọng nhất của đân tộc Chăm suốt từ cuối thế kỉ IV đến thế kỉ XV. Giá trị của các di tích ở Mỹ Sơn còn được thể hiện qua nghệ thuật điêu khác, chạm nổi trên gạch, trên đá với những hình ảnh sống động về các vị thần, tu sĩ, vũ nữ, hoa lá, muông thú và các vật tế lễ,... Với những giá trị lịch sử văn hoá, thấm mĩ, Thánh địa Mỹ Sơn đã được UNESCO bình chọn là Di sản văn hoá thế giới năm 1999.
- Ảnh hưởng của văn hóa Trung Quốc: Tư tưởng Nho giáo tiếp thu được từ Trung Quốc làm cho con người đối xử nhân ái, khoan dung, độ lượng với nhau. Ứng xử theo thứ bậc, khuôn phép, giúp duy trì xã hội có trật tự, có kỷ cương. Con người có nếp sống kính trên nhường dưới. Con người phải tu dưỡng đạo đức để làm tấm gương cho người dưới. Người cán bộ nhà nước phải có đức thì dân mới tin và kính phục.
- Kết thúc nội dung soạn sử 10 Cánh diều bài 10-
-/-
Trên đây là toàn bộ nội dung Soạn sử 10 Cánh diều bài 10: Cơ sở hình thành văn minh Đông Nam Á cổ - trung đại. Chúc các em học tốt.