Luyện nói: Bài văn giải thích một số vấn đề

Soạn bài Luyện nói Bài văn giải thích một vấn đề

I. Chuẩn bị ở nhà

Lập dàn bài cho một trong các đề văn sau và chuẩn bị phát biểu miệng.

a) Trường em tổ chức một cuộc thi giải thích các câu tục ngữ. Để tham gia cuộc thi đó, em chọn một câu tục ngữ mình tâm đắc và giải thích nó.

b) Vì sao những tấn trò mà Va - ren bày ra với Phan Bội Châu lại được Nguyễn Ái Quốc gọi là những trò lố?

c) Vì sao nhà văn Phạm Duy Tốn lại đặt nhan đề là Sống chết mặc bay cho truyện ngắn của mình?

d) Em thường đọc những sách gì, giải thích tại sao em lại đọc những sách ấy?

Gợi ý trả lời

a)  "Thất bại là mẹ thành công"

* Mở bài: Giới thiệu câu tục ngữ và nội dung chính của câu tục ngữ “Thất bại là mẹ thành công”

* Thân bài:

- Giải thích câu tục ngữ

+ Nghĩa đen: coi thất bại là người mẹ (của thành công)

+ Nghĩa hàm ẩn: Mỗi lần vấp ngã chính là kinh nghiệm, vốn sống quý báu để trưởng thành, chín chắn hơn.

- Dẫn chứng những tấm gương vượt qua thất bại của bản thân để thành công:

+ Michael Jordan là cầu thủ bóng rổ nổi tiếng nhất thế giới từng bị các HLV không nhận vì quá thấp.

+ Albert Einstein biết nói rất chậm, ông từng bị đuổi khỏi trường học vì tiếp thu quá chậm, sau này ông trở thành vĩ nhân được nhắc tới với nhiều cống hiến vĩ đại cho thế giới

* Kết bài: Câu tục ngữ như nguồn động lực cổ vũ con người vượt lên khó khăn, thất bại để đạt được mục tiêu mà mình mong muốn.

b) Những tấn trò mà Va- ren bày ra với Phan Bội Châu được Nguyễn Ái Quốc đánh giá là những trò lố.

* Mở bài:

- Tác giả Nguyễn Ái Quốc sử dụng cụm “Những trò lố” để đặt tên tác phẩm của mình, nhằm bộc lộ thái độ khinh thường, mỉa mai châm biếm trò ngụy tạo của tên toàn quyền Đông Dương

* Thân bài:

- Giải thích từ ngữ:

+ Lố: sự bày đặt, ngụy tạo đến mức trắng trợn, đáng chê cười.

- Trình bày những trò mà Va-ren bày ra:

+ Hứa chăm sóc vụ Phan Bội Châu ngay khi sang nhậm chức toàn quyền

+ Va- ren dụ dỗ Phan Bội Châu phản bội lại lý tưởng của mình để cộng tác với người Pháp

- Giải thích những trò lố của Va-ren thực chất là dối trá, hứa hẹn suông để trấn an làn sóng đấu tranh của người dân Việt Nam.

* Kết bài: Thái độ khinh ghét mỉa mai của tác giả trước những trò lố của Va-ren.

c) Vì sao nhà văn Phạm Duy Tốn lại đặt tên nhan đề tác phẩm của mình là Sống chết mặc bay

* Mở bài: Giới thiệu về tác phẩm Sống chết mặc bay. Nêu ý nghĩa của việc đặt nhan đề trong văn học, cũng như nhan đề trong truyện Phạm Duy Tốn

* Thân bài:

Giải thích ngắn gọn về tên nhan đề "sống chết mặc bay":

- Thái độ ích kỉ, vô trách nhiệm, chỉ biết lợi cho mình mà quên đi sự an toàn, lợi ích của người khác

- Nhan đề phù hợp với truyện ngắn:

+ Nêu bật hai cảnh tượng đối lập nhau: cảnh quan hộ đê sung sướng, xa hoa trái ngược với cảnh dân đen lầm than, khổ cực chống lũ

+ Nhan đề tố cáo những kẻ cầm quyền, bề thế chỉ biết trục lợi mà thờ ơ, tắc trách

* Kết bài: Nhan đề truyện cũng là thái độ sống của một bộ phận trong xã hội hiện nay, cần phải bài trừ, loại bỏ.

d)

* Mở bài: Giới thiệu về sở thích đọc sách và loại sách thích đọc.

* Thân bài:

- Giới thiệu sơ qua về loại sách đó: những cuốn sách hạt giống tâm hồn thường viết về những câu chuyện nhỏ trong cuộc sống, đề cập đến nhiều vấn đề, nhiều khía cạnh như tình yêu, tình bạn, lòng biết ơn…

- Giới thiệu về một vài tựa sách thuộc loại sách này: Từ những điều kì diệu, Cho lòng dũng cảm và tình yêu cuộc sống, Tìm lại bình yên, Hạnh phúc không khó tìm, Điểm tựa của niềm tin…

- Đưa ra lí do vì sao thích đọc:

+ Trong sách viết hoặc tuyển chọn những câu chuyện ngắn hay, giàu ý nghĩa…

+ Loại sách này viết về nhiều vấn đề, nhiều khía cạnh, nhiều kiến thức cần thiết cho cuộc sống…

+ Những cuốn sách này cung cấp nhiều triết lí, nhiều điều bổ ích có thể vận dụng vào cuộc sống hàng ngày.

+ Những cuốn sách này cho em thấy cuộc đời có nhiều điều tươi đẹp, và giúp định hướng tư tưởng, lối sống tốt đẹp cho bản thân....

- Cá nhân em cho rằng đọc sách là thói quen tốt, những cuốn sách đó rất bổ ích, giúp ta biết nhiều điều trong cuộc sống. Em sẽ tiếp tục đọc và vận dụng vào cuộc sống…

- Khẳng định đọc sách là thói quen tốt và những cuốn sách hạt giống tâm hồn là một lựa chọn tốt cho việc đọc sách.

II. Thực hành trên lớp

1. Học sinh phát biểu trong tổ, nhóm để các bạn nghe, nhận xét.

2. Cử đại diện một số học sinh phát biểu trước lớp, thầy cô giáo nhận xét và đánh giá.

Soạn bài Luyện nói Bài văn giải thích một vấn đề ngắn nhất

Hướng dẫn trả lời các câu hỏi chuẩn bị trước tại nhà đầy đủ và ngắn nhất để các em nắm bắt được nội dung tốt hơn:

a. Chọn câu tục ngữ “Chị ngã em nâng”.

- Giải thích câu tục ngữ :

+ Ông bà ta vẫn dạy là anh chị có bổn phận bảo vệ che chở em vì em nhỏ tuổi hơn.

+ Nhưng khi anh chị gặp khó khăn, khi vấp ngã trong cuộc sống, người làm em có trách nhiệm giúp đỡ.

+ Không được để bất cứ ai phải lẻ loi, khi gặp khó khăn những người xung quanh phải giúp đỡ.

- Khái quát nội dung : nói về tình cảm gia đình, tình thương người cùng tổ tiên, rộng ra là sự giúp đỡ sẻ chia với người xung quanh.

- Dẫn chứng.

- Mặt khác, không phải ai cũng đáng được giúp, không nên giúp người bừa bãi mà khiến họ ỷ lại lười biếng.

b.

- Giải thích từ : “trò lố” : trò bày ra đáng buồn cười, mang tính lố bịch.

- Trình bày những “trò lố” mà tác giả nói :

+ Va-ren hứa chăm sóc Phan Bội Châu.

+ Những lời dụ dỗ ngon ngọt của Va-ren bị đáp trả bằng sự im lặng khinh bỉ. (Thậm chí cả hành động nhổ nước bọt).

- Vì sao những trò của Va-ren được gọi là “trò lố” ?

+ Lời hứa thực chất là sự dối trá, hứa để ve vuốt, trấn an nhân dân.

+ Sự khinh bỉ “tầng cao” của Phan Bội Châu biến những lời đường mật của Va-ren thành trò lố.

c.

- Nhan đề “Sống chết mặc bay” bắt nguồn từ câu tục ngữ “Sống chết mặc bay, tiền thầy bỏ túi”, phù hợp với nội dung truyện.

- Nhan đề có sức kích thích, thể hiện được sự ích kỉ, vô trách nhiệm của bọn quan tham.

d. Loại sách em đọc là dựa vào đam mê, yêu thích, dưới đây là một số loại sách và chức năng :

- Sách giáo khoa : cung cấp kiến thức cơ bản theo chương trình học trên lớp.

- Sách tham khảo : bổ sung kiến thức giúp em hiểu bài hơn.

- Sách khoa học : cho em kiến thức về lĩnh vực khoa học rất lí thú.

- Sách thiếu nhi : vì nó hay và thú vị, là truyện tranh thì lại càng hấp dẫn.

- Sách văn học, tình cảm : giúp em nuôi dưỡng tâm hồn đẹp, biết các triết lí cao cả.

- Sách kỹ năng : cho em biết nhiều điều mới lạ, ngạc nhiên.

Trên đây là toàn bộ phần soạn bài Luyện nói Bài văn giải thích một vấn đề để các em chuẩn bị trước ở nhà, với mong muốn giúp đỡ các em nắm được kiến thức tốt nhất của môn Ngữ văn 7 này nên Đọc đã tổng hợp phần soạn văn lớp 7 theo từng bài học để các em tham khảo.

Xem thêm

>>> Bài trước: Soạn bài Dùng cụm chủ vị để mở rộng câu bài 27

>>> Bài tiếp theo: Soạn bài Ca Huế trên sông Hương