Soạn bài Vi hành (Nguyễn Ái Quốc)

Nội dung hướng dẫn soạn bài Vi hành của Nguyễn Ái Quốc bao gồm hệ thống những kiến thức cơ bản nhất về tác giả, tác phẩm cùng những gợi ý trả lời cho câu hỏi phần đọc hiểu cuối bài.

Hi vọng thông qua bài soạn, các em có thể nắm bắt dễ dàng nội dung truyện ngắn và nghệ thuật trào phúng sắc sảo của Nguyễn Ái Quốc.

Cùng tham khảo...

Kiến thức cơ bản về tác giả, tác phẩm

I. Tác giả

- Nguyễn Ái Quốc (1890 - 1969) là một trong những bút danh của Hồ Chí Minh - nhà cách mạng, vĩ lãnh tụ vĩ đại của dân tộc ta, người sáng lập Đảng Cộng sản Việt Nam, một trong những người đặt nền móng và lãnh đạo công cuộc đấu tranh giành độc lập, toàn vẹn lãnh thổ cho Việt Nam trong thế kỷ XX, một chiến sĩ cộng sản quốc tế.

- Hồ Chí Minh đã để lại cho nhân dân ta một sự nghiệp văn chương lớn lao về tầm vóc, phong phú, đa dạng về thể loại và đặc sắc về phong cách sáng tác. Có thể xếp tác phẩm của Người vào ba thể loại: Văn chính luận, truyện và kí, thơ ca. Mỗi thể loại có một đặc sắc riêng và đều có tác phẩm thành công. Văn chính luận có Tuyên ngôn Độc lập, Truyện kí có Vi hành, thơ có Nhật kí trong tù.

Nếu muốn tìm hiểu chi tiết hơn về cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Ái Quốc (Hồ Chí Minh) các em có thể tham khảo nội dung soạn bài Tuyên ngôn độc lập - Phần tác giả.

II. Tác phẩm

- Vi hành là truyện ngắn xuất sắc của Hồ Chí Minh, được viết bằng tiếng Pháp, đăng trên báo Nhân đạo - cơ quan của đảng Cộng sản Pháp - số ra ngày 19 - 2 - 1923, vào đúng dịp vua Khải Định được chính phủ Pháp đưa sang dự cuộc đấu xảo thuộc địa tổ chức ở Macxây.

- Tác phẩm đã sử dụng bút pháp hiện thực phê phán trào phúng, hướng đến mục đích chính trị để cho nhân dân Pháp và nhân dân thế giới thấy rõ sự vô dụng của Khải Định, một tên vua bù nhìn, ngu dốt, không phải là kẻ đại diện chân chính cho nhân dân Việt Nam; đồng thời vạch trần bộ mặt xảo trá của những kẻ thực dân.

- Tóm tắt nội dung chính của tác phẩm:

Trên chuyến xe điện ngầm, đôi trai gái người Pháp nhìn thấy nhân vật tôi, người kể chuyện, là một người An Nam nên tưởng đó là Khải Định. Họ bàn luận nhận xét về Khải Định và coi hắn như một tên hề, một trò giải trí rẻ tiền. Đôi trai gái xuống tàu, người kể chuyện nhớ về ngày ấu thơ, về câu chuyện vi hành của Vua Pie, vua Thuấn rồi liên hệ, bình luận về cuộc "vi hành" mờ ám vì mục đích riêng của Khải Định. Tác giả cũng kể về sự nhầm lẫn của người Pháp, của chính quyền thực dân. Qua đó châm biếm cách đối xử của thực dân Pháp đối với người Việt Nam yêu nước.

- Bố cục tác phẩm: Căn cứ vào mạch truyện có thể chia tác phẩm thành 3 phần:

+ Phần 1 (từ đầu đến “Nghe nói ông bầu Nhà hát múa rối có định kí giao kèo thuê đấy...”): Nhân vật tôi kể chuyện một đôi thanh niên Pháp nhầm mình là vua Khải Định. Họ tưởng tác giả không biết tiếng Pháp nên đã bình luận rất vô tư về người mà họ tưởng là Khải Định. Họ bình luận về trang phục, hình thức, tính cách và tỏ ra rất khinh thường người mà họ đang bình luận. Khải Định được coi như một trò giải trí hấp dẫn trong số rất nhiều trò giải trí li kì và rẻ tiền của người Pháp lúc đó.

+ Phần 2 (Từ “Tàu đỗ, cặp trai gái bước xuống...” đến “... nếm thử cuộc đời của các cậu công tử bé?”: Nhân vật tôi nhớ đến những ngày được nghe kể chuyện vi hành của các ông vua nổi tiếng vì dân vì nước trong lịch sử, rồi liên hệ, so sánh với chuyện vi hành của Khải Định. Từ đó thể hiện thái độ châm biếm mỉa mai hành động của Khải Định.

+ Phần 3 (các đoạn còn lại): Nhân vật tôi kể chuyện và bình luận về thái độ của người Pháp đối với mình và những người Việt Nam khác, chính quyền thực dân sai mật thám bám gót họ khắp nơi.

Hướng dẫn soạn bài Vi hành ngắn nhất

Gợi ý trả lời câu hỏi đọc hiểu soạn bài Vi hành ngắn nhất trang 171 SGK Ngữ văn 11 tập 1.

Câu 1 trang 171 SGK Ngữ văn 11 tập 1

Mâu thuẫn trào phúng cơ bản của truyện ngắn "Vi hành" ?

Trả lời: 

Mâu thuẫn trào phúng cơ bản của truyện ngắn “Vi hành” là mâu thuẫn giữa bản chất bên trong và hình thức bên ngoài, giữa bản chất bù nhìn sa đọa của vua Khải Định và việc làm của chính quyền thực dân khi đưa Khải Định sang thăm Pháp. Mâu thuẫn của truyện được triển khai trên tình huống truyện nhầm lẫn đầy thú vị và hài hước.

Câu 2 trang 171 SGK Ngữ văn 11 tập 1

Một trong những vấn đề then chốt của nghệ thuật truyện ngắn là tạo được tình huống truyện độc đáo. Theo anh (chị), tác giả đã sáng tạo tình huống gì trong truyện ngắn này? Tình huống đó có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện chủ đề tác phẩm và khắc họa nhân vật Khải Định?

Trả lời:

- Tác giả xây dựng tình huống nhầm lẫn (đôi nam nữ Pháp hiểu nhầm tôi là Khải Định).

- Tác dụng của tình huống truyện:

+ Tạo sự khách quan trong đánh giá Khải Định.

+ Chế giễu, đả kích sự lố bịch, bản chất bù nhìn, tính chất một thứ đồ chơi của Khải Định.

Câu 3 trang 171 SGK Ngữ văn 11 tập 1

Phân tích hình tượng nhân vật Khải Định, qua đó làm rõ tính chất chiến đấu mạnh mẽ và nghệ thuật trào phúng sắc bén của ngòi bút Nguyễn Ái Quốc?

Trả lời:

Phân tích hình tượng nhân vật Khải Định:

- Trang phục: cái nón chụp đèn, quấn khăn, tay đeo đầy nhẫn, người đủ lụa là, hạt cườm.

- Diện mạo: mũi tẹt, mắt xếch, da vàng bủng như vỏ chanh.

- Cử chỉ, tác phong: nhút nhát, lúng túng.

- Những nơi lui tới: trường đua, tiệm cầm đồ, xe điện ngầm.

- Với người Pháp: Khải Định là thứ đồ chơi lạ mắt khi kho giải trí của họ đã cạn kiệt.

=> Châm biếm, đả kích Khải Định, vị vua bù nhìn, lố bịch, thứ đồ chơi để bọn thực dân Pháp lợi dụng tô điểm cho lá cờ khai hóa, bảo hộ bịp bợm và tàn bạo của chúng.

Hướng dẫn soạn bài Vi hành chi tiết

Gợi ý trả lời câu hỏi đọc hiểu soạn bài Vi hành trang 171 SGK Ngữ văn 11 tập 1.

Bài 1 trang 171 SGK Ngữ văn 11 tập 1

Mâu thuẫn trào phúng cơ bản của truyện ngắn "Vi hành" ?

Trả lời: 

Mâu thuẫn trào phúng cơ bản của "Vi hành" đó là sự nhầm lẫn giữa bản chất bên trong và hình thức bên ngoài, giữa bản chất bù nhìn sa đọa và bản chất việc làm của chính quyền thực dân khi đưa Khải Định sang thăm Pháp.

- Nhầm lẫn 1: đôi trai gái nhầm tác giả là Khải Định

- Nhầm lẫn 2: người dân Pháp nhầm những ai da vàng là Khải Định và chính phủ Pháp nhầm những người Việt Nam trên đất nước Pháp là Khải Định.

=> Nhờ các tình huống nhầm lẫn trên mà chân dung vị hoàng đế An Nam hiện lên rõ nét: một kẻ nhếch nhác, lôi thôi, lếch thếch, ngoại hình xấu xí, trang phục lố lăng, phong thái thấp hèn, lối sống bê tha, vai trò chính trị rẻ tiền.

Bài 2 trang 171 SGK Ngữ văn 11 tập 1

Một trong những vấn đề then chốt của nghệ thuật truyện ngắn là tạo được tình huống truyện độc đáo. Theo anh (chị), tác giả đã sáng tạo tình huống gì trong truyện ngắn này? Tình huống đó có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện chủ đề tác phẩm và khắc họa nhân vật Khải Định?

Trả lời:

Tác giả đã xây dựng, sáng tạo được một tình huống truyện độc đáo, đó là tình huống nhầm lẫn.

Đó là tình huống nhầm lẫn của đôi trai gái người Pháp trong chuyến tàu điện ngầm: Nhìn người An Nam (nhân vật tôi) và cho đó là Khải Định. Tình huống nhầm lẫn tưởng như vô lí nhưng lại rất có lí, vì người Tây rất khó phân biệt được bộ mặt khác nhau của người da vàng (mắt xếch, mặt bóng như vỏ chanh có gì khác nhau đâu) cũng như người châu Âu, da trắng mũi lõ mắt xanh như nhau cả. Nhờ sự nhầm lẫn mà hình ảnh Khải Định được miêu tả vừa rất khách quan lại vừa thật hài hước. Tạo ra tình huống nhầm lẫn của đôi trai gái trong chuyến tàu điện ngầm, nhân vật tôi tình cờ hiểu được nhiều điều qua câu chuyện thầm lén và tinh quái của họ, nhất là những lời bình luận về hoàng đế An Nam Khải Định. Và thế là, dù Khải Định không hề xuất hiện trong truyện mà chân dung của y được dựng lên rất cụ thể và ngộ nghĩnh.

Bài 3 trang 171 SGK Ngữ văn 11 tập 1

Phân tích hình tượng nhân vật Khải Định, qua đó làm rõ tính chất chiến đấu mạnh mẽ và nghệ thuật trào phúng sắc bén của ngòi bút Nguyễn Ái Quốc?

Trả lời:

Hình tượng nhân vật Khải Định qua ngòi bút Nguyễn Ái Quốc:

- Về ngoại hình:

+ Mặt mũi: da vàng bủng như quả chanh, mũi tẹt, mắt xếch -> vô duyên.

+ Trang phục thì lố lăng chẳng ra một phong cách nào cốt chỉ để khoe trang sức lụa là có bao nhiêu là đeo hết lên người trưng diện.

+ Điệu bộ: lấm lét lúng túng của phường ăn cắp vụng trộm

- Hành vi: nhút nhát, lén lút vi hành.

=> Chỉ bấy nhiêu thôi ta đã thấy được bản chất của một ông vua bù nhìn. Những đánh giá của đôi trai gái kia là những đánh giá khách quan của thực dân Pháp đôi với hoàng đế Khải Đinh. Từ một ông vua hắn biến thành một thằng hề, một con rối để mua vui cho dân Pháp, để làm tay sai cho thực dân Pháp và cuối cùng chỉ là một đứa con nít ngốc nghếch mà thôi.

- Tính chiến đấu mạnh mẽ của tác phẩm:

+ Nhà văn tố cáo chế độ thực dân với chế độ chính sách dã man và bịp bợm.

+ Lên án chính sách ngu dân, đầu độc người dân bằng thuốc phiện và rượu cồn.

+ Nhà văn còn vạch trần những chính sách lừa bịp quốc tế của thực dân, tung chiêu bài khai hóa văn minh nhưng thực chất là cướp nước.

+ Tố cáo chế độ nhà tù, những truy nã bủa vây theo dõi những người yêu nước trên khắp đất Pháp.

Tổng kết

// Trên đây là nội dung chi tiết bài soạn văn Vi Hành của Nguyễn Ái Quốc do Đọc Tài Liệu biên soạn. Hi vọng rằng nội dung của bài hướng dẫn soạn văn 11 bài Vi hành này sẽ giúp các em ôn tập và nắm vững các kiến thức quan trọng của tác phẩm. Chúc các em luôn đạt được những kết quả cao trong học tập.

[ĐỪNG SAO CHÉP] - Bài viết này chúng tôi chia sẻ với mong muốn giúp các bạn tham khảo, góp phần giúp cho bạn có thể để tự soạn bài Vi hành một cách tốt nhất. "Trong cách học, phải lấy tự học làm cố" - Chỉ khi bạn TỰ LÀM mới giúp bạn HIỂU HƠN VỀ BÀI HỌC và LUÔN ĐẠT ĐƯỢC KẾT QUẢ CAO.