Luyện từ và câu: Dấu gạch ngang SGK Tiếng Việt 4

Soạn bài Luyện từ và câu lớp 4: Dấu gạch ngang trang 45 SGK Tiếng Việt 4 tập 2 được Đọc tài liệu biên soạn các nội dung lý thuyết về dấu gạch ngang trong câu, cùng với đó là các gợi ý trả lời câu hỏi, gợi ý làm bài tập trang 45, 46 SGK Tiếng Việt 4 tập 2.

Kiến thức cần nhớ

Dấu gạch ngang trong câu được dùng để:

1. Đánh dấu chỗ bắt đầu lời nói của nhân vật trong đối thoại:

Ví dụ:

Thấy tôi đang run rẩy không dám lên tiếng, thầy chủ động lại gần vỗ vai tôi rồi nói:

- Cố lên, em có thể làm được mà.

2. Đánh dấu phần chú thích:

Ví dụ:

Con hi vọng món quà nhỏ này có thể làm  bố bớt nhức đầu – Pa-xcan nói.

3. Đánh dấu các ý trong một đoạn liệt kê:

Ví dụ:

Những việc cần làm trong ngày:

- Nấu cơm.
- Dọn nhà.
- Trông em.
- Hoàn thành bài tập về nhà.

Gợi ý làm bài tập SGK

I. Nhận xét

Câu 1 trang 45 SGK Tiếng Việt 4 tập 2. Tìm các câu có chứa dấu gạch ngang (dấu -) trong các đoạn văn sau:

a) Thấy tôi sán đến gần, ông hỏi tôi:

- Cháu con ai?
- Thưa ông, cháu là con ông Thư.

Duy Khánh

b) Con cá sấu này da màu xám ngoét như da cây bần, gai lưng mọc chừng ba đốt ngón tay, trông dễ sợ. Cái đuôi dài – bộ phận khỏe nhất của con vật kinh khủng dùng để tấn công – đã bị trói xêó vào bên mạng sườn.

Theo Đoàn Giỏi

c) Để quạt điện được bền, người dùng nên thực hiện các biện pháp sau đây:

- Trước khi bật quạt, đặt quạt nơi chắc chắn để chân quạt tiếp xúc đều với nền.
- Khi điện đã vào quạt, tránh để cánh quạt bị vướng víu, quạt không quay được sẽ làm nóng chảy cuộn dây trong quạt.
- Hằng năm, tra dầu mỡ vào ổ trục, bộ phận điều khiển hướng quay của qurj, nhưng không nên tra quá nhiều, vì dầu mỡ sẽ chảy vào trong làm hỏng dây bên trong quạt.
- Khi không dùng, cất quạt vào nơi khô, mát, sạch sẽ, ít bụi bặm.

Theo Phạm Đình Cương

Gợi ý trả lời:

Các câu có chứa dấu gạch ngang là:

- Cháu con ai?
- Thưa ông, cháu là con ông Thư.

Cái đuôi dài - bộ phận khỏe nhất của con vật kinh khủng dùng để tấn công - đã bị trói xếp vào bên mạng sườn.

- Trước khi bật quạt, tiếp xúc đều với nền.
- Khi điện đã vào quạt- nóng chảy cuộn dây trong quạt.
- Hàng năm, tra dầu mỡ, dây bên trong quạt.
- Khi không dùng... sạch sẽ, ít bụi bặm.

Câu 2 trang 45 SGK Tiếng Việt 4 tập 2

. Theo em, trong mỗi đoạn văn, dấu gạch ngang có tác dụng gì?

Gợi ý trả lời:

Ở câu a dấu gạch ngang chỉ rõ chỗ bắt đầu lời nói của nhân vật.
Ở câu b dấu gạch ngang dùng để đánh dấu phần chú thích, trong câu.
Ở câu c dấu gạch ngang dùng để đánh dấu các điểm được liệt kê.

II. Luyện tập

Câu 1 (trang 46 sgk Tiếng Việt 4 tập 2): Tìm dấu gạch ngang trong mẩu chuyện đã cho (SGK TV4 tập 2 trang 46) và nêu tác dụng của mỗi dấu.

Trả lời:

Những câu có dấu gạch ngang và tác dụng của nó:

1. Pa-xcan thấy bố mình - một viên chức Sở Tài Chính - vẫn cặm cụi trước bàn làm việc.

* Tác dụng: Đánh dấu phần giải thích về nghề nghiệp ông bố của Pa-xcan.

2. "Những dãy tính cộng hàng ngàn con số, một công việc buồn tẻ làm sao!" - Pa-xcan nghĩ thầm. * Tác dụng: Đánh dấu phần chú thích trong câu về suy nghĩ của Pa-xcan.

3. "- Con hi vọng món quà này có thể làm bố bớt nhức đầu vì những con tính - Pa-xcan nói.

* Tác dụng: - Dấu gạch ngang đầu dòng, đánh dấu chỗ bắt đầu câu đối thoại trực tiếp (lời nói của Pa-xcan với bố của mình).

- Đánh dấu gạch ngang thứ hai: đánh dấu phần chú thích câu nói trên là của Pa-xcan nói với bố.

Câu 2 (trang 46 sgk Tiếng Việt 4 tập 2): Viết một đoạn văn kể lại một cuộc nói chuyện giữa bố hoặc mẹ với em về tình hình học tập của em trong tuần qua, trong đó có dùng dấu gạch ngang để đánh dấu các câu đôi thoại và đánh dấu phần chú thích.

Trả lời:

Em có thể viết đoạn văn như sau: "Ăn cơm tối xong, cả nhà lên phòng khách uống nước. Bố tôi gọi sang ngồi cạnh bố, rồi hỏi:

- Tuần rồi học hành ra sao, hở con?

- Dạ, cũng tốt, bố ạ! - Tôi trả lời bố.

Bố tôi hỏi tiếp:

- Tốt! Cụ thể ra sao, hở con?

- Dạ, con được 5 điểm 10 môn toán, 6 điểm 10 môn tiếng Việt. Các môn khác đều điểm 9 cả - tôi trả lời bố.

***

Soạn bài Luyện từ và câu lớp 4: Dấu gạch ngang trang 45 SGK Tiếng Việt 4 tập 2 được hướng dẫn chi tiết phía trên, hi vọng các em học sinh sẽ nắm bài tốt và vận dụng kiến thức về dấu gạch ngang thật nhiều trong học tập.