Chuẩn bị trước nội dung bài học giúp học sinh tiếp thu kiến thức trên lớp tốt hơn. Cùng Đọc tài liệu trả lời các câu hỏi trong nội dung Sinh học Bài 29: Dinh dưỡng và tiêu hóa ở người thuộc Phần 3: Vật sống.
Giải Sinh 8 Cánh Diều Bài 29
Câu hỏi mở đầu trang 137: Trong các loại thức ăn em thích, thức ăn nào em nên ăn thường xuyên, thức ăn nào em nên hạn chế ăn? Vì sao?
Lời giải chi tiết
Trong các loại thức ăn em thích, thức ăn em nên ăn thường xuyên là các loại lương thực và rau củ quả chín; thức ăn em nên hạn chế ăn bao gồm các nhóm thức ăn chứa nhiều chất béo như: dầu, mỡ, vừng, lạc, ...
Câu hỏi 1 trang 137: Quan sát hình 29.1, qua quá trình tiêu hóa, những chất dinh dưỡng trong súp lơ xanh được biến đổi thành những chất gì để tế bào và cơ thể có thể hấp thụ được?
Lời giải chi tiết
Qua quá trình tiêu hóa, những chất dinh dưỡng trong súp lơ xanh được biến đổi thành đường đơn, glycerol và acid béo, amino acid, vitamin, chất khoáng, nước để tế bào và cơ thể có thể hấp thụ được.
Câu hỏi 2 trang 138. Quan sát hình 29.2:
a) Nêu thông tin về các loại chất dinh dưỡng có trong một chiếc bánh
b) Thông tin trong bảng có ý nghĩa gì đối với người tiêu dùng
Lời giải chi tiết
a) Thông tin về các loại chất dinh dưỡng có trong một chiếc bánh:
Chất béo: 6g
Cholesterol: 4mg
Sodium: 160mg
Carbohydrat: 19g
Chất xơ: 1g
Đường: 5g
Chất đạm: 2g
Vitamin D: 0,6mcg
Canxi: 26mg
b) Thông tin trong bảng đó có ý nghĩa giúp cho người dùng có thể lựa chọn sử dụng các loại thực phẩm phù hợp.
Luyện tập 1 trang 138: Hãy sưu tầm một số bao bì thực phẩm, trong đó có bao bì của loại thực phẩm em thường ăn và cho biết các thông tin của sản phẩm theo gợi ý trong bảng 29.1
Lời giải chi tiết:
| Tên | Năng lượng | Protein | Lipid | Carbohydrate | Vitamin | Chất khoáng |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Bánh chocopie | 140 | 1 g | 3,5 g | 22 g | 0 | - Natri: 80 mg - Calcium: 16 mg - Sắt: 1 mg - Kali: 45 mg |
| Hạt granola | 131 | 4 g | 6,8 g | 13,4 g | 0 | - Natri: 14,4 mg - Calcium: 17,6 mg - Sắt: 1,1 mg - Kali: 148 mg |
| Bim bim | 160 | 1,5 g | 10 g | 17 g | 0 | - Natri: 175 mg |
Luyện tập 2 trang 138.
Theo em trong các sản phẩm trên, sản phẩm nào nên ăn thường xuyên, sản phẩm nào nên ăn hạn chế? Vì sao?Lời giải chi tiết
Theo em, có thể ăn hạt granola thường xuyên và nên hạn chế ăn bim bim và bánh ngọt. Vì trong các loại hạt có chứa lượng dinh dưỡng và khoáng chất cao, có lợi cho sức khỏe; còn trong bim bim và bánh ngọt chứa nhiều muối và đường, không tốt cho sức khỏe và hệ tiêu hóa.
Thực hành 1 trang 138. Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lí cho bản thân và những người trong gia đình em.
Lời giải chi tiết
- Chế độ dinh dưỡng hợp lí cần phù hợp với nhu cầu cơ thể (tùy theo độ tuổi, giới tính, mức độ hoạt động của cơ thể, tình trạng bệnh tật). Căn cứ vào đó, học sinh xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lí cho bản thân và những người trong gia đình.
Luyện tập 3 trang 139: Quan sát bảng 29.2 và 29.3, cho biết:
a) Trong một ngày, một người nên bổ sung cho cơ thể những nhóm chất dinh dưỡng nào?
b) Loại thực phẩm nào cần được ăn nhiều nhất, loại nào ăn ít nhất? Vì sao?
Lời giải chi tiết
a)Trong một ngày, một người nên bổ sung cho cơ thể những nhóm chất dinh dưỡng gồm:
Nhóm chứa đường, muối
Nhóm chứa dầu, mỡ
Nhóm sữa và các sản phẩm từ sữa
Nhóm thịt, thủy sản, trứng, đậu, đỗ
Nhóm rau, củ, quả
Nhóm ngũ cốc
b) Loại thực phẩm được ăn nhiều nhất là loại thực phẩm ngũ cốc.
Loại thực phẩm được ăn ít nhất là nhóm thực phẩm chứa dầu mỡ
Câu hỏi 3 trang 141. Quan sát hình 29.3, nêu chức năng từng cơ quan của hệ tiêu hóa. Các cơ quan này phối hợp hoạt động trong quá trình tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng như thế nào?
Lời giải chi tiết
| Cơ quan | Chức năng | |
|---|---|---|
| Ống tiêu hóa | Khoang miệng | Nghiền nhỏ, đảo trộn thức ăn, giúp thức ăn thấm đều nước bọt. Cảm nhận vị thức ăn. |
| Hầu (họng) và thực quản | Tham gia cử động nuốt, cử động nhu động đẩy thức ăn xuống dạ dày. | |
| Dạ dày | Có tuyến vị tiết dịch vị. Dự trữ, nghiền và đảo trộn thức ăn. | |
| Ruột non | Có tuyến ruột. Cử động nhu động đẩy thức ăn di chuyển. Hấp thu các chất dinh dưỡng. | |
| Ruột già | Hấp thu nước và một số chất. Cử động nhu ruột đẩy chất cặn bã xuống trực tràng. Tạo phân. | |
| Hậu môn | Thải phân. | |
| Tuyến tiêu hóa | Tuyến nước bọt | Tiết nước bọt giúp làm ẩm thức ăn, chứa enzyme amylase giúp tiêu hóa một phần tinh bột. |
| Tuyến vị | Tiết dịch vị chứa HCl và enzyme pepsinogen. HCl hoạt hóa pepsinogen thành pepsin (tiêu hóa protein), tiêu diệt mầm bệnh. | |
| Gan | Tiết dịch mật, có chức năng nhũ tương hóa lipid. Đào thải độc tố. | |
| Túi mật | Dự trữ dịch mật. | |
| Tuyến tụy | Tiết dịch tụy chứa các enzyme tiêu hóa protein, lipid và carbohydrate. | |
| Tuyến ruột | Tiết dịch ruột chứa các enzyme tiêu hóa protein và carbohydrate. |
Luyện tập 4 trang 141.
Ở cơ quan nào, thức ăn vừa được tiêu hóa cơ học, vừa được tiêu hóa hóa học?Lời giải chi tiết
Hệ tiêu hóa ở người gồm ống tiêu hóa và tuyến tiêu hóa. Thức ăn di chuyển qua ống tiêu hóa, trải qua quá trình tiêu hóa cơ học (thực ăn được nghiền nhỏ, đảo trộn) và tiêu hóa hóa học (thức ăn được biến đổi nhờ sự xúc tác của enzyme) thành các chất đơn giản.
→ Ở dạ dày, thức ăn vừa được tiêu hóa cơ học, vừa được tiêu hóa hóa học. Tiêu hóa cơ học dựa trên sự co bóp của dạ dày. Tiêu hóa hóa học qua quá trình xúc tác của enzyme pepsin có trong dạ dày.
Câu hỏi 4 trang 141. Nêu một số nguyên nhân gây mất an toàn vệ sinh thực phẩm
Lời giải chi tiết
Một số nguyên nhân gây mất an toàn vệ sinh thực phẩm là:
Nguy cơ từ những thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật như rau, củ, trái cây do sử dụng quá nhiều thuốc bảo vệ thực vật trong quá trình trồng trọt của người dân.
Nguy cơ từ động vật: sử dụng thức ăn cho động vật, gia súc hay gia cầm là những thức ăn công nghiệp. Mà trong đó có chứa rất nhiều hàm lượng chất kháng sinh, chất bảo quản.
Môi trường nuôi trồng cũng ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng sản phẩm, ví dụ như quá gần với những nhà máy, xí nghiệp lớn, môi trường có nhiều tác động ô nhiễm… sẽ có thể bị ảnh hưởng bởi khói bụi, không khí hay ô nhiễm nguồn nước → ô nhiễm nguồn thực phẩm chăn nuôi, trồng trọt.
Do quá trình chế biến, bảo quản thực phẩm.
Luyện tập 5 trang 141. Nêu thêm một số biện pháp giữ an toàn vệ sinh thực phẩm trong khâu sản xuất, vận chuyển, bảo quản, sử dụng và chế biến.
Lời giải chi tiết
Một số biện pháp giữ an toàn vệ sinh thực phẩm trong:
*Khâu sản xuất: cần tuân theo tiêu chuẩn kĩ thuật nghiêm ngặt như không lạm dụng thuốc trừ sâu, phân hóa học hoặc thức ăn tăng trọng, vệ sinh chuồng trại…Quá trình sản xuất không gây ô nhiễm môi trường
*Vận chuyển và bảo quản: cần phân loại, đóng gói thực phẩm, lựa chọn các phương pháp vận chuyển và bảo quản thực phẩm phù hợp. Các phương pháp bảo quản như phơi khô, bảo quản lạnh, lên men,...
*Sử dụng và chế biến: Chọn thực phẩm tươi và an toàn. Chế biến thực phẩm cần bảo đảm hợp vệ sinh như: ngâm, rửa kĩ, nấu chín,...
Câu hỏi 5 trang 142. Nêu tên, nguyên nhân và biện pháp phòng một số bệnh về tiêu hóa
Lời giải chi tiết
Một số bệnh lây qua đường tiêu hoá thường gặp là: tiêu chảy, tả, lị,...
Nguyên nhân gây ra các bệnh lây qua đường tiêu hoá: do vệ sinh ăn uống kém, vệ sinh môi trường kém,...
Để phòng bệnh lây qua đường tiêu hoá cần :
Giữ vệ sinh ăn uống: Thực hiện ăn sạch, uống sạch (thức ăn phải rửa sạch, nấu chín; đồ dùng nấu ăn, bát, đũa sạch; uống nước đã đun sôi,...); Không ăn các loại thức ăn ôi, thiu, chưa chín; không ăn cá sống, thịt sống; không uống nước lã.
Giữ vệ sinh cá nhân: Rửa tay sạch trước khi ăn và sau khi đi đại tiểu tiện.
Giữ vệ sinh môi trường: Sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh; thường xuyên làm vệ sinh sạch sẽ nơi đại tiểu tiện, chuồng gia súc, gia cầm. Xử lí phân, rác đúng cách, không sử dụng phân chưa ủ kĩ để bón ruộng, tưới cây.
Diệt ruồi.
Vận dụng 1 trang 142. Trình bày các phương pháp bảo quản và chế biến thực phẩm gia đình em thường sử dụng. Trong đó, phương pháp nào an toàn? Phương pháp nào có thể gây mất an toàn vệ sinh thực phẩm? Vì sao?
Lời giải chi tiết
Các phương pháp bảo quản thực phẩm mà gia đình em đã sử dụng là:
- Ướp lạnh
- Ngâm đường
- Hút chân không
- Muối chua
- Chế biến thực phẩm bằng nhiệt: luộc
Trong các phương pháp chế biến thực phẩm có sử dụng nhiệt nêu trên, theo em, phương pháp luộc có nguy cơ mất an toàn vệ sinh thực phẩm
Giải thích: Theo em nghĩ, nếu không rửa kĩ các loại rau củ quả và không ngâm rửa trước khi luộc sẽ gây nguy cơ mất an toàn vệ sinh thực phẩm.
Vận dụng 2 trang 142. Em và những người thân trong gia đình thường thực hiện biện pháp nào để bảo vệ đường tiêu hóa?
Lời giải chi tiết
Em và những người thân trong gia đình thường thực hiện biện pháp để bảo vệ đường tiêu hóa:
Ăn chín uống sôi
Ăn đủ bữa
Bổ sung men tiêu hóa cho đường ruột
Thực hành 2 trang 142. Thực hiện dự án điều tra tỉ lệ mắc bệnh sâu răng tại trường em đang học theo các bước điều tra ở bài 28, trang 135.
Lời giải chi tiết
- Học sinh tiến hành điều tra và báo cáo tỉ lệ mắc bệnh sâu răng tại trường em đang theo học.
- Câu trả lời tham khảo:
BÁO CÁO DỰ ÁN ĐIỀU TRA TỈ LỆ NGƯỜI MẮC BỆNH SÂU RĂNG TRONG TRƯỜNG HỌC
1. Kết quả điều tra
| STT | Tên lớp/ chủ hộ | Tổng số người trong lớp/ gia đình | Số người mắc bệnh sâu răng |
|---|---|---|---|
| 1 | Lớp 8A | 36 | 1 |
| 2 | Lớp 8B | 35 | 1 |
| 3 | Lớp 9B | 33 | 0 |
| 4 | Lớp 7A | 34 | 2 |
| 5 | Lớp 6C | 32 | 3 |
| Tổng | 170 | 7 | |
2. Xác định tỉ lệ mắc bệnh sâu răng
- Tỉ lệ mắc bệnh sâu răng là: 7/170 = 4,1%.
- Nhận xét về tỉ lệ người mắc bệnh sâu răng: Tỉ lệ học sinh trong trường mắc bệnh sâu răng khá cao, có 7 người mắc trên tổng số 170 người được điều tra. Tỉ lệ sâu răng ở các lớp 6, 7 có xu hướng cao hơn các lớp 8, 9.
3. Đề xuất một số cách phòng tránh bệnh sâu răng
- Vệ sinh răng miệng đúng cách, lấy sạch mảng bám trên răng.
- Xây dựng thói quen ăn uống lành mạnh, khoa học: hạn chế ăn đồ nóng, lạnh đột ngột; giảm đồ ăn ngọt; tăng cường ăn rau, củ, quả.
- Khám răng định kì 4 – 6 tháng 1 lần.
-/-
Trên đây là hướng dẫn trả lời chi tiết giải bài tập SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh Diều. Các em có thể xem thêm các câu hỏi trong các nội dung phần Vật lý và Hóa học thuộc chương trình KHTN 8 nữa nhé!