Tâm trạng tương tư là một chủ đề quen thuộc trong thơ ca Việt Nam, được thể hiện qua nhiều tác phẩm và nhân vật khác nhau. Tú Uyên trong "Bích Câu kì ngộ" và Kim Trọng trong "Truyện Kiều" đều mang trong lòng nỗi nhớ nhung da diết, nhưng cách thể hiện lại ẩn chứa những nét riêng biệt. Bài viết này sẽ hướng dẫn các em phân tích, so sánh hai đoạn thơ nói về tâm trạng tương tư của Tú Uyên trong Bích Câu kì ngộ và của Kim Trọng trong Truyện Kiều nhằm khám phá những điểm tương đồng và khác biệt thú vị trong tâm trạng tương tư của hai nhân vật.
Cùng Đọc Tài Liệu đi vào chi tiết các bước để viết đoạn văn so sánh hai đoạn thơ này nhé!
Hai đoạn thơ nói về tâm trạng tương tư của Tú Uyên trong Bích Câu kì ngộ và của Kim Trọng trong Truyện Kiều
1. Xác định đoạn thơ và nội dung chính
"Lần trăng ngơ ngẩn ra về,
Đèn thông khêu cạn, giấc hòe chưa nên.
Nỗi nàng canh cánh nào quên,
Vẫn còn quanh quẩn người tiên khéo là."
(Bích Câu kì ngộ)
=> Tâm trạng tương tư của Tú Uyên: dù chỉ gặp nhau trong chốc lát nhưng chàng như đã nhớ Giáng Kiều mãi mãi, nhớ đến mức “choáng váng” đến mức ngọn đèn thông cháy hết nhưng vẫn trằn trọc không ngủ được và “ngủ không ngon giấc”, chàng tự hỏi liệu cô gái xinh đẹp này có phải là một nàng tiên biết khi nào sẽ gặp lại không.
"Chàng Kim từ lại thư song
Nỗi nàng canh cánh bên lòng biếng khuây
Sầu đong càng lắc càng đầy,
Ba thu dọn lại một ngày dài ghê."
(Truyện Kiều)
=> Nỗi nhớ của Kim Trọng: Sau khi gặp Thúy Kiều trong cuộc du xuân, Kim Trọng trở về, ôm mối tương tư hình bóng nàng Kiều, chàng yêu và tương tư nàng Kiều suốt ngày đêm, đến nỗi một ngày mà như ba năm “ba thu dọn lại một ngày dài ghê”.
2. Tìm điểm tương đồng và khác biệt trong tâm trạng tương tư của Tú Uyên và Kim Trọng
- Điểm tương đồng:
+ Cả hai đoạn thơ đều là nỗi niềm tương tư của chàng hai chàng trai sau khi gặp gỡ người đẹp trở về.
+ Nỗi nhớ nhung da diết khôn nguôi: “Nỗi nàng canh cánh nào quên” (Tú Uyên), “Nỗi nàng canh cánh bên lòng biếng khuây” (Kim Trọng).
+ Cảm nhận được độ dài của thời gian trong nhớ mong, chờ đợi.
- Điểm khác biệt:
+ Nỗi nhớ của Tú Uyên: Chàng vừa gặp cô gái ấy trong một lần ở hội chùa mà đã nhớ mãi không quên. Vẻ đẹp của nàng khiến Tú Uyên luôn “canh cánh” trong lòng khi chưa rõ mặt là ai cứ quanh quẩn chàng. Rõ ràng, Tú Uyên là một chàng thư sinh rất si tình, yêu từ lần gặp đầu tiên và khao khát tìm được nàng.
+ Nỗi nhớ của Kim Trọng: Chàng yêu nàng Kiều, tương tư nàng Kiều suốt ngày đêm, đến nỗi một ngày mà như ba năm “ba thu dọn lại một ngày dài ghê”.
+ Tú Uyên: tương tư dẫn đến tâm trạng ngẩn ngơ, thức thâu đêm, chong đèn nhớ về người đẹp.
+ Kim Trọng: tương tư dẫn đến tâm trạng sầu buồn, nỗi buồn nhớ ngày càng trào dâng, không cảm nhận thời gian khách quan mà cảm nhận thời gian bằng tâm trạng.
=> Nỗi tương tư của Tú Uyên thể hiện rõ nét, sâu đậm hơn Kim Trọng, nhưng cả hai đều thể hiện sự chấp nhận và gìn giữ tình cảm trong tâm hồn mình. Mỗi tác giả đều có sự tinh tế riêng khi khắc họa tâm trạng nhân vật.
3. Lập dàn ý so sánh hai đoạn thơ
a) Mở đoạn: Giới thiệu chung về hai đoạn thơ, nêu vấn đề cần so sánh (tâm trạng tương tư của hai nhân vật)
b) Thân đoạn: Trình bày đặc điểm tương đồng và khác biệt trong tâm trạng tương tư của hai nhân vật.
- Điểm tương đồng:
+ Hai đoạn thơ đều thể hiện tâm trạng tương tư của một chàng trai với một cô gái sau khi gặp gỡ.
+ Cả hai nhân vật đều cảm thấy thời gian trôi qua chậm chạp, dài dằng dặc trong nỗi nhớ mong: Tú Uyên thức trắng đêm, chong đèn đến cạn, còn Kim Trọng thấy "ba thu dọn lại một ngày dài ghê".
- Điểm khác biệt:
+ Tâm trạng tương tư của Tú Uyên và Kim Trọng có gì khác biệt?
- Tú Uyên tương tư dẫn đến tâm trạng ngẩn ngơ, thức thâu đêm, chong đèn nhớ về người đẹp.
- Kim Trọng tương tư dẫn đến tâm trạng sầu buồn, nỗi buồn nhớ ngày càng trào dâng, không cảm nhận thời gian khách quan mà cảm nhận thời gian bằng tâm trạng.
+ Cách thể hiện tâm trạng của hai nhân vật có gì khác biệt?
- Tú Uyên thể hiện nỗi nhớ trực tiếp, cụ thể qua hành động (thức đêm, chong đèn)
- Kim Trọng thể hiện nỗi nhớ qua cảm nhận chủ quan về thời gian.
+ Hiệu quả nghệ thuật của hai đoạn thơ có gì khác biệt?
(Lấy dẫn chứng minh họa từ hai đoạn thơ)
+ Giải thích nguyên nhân của những điểm khác biệt (ví dụ: do hoàn cảnh khác nhau, do tính cách khác nhau,...).
- Tú Uyên tương tư sau lần gặp gỡ tình cờ ở hội chùa, còn Kim Trọng tương tư sau khi đã có thời gian tìm hiểu, gắn bó với Thúy Kiều.
- Tú Uyên có phần si tình, chủ động hơn, còn Kim Trọng trầm tư, da diết hơn.
c) Kết đoạn:
- Khẳng định lại những điểm tương đồng và khác biệt.
- Nhấn mạnh nét riêng biệt trong tâm trạng tương tư của mỗi nhân vật.
4. Viết đoạn văn
Dựa trên mẫu dàn ý đã xây dựng được ở trên, các em hãy sắp xếp các ý thành một đoạn văn hoàn chỉnh, có thể tùy chỉnh, bổ sung để phù hợp với yêu cầu và phong cách viết của mình mà vẫn đáp ứng các yêu cầu:
- Đoạn văn có bố cục rõ ràng, mạch lạc.
- Sử dụng ngôn ngữ chính xác, giàu hình ảnh và cảm xúc.
- Các phần của đoạn văn nên có sự liên kết chặt chẽ với nhau.
- Sử dụng các dẫn chứng cụ thể từ hai đoạn thơ để làm rõ luận điểm của mình.
Đoạn văn mẫu so sánh hai đoạn thơ nói về tâm trạng tương tư của Tú Uyên và Kim Trọng
So sánh tâm trạng tương tư của Tú Uyên và Kim Trọng mẫu số 1
Cả Tú Uyên trong "Bích Câu kì ngộ" và Kim Trọng trong "Truyện Kiều" đều mang trong mình nỗi tương tư da diết, khắc khoải về người con gái trong mộng. Tuy nhiên, sắc thái và cách thể hiện của nỗi niềm ấy lại có những điểm khác biệt tinh tế.
Tú Uyên say đắm nàng thơ từ cái nhìn đầu tiên trong buổi hội chùa. Vẻ đẹp của nàng như tiên nữ giáng trần khiến chàng thư sinh si mê, khắc sâu hình bóng ấy vào tâm khảm. Nỗi nhớ nhung của chàng hiện lên rõ nét, trực diện qua những đêm thao thức, chong đèn khêu cạn, ngẩn ngơ tìm kiếm bóng hình người xưa. Câu thơ "Vẫn còn quanh quẩn người tiên khéo là" thể hiện sự ám ảnh, day dứt khôn nguôi của chàng về người trong mộng.
Còn Kim Trọng, chàng tương tư Thúy Kiều trong sự dằn vặt, đau đáu khôn nguôi. Nỗi nhớ của chàng không ồn ào, mãnh liệt mà âm ỉ, dai dẳng như "bệnh tương tư". Mỗi ngày xa cách với Kiều dài như ba thu, chàng đau đáu, khắc khoải trong nỗi niềm đơn độc. Hình ảnh "Sầu đong càng lắc càng đầy, Ba thu dọn lại một ngày dài ghê" đã lột tả sâu sắc nỗi tương tư vô vọng, triền miên của chàng.
Nhìn chung, cả Tú Uyên và Kim Trọng đều là những chàng trai si tình, nặng lòng với người trong mộng. Nếu Tú Uyên thể hiện nỗi tương tư một cách mãnh liệt, trực diện thì Kim Trọng lại day dứt, đau đáu trong nỗi nhớ triền miên, vô vọng. Dù khác nhau về cách thể hiện, nhưng cả hai đều để lại những dư âm sâu sắc về tình yêu trong lòng người đọc.
So sánh tâm trạng tương tư của Tú Uyên và Kim Trọng mẫu số 2
So sánh tâm trạng tương tư của Tú Uyên và Kim Trọng mẫu số 3
Điểm giống nhau giữa hai đoạn thơ đều là nỗi niềm tương tư của chàng Tú Uyên và chàng Kim Trọng về một người con gái. Còn về điểm khác nhau: nỗi nhớ của Tú Uyên thể hiện ở chỗ chàng vừa gặp cô gái ấy một lần ở hội chùa mà đã nhớ mãi không quên. Vẻ đẹp cùa nàng khiến Tú Uyên luôn “canh cánh” trong lòng khi chưa rõ mặt là ai cứ quanh quẩn chàng. Rõ ràng, Tú Uyên là một chàng thư sinh rất si tình, yêu từ lần gặp đầu tiên và khao khát tìm được nàng. Còn nỗi nhớ của Kim Trọng: Chàng yêu nàng Kiều, tương tư nàng Kiều suốt ngày đêm, đến nỗi một ngày mà như ba năm “ba thu dọn lại một ngày dài ghê”. Nỗi tương tư của Tú Uyên thể hiện rõ nét hơn Kim Trọng.
So sánh tâm trạng tương tư của Tú Uyên và Kim Trọng mẫu số 4
Nỗi nhớ của Kim Trọng có nét tương đồng và cũng có nét khác với nỗi nhớ, tương tư của chàng Tú Uyên. Cả hai đều suy nghĩ, tương tư về một người con gái. Chàng thư sinh Tú Uyên vừa gặp đã nhớ mãi không quên người con gái xinh đẹp. Nàng đẹp như một cô tiên khiến chàng phải cảm thấy trăn trở khi chưa biết nàng là ai. Chàng như một kẻ si tình, vừa gặp đã yêu sâu đậm, chỉ muốn tìm kiếm bóng hình nàng mọi nơi nhưng lại chẳng thấy. Tú Uyên nhớ mãi không quên người con gái xinh đẹp thì Kim Trọng cũng ngày nhớ đêm mong, tương tư nàng Kiều. Kim Trọng luôn canh cánh trong lòng hình bóng nàng Kiều xinh đẹp. Kim Trọng nhớ Kiều đến mức, cứ ngỡ một ngày không gặp cách ba năm. Nhìn chung, Tú Uyên và Kim Trọng đều là những chàng trai si tình, chỉ khác là nỗi nhớ, sự tương tư của Tú Uyên được thể hiện một cách rõ nét hơn, sâu đậm hơn Kim Trọng rất nhiều.
So sánh tâm trạng tương tư của Tú Uyên và Kim Trọng mẫu số 5
Cả Kim Trọng và Tú Uyên đều chia sẻ một nỗi nhớ, tương tư về một người con gái. Tuy có điểm tương đồng, nhưng cũng có những khác biệt đáng chú ý trong cách họ trải qua tình cảm này. Tú Uyên, chàng thư sinh tưởng tượng, gặp một người con gái xinh đẹp và ngay lập tức nàng để lại dấu ấn sâu sắc trong tâm hồn chàng. Nàng trở thành hình mẫu hoàn mỹ, khiến Tú Uyên bị ám ảnh và muốn tìm kiếm nàng một cách khẩn thiết. Tuy vẫn chưa biết ai nàng là, nhưng Tú Uyên đã từng giữ mãi hình ảnh nàng trong tâm trí và tâm tưởng.
Kim Trọng cũng ngày nhớ đêm mong, tương tư về nàng Kiều. Trái tim anh trở thành nơi cất giữ hình bóng xinh đẹp của Kiều. Sự tương tư của Kim Trọng thậm chí còn đạt đến mức anh tưởng tượng rằng mỗi ngày không gặp Kiều tương đương với cách xa ba năm. Cả hai đều là những người đàn ông si tình, đam mê, nhưng cách họ thể hiện nỗi nhớ và tương tư khác nhau. Tú Uyên thể hiện sự tương tư một cách rõ nét hơn và sâu đậm hơn Kim Trọng, nhưng cả hai đều thể hiện sự chấp nhận và gìn giữ tình cảm trong tâm hồn mình.
So sánh tâm trạng tương tư của Tú Uyên và Kim Trọng mẫu số 6
Trong văn học trung đại Việt Nam, nỗi tương tư luôn là một đề tài được khai thác sâu sắc, để lại nhiều áng thơ tình bất hủ. Hai đoạn thơ tiêu biểu khắc họa tâm trạng này là Tú Uyên nhớ Giáng Kiều trong "Bích Câu kì ngộ" và Kim Trọng nhớ Thúy Kiều trong "Truyện Kiều". Cả hai chàng trai đều mang trong mình nỗi niềm thương nhớ da diết, khôn nguôi, tuy nhiên mỗi người lại thể hiện theo những cách riêng, mang đậm dấu ấn cá nhân và phong cách của tác giả.
Tú Uyên và Kim Trọng, dù cách xa về không gian và thời gian, đều mang trong mình nỗi tương tư với người mình yêu. Cả hai đều trằn trọc, thao thức, không nguôi nhớ về hình bóng người thương. Nếu Tú Uyên "ngẩn ngơ" dưới trăng, chong đèn suốt đêm vì nhớ Giáng Kiều, thì Kim Trọng cũng "canh cánh bên lòng", "sầu đong càng lắc càng đầy" vì thương Thúy Kiều. Tuy nhiên, nỗi nhớ của Tú Uyên mang vẻ đẹp lãng mạn, bay bổng, còn nỗi nhớ của Kim Trọng lại chất chứa sự đau đớn, dằn vặt. Tú Uyên nhớ Giáng Kiều qua những hình ảnh thiên nhiên thơ mộng như "lần trăng", "giấc hòe", còn Kim Trọng lại nhớ Thúy Kiều qua những hình ảnh buồn thương như "sầu đong", "ngày dài ghê".
Hai đoạn thơ tuy có những điểm khác biệt trong cách thể hiện, nhưng đều là những áng thơ tình đặc sắc, góp phần làm nên giá trị của hai kiệt tác văn học "Bích Câu kì ngộ" và "Truyện Kiều". Qua đó, người đọc cảm nhận được vẻ đẹp của tình yêu chân thành, thủy chung, vượt qua mọi rào cản của không gian và thời gian.
So sánh tâm trạng tương tư của Tú Uyên và Kim Trọng mẫu số 7
Tú Uyên và Kim Trọng, tuy sống trong hai thế giới văn chương khác nhau, đều mang trong mình nỗi tương tư da diết khi phải xa cách người thương. Tuy nhiên, cách thể hiện nỗi niềm này lại có sự khác biệt rõ rệt, phản ánh cá tính và hoàn cảnh của mỗi nhân vật.
Tú Uyên, chàng thư sinh đa tình trong "Bích Câu kì ngộ", sau lần gặp gỡ định mệnh với nàng Giáng Kiều ở Bích Câu, đã chìm đắm trong nỗi nhớ nhung triền miên. Nỗi tương tư ấy hiện lên qua hình ảnh "ngơ ngẩn", "đèn khêu cạn", "giấc hòe chưa nên", thể hiện sự thao thức, khắc khoải trong tâm hồn chàng. Nỗi nhớ của Tú Uyên có phần đơn thuần, ngây thơ, chất chứa sự ngưỡng mộ và khao khát được gặp lại người con gái mình yêu.
Trong khi đó, nỗi tương tư của Kim Trọng trong "Truyện Kiều" lại mang màu sắc u buồn, sâu lắng hơn. Chàng đau đáu nhớ thương Thúy Kiều, nỗi nhớ ấy giày vò chàng, khiến "sầu đong càng lắc càng đầy". Thời gian như ngừng trôi, "ba thu dọn lại một ngày dài ghê", cho thấy sự tuyệt vọng và nỗi đau khôn nguôi trong lòng Kim Trọng. Nỗi nhớ của chàng không chỉ đơn thuần là tình yêu đôi lứa, mà còn chất chứa nỗi lo lắng, bất an cho số phận của người yêu.
Tóm lại, cả Tú Uyên và Kim Trọng đều khắc khoải trong nỗi tương tư, nhưng nỗi nhớ của Tú Uyên mang màu sắc trong sáng, ngây thơ của mối tình mới chớm, còn nỗi nhớ của Kim Trọng lại sâu đậm, da diết hơn, chất chứa nhiều tâm tư và lo lắng. Sự khác biệt này không chỉ thể hiện qua ngôn ngữ thơ mà còn phản ánh rõ nét tính cách và hoàn cảnh của mỗi nhân vật.
-/-
Trên đây là những gợi ý của Đọc tài liệu hướng dẫn cách viết đoạn văn so sánh hai đoạn thơ nói về tâm trạng tương tư của Tú Uyên trong Bích Câu kì ngộ và của Kim Trọng trong Truyện Kiều dành cho các em tham khảo. Ngoài ra, đừng quên tìm đọc các bài Văn mẫu lớp 11 khác do chúng tôi biên soạn để cải thiện kĩ năng làm văn nhé!
