Tập đọc Ca dao về lao động sản xuất Tiếng việt lớp 5

Tài liệu soạn bài tập đọc Ca dao về lao động sản xuất được Đọc Tài Liệu biên soạn giúp các em học sinh nắm được nội dung ý nghĩa chính của bài và gợi ý cách trả lời câu hỏi trang 169 SGK Tiếng Việt 5 tập 1.

I. Nội dung Ca dao về lao động sản xuất

Cày đồng đang buổi ban trưa
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày
Ai ơi bưng bát cơm đầy
Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần!

Ơn trời mưa nắng phải thì
Nơi thì bừa cạn, nơi thì cày sâu.
Công lênh chẳng quản lâu đâu,
Ngày nay nước bạc, ngày sau cơm vàng.
Ai ơi đừng bỏ ruộng hoang
Bao nhiêu tấc đất, tấc vàng bấy nhiêu.

Người ta đi cấy lấy công,
Tôi nay đi cấy còn trông nhiều bề.
Trông trời, trông đất, trông mây
Trông mưa, trông nắng, trông ngày, trông đêm 
Trông cho chân cứng đá mềm
Trời yên, biển lặng mới yên tấm lòng.

II. Hướng dẫn đọc hiểu

1. Cách đọc diễn cảm

• Ba bài ca dao đều được sáng tác theo thể thơ lục bát, một thể thơ truyền thống của dân tộc.
• Âm điệu chung của cả ba bài là âm điệu nhẹ nhàng, tha thiết, tình cảm. Nhịp điệu 2/2/2 - 4/4 là phổ biến.

2. Nội dung chính của bài ca dao về lao động sản xuất

Những bài ca dao về nội khổ cực của người dân lao động, dạy cách trồng cấy. Dù trồng cấy phụ thuộc vào thiên nhiên, vất vả lao động nhưng con người vẫn luôn vui vẻ, tận hưởng thành quả.

3. Ý nghĩa bài ca dao

Lao động vất vả trên ruộng đồng của những người nông dân đã mang lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho mọi người.

III. Gợi ý trả lời câu hỏi SGK

Câu 1 - Trang 169 SGK

Tìm những hình ảnh nói lên nỗi vất vả, lo lắng của người nông dân trong lao động sản xuất.

Hướng dẫn trả lời:

Những hình ảnh nói lên:

- Nỗi vất vả: cày đồng buổi ban trưa, mồ hôi như mưa; mỗi một hạt gạo làm ra "dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần".

- Sự lo lắng: trông nhiều bề; trông trời, trông đất, trông mây, trông mưa, trông nắng, trông ngày, trông đêm, trông cho chân cứng đá mềm, trông trời yên, biển lặng.

Câu 2 - Trang 169 SGK

Những câu nào thể hiện tinh thần lạc quan của người nông dân?

Hướng dẫn trả lời:

Công lênh chẳng quản bao lâu,

Ngày nay nước bạc, ngày sau cơm vàng,

Câu 3 - Trang 169 SGK

Tìm những câu ứng với mỗi nội dung dưới đây:

a. Khuyên nông dân chăm chỉ cấy cày

b. Thể hiện quyết tâm lao động, sản xuất

c. Nhắc người ta nhớ ơn người làm ra hạt gạo

Hướng dẫn trả lời:

Ai ơi, đừng bỏ ruộng hoang,

Bao nhiêu tấc đất, tấc vàng bấy nhiêu.

Trông cho chân cứng đá mềm,

Trời yên, bể lặng mới yên tấm lòng.

Ai ơi, bưng bát cơm đầy,

Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần!

*****

Hy vọng rằng sau khi tham khảo soạn bài tập đọc Ca dao về lao động sản xuất các em có thể nắm được ý nghĩa của bài ca dao. Bên cạnh đó giáo viên và phụ huynh học sinh có thể tham khảo tài liệu trên để hướng dẫn học sinh học tập.