Từ việc tham khảo Sách giáo viên Ngữ văn 8 tập 2 Kết nối tri thức, Đọc tài liệu sẽ giúp các em Soạn văn 8 Lá đỏ - Nguyễn Đình Thi KNTT chính xác nhất.
Hướng dẫn trả lời các câu hỏi Soạn bài Lá đỏ trang 40-42 sách giáo khoa Ngữ văn 8 tập 2 Kết nối tri thức chi tiết, đầy đủ.
Bài học bao gồm các phần:
Trước khi đọc
Câu 1 trang 40 sgk Ngữ văn 8 Tập 2 KNTT
Hãy tái hiện (kể, vẽ…) một hình ảnh để lại cho em ấn tượng sâu sắc về chiến trường Trường Sơn trong những năm chiến tranh mà em đã được biết qua phim ảnh, sách báo hoặc qua những bài học lịch sử.
Trả lời
Câu 2 trang 40 sgk Ngữ văn 8 Tập 2 KNTT
Bài thơ Lá đỏ của nhà thơ Nguyễn Đình Thi đã được nhạc sĩ Hoàng Hiệp phổ nhạc thành ca khúc cùng tên. Nghe bài hát đó và nêu ấn tượng của em.
Trả lời
Bài hát mang khí thế hiên ngang, lẫm liệt, và niềm tin chắc thắng của đoàn quân Nam tiến: Hẹn gặp nhé giữa Sài Gòn!
Đọc văn bản
Gợi ý trả lời các câu hỏi trong bài trang 40-41 SGK giúp các em học sinh soạn bài Lá đỏ lớp 8 tập 2 KNTT ngắn gọn.
Theo dõi: Số tiếng trong mỗi dòng thơ, số dòng trong mỗi khổ, vần và nhịp thơ.
- Số tiếng trong một dòng: linh hoạt (có dòng 6 tiếng, có dòng 7 tiếng)
- Số dòng trong một khổ: không giới hạn
- Vần thơ: hai khổ đầu gieo vần chân (gió - đỏ, hương - trường), hai khổ cuối không gieo vần
- Nhịp thơ: không tuân theo quy tắc nhất định, dòng 2/2/2, dòng 4/3, dòng 3/4
Hình dung: về cuộc gặp gỡ trên đường Trường Sơn.
Cuộc gặp gỡ trên đường Trường Sơn: Em đứng bên đường như quê hương– Vai áo bạc quàng súng trường” là một hình ảnh đẹp và ấm áp. Giữa con đường hành quân gian khổ, hình ảnh cô gái thanh niên xung phong đứng bên đường với hình ảnh giản dị, vai áo quàng súng đã xóa tan nhưng sự vất vả vừa trải qua, mang lại cảm xúc thân thương, bình dị như quê hương.
Tưởng tượng: Cuộc gặp gỡ giữa Sài Gòn.
Sự tưởng tượng về thắng lợi tất yếu của cuộc kháng chiến.
Sau khi đọc
Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc trang 42 SGK giúp các em học sinh soạn bài Lá đỏ lớp 8 tập 2 KNTT chi tiết.
Câu 1 trang 42 sgk Ngữ văn 8 Tập 2 KNTT
Xác định những đặc điểm của thể thơ tự do thể hiện trong bài thơ Lá đỏ.
Trả lời
Đặc điểm của thể thơ tự do thể hiện trong bài Lá đỏ:
- Số chữ trong mỗi câu không hạn định
- Số câu không hạn định, cũng không chia ra thành khổ 4 câu như cũ
- Không có luật lệ cố định nào về niêm, luật, đối, vần.
Câu 2 trang 42 sgk Ngữ văn 8 Tập 2 KNTT
Bài thơ thể hiện cảm xúc trước một cuộc hội ngộ rồi chia li trong niềm tin gặp lại. Hãy cho biết ai là người bộc lộ cảm xúc và đó là cuộc gặp giữa ai với ai.
Trả lời:
Bài thơ thể hiện cảm xúc trước của cuộc hội ngộ rồi chia li trong niềm tin gặp lại, người bộc lộ cảm xúc và đó là cuộc gặp giữa tác giả và nhân vật em giữa Sài Gòn.
Câu 3 trang 42 sgk Ngữ văn 8 Tập 2 KNTT
Cuộc gặp gỡ diễn ra trong không gian như thế nào? Không gian đó giúp em hiểu thêm gì về bối cảnh lịch sử, về những con đường hành quân ra trận những năm chiến tranh?
Trả lời:
- Cuộc gặp gỡ diễn ra trong không gian người chiến sĩ hành quân gặp cô gái ở bên đường của rừng lá đỏ.
- Không gian đó giúp em hiểu thêm về con đường kháng chiến chống giặc vô cùng nguy hiểm và gian khó. Những con đường hành quân ra trận trong những năm chiến tranh vô cùng gian nan và nguy hiểm, điệp điệp trùng trùng, màu lá đỏ như nhắc tới sự mất mát và máu của các chiến sĩ nhuộm đỏ nơi đây.
Câu 4 trang 42 sgk Ngữ văn 8 Tập 2 KNTT
Nêu cảm nhận của em về hình ảnh đoàn quân trên đường ra tiền tuyến trong bài thơ. Em từng đọc những câu thơ nào khác cũng miêu tả hình ảnh đoàn quân ra trận?
Trả lời:
- Trong bài thơ, đoàn quân trên đường ra tiền tuyến phải đối mặt với nhiều hiểm nguy gian khổ nhưng đôi chân của họ vẫn vững bước về phía trước đầy hiên ngang. Mặc dù không biết rõ sống chết nhưng ai ai cũng lạc quan yêu đời, không chút buồn lo sợ hãi trước thực tại.
- Những câu thơ khác miêu tả hình ảnh đoàn quân ra trận:
Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc
Quân xanh màu lá dữ oai hùm.
Câu 5 trang 42 sgk Ngữ văn 8 Tập 2 KNTT
Nhận xét các chi tiết miêu tả hình ảnh “em gái tiền phương” trong bài thơ.
Trả lời:
Chi tiết miêu tả hình ảnh em gái Tiền Phong vô cùng giản dị và tự nhiên hình ảnh của em hiện lên hài hòa trong trẻo với đất trời, với một bầu trời cao trong xanh đối lập với khu rừng màu đỏ tạo cảm giác không gian mở rộng ra, tạo lên một dự cảm về sự chiến thắng sắp tới rất gần.
Câu 6 trang 42 sgk Ngữ văn 8 Tập 2 KNTT
Xác định mạch cảm xúc của bài thơ. Mạch cảm xúc đó có liên quan như thế nào đến hình ảnh lá đỏ và rừng lá đỏ trong bài thơ?
Trả lời:
Mạch cảm xúc trong bài thơ rất liên quan tới lá đỏ, chúng giống như những sự hi sinh đau thương của người lính đã vì Tổ Quốc mà phải nằm lại nơi đây và đó cũng như một niềm tin chiến thắng.
Câu 7 trang 42 sgk Ngữ văn 8 Tập 2 KNTT
Cảm hứng chủ đạo trong bài thơ Lá đỏ là gì?
Trả lời:
Cảm hứng chủ đạo trong bài thơ Lá đỏ là tinh thần chiến đấu anh dũng và lạc quan, niềm tin vào ngày mai thắng lợi.
Câu 8 trang 42 sgk Ngữ văn 8 Tập 2 KNTT
Có ý kiến cho rằng bài thơ thể hiện niềm tin và hi vọng về thắng lợi tất yếu của cuộc kháng chiến. Em có tán thành với ý kiến đó không? Vì sao?
Trả lời:
Em tán thành với ý kiến cho rằng bài thơ thể hiện niềm tin và hi vọng về thắng lợi tất yếu của cuộc kháng chiến. Vì bài thơ đã làm nổi bật được hình ảnh những con người bất khuất kiên cường, luôn lạc quan và đặt trọn niềm tin ở tương lai tươi sáng.
Viết kết nối với đọc
Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) trình bày suy nghĩ của em về hình ảnh “em gái tiền phương” trong bài thơ.
Đoạn văn tham khảo
Kháng chiến chống Mỹ diễn ra ác liệt, không biết bao nhiêu con người đã ngã xuống. Hình ảnh “em gái tiền phương” thật nhỏ bé giữa rừng Trường Sơn bạt ngàn, lộng gió. Nhưng đồng thời lại mang đến cảm giác thân thương, gần gũi qua vai áo bạc, quàng súng trường - như quê hương; với dáng đứng vững vàng bên đường khi làm nhiệm vụ. Hình ảnh ấy là một biểu tượng về cuộc chiến tranh nhân dân. Hình ảnh “em gái tiền phương” là những nữ chiến sĩ giao liên hay cô gái thanh niên xung phong. Họ không tiếc tuổi xuân, không sợ nguy hiểm mà đã ra trận. Họ ra đi với tinh thần " Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước/ Mà lòng phơi phới dậy tương lai". Sự có mặt của cô gái trên đỉnh Trường Sơn nơi tuyến đầu Tổ quốc đã nhắc với mai sau về cuộc chiến đấu toàn dân tham gia, trong đó có sự đóng góp những người con gái trẻ trung xinh đẹp mảnh mai nhưng vô cùng dũng cảm, gan dạ. Trong hoàn cảnh khó khăn, thiếu thốn đó nhưng những cô gái ấy vẫn trung kiên không sợ gì hết, những lúc nghỉ ngơi họ vẫn không ngới tiếng cười vang.
Kiến thức văn bản
1. Tác giả Nguyễn Đình Thi
a. Tiểu sử
- Nguyễn Đình Thi (1924- 2003), sinh ra tại Thành phố Luông Pha Băng, nước Lào.
- Ông tham gia kháng chiến và giữ nhiều chức vụ quan trọng của Đảng.
- Nguyễn Đình Thi được xem là một nghệ sĩ đa tài, ông sáng tác nhạc, làm thơ, viết tiểu thuyết, kịch, tiểu luận phê bình. Ở lĩnh vực nào ông cũng có những đóng góp đáng trân trọng.
b. Sự nghiệp văn học
- Thơ ông tự do, phóng khoáng mà vẫn hàm súc, sâu lắng, suy tư và có nhiều tìm tòi theo hướng hiện đại.
- Những tác phẩm văn xuôi của Nguyễn Đình Thi là sự phản ánh kịp thời cuộc chiến đấu anh dũng của nhân dân ta trong các cuộc kháng chiến. Các tác phẩm của ông đều mang tính thời sự về các cuộc kháng chiến của dân tộc Việt Nam.
- Thơ: Người chiến sĩ (1958); Bài thơ Hắc Hải (1958); Dòng sông trong xanh (1974); Tia nắng (1985); Đất nước (1948 - 1955); Nhớ; Lá đỏ....
- Tiểu thuyết: Xung kích, Vỡ bờ; Thu đông năm nay (1954), Bên bờ sông Lô (1957), Vào lửa (1966), Mặt trận trên cao (1967)...
- Phê bình văn học: Tiểu luận Nhận đường.
- Kịch: Con nai đen (1961); Hoa và Ngần (1975); Giấc mơ (1983); Rừng trúc (1978); Nguyễn Trãi ở Đông Quan (1979); Người đàn bà hóa đá (1980); Tiếng sóng (1980); Cái bóng trên tường (1982); Trương Chi (1983); Hòn Cuội (1983 - 1986)
2. Tác phẩm
a. Xuất xứ
Bài thơ Lá đỏ được sáng tác tháng 12 năm 1974 – thời điểm cuộc kháng chiến thống nhất đất nước bước vào giai đoạn cuối, toàn quân và dân ta đang dồn sức cho tiền tuyến.
b. Thể loại: thơ tự do
c. Phương thức biểu đạt: biểu cảm kết hợp miêu tả
d. Nội dung chính
Bài thơ Lá đỏ là một bức tranh đẹp, là một bản nhạc trầm hùng trong lòng người ra trận. Nội dung bài thơ nói về khung cảnh cuộc hành quân hào hùng, thần tốc, vẻ đẹp của thiên nhiên rừng Trường Sơn; vẻ đẹp của người con gái trẻ trung, tươi tắn và niềm tin tất thắng vào cuộc kháng chiến.
e. Giá trị nội dung
Bài thơ như đang tái hiện lại cả một quá khứ về cuộc hành quân hào hùng, vĩ đại của nhân dân ta. Đó là những năm tháng của cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc – đó là cuộc hành quân trên chiến trường Trường Sơn khi vào giải phóng miền Nam thống nhất đất nước.
g. Giá trị nghệ thuật
- Chỉ bằng 8 câu thơ đã giúp người đọc như đang vượt thời gian cùng với nhà thơ.
- Ngôn ngữ giàu tính biểu cảm, trữ tình.
-/-
Hi vọng với phần nội dung Soạn bài Lá đỏ lớp 8 tập 2 KNTT mà Đọc tài liệu cung cấp, các em sẽ chuẩn bị bài thật tốt trước khi tới lớp. Xem thêm các bài soạn khác của lớp 8 tại: Soạn văn 8 Kết nối tri thức cùng Đọc nhé.
