Soạn bài Truyện An Dương Vương và Mị Châu, Trọng Thủy

Xuất bản: 25/08/2020 - Cập nhật: 20/07/2022 - Tác giả:

Hướng dẫn soạn bài Truyện An Dương Vương và Mị Châu, Trọng Thủy trang 39 sách giáo khoa Ngữ Văn lớp 10 tập 1, trả lời câu hỏi đọc hiểu và luyện tập soạn bài Truyện An Dương Vương và Mị Châu, Trọng Thủy.

KẾT QUẢ CẦN ĐẠT

Kết quả cần đạt khi Soạn bài Truyện An Dương Vương và Mị Châu,Trọng Thuỷ:

  • Nắm được đặc trưng cơ bản của truyền thuyết qua việc tìm hiểu một tác phẩm cụ thể kể về thành Cổ Loa, mối tình Mị Châu - Trọng Thuỷ và nguyên nhân mất nước Âu Lạc.
  • Nhận thức được bài học giữ nước ngụ trong một câu chuyện tình yêu.

Soạn bàiTruyện An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thuỷ

Đọc tài liệu tổng hợp các cách trả lời câu hỏi hướng dẫn học bài Truyện An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thuỷ để có thể có nhiều cách soạn bài này được tốt hơn.

Soạn bài Truyện An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thuỷ ngắn nhất

Câu 1 trang 42 SGK Ngữ văn 10 tập 1

Dựa theo cốt truyện, tìm những chi tiết liên quan đến nhân vật An Dương Vương. Trên cơ sở các chi tiết đã liệt kê anh (chị) hãy phân tích:

a) Do đâu mà An Dương Vương được thần linh giúp đỡ? Kể về sự giúp đỡ thần kì đó, dân gian muốn thể hiện cách đánh giá như thế nào về nhà vua?

b) Sự mất cảnh giác của nhà vua biểu hiện như thế nào?

c) Sáng tạo những chi tiết về Rùa Vàng, Mị Châu, nhà vua tự tay chém đầu con gái... nhân dân muốn biểu lộ thái độ, tình cảm gì đối với nhân vật lịch sử An Dương Vương và việc mất nước Âu Lạc?

Trả lời:

Các chi tiết liên quan đến nhân vật An Dương Vương:

- Vua An Dương Vương xây thành nhưng thất bại.

- An Dương Vương xây thành, làm nỏ thần được Rùa Vàng giúp đỡ: “Vua An Dương Vương nước Âu Lạc, họ Thục tên Phán ... bèn xin hòa”.

- Vua đánh thắng Triệu Đà lần thứ nhất.

- Vua gả con gái cho Triệu Đà.

- Quân Đà sang đánh, vua chủ quan vẫn điềm nhiên, khi lấy nỏ thần ra bắn thì không kịp, nước mất.

- Vua thất bại, chém Mị Châu, rồi rẽ xuống nước.

a) An Dương Vương được thần linh giúp đỡ là do ông đã có ý thức đề cao cảnh giác, sớm lo việc xây thành đắp lũy và chuẩn bị vũ khí để chống ngoại xâm.

Qua việc kể về sự giúp đỡ thần kì đó, dân gian muốn ca ngợi nhà vua, tự hào về chiến công xây thành, chế nỏ, chiến thắng ngoại xâm của dân tộc.

b) Sự mất cảnh giác của nhà vua biểu hiện ở các chi tiết:

- Thứ nhất, vua chấp nhận lời cầu hòa, cho con gái lấy con trai của kẻ thù và ở rể.

- Thứ hai, khi quân giặc tiến đánh lại mất cảnh giác ngồi ung dung đánh cờ, ỷ vào nỏ thần nên mất nước.

c) Sáng tạo những chi tiết về Rùa Vàng, Mị Châu, nhà vua tự tay chém đầu con gái..., nhân dân muốn gửi gắm lòng kính trọng đối với thái độ dũng cảm, sự dứt khoát phân biệt việc nước, việc nhà, giữa kẻ thù và tình thân của An Dương Vương, phê phán thái độ mất cảnh giác của Mị Châu.

Câu 2 trang 43 SGK Ngữ văn 10 tập 1

Về việc Mị Châu lén đưa cho Trọng Thủy xem nỏ thần, có hai cách đánh giá như sau:

- Mị Châu làm vậy chỉ là thuận theo tình cảm vợ chồng mà bỏ quên nghĩa vụ với đất nước.

- Mị Châu làm theo ý chồng là lẽ tự nhiên, hợp lí

Ý kiến riêng của anh (chị) thế nào?

Trả lời:

Những chi tiết liên quan đến vai trò của Mị Châu trong bi kịch mất nước của người Âu Lạc:

- Mị Châu ngây ngô cho Trọng Thủy xem trộm nỏ thần.

- Trên đường rút chạy, nàng còn rắc lông ngỗng cho Trọng Thủy và quân lính đuổi theo.

Sự mất cảnh giác của Mị Châu là ở chỗ đã cả tin đem trao vào tay giặc bí quyết chống giặc giữ nước của quốc gia. Hơn thế nữa khi hai cha con thất bại, nàng lại vì bị tình cảm lu mờ mà chỉ đường cho giặc khiến cho hai cha con bị rơi vào con đường cùng tận.

Thực ra ý kiến cho rằng “Mị Châu làm vậy là chỉ tuân theo tình cảm vợ chồng mà bỏ quên nghĩa vụ đối với Tổ quốc” và “việc Mị Châu tuyệt đối nghe và làm theo ý chồng là đương nhiên” là không thuyết phục dù chúng ta biết Mị Châu là một người vợ thời phong kiến. Khi dựng truyện, tác giả dân gian cũng chỉ muốn nhấn mạnh sự cả tin và ngây thơ của Mị Châu, vì thế mới có bài học giữ nước cay đắng, xót xa nhưng thấm thía truyền đến tận hôm nay.

Câu 3 trang 43 SGK Ngữ văn 10 tập 1

Mị Châu bị Rùa Vàng kết tội là giặc, lại bị vua cha chém đầu, nhưng sau đó máu nàng hóa thành ngọc trai, xác nàng hóa thành ngọc thạch. Hư cấu như vậy, người xưa muốn bày tỏ thái độ và tình cảm như thế nào đối với nhân vật Mị Châu và muốn nhắn gửi điều gì đến thế hệ trẻ muôn đời sau?

Trả lời:

- Đây là chỉ là một chút an ủi cho Mị Châu. Chi tiết ngọc trai thể hiện sự thương cảm, nhân dân muôn giải bớt nỗi oan tình cho Mị Châu. Người con gái ngây thơ, trong trắng, vô tình mà đắc tội với non sông chứ nàng không phải là người chủ ý hại vua cha. Nàng thực sự bị “người lừa dối”.

- Qua đây ông cha ta muốn nhắn nhủ tới thế hệ trẻ mai sau trong quan hệ tình cảm phải luôn luôn đặt quan hệ riêng chung cho đúng mực. Đừng nặng về tình riêng mà quên cái chung, phải biết hi sinh tình cảm riêng để giữ cho trọn vẹn nghĩa vụ và trách nhiệm của mình. Đó là một bài học cảnh giác sâu sắc.

Câu 4 trang 43 SGK Ngữ văn 10 tập 1

Trọng Thủy gây nên sự sụp đổ cơ đồ Âu Lạc và cái chết của Mị Châu. Vậy anh (chị) hiểu như thế nào về hình ảnh “ngọc trai - giếng nước”?

Trả lời:

Hình ảnh “ngọc trai – giếng nước” là một hình ảnh đẹp và giàu ý nghĩa. Nó là sự kết thúc hoàn mĩ cho một mối tình:

– Chi tết “ngọc trai”: đã chứng thực tấm lòng trong sáng của Mị Châu

– Chi tiết “giếng nước”: hóa giải sự hối lỗi của Trọng Thủy.

– Hình ảnh “ngọc trai – giếng nước”: là lời hóa giải trong tình cảm của Trọng Thủy đối với Mị Châu ở thế giới bên kia.

=>Nhìn ở khía cạnh này Trọng Thủy là một kẻ si tình đáng thương.

Câu 5 trang 43 SGK Ngữ văn 10 tập 1

Từ những điều đã phân tích, anh (chị) hãy cho biết đâu là “cốt lõi lịch sử” của truyện và cốt lõi lịch sử đó đã được dân gian thần kì hóa như thế nào?

Trả lời:

– Cốt lõi lịch sử:

+ An Dương Vương xây thành Cổ Loa.

+ Nước Âu Lạc bị Triệu Đà xâm lược.

– Sự thần kì hóa cốt lõi lịch sử của dân gian:

+ Thần linh: cụ già từ phương Đông tới, Rùa Vàng, nỏ thần, An Dương Vương đi xuống biển, hình ảnh “ngọc trai – giếng nước”.

+ Tình yêu Mị Châu - Trọng Thủy.

Soạn bài Truyện An Dương Vương (phần LUYỆN TẬP)

Câu 1 luyện tập trang 43 SGK Ngữ văn 10 tập 1

Có hai cách đánh giá như sau:

a) Trọng Thủy chỉ là một kẻ gián điệp, ngay cả việc yêu Mị Châu cũng chỉ là giả dối.

b) Giữa Mị Châu và Trọng Thủy có tình yêu thủy chung và hình ảnh “ngọc trai – giếng nước” đã ca ngợi mối tình đó.

Anh (chị) hãy trình bày ý kiến riêng của mình.

Trả lời:

Thực ra cách đánh giá trong “Trọng Thuỷ chỉ là kẻ gián điệp. Ngay cả việc yêu Mị Châu cũng chỉ là giả dối” hay ” “Giữa Mị Châu và Trọng Thuỷ có tình yêu chung thuỷ và hình ảnh “ngọc trai – giếng nước” đã ca ngợi mối tình đó” đều phiến diện và hời hợt. Đó là những cách đánh giá theo hướng quá tuyệt đối hóa một mặt của vấn đề.

Có thể nêu ý kiến: việc Trọng Thủy lấy cắp lẫy nỏ thần và là người trực tiếp gây ra bi kịch mất nước của Âu Lạc và cái chết của hai cha con An Dương Vương là một điều đáng trách. Tuy nhiên, tình yêu mà Trọng Thủy dành cho Mị Châu cũng là chân thật và sâu nặng. Chính vì vậy đối với nhân vật này, chúng ta thấy vừa đáng thương lại vừa đáng giận.

Câu 2 trang 43 SGK Ngữ văn 10 tập 1

An Dương Vương đã tự tay chém đầu người con gái duy nhất của mình nhưng dân gian lại dựng đền và am thờ hai cha con ngay cạnh nhau. Cách xử lí như vậy nói lên điều gì trong đạo lí truyền thống của dân tộc ta?

Trả lời:

An Dương Vương đã tự tay giết chết người con gái duy nhất của mình nhưng lại được dân gian dựng đền và am thờ hai cha con ngay cạnh nhau. Cách xử lí như vậy nói lên truyền thống nhân đạo, bao dung và nhân hậu của nhân dân ta.

Câu 3 trang 43 SGK Ngữ văn 10 tập 1

Tìm hiểu số bài thơ viết về Mị Châu – Trọng Thủy và nêu lên sức sống lâu bền của Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy.

Trả lời:

Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy, cho đến tận ngày nay vẫn chiếm được cảm tình của người đọc. Người ta đọc truyện để hiểu về lịch sử, để rút ra những bài học bổ ích cho mình và cho con cháu đời sau. Nhưng không chỉ thế, đọc truyền thuyết này, người ta còn muốn hiểu sâu sắc hơn bi kịch của một mối tình rất đẹp trong lịch sử.

Sức sống của truyền thống An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy còn khơi nguồn cho những cảm hứng thi ca. Đã có nhiều tác giả viết về hoặc nhắc đến câu chuyện tình yêu đầy ngang trái này trong các tác phẩm của mình.

Một số bài thơ viết về Mị Châu - Trọng Thủy, mời các bạn cùng tham khảo.

1. Bài thơ Tâm sự - Tố Hữu có đoạn:

… Tôi kể ngày xưa chuyện Mị Châu,

Trái tim lầm lỡ để trên đầu.

Nỏ thần vô ý trao tay giặc,

Nên nỗi cơ đồ đắm biển sâu…

2. Bài thơ Mị Châu - Trọng Thủy của tác giả Vân Thê

MỊ CHÂU TRỌNG THỦY

Một đôi kẻ Việt người Tần

Nửa phần ân ái, nửa phần oán thương

Vuốt rùa chàng đổi máy

Lông ngỗng thiếp đưa đường

Thề nguyền phu phụ

Lòng nhi nữ

Việc quân vương

Duyên nọ tình kia dở dở dang!

Nệm gấm vó câu

Trăm năm giọt lệ

Ngọc trai nước giếng

Nghìn thu khói nhang

(1916)

Soạn bài Truyện An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thuỷ hay nhất

Bài 1 trang 42 SGK Ngữ văn 10 tập 1

Dựa theo cốt truyện, tìm những chi tiết liên quan đến nhân vật An Dương Vương. Trên cơ sở các chi tiết đã liệt kê anh (chị) hãy phân tích:

a) Do đâu mà An Dương Vương được thần linh giúp đỡ? Kể về sự giúp đỡ thần kì đó, dân gian muốn thể hiện cách đánh giá như thế nào về nhà vua?

b) Sự mất cảnh giác của nhà vua biểu hiện như thế nào?

c) Sáng tạo những chi tiết về Rùa Vàng, Mị Châu, nhà vua tự tay chém đầu con gái... nhân dân muốn biểu lộ thái độ, tình cảm gì đối với nhân vật lịch sử An Dương Vương và việc mất nước Âu Lạc?

Trả lời:

Những chi tiết liên quan đến nhân vật An Dương Vương là:

+ An Dương Vương xây thành nhưng thất bại.

+ An Dương Vương được Rùa Vàng giúp xây thành và chế nỏ thần.

+ Vua đánh thắng Triệu Đà lần thứ nhất.

+ Vua chủ quan khi Triệu Đà đem quân đánh.

+ Vua thất bại và chém chết Mị Châu.

a. An Dương Vương được thần linh giúp đỡ do nhà vua đã có ý thức đề cao cảnh giác, sớm lo việc xây thành đắp lũy và chuẩn bị vũ khí để chống ngoại xâm.  ông là một vị vua có trách nhiệm với đất nước, điều đó thể hiện ở việc ông kiên trì xây thành và tìm cách chế tạo vũ khí để giữ gìn non sông. Khi thành xây không được, vua đã lập đàn trai giới cầu đảo bách thần, điều đó càng thể hiện sự chân thành và hết lòng vì đất nước của An Dương Vương.

==> Tưởng tượng ra sự giúp đỡ thần kì này, nhân dân ta đã tỏ lòng ca ngợi công lao của nhà vua và tự hào về việc xây thành, chế nỏ cũng như những chiến công trong sự nghiệp đánh giặc giữ nước của dân tộc ta.

b. Sự thất bại của An Dương Vương là do:

- Lần mất cảnh giác thứ nhất, vua không nghi ngờ gì đã đồng ý kết tình thông gia với Triệu Đà.

- Lần mất cảnh giác thứ hai, khi Triệu Đà kéo quân đến,  do nhà vua chủ quan ỷ vào có vũ khí lợi hại nên đã không đề phòng khi quân giặc tiến công, trở tay không kịp.

c. Sáng tạo những chi tiết về Rùa Vàng, Mị Châu, nhà vua tự tay chém đầu con gái… nhân dân đã thể hiện cách nhìn nhận của mình về vấn đề “công – tội’’ của An Dương Vương trong việc trị vì đất nước Âu Lạc.

Nhà vua sẵn sàng hi sinh những tình cảm riêng tư để giữ tròn khí tiết và danh dự với đất nước. Nó cũng phê phán thái độ mất cảnh giác của Mị Châu, đồng thời cũng là lời giải thích "nhẹ nhàng" nhằm xoa dịu nỗi đau mất nước. Chi tiết nhà vua tự tay giết con gái cho thấy An Dương Vương đã đặt lợi ích quốc gia lên trên tình thân. Vì thế, trong lòng nhân dân An Dương Vương vẫn là một vị vua được yêu mến.

Bài 2 trang 43 SGK Ngữ văn 10 tập 1

Về việc Mị Châu lén đưa cho Trọng Thủy xem nỏ thần, có hai cách đánh giá như sau:

- Mị Châu làm vậy chỉ là thuận theo tình cảm vợ chồng mà bỏ quên nghĩa vụ với đất nước.

- Mị Châu làm theo ý chồng là lẽ tự nhiên, hợp lí

Ý kiến riêng của anh (chị) thế nào?

Trả lời:

- Những chi tiết liên quan đến vai trò của Mị Châu trong bi kịch mất nước của người Âu Lạc:

+ Mị Châu ngây ngô cho Trọng Thủy xem trộm nỏ thần.

+ Trên đường rút chạy, nàng còn rắc lông ngỗng cho Trọng Thủy và quân lính đuổi theo.

- Cách lí giải 1: Mị Châu làm vậy chỉ là thuận theo tình cảm vợ chồng mà bỏ quên nghĩa vụ với đất nước.

=> Việc làm của Mị Châu là do quá trọng tình cảm cá nhân mà thiếu sự suy xét.

- Cách lí giải 2: Mị Châu làm theo ý chồng là lẽ tự nhiên, hợp lí

=> Cách lí giải này có thể được xuất phát từ luân lí của chế độ phong kiến, là khi người phụ nữ đã xuất giá thì phải nhất nhất nghe theo lời chồng.

- Tuy nhiên, cả hai các lí giải trên đều chưa hợp lí và chưa được suy xét toàn diện: Mị Châu là một nạn nhân của âm mưu chính trị. Đối với chồng, nàng chỉ là người vợ trọng tình và cả tin; nhưng đối với quốc gia, nàng mang trọng tội không thể tha thứ được. Câu nói cuối cùng của Mị Châu đã khẳng định tấm lòng không mang mưu đồ hại cha bán nước, mà chỉ là bị kẻ gian lợi dụng đã chỉ rõ bản chất đáng thương nhiều hơn đáng trách của Mị Châu.

Bài 3 trang 43 SGK Ngữ văn 10 tập 1

Mị Châu bị Rùa Vàng kết tội là giặc, lại bị vua cha chém đầu, nhưng sau đó máu nàng hóa thành ngọc trai, xác nàng hóa thành ngọc thạch. Hư cấu như vậy, người xưa muốn bày tỏ thái độ và tình cảm như thế nào đối với nhân vật Mị Châu và muốn nhắn gửi điều gì đến thế hệ trẻ muôn đời sau?

Trả lời:

Thái độ và tình cảm của nhân dân đối với nhân vật Mị Châu:

- Để Rùa Vàng kết tội, bị vua cha chém đầu nhân dân ta đã nghiêm khắc trừng trị tội ác của kẻ bán nước, nối giáo cho giặc dù đó là vô tình hay cố ý. Điều này xuất phát từ truyền thống yêu nước, lòng tha thiết với độc lập tự do.

- Để máu nàng hóa thành ngọc trai, xác nàng hóa thành ngọc thạch nhân dân đã chứng minh tấm lòng trong sạch của Mị Châu khi không cố tình để lộ cơ mật quốc gia cho giặc. Qua đây, cũng thể hiện sự bao dung, vị tha của nhân dân ta với lỗi lầm của Mị Châu.

Qua đây, nhân dân muốn nhắn gửi đến thế hệ trẻ muôn đời sau một thông điệp: Trong việc giải quyết mối quan hệ giữa nước với nhà, giữa việc chung với việc riêng, giữa cá nhân với cộng đồng cần tỉnh táo, riêng tư phân minh để giải quyết các mối quan hệ được trọn vẹn, hòa thuận.

Bài 4 trang 43 SGK Ngữ văn 10 tập 1

Trọng Thủy gây nên sự sụp đổ cơ đồ Âu Lạc và cái chết của Mị Châu. Vậy anh (chị) hiểu như thế nào về hình ảnh “ngọc trai - giếng nước”?

Trả lời:

- Có thể nói Trọng Thủy là thủ phạm trực tiếp gây ra bi kịch của nước Âu Lạc và cái chết của hai cha con Mị Châu. Vừa là con, vừa là bề tôi, Trọng Thủy đã tuân thủ tuyệt đối theo mệnh lệnh của Triệu Đà. Nhìn ở khía cạnh này, Trọng Thủy đúng là một kẻ thù của dân tộc.

- Hình ảnh “ngọc trai – giếng nước” là một hình ảnh đẹp lại vừa giàu ý nghĩa. Nó là một sự kết thúc hoàn mĩ cho một mối tình. Chi tiết “ngọc trai” đã chứng thực được tấm lòng trong sáng của Mị Châu. Chi tiết “giếng nước” có hồn Trọng Thủy lại là chi tiết được dựng lên để hóa giải nỗi hối hận vô cùng và tội lỗi của nhân vật này. Hình ảnh “ngọc trai – giếng nước” với việc ngọc trai kia đem rửa trong nước giếng này lại càng sáng đẹp hơn còn nói lên rằng Trọng Thủy đã tìm được lời hóa giải trong tình cảm của Mị Châu ở thế giới bên kia. Nhìn ở khía cạnh này Trọng Thuỷ lại là một kẻ si tình thật đáng thương.

Bài 5 trang 43 SGK Ngữ văn 10 tập 1

Từ những điều đã phân tích, anh (chị) hãy cho biết đâu là “cốt lõi lịch sử” của truyện và cốt lõi lịch sử đó đã được dân gian thần kì hóa như thế nào?

Trả lời:

- Cốt lõi lịch sử:

+ An Dương Vương xây thành Cổ Loa

+ Nước Âu Lạc bị Triệu Đà xâm lược

- Sự thần kì hóa cốt lõi lịch sử của dân gian:

+ Thần Kim Quy giúp vua xây thành, chế nỏ

+ Vua An Dương Vương theo thần Kim Quy xuống biển.

+ Chi tiết “ngọc trai – giếng nước”.

- Việc tạo ra các yếu tố thần kì này có tác dụng:

+ Tái hiện một câu chuyện lịch sử dưới cái nhìn của dân gian khác lạ và hấp dẫn hơn

+ Lí tưởng hóa vua An Dương Vương. Vua không chết mà chỉ bước sang một thế giới khác.

+ Mị Châu đã được rửa tội “bán nước”, chứng minh được lòng trong sạch của mình.

+ Khẳng định tình cảm của Trọng Thủy – Mị Châu là chân thành, cuối cùng cũng có một cái kết vẹn tròn nhất.

Xem thêm: Hướng dẫn soạn bài Uy-lít-xơ trở về

Soạn bài Truyện An Dương Vương (phần LUYỆN TẬP)

Bài 1 luyện tập trang 43 SGK Ngữ văn 10 tập 1

Có hai cách đánh giá như sau:

a) Trọng Thủy chỉ là một kẻ gián điệp, ngay cả việc yêu Mị Châu cũng chỉ là giả dối.

b) Giữa Mị Châu và Trọng Thủy có tình yêu thủy chung và hình ảnh “ngọc trai – giếng nước” đã ca ngợi mối tình đó.

Anh (chị) hãy trình bày ý kiến riêng của mình.

Trả lời:

Về hai cách đánh giá “Trọng Thuỷ chỉ là kẻ gián điệp, ngay cả việc yêu Mị Châu cũng chỉ là giả dối” hay “Giữa Mị Châu và Trọng Thuỷ có tình yêu chung thuỷ và hình ảnh “ngọc trai – giếng nước” đã ca ngợi mối tình đó” đều phiến diện và hời hợt. Đó là những cách đánh giá theo hướng quá tuyệt đối hóa một mặt của vấn đề.

Việc Trọng Thủy lấy cắp lẫy nỏ thần, trực tiếp gây ra bi kịch mất nước của Âu Lạc và cái chết của hai cha con An Dương Vương là một điều đáng trách. Tuy nhiên, tình yêu mà Trọng Thủy dành cho Mị Châu cũng là chân thật và sâu nặng. Chính vì vậy đối với nhân vật này, chúng ta thấy vừa đáng thương lại vừa đáng giận.

Trọng Thủy là người có tình yêu thực sự với Mị Châu khi đã tử tự theo vợ của mình, trong khi đáng lẽ chàng đã hưởng hạnh phúc mới với vinh hoa phú quý. Nhờ tình yêu với Mị Châu mà chàng hóa thành “giếng nước” mà chết. Từ đây, mối tình ấy được lưu truyền đến ngàn đời sau.

Bài 2 luyện tập trang 43 SGK Ngữ văn 10 tập 1

An Dương Vương đã tự tay chém đầu người con gái duy nhất của mình nhưng dân gian lại dựng đền và am thờ hai cha con ngay cạnh nhau. Cách xử lí như vậy nói lên điều gì trong đạo lí truyền thống của dân tộc ta?

Trả lời:

An Dương Vương đã tự tay chém đầu người con gái duy nhất của mình nhưng dân gian lại dựng đền và am thờ hai cha con ngay cạnh nhau. Cách xử lí như vậy đã cho thấy đạo lí truyền thống lâu đời của dân tộc ta. Đó chính là sự bao dung và tha thứ.

+ Mị Châu: nhẹ dạ, cả tin nên dẫn tới kết cục mất nước.

+ Còn An Dương Vương là một vị vua đã vì nước mà phải xuống tay chém đầu đứa con gái duy nhất của mình. Chắc chắn vua rất đau đớn và xót xa.

Việc lập đền và am thờ hai cha con bên cạnh nhau đê thấy được thái độ rạch ròi của nhân dân giữa việc chung của cộng đồng và việc riêng của cá nhân. Trên tư cách là một vị vua trong trách nhiệm với đất nước, An Dương Vương buộc lòng phải xử tội kẻ phản bội - Mị Châu, đứa con gái duy nhất của ông. Nhưng trên tư cách là cha con, nhân dân đã lập đền và am để thờ hai cha con bên cạnh nhau để hai người vẫn được sống cùng nhau sau khi đã hết cuộc sống nơi trần thế này.

Bài 3 luyện tập trang 43 SGK Ngữ văn 10 tập 1

Tìm hiểu số bài thơ viết về Mị Châu – Trọng Thủy và nêu lên sức sống lâu bền của Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy.

Trả lời:

Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy, cho đến tận ngày nay vẫn chiếm được cảm tình của người đọc. Người ta đọc truyện để hiểu về lịch sử, để rút ra những bài học bổ ích cho mình và cho con cháu đời sau. Nhưng không chỉ thế, đọc truyền thuyết này, người ta còn muốn hiểu sâu sắc hơn bi kịch của một mối tình rất đẹp trong lịch sử.

Sức sống của truyền thuyết An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy còn khơi nguồn cho những cảm hứng thi ca. Viết về Mị Châu – Trọng Thủy đã có rất nhiều bài thơ ra đời, có dư âm mãnh liệt và làm người đọc day dứt bởi mối tình sâu nặng, oan trái giữa hai người.

Các tác giả như Tố Hữu, Trần Đăng Khoa… đều đã có những sáng tác lấy cảm hứng từ truyền thuyết này. Ví dụ trong bài thơ “Tâm sự” rút trong tập thơ “Ra trận” của nhà thơ Tố Hữu, có đoạn viết:

   … Tôi kể ngày xưa chuyện Mị Châu,

   Trái tim lầm lỡ để trên đầu.

   Nỏ thần vô ý trao tay giặc,

   Nên nỗi cơ đồ đắm biển sâu…

Hay một số bài thơ khác viết về mối tình Mị Châu - Trọng Thủy như:

Mị Châu – Trọng Thủy (Tản Đà)

Một đôi kẻ Việt người Tần 
Nửa phần ân ái, nửa phần oán thương
Vuốt rùa chàng đổi máy
Lông ngỗng thiếp đưa đường
Thề nguyền phu phụ
Lòng nhi nữ
Việc quân vương
Duyên nọ tình kia dở dở dang!
Nệm gấm vó câu
Trăm năm giọt lệ
Ngọc trai nước giếng
Nghìn thu khói nhang
.


Mỵ Châu (Vương Đình Trọng)

Khi quay lại chém con sau yên ngựa
An Dương Vương, người đã nghĩ suy gì?
Hay cùng đường, ai cũng là giặc giã
Và nghe lời mách bảo của Kim Quy.

Kẻ thù ở sau lưng - dù lời thần đi nữa 
Người phải trông bằng chính mắt của mình
Công chúa Mỵ Châu nép Vua cha, run sợ
Khi nửa trời khói lửa đao binh

Lông ngỗng rơi, lông ngỗng rơi trắng lối 
Dứt áo ra như dứt thịt da mình
Phút ly loạn, chàng ở đâu chẳng tới
Trọng Thủy ơi, thiếp đã chạy xa thành!

Nước mắt rơi xoay tròn cơn gió 
Lưng Cha cùng lưng ngựa đẫm mồ hôi
Lông ngỗng hết, thiếp sẽ rời lưng ngựa
Làm chiếc lông cuối cùng đợi chàng đấy, chàng ơi.

Và bất ngờ, An Dương Vương quay lại 
Tưởng có lời an ủi của vua cha
Mỵ Châu ngửng mặt nhìn chờ đợi
Từ trời cao, một đường kiếm sáng loà

Không phải lông ngỗng rơi mà đầu lăn xuống đất 
Nằm cuối đường như dấu chấm câu
Sao bị chém? Mỵ Châu không hề biết
Máu tụ thành sỏi đá đất Hoan Châu.

Đã là vua lại có thần mách bảo 
Tưởng sáng suốt hai lần và công lý gấp đôi
Mà người chết, không hiểu sao mình chết
Thì hồn oan còn đập cửa muôn đời.

Mấy ngàn năm dâu bể, lở bồi 
Lúc yên bình và cả khi giặc giã
Xin đừng trách Mỵ Châu thêm nữa
Yêu chân thành, thật có tội gì đâu?

    ​​​

    NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA TRUYỆN

    - Văn bản Truyện An Dương Vương và Mị Châu, Trọng Thủy được trích từ Truyện Rùa Vàng trong Lĩnh Nam chích quái - một sưu tập truyện dân gian ra đời vào cuối thế kỉ 15.

    - Tóm tắt Văn bản Truyện An Dương Vương và Mị Châu, Trọng Thủy:

    An Dương Vương sớm có ý xây dựng thành để giữ nước, được thần Kim Quy giúp đỡ. Thần ở lại giúp ba năm, trước khi ra về còn tặng cho chiếc vuốt để làm lẫy nỏ thần. Nhờ có nỏ, An Dương Vương đánh bại quân Triệu Đà sang xâm lược lần thứ nhất. Triệu Đà cầu hôn Mị Châu cho Trọng Thuỷ, vua vô tình đồng ý, còn cho phép Thủy ở rể. Trọng Thuỷ dỗ Mị Châu cho xem trộm nỏ thần rồi ngầm đổi lấy lẫy thần mang về phương Bắc cho cha. Triệu Đà có được vuốt thần, dẫn binh đánh Âu Lạc. An Dương Vương chủ quan, không biết nỏ thần đã bị mất nên thua trận, đưa Mị Châu chạy về phương Nam. Vì dấu lông ngỗng của Mị Châu, quân Trọng Thủy đuổi theo đến tận bờ biển. Vua cùng đường phải cầu cứu Thần Kim Quy. Thần hiện lên kết tội Mị Châu, vua chém chết con rồi cùng thần rẽ nước đi xuống biển. Mị Châu chết, máu chảy xuống biển biến thành ngọc trai. Trọng Thuỷ mang xác vợ về chôn ở Loa Thành, xác liền biến thành ngọc thạch. Vì quá tiếc thương Mị Châu, Trọng Thuỷ lao đầu xuống giếng tự tử. Người đời sau mò được ngọc trai, rửa bằng nước giếng ấy thì ngọc càng trong sáng thêm.

    NỘI DUNG CẦN GHI NHỚ

    • Truyện An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thuỷ là một cách giải thích nguyên nhân việc mất nước Âu Lạc. Qua đó, nhân dân ta nêu lên bài học lịch sử về tinh thần cảnh giác với kẻ thù và cách xử lí đúng đắn mối quan hệ giữa riêng và chung, giữa nước với nhà, giữa cá nhân với công đồng.
    • Hình tượng nhân vật và những chi tiết hư cấu trong truyện cho thấy mối quan hệ giữa phần cốt lõi lịch sử với phần tưởng tượng của dân gian.

    Xem thêmSơ đồ tư duy Truyện An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thủy

    -/-

    Trên đây là hướng dẫn trả lời câu hỏi soạn bài Truyện An Dương Vương và Mị Châu, Trọng Thủy, các bạn có thể tham khảo thêm nội dung các bài soạn văn lớp 10 khác tại doctailieu.com.

    Bạn còn vấn đề gì băn khoăn?
    Vui lòng cung cấp thêm thông tin để chúng tôi giúp bạn
    Hủy

    TẢI VỀ

    CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM