Cùng Đọc tài liệu tham khảo chi tiết phần soạn bài Lời của cây (Trần Hữu Thung) (Bài 1: Tiếng nói của vạn vật: SGK Ngữ văn 7 Chân trời sáng tạo tập 1).
Chuẩn bị đọc: Soạn bài Lời của cây
Em đã bao giờ quan sát quá trình lớn lên của một cái cây, một bông hoa hay một con vật chưa? Điều đó gợi cho em suy nghĩ hoặc cảm xúc gì?
Trả lời
- Em đã chứng kiến quá trình lớn lên của một cái cây/ một bông hoa/một con vật rồi.
- Khi nhìn quá trình lớn lên ấy em thấy rất thú vị về sự vận động, trưởng thành và lớn lên của từng loài. Mỗi vật đều có quá trình hình thành và phát triển riêng của mình.
Trải nghiệm cùng văn bản: Soạn bài Lời của cây
1. Tưởng tượng: Em hình dung thế nào về hiện tượng nảy mầm qua hình ảnh nhú lên giọt sữa?
Trả lời
Hình ảnh “nhú lên giọt sữa” khiến em hình dung về mầm non đang nhô lên khỏi mặt đất, mầm non căng tràn nhựa sống như giọt sữa.
2. Theo dõi: Chú ý những động từ miêu tả quá trình lớn lên của hạt mầm ở các khổ thơ 2,3 và 4?
Trả lời
- Các động từ miêu tả quá trình lớn lên của hạt mầm: nảy (mầm), nhú (lên), thì thầm, ghé, nghe, nằm, vỗ, kiêng, mở (mắt), đón…
→ Gợi ra quá trình lớn lên của hạt mầm vô cùng thú vị và độc đáo; đó không còn là một quá trình tự nhiên vô thức mà giống như một quá trình đầy sự chờ đợi, háo hức và thiêng liêng
Suy ngẫm và phản hồi: Soạn bài Lời của cây
Câu 1 trang 14 Ngữ văn 7 tập 1 Chân trời sáng tạo: Năm khổ thơ đầu là lời của ai? Khổ thơ cuối là lời của ai? Dựa vào đâu để khẳng định như vậy?
Trả lời
- Năm khổ thơ đầu là lời của tác giả.
- Khổ thơ cuối là lời của cây.
- Dựa vào những câu thơ được tác giả miêu tả, nói thay tâm tình của mầm cây nên ta xác định năm khổ thơ đầu là lời của tác giả. Đối với khổ thơ cuối, tác giả nhường lời cho cây xanh cất tiếng nói “khi cây đã thành”, nhân vật được nhân hóa, chính thức xưng “tôi”.
Câu 2 trang 14 Ngữ văn 7 tập 1 Chân trời sáng tạo: Tìm một số hình ảnh, từ ngữ đặc sắc mà tác giả đã sử dụng trong bài thơ để miêu tả quá trình từ hạt thành cây và thể hiện quá trình đó bằng sơ đồ
Trả lời
- Một số hình ảnh, từ ngữ được tác giả sử dụng trong bài thơ để miêu tả quá trình từ hạt thành cây là: nằm lặng thinh, nảy mầm, nhú lên giọt sữa, thì thầm, mầm mở mắt, đón tia nắng hồng, nở vài lá bé
- Qúa trình từ hạt thành cây:
+ Khi còn là hạt: " nằm lặng thinh".
+ Khi đã lên mầm: "nhú lên giọt sữa", "thì thầm", "kiêng gió bắc", "kiêng mưa giông", "đón tia nắng hồng".
+ Khi đã thành cây: "nghe màu xanh", "bắt đầu bập bẹ", "góp xanh đất trời".
Câu 3 trang 14 Ngữ văn 7 tập 1 Chân trời sáng tạo: Theo em, những dòng thơ như “Ghé tai nghe rõ”, “Nghe mầm mở mắt” thể hiện mối quan hệ như thế nào giữa hạt mầm và nhân vật đang ghé tai nghe rõ?
Trả lời
Thể hiện mối quan hệ vô cùng gần gũi, giao cảm giữa thiên nhiên và nhà thơ, sự trân trọng và nâng niu sự sống từ mầm cây của tác giả.
Câu 4 trang 14 Ngữ văn 7 tập 1 Chân trời sáng tạo: Tìm những hình ảnh, từ ngữ thể hiện tình cảm, cảm xúc mà tác giả dành cho nhưng mầm cây. Hãy cho biết đó là tình cảm gì?
Trả lời
- Những hình ảnh, từ ngữ thể hiện: Hạt nằm lặng thinh, Ghé tai nghe rõ, Nghe bàn tay vỗ, Nghe tiếng ru hời, Nghe mầm mở mắt
- Đó là tình cảm nâng niu, yêu thương, trân trọng của tác giả đối với mầm cây.
Câu 5 trang 14 Ngữ văn 7 tập 1 Chân trời sáng tạo: Xác định các biện pháp tu từ chủ yếu được sử dụng trong văn bản. Nêu tác dụng của chúng
Trả lời
Biện pháp tu từ chủ yếu nhất là nhân hoá, khi miêu tả hạt mầm bằng hàng loạt những từ ngữ vốn được dùng để tả người: nằm lặng thinh, thì thầm, nghe, kiêng, mở mắt, đón, bập bẹ,… Nhất là khi để hạt mầm tự cất tiếng nói, gửi lời nhắn nhủ tới bạn đọc ở khổ cuối
Câu 6 trang 14 Ngữ văn 7 tập 1 Chân trời sáng tạo: Nhận xét về cách gieo vần, ngắt nhịp trong bài thơ trên và cho biết vần và nhịp có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện “lời của cây”
Trả lời
- Gieo vần chân
- Ngắt nhịp chẵn, lẻ
→ Cách gieo vần và ngắt nhịp này cùng với thể thơ bốn chữ đã góp phần thể hiện rất tự nhiên “lời của cây”. Đó là nhứng lời giãi bày, tâm sự nhẹ nhàng, hồn nhiên, nhí nhảnh và có phần ngây thơ, trong sáng những cũng rất ý nhị, mang những ý nhĩa sâu sa đáng suy ngẫm.
Câu 7 trang 14 Ngữ văn 7 tập 1 Chân trời sáng tạo: Xác định chủ đề và thông điệp mà văn bản muốn gửi đến người đọc.
Trả lời
- Chủ đề: Sự trân trọng, tình yêu và gắn bó giữa con người và cây cỏ.
- Thông điệp: Hãy trân trọng sự sống của từng cây xanh quanh ta.
Câu 8 trang 14 Ngữ văn 7 tập 1 Chân trời sáng tạo: Hãy tưởng tượng mình là một cái cây, một bông hoa hoặc một con vật cưng trong nhà và viết khoảng năm câu thể hiện cảm xúc khi hóa thân vào chúng.
Trả lời
Tôi là Mun - một chú mèo được cô chủ nhặt từ ngoài đường về. Mặc dù vậy, tôi luôn được cô yêu chiều như con cưng trong nhà. Mỗi ngày trôi qua với tôi đều là một ngày tràn ngập vui vẻ. Cô chủ luôn âu yếm, vuốt ve tôi, và thường ôm tôi mỗi tối đi ngủ. Tôi cảm thấy mình thật may mắn và hạnh phúc bởi những điều cô chủ dành cho tôi.
-/-
Trên đây là gợi ý soạn bài Lời của cây (Trần Hữu Thung) trang 13 Ngữ văn 7 tập 1 Chân trời sáng tạo, đừng quên tham khảo trọn bộ Soạn văn 7 Chân trời sáng tạo chi tiết nhất.
- Tổng hợp các tài liệu và bài học soạn văn 7-