Tập làm văn: Luyện tập xây dựng cốt truyện

Soạn bài Tập làm văn lớp 4: Luyện tập xây dựng cốt truyện trang 45 SGK Tiếng Việt 4 với phần lý thuyết nhắc lại nội dung về cốt truyện, sau đó là gợi ý chi tiết cùng bài văn mẫu cho đề bài: Tưởng tượng và kể lại câu chuyện có ba nhân vật: bà mẹ, người con (bằng tuổi em) và 1 bà tiên.

Kiến thức cần nhớ

1. Cốt truyện là gì?

Cốt truyện là một chuỗi sự việc làm nòng cốt cho diễn biến của truyện

2. Cấu tạo của cốt truyện

Cốt truyện thường có ba phần:

- Mở đầu

- Diễn biến

- Kết thúc

Gợi ý chi tiết làm bài

1. Câu chuyện với ba nhân vật như trên có thể là một câu chuyện về sự hiếu thảo. Muốn kể về người con hiếu thảo, em cần tưởng tượng :

- Bà mẹ ốm như thế nào ?
- Người con chăm sóc mẹ như thế nào ?
- Để chữa khỏi bệnh cho mẹ, người con gặp khó khăn gì ?

M : Phải tìm một loại thuốc rất hiếm.

- Bà tiên giúp hai mẹ con như thế nào ?

M:

+ Cách 1 : Cảm động về tình mẹ con, bà tiên bỗng hiện ra giúp.
+ Cách 2 : Người con vượt qua rất nhiều khó khăn đi tìm bà tiên.

2. Câu chuyện với ba nhân vật như trên cũng có thể là một câu chuyện về tính trung thực. Những điều em cần tưởng tượng là

- Bà mẹ ốm như thế nào ?
- Người con chăm sóc mẹ như thế nào ?
- Để chữa khỏi bệnh cho mẹ, người con gặp khó khăn gì ?
- Nhà rất nghèo, không có tiền mua thuốc.
- Bà tiên làm cách nào để biết người con là người trung thực ?
- Bà tiên giúp đỡ người con trung thực như thế nào ?

Trả lời các câu hỏi gợi ý

1. Câu chuyện về Sự hiếu thảo

Tưởng tượng trả lời các câu hỏi:

- Người mẹ ốm như thế nào? (ốm thập tử nhất sinh)
- Người con chăm sóc mẹ ra sao? (nhà nghèo nhưng tận tụy đêm ngày chăm lo săn sóc chu đáo).
- Để chữa khỏi bệnh cho mẹ, người con gặp khó khăn gì? (phải tìm ra thứ thuốc quý hiếm tận chốn núi cao, rừng thẳm).
- Người con vượt qua khó khăn đó như thế nào? (quyết tâm lặn lội, không ngại thú dữ rắn rết tìm cho bằng được).
- Bà tiên đã giúp hai mẹ con ra sao? (bà tiên xúc động trước lòng hiếu thảo đó nên đã hiện ra giúp đỡ).

2. Câu chuyện về tính trung thực

Tưởng tượng và trả lời các câu hỏi:

- Người mẹ ốm như thế nào? (ốm thập tử nhất sinh)
- Người con chăm sóc mẹ ra sao? (nhà nghèo nhưng tận tụy đêm ngày chăm lo săn sóc chu đáo).
- Để chữa khỏi bệnh cho mẹ, người con gặp khó khăn gì? (phải tìm ra thứ thuốc quý hiếm tận chốn núi cao, rừng thẳm).
- Bà tiên cảm động trước tấm lòng hiếu thảo của người con nhưng muốn thử thách lòng trung thực của người con như thế nào? (bà tiên giả vờ đánh rơi túi vàng bạc châu báu để thử lòng người con. Người con không gian tham nên được bà tiên giúp đỡ).

Bài làm tham khảo

Đọc tài liệu chia sẻ với các bậc phụ huynh, các thầy cô cùng các em học sinh những bài tập làm văn lớp 4 trang 45, đề bài: Hãy tưởng tượng và kể lại câu chuyện có ba nhân vật: bà mẹ ốm, người con của bà mẹ bằng tuổi em và một bà tiên.

Bài mẫu 1

Ngày xưa, ở một làng nọ có hai mẹ con bà góa nghèo. Năm ấy, người mẹ bỗng nhiên ốm nặng, người con thương mẹ, tận tụy chăm sóc mẹ ngày đêm, nhưng sức khỏe của người mẹ ngày một yếu đi, bệnh tình ngày một nặng hơn. Người con quyết lên rừng hái củi để bán lấy tiền chạy chữa bệnh cho mẹ, mặc dù người con mới chừng mười tuổi đầu.

Một hôm, trên đường đi hái củi về, người con nhặt được một chiếc túi đựng rất nhiều vàng. Cậu ta nhìn trước rồi nhìn đằng sau nhưng chỉ thấy mỗi bà cụ đi trước, người con đoán số vàng đó là của bà cụ. Không ngần ngại, cậu ta chạy đến chỗ cụ già và nói: “Bà ơi! có phải bà đánh rơi cái túi này không?”. Bà cụ cười, nói:

- Đúng cái túi này là của bà, nhưng sao con không lấy số của cải này mà mua thuốc cho mẹ?
- Nghe cụ già nói, người con lễ phép đáp lại:

Con nhà nghèo thật, nhưng đây không phải là số vàng của con. Con sẽ quyết hái củi để có tiền chạy thuốc cho mẹ. Nói xong người con tiếp tục gánh củi về nhà.

Về đến nhà, cậu ta lại thấy bà cụ đó đã ở nhà mình và điều làm cậu ngạc nhiên hơn cả là mẹ cậu đã khỏi ốm. Lúc này người con mới biết bà cụ đó là bà tiên giả dạng để thử lòng dạ con người. Bà tiên khen người con về tấm lòng trung thực và hiếu thảo với mẹ. Bà còn thưởng cho hai mẹ con một số tiền để trang trải cuộc sống. Đúng như lời người xưa đã nói:

“Ở hiền thì được gặp hiền
Người ngay thì được Phật, tiên độ trì”.

Bài mẫu 2

Thuở xưa, không rõ vào thời nào có một gia đình chỉ có hai mẹ con. Người mẹ đã ngoài năm mươi, còn cô con gái chỉ độ chín, mười tuổi. Sức già con dại, họ không làm được gì nhiều, chỉ đù đắp qua ngày. Tuy nghèo nhưng họ sống phúc đức, nên được bà con lối xóm thương yêu quý mến.

Một ngày nọ, sau buổi đi làm đồng về, người mẹ nhuốm bệnh nằm liệt giường. Bà con lối xóm đến thăm nom giúp đỡ tiền bạc, thuốc thang chạy chữa cho bà nhưng bệnh ngày nặng thêm. Hàng ngày cô bé tức trực bên giường bệnh không rời một bước. Nhiều lúc cô bé phải nhịn ăn nhường phần cho mẹ. Tuy vất vả thiếu thốn đủ đường nhưng cô bé không bao giờ than vãn một điều gì. Rồi một hôm do mệt quá, cô bé thiếp đi lúc nào không biết. Trong giấc chiêm bao, cô bé nghe một tiếng nói thì thào bên tai:

- Cháu muốn cứu mẹ thì hãy vượt qua chín ngọn đồi ở phía tây. Đến đó có một ngôi nhà bên vệ đường. Cháu cứ vào nhà gõ cửa, sẽ có người giúp cháu chữa khỏi bệnh cho mẹ

Cô bé tỉnh dậy, mong trời mau sáng để thực hiện lời dặn của ai đó trong giấc chiêm bao. Trời vừa hửng sáng, cô bé vội chạy sang nhà hàng xóm nhờ họ trông hộ mẹ cho mình rồi tạm biệt mẹ già ra đi. Sau bảy ngày trèo đèo lội suối, vượt qua bao nhiêu khó khăn cô bé đã đến được nhà bên vệ đường. Vừa mới gõ cửa thì một bà lão tóc trắng như cước, đôi mắt hiền từ phúc hậu, tay chống gậy trúc bước ra, nói:

- Ta đợi cháu ở đây đã mấy ngày rồi. Ta rất quý tấm lòng hiếu thảo của cháu. Đây là một lọ thuốc thần, cháu hãy cầm lấy mang về chữa bệnh cho mẹ. Cháu chỉ cần cho mẹ uống một viên thôi, mẹ cháu sẽ khỏi bệnh. Số còn lại tùy ý cháu sử dụng

- Bà ơi ! Cháu cảm ơn bà nhiều lắm – Cô bé nói

- Thôi, cháu hay mau trở về. Mẹ cháu và dân làng đang mong đấy – Bà lão nói xong thì biến mất. Cô bé vội vã lên đường trở về nhà. Sau khi chữa khỏi bệnh cho mẹ, cô bé còn dùng số thuốc còn lại, cứu sống không biết bao nhiêu mạng người. Từ đó, cuộc sống của hai mẹ con bà thật đầm ấm, hạnh phúc. Họ sống trong tình yêu thương đùm bọc của dân làng.

***

Soạn bài Tập làm văn lớp 4: Luyện tập xây dựng cốt truyện trang 45 đầy đủ các nội dung từ lý thuyết tới hướng dẫn cùng những bài văn mẫu để cho các em học sinh tham khảo, hi vọng các em sẽ biết cách phát huy những kiến thức này để học tốt Tập làm văn lớp 4.