Soạn bài Bầy chim chìa vôi - Nguyễn Quang Thiều

Hướng dẫn soạn văn 7 Bầy chim chìa vôi SGK Kết nối tri thức bằng cách gợi ý trả lời NGẮN GỌN NHẤT tất cả câu hỏi trong bài học: Trước khi đọc, đọc văn bản, sau khi đọc, viết kết nối với đọc.

Soạn văn Bầy chim chìa vôi - Ngữ văn 7

Trước khi đọc

Gợi ý trả lời các câu hỏi trước khi đọc văn bản Bầy chim chìa vôi trang 11 SGK Ngữ văn 7 tập 1 Kết nối tri thức thật ngắn gọn.

Lưu ý: Để xem được nhiều cách trả lời khác nhau cho từng câu hỏi, các em bấm vào "Câu... trang... SGK Ngữ văn 7 tập 1 KNTT" nhé.

Câu hỏi trang 11 - SGK Ngữ văn 7 tập 1 KNTT

Hãy chia sẻ một trải nghiệm đẹp của tuổi thơ em. Ghi lại một số từ ngữ diễn tả cảm xúc của em khi nghĩ về trải nghiệm đó.

Trả lời

Trải nghiệm đẹp của tuổi thơ em là được về quê đi gặt lúa cho ông bà.

Một số từ ngữ diễn tả cảm xúc của em khi nghĩ về trải nghiệm đó là: háo hức, hồi hộp, vui vẻ, hạnh phúc.

Đọc văn bản

Gợi ý trả lời các câu hỏi trong quá trình đọc văn bản Bầy chim chìa vôi trang 11-16 SGK Ngữ 7 tập 1 Kết nối tri thức.

Theo dõi 1 trang 11 SGK Ngữ văn 7 tập 1 KNTT

Nội dung cuộc trò chuyện của hai anh em Mên và Mon lúc nửa đêm.

Trả lời

Nội dung cuộc trò chuyện của hai anh em Mên và Mon lúc nửa đêm là: hai anh em đang nói về việc ngoài trời mưa to, nước sông dâng cao và nhanh chóng sẽ ngập bãi sông, hai anh em Mên và Mon lo lắng cho bầy chim chìa vôi non có thể bị chết đuối.

Theo dõi 2 trang 11 SGK Ngữ văn 7 tập 1 KNTT

Chi tiết nào được lặp lại trong những lời nói của nhân vật Mon?

Trả lời

Chi tiết được lặp lại 4 lần trong những lời nói của nhân vật Mon: “anh bảo”. Chi tiết này được lặp lại đi kèm với các dữ kiện: mưa to không, nước sông lên có to không, bãi cát giữa sông đã ngập chưa, những con chìa vôi.

Theo dõi trang 12 SGK Ngữ văn 7 tập 1 KNTT

Thói quen làm tổ và đẻ trứng của bầy chim chìa vôi ở bãi sông quê của Mên và Mon.

Trả lời

Thói quen làm tổ và đẻ trứng của bầy chim chìa vôi ở bãi sông quê là:

"vào mùa cạn, những đám rong héo dần làm thành một lớp đệm trên cát, những con chim chìa vôi bay ra bãi cát đẻ trứng."

Dự đoán trang 13 SGK Ngữ văn 7 tập 1 KNTT

Bầy chim chìa vôi non có bay được vào bờ không?

Trả lời

Em dự đoán bầy chim chìa vôi non có bay được vào bờ.

Theo dõi trang 14 SGK Ngữ văn 7 tập 1 KNTT

Chú ý cử chỉ, lời nói của nhân vật Mên.

Trả lời

Nhận xét về cử chỉ, lời nói của anh Mên: dứt khoát, quyết đoán như người lớn.

Hình dung trang 15 SGK Ngữ văn 7 tập 1 KNTT

Khung cảnh bãi sông trong buổi bình minh.

Trả lời

Khung cảnh bãi sông trong buổi bình minh được miêu tả như sau: khi ánh bình minh rọi sáng những hạt mưa trên mặt sông thì một cảnh tượng như huyền thoại hiện ra, từ mặt nước những cánh chim bé bỏng và ướt át đột ngột bứt khỏi dòng nước khổng lồ bay lên.

Đối chiếu trang 15 SGK Ngữ văn 7 tập 1 KNTT

Cuộc cất cánh của bầy chim chìa vôi non ở đây có đúng như dự đoán của em hay không?

Trả lời

Cuộc cất cánh của bầy chim chìa vôi non đúng như dự đoán của em: bầy chim chìa vôi non có bay được vào bờ.

Theo dõi trang 15 SGK Ngữ văn 7 tập 1 KNTT

Cảm xúc của hai nhân vật Mên và Mon khi quan sát bầy chim chìa vôi non bay lên.

Trả lời

Cảm xúc của hai nhân vật Mên và Mon khi quan sát bầy chìa vôi non bay lên: tất cả vụt im lặng, hai nhân vật đứng im không nhúc nhích,  khóc khi thấy cảnh bầy chim non bay lên và hạ cánh an toàn bên một lùm dứa dại bờ sông.

Sau khi đọc

Gợi ý trả lời các câu hỏi Sau khi đọc để giúp các em soạn bài Bầy chim chìa vôi trang 16-17 SGK Ngữ 7 tập 1 Kết nối tri thức.

Bố cục

Bố cục của văn bản Bầy chim chìa vôi có thể được chia thành 3 phần như sau:

+ Phần 1: Từ đầu đến “mùa sinh nở của chúng”: Cuộc đối thoại giữa Mon và Mên về tổ chim chìa vôi.

+ Phần 2: Tiếp theo đến “ông Hảo mà đi”: Quyết định đi cứu bầy chim chìa vôi của Mon và Mên

+ Phần 3: Còn lại: Cảm xúc của hai anh em khi chứng kiến cảnh bầy chim chìa vôi đập cánh bay lên.

Tóm tắt văn bản Bầy chim chìa vôi

Vào một đêm mưa bão, hai anh em Mon và Mên nằm trằn trọc không ngủ được vì lo lắng cho bầy chim chìa vôi  làm tổ ở bãi cát giữa sông. Suy nghĩ lo lắng khiến cả hai anh em thấp thỏm không yên, quyết tâm đi đến bờ sông ngay trong đêm để có thể đưa những chú chim non vào bờ. Khi bình minh lên, dải cát giữa sông dần dần bị dòng nước lũ nhấn chìm, trong khoảnh khắc cuối cùng, những chú chim non bay lên không trung khiến hai đứa trẻ đã khóc vì vui mừng và hạnh phúc.

Trả lời câu hỏi

Câu 1 trang 16 SGK Ngữ văn 7 tập 1 KNTT

Em hãy xác định đề tài và ngôi kể của truyện Bầy chim chìa vôi.

Trả lời

Đề tài của truyện Bầy chim chìa vôi là là: tình yêu thiên nhiên, yêu động vật.

Ngôi kể của truyện: ngôi thứ ba.

Câu 2 trang 16 SGK Ngữ văn 7 tập 1 KNTT

Chỉ ra đâu là lời người kể chuyện, đâu là lời nhân vật trong đoạn văn sau:

Khoảng hai giờ sáng Mon tỉnh giấc. Nó xoay mình sang phía anh nó, thì thào gọi:

- Anh Mên ơi, anh Mên!

- Gì đấy? Mày không ngủ à? - Thằng Mên hỏi lại, gióng nó ráo hoảnh như đã thức dậy từ lâu lắm rồi.

Trả lời

- Lời của người kể chuyện là:

+ Khoảng hai giờ sáng Mon tỉnh giấc. Nó xoay mình sang phía anh nó, thì thào gọi:

+ Thằng Mên hỏi lại, giọng nó ráo hoảnh như đã thức

- Lời của hai nhân vật là:

+ Anh Mên ơi, anh Mên!

+ Gì đấy? Mày không ngủ à?

Câu 3 trang 16 SGK Ngữ văn 7 tập 1 KNTT

Điều gì khiến anh em Mên, Mon lo lắng khi thấy mưa to và nước đang dâng cao ngoài bãi sông? Chi tiết nào thể hiện rõ nhất điều đó?

Trả lời

Bầy chim chìa vôi non khiến anh em Mên, Mon lo lắng khi thấy mưa to và nước đang dâng cao ngoài bãi sông.

- Chi tiết thể hiện sự lo lắng của hai anh em Mên Mon là:

Mon ngập ngừng – Thế cái bãi cát giữ sông đã ngập chưa? - Ừ nhỉ. – Giọng thằng Mên chợt thảng thốt. – Có lẽ sắp ngập mất bãi cát rồi. Em sợ những con chim chìa vôi non bị chết đuối mất. – Tao cũng sợ.

Câu 4 trang 16 SGK Ngữ văn 7 tập 1 KNTT

Trong cuộc trò chuyện ở phần 2, Mon nói với Mên những chuyện gì? Nội dung cuộc trò chuyện ấy giúp em nhận ra được những nét tính cách nào của nhân vật Mon?

Trả lời

Trong cuộc trò chuyện ở phần (2), Mon nói với anh về những chi tiết: tổ chim, về việc thả con cá bống bố bắt được, rủ anh mang tổ chim vào bờ.

=> Từ cuộc trò chuyện có thể thấy nhân vật Mon là cậu bé giàu lòng yêu thương động vật với các hành động: thả cá bống, lo lắng cho đàn chim chìa vôi non trong mùa mưa.

Câu 5 trang 16 SGK Ngữ văn 7 tập 1 KNTT

Nêu một số chi tiết miêu tả nhân vật Mên ở phần 3. Em hãy dựa vào các chi tiết đó để khái quát tính cách của nhân vật Mên.

Trả lời

- Một số chi tiết miêu tả về nhân vật Mên ở phần 3 của văn bản Bầy chim chìa vôi:

+ Giọng Mon tỏ vẻ rất người lớn: chứ gì nữa; kéo đò về bến chứ, không thì chết…

+ Cử chỉ, hành động: tao kéo, mày đẩy; quấn dây buộc đò vào người, gò lưng kéo.

Cho thấy: Mên là người anh quyết đoán, có sự hiểu biết nhất định và quan tâm đến em.

Câu 6 trang 16 SGK Ngữ văn 7 tập 1 KNTT

Khi đọc đoạn văn miêu tả khung cảnh bãi sông trong buổi bình minh, em có ấn tượng nhất với chi tiết nào? Vì sao?

Trả lời

Khi đọc đoạn văn miêu tả khung cảnh bãi sông trong buổi bình minh, em có ấn tượng nhất với chi tiết miêu tả cảnh tượng như huyền thoại: những cánh chim bé bỏng và ướt át đột ngột bứt khỏi dòng nước khổng lồ bay lên.

Chi tiết này gây ấn tượng với em nhờ sự tương phản của hai hình ảnh cánh chim bé bỏng - dòng nước khổng lồ; cùng với đó là cảm xúc vừa ngỡ ngàng, vừa vui sướng của hai anh em Mên, Mon khi thấy bầy chim chìa vôi non không bị chết đuối, mặc dù dải cát nơi chúng làm tổ tưởng chừng đã chìm trong dòng nước lũ.

Câu 7 trang 16 SGK Ngữ văn 7 tập 1 KNTT

Trong đoạn kết của truyện, Mên và Mon hình như không hiểu rõ vì sao mình lại khóc. Em hãy giúp các nhân vật lí giải điều đó.

Trả lời

Trong đoạn kết của truyện, Mên và Mon khóc bởi niềm hạnh phúc. Hạnh phúc vì những chú chim đã thoát khỏi được dòng nước lũ hung hãn.

Viết kết nối với đọc

Viết đoạn văn (khoảng 5 – 7 câu) kể lại sự việc bầy chim chìa vôi bay lên khỏi bãi sông bằng lời của một trong hai nhân vật Mon hoặc Miên (ngôi kể thứ nhất).

Gợi ý

Tâm trạng của hai nhân vật Mên và Mon khi ấy không có sự khác biệt nhiều, đều là sự lo lắng, hồi hộp và hi vọng. Vì vậy mà các em học sinh có thể hoàn toàn thay đại từ nhân xưng "tôi" cho cả Mên và Mon gần tương đương nhau.

Đoạn văn mẫu

Khi bình mình le lói trên mặt sông, cũng là lúc tôi và anh Mên được chứng kiến một cảnh tượng như huyền thoại trong đời: từ mặt sông những cánh chim bé bỏng và ướt át đột ngột bứt khỏi dòng nước mà bay lên. Lúc này tôi và anh im lặng, cả hai đều như đang nín thở cầu mong cho những cánh chim yếu ớt ấy sẽ vào được tới bờ an toàn. Những chú chim non cũng đã hoàn thành chuyến đi đầu tiên của mình, tôi và anh đều không biết chúng tôi đã khóc từ bao giờ. Chứng kiến sự bứt phá ngoạn mục của chú chim non, tôi thầm nghĩ mình cũng sẽ phải mạnh mẽ bứt phá trong chặng đường đời còn lại.

Tham khảo thêm: Đoạn văn kể lại việc bầy chim chìa vôi bay lên khỏi bãi sông bằng lời của Mon hoặc Mên

Xem thêm

• Thực hành tiếng Việt lớp 7 trang 17 tập 1 KNTT
• Soạn bài Đi lấy mật lớp 7
• Thực hành tiếng Việt lớp 7 trang 24 tập 1 KNTT
• Soạn bài Ngàn sao làm việc lớp 7
• Soạn Tóm tắt văn bản theo những yêu cầu khác nhau về độ dài
• Soạn bài Trao đổi về một vấn đề mà em quan tâm lớp 7 KNTT
• Soạn bài Củng cố, mở rộng bài 1 ngữ văn 7 KNTT

-/-

Trên đây là toàn bộ nội dung phần soạn bài Bầy chim chìa vôi Ngữ văn lớp 7 ngắn gọn do Đọc tài liệu tổng hợp và biên soạn, hi vọng tài liệu này sẽ giúp các em hiểu hơn về văn bản, từ đó giúp các em soạn văn 7 Kết nối tri thức hay hơn mỗi ngày.