Đề bài: Có ý kiến cho rằng: "Ở Tnú không có vấn đề tìm đường, nhận đường như nhân vật A Phủ, câu chuyện về Tnú được mở ra từ chính chỗ A Phủ dần khép lại".
Hãy so sánh hai nhân vật A Phủ (Vợ chồng A Phủ – Tô Hoài) và Tnú (Rừng xà nu – Nguyễn Trung Thành) để thấy được những phẩm chất mới mẻ ở Tnú.
***
Lập dàn ý chi tiết
I. Mở bài:
- Giới thiệu khái quát hai tác phẩm, tác giả và vấn đề nghị luận
Ví dụ:
Nguyễn Trung Thành và Tô Hoài là hai nhà văn gắn bó mật thiết với cuộc kháng chiến chống ngoại xâm của dân tộc ta. Điểm chung của hai nhà văn là đều có những tác phẩm ngợi ca truyền thống yêu nước, căm thù giặc và khao khát chiến đấu, son sắt với cách mạng của nhân dân ta. Tuy cả hai tác giả đều nói về người dân trong cuộc kháng chiến nhưng mỗi nhà văn lại xây dựng nhân vật với những đặc điểm riêng. Tnú trong “Rừng xà nu” và A Phủ trong “Vợ chồng A Phủ” là hai nhân vật tiêu biểu. Tuy nhiên có ý kiến cho rằng: Ở Tnú không có vấn đề tìm đường, nhận đường như nhân vật A Phủ, câu chuyện về Tnú được mở ra từ chính chỗ A Phủ dần khép lại.
II. Thân bài
1. Giải thích:
–Tìm đường, nhận đường là vấn đề nhận thức về lý tưởng – mục đích cao nhất của cuộc sống.
– Nhân vật A Phủ của Tô Hoài được coi là nhân vật đang trên đường đi tìm lý tưởng và nhận thức lý tưởng. Nhân vật Tnú đã có lý tưởng ngày khi anh còn nhỏ.
→ Ở Tnú không có vấn đề tìm đường, nhận đường như nhân vật A Phủ, câu chuyện về Tnú được mở ra từ chính chỗ A Phủ dần khép lại. Có nghĩa Tnú là hệ nối tiếp, đi sau sẽ có những bước phát triển và phẩm chất mới mẻ hơn so với nhân vật đàn anh A Phủ.
2. Điểm gặp gỡ và khác biệt của hai nhân vật
a) Điểm gặp gỡ
* Đều sinh ra từ những vùng cao xa xôi, hẻo lánh:
– A Phủ sinh ra tại vùng núi Tây Bắc.
– Tnú sinh tại vùng đất Tây Nguyên đầy nắng và gió.
* Đều mồ côi:
– Cha mẹ A Phủ mất trong dịch đậu mùa khi đó cậu chừng 10 tuổi. Lần lần đi làm thuê cho nhà người.
– Tnú cũng mồ côi từ nhỏ được dân làng STrá nuôi dưỡng.
* Lớn lên đều là những chàng trai khỏe mạnh, cường tráng:
+ A Phủ được ví như con trâu tốt trong làng.
+ Tnú được ví như cây xà nu cường tráng bất chấp đạn bom.
* Cả hai đều có phẩm chất dũng mãnh, căm thù cái ác, sự bất công và đi theo cách mạng:
– A Phủ
+ Chống lại A Sử – con quan khi hắn phá cuộc chơi → không sợ cường quyền.
+ Sau khi được Mị cắt dây cởi trói, chạy đến vùng Phiềng Sa, được người cán bộ A Châu giác ngộ, anh đã là du kích hoạt động rất tích cực.
– Tnú:
+ Gan góc quả cảm ngay từ nhỏ (Chi tiết: Nuôi giấu cán bộ, nuốt thư khi bị bắt)
+ Chỉ huy dân làng mài vũ khí, chuẩn bị lực lượng chiến đấu.
+ Mặc dù chịu nhiều đau thương: vợ con mất, bàn tay bị đốt nhưng anh vẫn đi lực lượng cầm vũ khí chiến đấu.
b) Sự khác biệt
* A Phủ
- Cảnh ngộ của A Phủ rất đáng thương.
+ A Phủ mồ côi cha mẹ từ khi còn nhỏ
+ Nạn nhân của những tập tục phong kiến lạc hậu
+ Kiếp sống nô lệ ngựa trâu cho nhà thống lí.
- Tính cách của A Phủ rất đặc biệt:
+ Gan góc, có ý thức phản kháng mỗi khi không chịu nổi điều gì (chi tiết: đánh A Sử; để hổ bắt mất một con bò, anh không van xin, không cầu cứu, đêm cúi xuống nhay đứt hai vòng dây trói; khi được Mị cứu, anh quật sức chạy thoát)
+ Tuy nhiên do bị đọa đày triền miên khiến trong anh còn rơi vào tình trạng chấp nhận, cam chịu tập tễnh đi giết lợn phục dịch những kẻ vừa hành hạ mình; một mình rong ruổi ngoài rừng mà không chạy trốn; nghe lời thống lí tự đi lấy cọc, đóng cọc, lấy dây để hắn trói mình) → thói quen cam chịu, cam phận của người nông dân trên các vùng núi cao, khi ánh sáng của Đảng chưa vươn tới. Họ sống như trong đêm tối không biết đường ra, không ai chỉ đường vạch lối. Đến khi cái chết cận kề, họ mới biết dựa vào nhau để giành giật lấy sự sống.
→ Tô Hoài rất biện chứng trong hai mặt đối lập của nhân vật và chỉ ra cho người đọc thấy đó là bước tìm đường, nhận đường của A Phủ để sau này sang Phiềng Sa gặp A Châu (cán bộ Đảng), anh được giác ngộ và sẵn sàng cầm súng trở thành du kích quay về giải phóng quê hương.
* Tnú:
- Khác với A Phủ, câu chuyện về cuộc đời của Tnú được mở ra từ chính câu chuyện về A Phủ được khép lại.
+ Tnú mồ côi nhưng được sống trong vòng tay yêu thương đùm bọc của dân làng Xô Man.
+ Được gần cán bộ cách mạng là anh Quyết, được dạy chữ để sau này tiếp nối làm cán bộ, lãnh đạo phong trào cách mạng ở quê hương.
→ Tnú có những điều kiện mà các nhân vật anh hùng miền sơn cước trước đó chưa có, hay chỉ có khi đã trải qua vô vàn đau khổ, gian truân.
Vì thế, ở Tnú không còn là nhân vật tìm đường nữa, anh đã có những điều kiện thuận lợi và phẩm chất mới mẻ, vượt xa với A Phủ
- Tnú có một bi kịch đau đớn nhưng vượt lên hoàn cảnh đau thương, anh lên đường vào lực lượng vũ trang tiếp tục chiến đấu bảo vệ quê hương, đất nước.
Để có thêm những dẫn chứng cụ thể cho bài so sánh, các em có thể xem lại bài phân tích nhân vật A Phủ và phân tích hình ảnh rừng xà nu.
3. Đánh giá chung
- Tnú - người anh hùng mà cụ Mết kể trong cái đêm dài ấy có những phẩm chất thật đáng quý. Anh may mắn hơn so với thế hệ đàn anh của mình như anh hùng Núp và A Phủ:
+ Không phải sống kiếp tội đòi cam phận, cam chịu.
+ Được thừa hưởng phong trào cách mạng từ cuộc kháng chiến chống Pháp của dân tộc.
+ Được giác ngộ lí tưởng cách mạng ngay từ tuổi nhỏ.
– Nhưng “Lớp cha trước, lớp con sau "đã thành đồng chí chung câu quân hành” tất cả các anh đều là những người con ưu tú của núi rừng Tây Bắc, Tây Nguyên trong các cuộc chiến tranh vệ quốc, mang trong mình chủ nghĩa yêu nước, chủ nghĩa anh hùng cách mạng của dân tộc Việt Nam, mãi mãi là tấm gương sáng cho các thế hệ tiếp nối.
III. Kết bài
– Đánh giá lại vấn đề
– Bài học nhận thức và hành động cho thế hệ trẻ trong cuộc sống, xã hội mới.
Xem thêm: So sánh nhân vật Tnú và nhân vật Việt
Bài mẫu phân tích so sánh hai nhân vật A Phủ và Tnú
Nguyễn Trung Thành là nhà văn trưởng thành trong hai cuộc kháng chiến, gắn bó mật thiết với mảnh đất Tây Nguyên. Vì vùng đất ấy đã rất quen thuộc đối với ông từ những ngày viết đất nước đứng lên thời kỳ chống Pháp. Nay trở lại vùng đất ấy để viết về những người con Tây Nguyên chống Mĩ thì tác giả đã gặp lại cái màu xanh bạt ngàn của những rừng xà nu chạy dài đến chân trời .
Chính vì thế mà tác giả đã yêu say mê cây rừng xà nu tù ngày đó ông đã kể lại như vậy. Cho hình tượng nhân vật Tnú gắn liền với hình ảnh cây xà nu đã trở thành ấn tượng mạnh mẽ và gợi cảm hứng sáng tác cho ông.
Tô Hoài là một trong những nhà văn lớn của nền văn học Việt Nam hiện đại. Tác phẩm của ông luôn thể hiện vốn hiểu biết sâu sắc, đặc biệt về những phong tục và sinh hoạt đời thường của những vùng văn hóa khác nhau trên đất nước ta. Ông thành công với những tác phẩm viết về loài vật và đặc biệt ấn tượng với những tác phẩm viết về hiện thực cuộc sống và con người Tây Bắc. Nổi bật là truyện ngắn Vợ chồng A Phủ, với hình tượng người anh hùng A Phủ.
Khi so sánh hình tượng nhân vật Tnú và A Phủ, ta mới thấy được rằng cả hai nhân vật đều sinh ra ở những vùng quê hẻo lánh. Nếu như A Phủ sinh ra tại vùng núi Tây Bắc thiếu thốn thì Tnú lại sinh ra ở một nơi chẳng mấy khá hơn đó là Tây Nguyên đầy nắng và gió.
Cả hai đều mồ côi từ rất sớm, cùng lớn lên trong tình yêu thương của mọi người. Họ đại diện cho dân làng bằng tất cả sự khỏe mạnh, cường tráng và siêng năng. A Phủ biết làm nhiều việc như đúc lưỡi cày, cuốc, dăn bò tót, chạy nhanh như ngựa. Con gái trong làng bảo “đứa nào được A Phủ cũng bằng được con trâu tốt trong nhà”. Tnú thì từ bé đã sống tự lập, có ý chí học tập. Cụ Mết từng nói “đời nó khổ nhưng bụng nó sạch như nước suối làng ta”.
So sánh hình tượng nhân vật Tnú và A Phủ để thấy rõ cả hai nhân vật đều hướng đến chính nghĩa, bảo vệ công bằng, dũng cảm, có ý thức chống lại cái ác và tìm ra lối đi đúng đắn. A Phủ dám đánh cả con quan là A Sử vì hắn phá cuộc chơi. Khi bị bắt A Phủ nhận tội mình làm, được Mị cắt dây trói, A Phủ chạy tới Phiềng Sa và được cán bộ Đảng giác ngộ, anh tham gia du kích. Còn Tnú đã theo Cách mạng từ bé, anh nuôi quân, làm liên lạc, lớn lên chỉ huy dân làng đánh giặc.
Cuộc đời A Phủ nhiều thăng trầm, đau thương như thân phận những người dân nghèo miền núi. Anh là nạn nhân của cái đói, cái khổ: bị người làng đói quá bắt bán cho người Thái. Nạn nhân của những tập tục lạc hậu, dị đoan miền núi: đánh con quan nên bị xử phạt tiền và bị đánh đập, không có tiền thì Thống lí Phá tra cho vay, làm nô lệ để gạt nợ, bị đem cúng trình ma nhà chủ nợ.
Trong A Phủ là hai mặt đối lập của một con người tiêu biểu cho người nông dân nghèo miền núi chưa ý thức được giá trị bản thân. Tuy bị thế lực cường quyền đè nén nhưng vẫn ngời sáng sức sống tiềm tàng, ý chí phản kháng. Song, có lúc lại cam chịu, chấp nhận bị đánh đập, hành hạ bởi những kẻ cường quyền, lý dịch, buộc phải gánh những khoản nợ vô lý.
Tô Hoài đã để cho nhân vật sống theo thói quen cam chịu do bị chèn ép lâu ngày. Họ chưa tìm được lối đi cho cuộc đời, chưa được soi rọi bởi ánh sáng tự do. Sống trong đêm tối vì chưa ai vạch đường, chỉ lối.
Dù vậy trong mỗi con người A Phủ tồn tại sức mạnh của lòng ham sống, sức mạnh ấy bộc lộ rõ nhất khi họ đứng trước ranh giới giữa sự sống và cái chết. Tìm ra hai mặt đối lập bên trong nhân vật, Tô Hoài muốn gợi cho người đọc một bếp lửa tàn với bên trên là tro lạnh nhưng ẩn sâu trong ấy là những hòn than đang âm ỉ cháy. Chỉ đợi một cơn gió mạnh là có thể thổi tung lớp tro đi và bùng lên ngọn lửa. Chính vì lẽ ấy mà sau này khi gặp được A Châu, được giác ngộ lí tưởng, A Phủ đã nhận ra con đường đi của mình.
Cuộc đời Tnú được mở ra từ sự khép lại của A Phủ. Tnú không còn tìm đường nữa mà từ nhỏ đã được nuôi dưỡng bởi ánh sáng cách mạng và tình yêu thương, đoàn kết của dân làng. Tnú không chỉ vùng dậy đấu tranh theo tình thần tự phát mà anh được rèn luyện, dạy bảo để trở thành người lãnh đạo của phong trào cách mạng quê hương.
Tnú hòa mình vào cuộc chiến, quên đi nỗi đau của bản thân, anh là bước phát triển tiếp theo của A Phủ khi đã hóa thân vào cuộc chiến của cả dân tộc, vì thế anh có điều kiện để bộc lộ những phẩm chất mới mẻ mà A Phủ chưa có. Đó không chỉ là sự dũng cảm, kiên cường khi cùng dân làng đánh giặc mà còn thể hiện phẩm chất bên trong của con người đó là tình yêu thương gia đình.
Lập được chiến công cùng dân làng đánh giặc, Tnú có những lợi thế của thời đại. Khi so sánh hình tượng nhân vật Tnú và A Phủ, ta mới thấy rõ người con Tây Nguyên Tnú không phải sống trong kiếp nô lệ như A Phủ, lớn lên khi phong trào cách mạng đã đủ lông, đủ cánh, được anh Quyết rèn luyện, dạy bảo từ bé. Vì thế mà ở anh thể hiện những phẩm chất mới mẻ của người anh hùng trong thời kì kháng chiến chống Mỹ.
So sánh hình tượng nhân vật Tnú và A Phủ để thấy rõ giai đoạn lịch sử đều có ý nghĩa nhất định, giai đoạn sau bao giờ cũng là bước nối tiếp, kế thừa của giai đoạn trước đó. Tinh thần Cách mạng cũng thế, phải bắt đầu từ việc tìm đường, nhận đường thì mới có một phong trào Cách mạng sôi nổi với những con người sẵn sàng cống hiến bản thân cho Tổ quốc như Tnú và A Phủ.
--------------------------------------------------------------------
Trên đây là dàn ý chi tiết và bài văn tham khảo cho đề văn phân tích so sánh hình tượng của hai nhân vật A Phủ và Tnú trong 2 tác phẩm truyện ngắn Vợ chồng A Phủ và Rừng xà nu.
Tham khảo thêm những bài văn hay lớp 12 khác do Đọc Tài Liệu sưu tầm và tổng hợp giúp nâng cao kỹ năng tư duy và làm văn. Chúc các em học tốt và đạt điểm cao !
