Soạn bài Nhưng nó phải bằng hai mày (Truyện cười)

Tài liệu hướng dẫn soạn bài Nhưng nó phải bằng hai mày do Đọc Tài Liệu tổng hợp và biên soạn với mục đích giúp các em tìm hiểu nội dung, ý nghĩa của câu chuyện cười dân gian Nhưng nó phải bằng hai mày thông qua gợi ý trả lời các câu hỏi đọc hiểu cuối bài SGK.

KẾT QUẢ CẦN ĐẠT

• Thấy được thái độ của nhân dân đối với bản chất tham nhũng của quan lại địa phương và tình cảnh bi hài của người lao động lâm vào việc kiện tụng trong xã hội nông thôn Việt Nam xưa.
• Nắm được nghệ thuật gây cười của truyện.

Tóm tắt nội dung truyện cười Nhưng nó phải bằng hai mày

Nhưng nó phải bằng hai mày là câu chuyện cười về lối xử kiện của quan lại, đả kích vào cách hành xử chốn công đường – nơi xưa nay vẫn nảy sinh nhiều vấn đề “nhạy cảm” mà lẽ phải ở đây phụ thuộc vào tiền tài. Cải và Ngô đánh nhau, rồi mang nhau đi kiện. Cải lót trước cho thầy lí năm đồng, Ngô biện những mười đồng. Khi xử kiện, Cải bị phạt chịu roi. Nó vội xòe năm ngón tay cho ra hiệu cho thầy lí rằng mình là phải. Thầy lí cũng xòe năm ngón tay trái úp lên năm ngón tay mặt, nói: “…Nhưng… nó lại phải… bằng hai mày!”.

Soạn bài Nhưng nó phải bằng hai mày ngắn gọn nhất

Gợi ý trả lời câu hỏi soạn văn bài Nhưng nó phải bằng hai mày lớp 10 ngắn gọn nhất nhưng vẫn đầy đủ cho các em học sinh tham khảo.

Đọc - hiểu văn bản

Câu 1 trang 80 SGK Ngữ văn 10 tập 1

 Phân tích tính kịch trong đoạn: "Cải vội xòe năm ngón tay... bằng hai mày"

Trả lời:

a. Mối quan hệ giữa Cải và thầy lí trước khi xử kiện là mối quan hệ đã được xếp đặt sẵn (Cải đã lót tiền trước cho thầy lí năm đồng).

b.

– Cải ung dung nghĩ mình thắng kiện, tuy nhiên thầy lí xử Cải bị phạt mười roi.

– Thầy lí:

+ Hành động: Xòe năm ngón tay trái úp lên năm ngón tay phải.

+ Lời nói: “tao biết mày phải…nhưng nó lại phải…bằng hai mày”.

Câu 2 trang 80 SGK Ngữ văn 10 tập 1

Phân tích nghệ thuật gây cười qua lời nói của thầy lí ở cuối truyện?

Trả lời:

Nghệ thuật gây cười qua lời nói của thầy lí ở cuối truyện: thầy lí xòe năm ngón tay trái úp lên năm ngón tay phải.

=>Sợi dây liên hệ thông suốt giữa: lẽ phải – những ngón tay và những đồng tiền.

=>Ý nghĩa tố cáo của truyện: đồng tiền đo lẽ phải, tiền nhiều lẽ phải nhiều, tiền ít lẽ phải ít.

Câu 3 trang 80 SGK Ngữ văn 10 tập 1

Anh (chị) đánh giá như thế nào về nhân vật Ngô và Cải?

Trả lời:

Nhân vật bị thất bại trong vụ kiện là nhân vật Cải. Cải bị bất ngờ nên không kịp trở tay vì thế mà bị rơi vào tình trạng thảm hại (vừa mất tiền lại vừa bị đánh). Thế nhưng câu chuyện chính là lời phê phán cả hai nhân vật. Sự tham lam của bọn quan lại sẽ càng ngày càng tráo trở hơn nếu còn có những người như Ngô và Cải. Hành vi tiêu cực của chính họ là nguyên nhân làm cho họ trở nên thảm hại. Trong sự việc này, họ là những kẻ đáng thương nhưng cũng là những người đáng giận.

Soạn bài Nhưng nó phải bằng hai mày chi tiết

Gợi ý trả lời câu hỏi phần Đọc - Hiểu hướng dẫn học bài Nhưng nó phải bằng hai mày trang 80 sách giáo khoa Ngữ văn 10 tập 1:

Đọc - hiểu văn bản

Bài 1 trang 80 SGK Ngữ văn 10 tập 1

 Phân tích tính kịch trong đoạn: "Cải vội xòe năm ngón tay... bằng hai mày"

Trả lời:

a. Mối quan hệ giữa Cải và thầy lí trước khi xử kiện là mối quan hệ đã được xếp đặt. Cải cứ nghĩ là quan sẽ cho mình được kiện nên rất ung dung. Tuy nhiên không ngờ khi xử kiện, Cải lại bị thầy lí tuyên bố đánh mười roi.

b. Ngôn ngữ bằng lời nói là ngôn ngữ công khai, tất cả những người đều được biết. Nhưng "ngôn ngữ" ngầm  bằng động tác thì chỉ có thầy lí và Cải mới hiểu. Nếu Cải xòe ra năm ngón tay và "ngầm" ra hiệu với thầy lí đó là "lẽ phải" thì thầy lí đã đáp lời nhanh chóng bằng việc xòe năm ngón tay trái úp lên năm ngón tay mặt, ý nói "lẽ phải" kia đã được nhân đôi. Sự thú vị được người đọc nhận ra khi tìm thấy sợi dây liên hệ thông suốt giữa: lẽ phải - những ngón tay và những đồng tiền.

Ý nghĩa tố cáo của truyện chính là ở chỗ: lẽ phải đối với người xử kiện được tính bằng tiền. Đồng tiền đo lẽ phải, tiền nhiều lẽ phải nhiều, tiền ít lẽ phải ít.

Bài 2 trang 80 SGK Ngữ văn 10 tập 1

Phân tích nghệ thuật gây cười qua lời nói của thầy lí ở cuối truyện?

Trả lời:

Nghệ thuật gây cười ở cuối truyện nằm ở việc:

Lời nói của thầy Lí có sự đồng nhất giữa “lẽ phải” với số tiền nhận hối lộ, lẽ phải có thể đong đếm được

+ Thầy lí nhận hối lộ nhưng vẫn trơ trẽn úp bàn tay trái lên bàn tay phải biện minh cho hành động nhận đút lót.

- Xây dựng tình huống gây cười đặc sắc: Cải đút lót tiền mà vẫn bị bị đánh, thầy lí đánh đòn

- Truyện tạo ra tiếng cười sảng khoái khi kết truyện có cả ngôn ngữ nói và cả hành động của thầy lý:

+ Chi tiết thâm thúy, sâu cay khi cười vào thứ được coi là công lí của chính quyền phong kiến trước kia ở nông thôn.

Bài 3 trang 80 SGK Ngữ văn 10 tập 1

Anh (chị) đánh giá như thế nào về nhân vật Ngô và Cải?

Trả lời:

-  Đánh giá về nhân vật Ngô và Cải:

+ Họ là những người nông dân bình thường, tội nghiệp, đáng thương.

+ Nhưng họ cũng là những người đáng trách, họ đã có những hành vi không tốt (đánh nhau), lại không chịu nhận khuyết điểm về mình mà đều muốn trút tội cho đối phương, thậm chí đều có hành động hối lộ nhà chức trách.

+ Nhìn chung, họ bị rơi vào tình cảnh bi hài: vừa khốn khổ (bi), lại vừa bị chê cười (hài).

- Thực ra tác giả dân gian cũng không có ý định nói về những người lâm vào việc kiện tụng như Ngô và Cải mà ý này đến một cách tự nhiên. Tác giả dân gian dùng tiếng cười để quất đòn roi vào việc xử kiện của lí trưởng. Song Cải và Ngô lâm vào kiện mà mất tiền, riêng Cải vừa mất tiền còn phải chịu phạt một chục roi. Tiếng cười cũng dành cho họ nhưng thật chua chát. Họ vừa đáng thương, vừa đáng trách.

Soạn bài Nhưng nó phải bằng hai mày nâng cao

Câu 1: Truyện Nhưng nó phải bằng hai mày phê phán hiện tượng gì trong đời sống?

Trả lời

Truyện phê phán thói đút lót và cửa quyền của quan lại, đồng tiền đi liền công lý.

Câu 2: Qua các chi tiết: “Cải vội xòe năm ngón tay, ngẩng mặt nhìn thầy lí, khẽ bẩm…”, “Thầy lí cũng xòe năm ngón tay trái úp lên năm ngón tay mặt” và nói: “Tao biết mày phải… nhưng nó lại phải… bằng hai mày!” anh (chị) cho biết thủ pháp gây cười ở đây là gì? Phân tích mâu thuẫn gây cười trong lời nói của thầy lí ở cuối truyện.

Anh (chị) biết những truyện cười nào cũng giễu cợt việc xử kiện ở chốn công đường thời phong kiến?

Trả lời

Cải lót tiền trước cho lí trưởng nên quan hệ giữa Cải và Lí trưởng là quan hệ đã được dàn xếp, đã được mua bán bằng đồng tiền. Cải yên tâm về mối quan hệ này, chắc chắn là mình sẽ được kiện. Thế nhưng khi lên công đường tình huống mới đột ngột xuất hiện. Lí trưởng tuyên bố đánh Cải chục roi. Đây là hành vi bất ngờ ngoài dự kiến của Cải, đặt ra nhiều phán đoán với nhân vật, với người đọc. Từ đó, dẫn đến xuất hiện một màn kịch ngắn. Hai nhân vật, một bên hết sức ngạc nhiên và cố xin xét lại, một bên thản nhiên kết án, một bên hoàn toàn bị động, một bên rất chủ động. Động tác và lời nói hai bên hoàn toàn trái ngược nhau. Động tác và lời nói cuối cùng của thầy lí kết thúc màn kịch, giải quyết tình huống, mọi phán đoán đều đã có một kết luận chung. Quan hệ giữa Cải và thầy lí bị xóa bỏ bởi một quan hệ mới được dàn xếp tốt hơn đã thay thế. Đó là quan hệ giữa Ngô và thầy lí.

Câu 3: Đặc sắc về nghệ thuật gây cười dân gian?

Trả lời

- Khai thác những sự việc, hành vi, thói hư tật xấu của một bộ phận đối tượng trong dân gian.

- Chứa đựng những mâu thuẫn trái quy luật tự nhiên và tiềm ẩn những yếu tố gây cười.

- Dung lượng ngắn, kết chặt chẽ và kết thúc bằng những sự việc hoặc liên tưởng bất ngờ.

Soạn bài Nhưng nó phải bằng hai mày phần Luyện tập

Câu hỏi luyện tập trang 80 SGK Ngữ văn 10 tập 1

Phân tích cả hai truyện cười vừa học để làm rõ các đặc trưng của thể loại truyện cười.

Trả lời:

Các đặc trưng của thể loại truyện cười qua hai truyện cười Tam đại con gà và Nhưng nó phải bằng hai mày:

* Về nội dung: Truyện cười thường châm biếm, chế giễu những thói hư, tật xấu trong nội bộ nhân dân, hoặc đả kích những thói hư khác trong xã hội. Tạo ra những mâu thuẫn trái tự nhiên để gây cười.

- Truyện Tam đại con gà chế giễu thầy đồ dốt nát nhưng lại sĩ diện hão.

- Truyện Nhưng nó phải bằng hai mày đả kích thói tham nhũng của bọn tham quan ô lại trong xã hội ngày xưa.

* Về nghệ thuật: ngắn gọn, kết cấu mạch lạc, chặt chẽ, mẫu thuẫn phát triển nhanh, kết thúc bất ngờ để bật ra tiếng cười.

- Truyện Tam đại con gà tạo ra mâu thuẫn là sự dốt nát (bên trong) với cái làm ra vẻ ta đây là giỏi (bên ngoài) của thầy đồ.

- Truyện Nhưng nó phải bằng hai mày lại dựa trên mâu thuẫn là việc phân xử phải trái lại được "đo, đếm" như đối với đồng tiền.

Có thể bạn quan tâm: Hướng dẫn soạn bài Tam đại con gà ngắn gọn và đủ ý

Tổng kết

• Bằng sự kết hợp lời nói với cử chỉ, lối chơi chữ độc đáo, truyện đã vạch trần lối xử kiện vì tiền của quan lại. Người lao động trong trường hợp này cũng lâm vào tình cảnh bi hài, vừa đáng thương vừa đáng trách.

// Trên đây là nội dung soạn bài Nhưng nó phải bằng hai mày chi tiết nhất do Đọc Tài Liệu tổng hợp và biên soạn. Mong rằng với nội dung của bài hướng dẫn soạn văn 10 bài Nhưng nó phải bằng hai mày này sẽ giúp các bạn ôn tập và nắm vững các kiến thức quan trọng của bài học.

[ĐỪNG SAO CHÉP] - Bài viết này chúng tôi chia sẻ với mong muốn giúp các bạn tham khảo, góp phần giúp cho bạn có thể để tự soạn bài Nhưng nó phải bằng hai mày một cách tốt nhất. "Trong cách học, phải lấy tự học làm cố" - Chỉ khi bạn TỰ LÀM mới giúp bạn HIỂU HƠN VỀ BÀI HỌC và LUÔN ĐẠT ĐƯỢC KẾT QUẢ CAO.