Hướng dẫn chi tiết soạn bài Đề đền Sầm Nghi Đống lớp 8, tham khảo cách trả lời các câu hỏi đọc hiểu nội dung văn bản Bạn đến chơi nhà trang 101, 102 sách giáo khoa Ngữ văn 8 tập 2 Chân trời sáng tạo.
Soạn bài Đề đền Sầm Nghi Đống lớp 8CTST
Chuẩn bị đọc
Theo em, khi đến những ngôi đền người ta thường có thái độ như thế nào?
Trả lời:
Khi đến những ngôi đền người ta thường có thái độ tôn trọng, thành kính, lễ phép, trang nghiêm, ăn mặc kín đáo, tâm tư thành khẩn.
Trải nghiệm cùng văn bản
Suy luận: Em hiểu thế nào về câu thơ cuối?
Trả lời:
Câu thơ cuối châm biếm nhắc lại cái chết nhục nhã, hèn nhát của tên tướng giặc phương Bắc với thái độ coi thường, khinh rẻ, qua đó khẳng định tầm vóc, tài năng, năng lực của nữ sĩ Hồ Xuân Hương.
Suy ngẫm và phản hồi
Trả lời các câu hỏi trang 103 SGK Ngữ văn 8 tập 2 Chân trời sáng tạo
Câu 1: Tìm những từ ngữ, hình ảnh thể hiện thái độ của tác giả khi đến đền Sầm Nghi Đống. Đó là thái độ gì? Dựa vào cước chú, giải thích nguyên nhân của thái độ ấy.
Trả lời:
Những từ ngữ, hình ảnh thể hiện thái độ của tác giả khi đến đền Sầm Nghi Đống: ghé mắt, trông ngang, kìa, cheo leo, ví đây đổi phận làm trai được, anh hùng há bấy nhiêu... Đó là thái độ châm biếm, xem thường, giễu cợt, tác giả muốn châm biếm nhắc lại cái chết nhục nhã, hèn nhát của tên tướng giặc phương Bắc.
Nguyên nhân của thái độ này: Sầm Nghi Đống là tướng theo Tôn Sĩ Nghị sang chiếm đóng thủ đô Đông Kinh (Thăng Long), giữ chức Thái thú, được giao trấn thủ đồn Ngọc Hồi. Sau khi Vua Quang Trung triệt phá đồn Ngọc Hồi vào tháng Giêng năm 1789, quân Thanh tan tác, Sầm Nghi Đống đành tự vẫn. Sau này, khi việc bang giao trở lại bình thường, Vua Quang Trung cho phép Hoa kiều ở Hà Nội lập đền thờ. Tuy nhiên, theo tác giả bài thơ, viên tướng bại trận này không xứng đáng được thờ trong đền.
Câu 2: Tác giả đã nêu ra giả định gì trong hai câu thơ cuối? Giả định đó góp phần bộc lộ điều gì trong quan niệm của nhà thơ về “sự anh hùng”
Trả lời:
- Trong hai câu thơ cuối, tác giả đã nêu giả định: Nếu nhà thơ đổi phận làm trai được thì sự nghiệp anh hùng không ít ỏi, thất bại như Sầm Nghi Đống.
- Giả định góp phần cho thấy, Hồ Xuân Hương tuy có mặc cảm thân phận nhưng không chịu an phận, có khát vọng lập nên sự nghiệp vẻ vang như đấng nam nhi. Bên cạnh đó, giả định này cũng bộc lộ sự coi thường đối với sự nghiệp của viên tướng bại trận Sầm Nghi Đống. Câu kết há bấy nhiêu có thể nghĩ rằng Hồ Xuân Hương tự cho mình có thể làm gấp nhiều lần, so với sự nghiệp của Sầm, song đúng hơn, nên biểu hiện một lời dè bỉu.
Câu 3: Thủ pháp trào phúng nào được sử dụng trong văn bản? Tác dụng của việc sử dụng thủ pháp này?
Trả lời:
Thủ pháp trào phúng được sử dụng trong văn bản: nghệ thuật gây cười, nói giễu, thể hiện qua các từ ngữ, hình ảnh như: ghé mắt trông ngang, kìa, cheo leo, đây, há bấy nhiêu… Một câu hỏi tu từ rất “đắt”, xuất hiện đúng lúc, đặt đúng chỗ làm cho sự giễu cợt, hài hước nhân lên mười lần.
=> Tác dụng: Khẳng định cá tính mạnh mẽ, tài năng của nữ sĩ Hồ Xuân Hương, thái độ khinh bỉ, giễu cợt, mỉa mai tên tướng giặc ngang tàng thua trận, mang danh đấng nam nhi mà nhút nhát, hèn mọn. Đồng thời cũng bộc lộ khát vọng thay đổi thân phận, lập nên sự nghiệp lẫy lừng với thân phận nữ nhi của Hồ Xuân Hương.
Câu 4: Chủ đề của bài thơ là gì? Nêu một số căn cứ giúp em xác định được chủ đề đó.
Trả lời:
Chủ đề của bài thơ là khát vọng được bình đẳng, khát vọng lập nên sự nghiệp anh hùng vẻ vang của một người phụ nữ.
Một số căn cứ:
- Thái độ "bất kính" của tác giả khi đến đền Sầm Nghi Đống thể hiện qua hai câu thơ đầu
- Giả định của tác giả qua hai câu thơ cuối, thủ pháp nói giễu, thách thức “sự nghiệp anh hùng” của nam nhi, thách thức đối với thần linh.
=> Bài thơ thể hiện mạnh mẽ nhu cầu giải phóng cá tính của con người, bất chấp các ước lệ ràng buộc của xã hội phong kiến.
Câu 5: Thông qua bài thơ này, tác giả muốn gửi đến người đọc thông điệp gì?
Trả lời:
Thông điệp mà tác giả muốn gửi đến người đọc thông qua bài thơ này là: Phụ nữ có khả năng làm được nhiều việc không kém nam giới nếu được giải phóng khỏi các quy ước, ràng buộc của xã hội phong kiến, nam - nữ cần được bình đẳng để phụ nữ có cơ hội thể hiện tài năng.
-/-
Các bạn vừa tham khảo xong nội dung chi tiết soạn bài Đề đền Sầm Nghi Đống lớp 8 Chân trời sáng tạo. Hi vọng thông qua việc giải đáp các câu hỏi đọc hiểu cuối bài các em sẽ nắm được kiến thức cơ bản về bài thơ Đề đền Sầm Nghi Đống một cách dễ dàng và ghi nhớ lâu hơn.
