Tập làm văn Ôn tập về tả cảnh lớp 5 tuần 31

Tài liệu soạn bài tập làm văn Ôn tập về tả cảnh lớp 5 được Đọc Tài Liệu biên soạn giúp các em học sinh nắm được phương pháp làm văn tả cảnh và gợi ý cách trả lời câu hỏi trang 131 và 132 SGK Tiếng Việt 5 tập 2.

I. Văn tả cảnh là gì

Văn tả cảnh là tái hiện lại những bức tranh về thiên nhiên hay cảnh sinh hoạt gợi ra trước mắt người đọc về đặc điểm từng nét riêng của cảnh

• Tả cảnh bao giờ cũng có con người, con vật. Hoạt động của con người, chim muông sẽ làm cho cảnh vật thêm đẹp và sinh động hơn.
• Để có một bài văn miêu tả hay, chân thực, các em phải biết quan sát, cảm nhận sự vật bằng nhiều giác quan: xúc giác, thính giác, thị giác và đôi khi cả sự liên tưởng.
• Để chuẩn bị viết bài văn tốt các em tiến hành lập dàn ý bài văn tả cảnh.

II. Dàn ý chung bài văn tả cảnh

Dàn ý chi tiết văn tả cảnh:

1. Mở bài:

Giới thiệu bao quát cảnh sẽ tả.

- Em tả cảnh gì, ở đâu? Em nhìn thấy cảnh vào dịp nào? Vào thời gian nào?

2. Thân bài:

Tả những nét nổi bật của cảnh vật.

a) Tả bao quát toàn cảnh:

-Tả những nét chung.

b)Tả chi tiết:

- Tả sự thay đổi của cảnh theo thời gian. (hoặc)

- Tả theo trình tự từng bộ phận của cảnh:

+ Từ xa đến gần hoặc từ gần đến xa.

+ Từ cao xuống thấp hoặc từ thấp lên cao.

+ Tả hoạt động của con người hoặc động vật có liên quan đến cảnh.

3. Kết bài:

Nêu cảm xúc và suy nghĩ của em về cảnh đã tả.

III. Hướng dẫn trả lời câu hỏi SGK

Câu 1 - Trang 131 SGK

Liệt kê những bài văn tả cảnh mà em đã học trong học kì I. Trình bày dàn ý của một trong các bài văn đó.

Trả lời: 

a) Những bài văn tả cảnh đã học trong học kì I là:

- Quang cảnh làng mạc ngày mùa

- Hoàng hôn trên sông Hương

- Nắng trưa

- Buổi sớm trên cánh đồng

- Rừng trưa

- Chiều tối

- Mưa rào

- Đoạn văn tả biển của Vũ Tú Nam

- Đoạn văn tả cảnh của Đoàn Giỏi

- Vịnh Hạ Long

- Kì diệu rừng xanh

- Bầu trời mùa thu

- Đất Cà Mau

b)  Dàn ý bài văn Hoàng hôn trên sông Hương

* Mở bài: Giới thiệu Huế đặc biệt yên tĩnh lúc hoàng hôn.

* Thân bài: Tả sự thay đổi sắc màu của sông Hương và hoạt động của con người bên sông lúc hoàng hôn.

- Đoạn 1: Tả sự đổi sắc của sông Hương từ lúc bắt đầu hoàng hôn đến lúc tối hẳn.

- Đoạn 2: Tả hoạt động của con người bên bờ sông, trên mặt sông từ lúc hoàng hôn đến lúc thành phố lên đèn.

* Kết bài: Sự thức dậy của Huế sau hoàng hôn.

Câu 2 - Trang 132 SGK

Đọc bài văn dưới đây và trả lời câu hỏi:

Buổi sáng ở Thành phố Hồ Chí Minh

Một ngày mới bắt đầu.

Mảng thành phố hiện ra trước mắt tôi đã biến màu trong bước chuyển huyền ảo của rạng đông. Mặt trời chưa xuất hiện nhưng tầng tầng lớp lớp bụi hồng ánh sáng đã tràn lan khắp không gian như thoa phấn trên những toàn nhà cao tầng của thành phố, khiến chúng trở nên nguy nga, đậm nét. Màn đêm mờ ảo đang lắng dần rồi chìm vào đất. Thành phố như bồng bềnh nổi giữa một biển hơi sương. Trời sáng có thể nhận rõ từng phút một. Những vùng cây xanh bỗng òa tươi trong nắng sớm. Ánh đèn từ muôn vàn ô vuông cửa sổ loãng đi rất nhanh và thưa thớt tắt. Ba ngọn đèn đỏ trên tháp phát sóng Đài Truyền hình thành phố có vẻ như bị hạ thấp và kéo gần lại. Mặt trời dâng chầm chậm, lơ lửng như một quả bóng bay mềm mại.

Đường phố bắt đầu hoạt động và huyên náo. Những chiếc xe tải nhỏ, xe lam, xích lô máy nườm nượp chở hàng hóa và thực phẩm từ những vùng ngoại ô về các chợ Bến Thành, Cầu Muối,… đánh thức cả thành phố dậy bởi những tiếng máy nổ giòn.

Thành phố mình đẹp quá! Đẹp quá đi!

Theo Nguyễn Mạnh Tuấn

a) Bài văn miêu tả buổi sáng ở Thành phố Hồ Chí Minh theo trình tự nào ?

b) Tìm những chi tiết cho thấy tác giả quan sát cảnh vật rất tinh tế.

c) Hai câu cuối bài "Thành phố mình đẹp quá ! Đẹp quá đi !" thể hiện tình cảm gì của tác giả đối với cảnh được miêu tả ?

Trả lời:

a) Bài văn miêu tả buổi sáng ở Thành phố Hồ Chí Minh theo trình tự thời gian từ lúc trời hửng sáng đến lúc sáng rõ.

b) Những chi tiết cho thấy tác giả quan sát cảnh vật rất tinh tế, đó là:

- Mặt trời chưa xuất hiện nhưng tầng tầng lớp lớp bụi hồng ánh sáng đã tràn lan khắp không gian như thoa phấn trên những tòa nhà cao tầng của thành phố, khiến chúng trở nên nguy nga, đậm nét.

- Màn đêm mờ ảo đang lắng dần rồi chìm vào đất.

- Thành phố như bồng bềnh nổi giữa một biển hơi sương. Những vùng cây xanh bỗng òa tươi trong nắng sớm. / Ánh đèn từ muôn vàn ô cửa sổ loãng đi rất nhanh và thưa thớt tắt.

- Ba ngọn đèn đỏ trên tháp phát sóng Đài Truyền hình thành phố có vẻ như bị hạ thấp và kéo gần lại. / Mặt trời dâng chầm chậm, lơ lửng như một quả bóng bay mềm mại (Khi nêu những chi tiết thể hiện sự quan sát tinh tế của tác giả, học sinh khá, giỏi có thể giải thích thêm vì sao em thấy sự quan sát đó rất tinh tế.

c) Hai câu cuối bài: “Thành phố mình đẹp quá! Đẹp quá đi!” là câu cảm thán thể hiện tình cảm tự hào, ngưỡng mộ, yêu quý của tác giả với vẻ đẹp của thành phố.