Nhằm giúp các em hệ thống kiến thức và dễ dàng tiếp thu, vận dụng vào làm bài, Đọc tài liệu gửi đến tài liệu sơ đồ tư duy Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu với hệ thống luận điểm, sơ đồ tư duy chi tiết. Hy vọng đây sẽ là tài liệu hữu ích giúp các em học tập hiệu quả và đạt kết quả cao
******
Giới thiệu chung về tác giả Nguyễn Minh Châu và truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa
I. Tác giả Nguyễn Minh Châu
- Nguyễn Minh Châu sinh năm 1930, mất năm 1989, quê ở làng Thơi, xã Quỳnh Hải (nay là xã Sơn Hải), huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An
- Đầu năm 1950, ông gia nhập quân đội, theo học Trường Sĩ quan Lục quân Trần Quốc Tuấn
- Từ năm 1952 đến năm 1958, ông công tác và chiến đấu tại Sư đoàn 320.
- Năm 1962, ông về Phòng Văn nghệ quân đội, sau chuyển sáng tạp chí Văn nghệ Quân đội
- Nguyễn Minh Châu đưuọc coi là một trong số những cây bút tiên phong của văn học Việt Nam thời kì đổi mới
- Năm 2000, ông được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật
- Tác phẩm chính: Cửa sông (tiểu thuyết, 1967), Những vùng trời khác nhau (tập truyện ngắn, 1970), Dấu chân người lính (tiểu thuyết, 1972), Miền cháy (tiểu thuyết, 1977), Lửa cháy từ những ngôi nhà (tiểu thuyết, 1977), Những người đi từ trong rừng ra (tiểu thuyết, 1982), Mảnh đất tình yêu (tiểu thuyết, 1987), Từ giã tuổi thơ (tiểu thuyết, 1974), Những ngày lưu lạc (tiểu thuyết, 1981), Đảo đá kì lạ (tiểu thuyết, 1985), Trang giấy trước đèn (tập tiểu luận phê bình, 1994), Người đàn bà trên chiếc thuyền tốc hành (1983), Bến quê (1985), Chiếc thuyền ngoài xa (1987), Cỏ lau (1989),…
- Đặc điểm sáng tác:
+ Trước năm 1975: viết về đề tài chủ nghĩa anh hùng trong chiến đấu, mang thiên hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn
+ Sau năm 1975: cảm hứng thế sự với những vấn đề đạo đức, mang tính triết lí sâu sắc; ngôn ngữ đời thường, bình dị, gần gũi
II. Tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa
1. Hoàn cảnh ra đời
- Tác phẩm được viết vào tháng 8 năm 1983, in trong tập truyện ngắn cùng tên
- Tác phẩm là một trong số những sáng tác tiêu biểu của văn học Việt Nam từ sau năm 1975 đên cuối thế kỉ XX
2. Tóm tắt tác phẩm
Để có thể xuất bản được một bộ lịch về thuyền và biển, nhận lời của trưởng phòng, nghệ sĩ Phùng đi tới một vùng biển đã từng là chiến trường cũ của anh thời chống Mĩ. Sau mấy buổi sáng phục kích, anh đã chụp được một cảnh “đắt” trời cho – cảnh chiếc thuyền ngoài xa trong làn sương sớm, đẹp như một bức tranh mực tàu. Nhưng khi chiếc thuyền vào bờ, anh đã ngạc nhiên đến sững sờ khi chứng kiến từ chính chiếc thuyền đó cảnh người chồng vũ phu đang đánh đập vợ mình một cách dã man, đứa con vì muốn bảo vệ mẹ đã đánh trả lại cha mình. Những ngày sau, cảnh tượng đó lại tiếp diễn và lần này anh đã ra tay can thiệp. Theo lời mời của chánh án Đẩu (một người đồng đội cũ của Phùng) người đàn bà hàng chài đã đến toà án huyện. Tại đây, người phụ nữ ấy đã từ chối sự giúp đỡ của Đẩu và anh, nhất quyết không bỏ người chồng vũ phu. Chị đã kể câu chuyện về cuộc đời mình và đó cũng là lí do giải thích cho sự từ chối trên. Rời khỏi vùng biển với khá nhiều bức ảnh, Phùng đã có một tấm được chọn vào bộ lịch tĩnh vật hoàn toàn” về thuyền và biển” năm ấy. Tuy nhiên, mỗi lần đứng trước tấm ảnh, Phùng đều thấy hiện lên cái màu hồng hồng của ánh sương mai và nếu nhìn lâu hơn bao giờ anh cũng thấy hình ảnh người đàn bà nghèo khổ, lam lũ bước ra từ tấm ảnh.
3. Bố cục (3 phần)
- Phần 1 (từ đầu đến “chiếc thuyền lưới vó đã biến mất”): Hai phát hiện của nghệ sĩ Phùng
- Phần 2 (tiếp đó đến “chống chọi với sóng gió giữa phá”): Câu chuyện về người đàn bà hàng chài
- Phần 3 (còn lại): Tấm ảnh được chọn trong bộ lịch năm ấy
4. Giá trị nội dung
Từ câu chuyện về một bức ảnh nghệ thuật và sự thật cuộc đòi đằng sau bức ảnh, truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa mang đến một bài học đúng đắn về cách nhìn nhận cuộc sống và con người: một cách nhìn đa diện, nhiều chiều, phát hiện ra bản chất thật sau vẻ đẹp bên ngoài của hiện tượng.
5. Giá trị nghệ thuật
- Cốt truyện có nhiều tình huống độc đáo, có ý nghĩa khám phá, phát hiện về đời sống
- Chọn ngôi kể, hình thức kể chuyện phù hợp
- Nghệ thuật xây dựng nhân vật độc đáo, đặc sắc
- Xây dựng nhiều hình ảnh, hình tượng vừa chân thực vừa chứa đựng nhiều tầng ý nghĩa sâu sắc
Xem thêm: Tổng hợp kiến thức trọng tâm bài Chiếc thuyền ngoài xa - Nguyễn Minh Châu
Sau khi ôn lại những kiến thức cơ bản về tác phẩm, các em hãy tham khảo các sơ đồ tư duy Chiếc thuyền ngoài xa để nắm được rõ các kiến thức này.
Sơ đồ tư duy Chiếc thuyền ngoài xa
Sơ đồ tư duy phân tích Chiếc thuyền ngoài xa
Luận điểm 1: Tình huống truyện bất ngờ và hai phát hiện của Phùng
Luận điểm 2: Nhân vật người đàn bà làng chài - trung tâm câu chuyện
Luận điểm 3: Nhân vật Phùng và tấm ảnh được chọn, qua đó nhận ra nghệ thuật chân chính không bao giờ tách rời khỏi cuộc sống
Xem chi tiết: Phân tích Chiếc thuyền ngoài xa
Sơ đồ tư duy phân tích nhân vật Phùng trong truyện Chiếc thuyền ngoài xa
Luận điểm 1: Tâm hồn nghệ sĩ nhạy cảm, say mê với cái đẹp của Phùng
Luận điểm 2: Tấm lòng luôn trăn trở về thân phận con người của nhân vật Phùng
Luận điểm 3: Phùng là nhân vật tự ý thức
Xem chi tiết: Phân tích nhân vật Phùng trong truyện Chiếc thuyền ngoài xa
Sơ đồ tư duy phân tích nhân vật người đàn bà hàng chài trong Chiếc thuyền ngoài xa
Luận điểm 1: Hiện thân cho nỗi thống khổ của người phụ nữ làm nghề chài lưới
Luận điểm 2:
Vẻ đẹp tiềm tàng của người đàn bà làng chài
Xem bài mẫu: Phân tích nhân vật người đàn bà hàng chài trong Chiếc thuyền ngoài xa
Sơ đồ tư duy cảm nhận về người đàn bà hàng chài trong Chiếc thuyền ngoài xa
Luận điểm 1: Khái quát hoàn cảnh, xuất thân của người đàn bà hàng chài
Luận điểm 2: Tính cách, phẩm chất của nhân vật.
Xem chi tiết: Cảm nhận về người đàn bà hàng chài trong Chiếc thuyền ngoài xa
Sơ đồ tư duy phân tích hai phát hiện của nghệ sĩ Phùng
Luận điểm 1: Vẻ đẹp của chiếc thuyền ngoài xa trên biển sớm mờ sương (phát hiện thứ nhất)
Luận điểm 2: Cảnh bạo lực trong gia đình hàng chài - sự thật tàn nhẫn trong góc khuất cuộc sống của những con người nghèo khổ (phát hiện thứ hai).
Xem chi tiết: Phân tích hai phát hiện của nghệ sĩ Phùng trong Chiếc thuyền ngoài xa
Sơ đồ tư duy phân tích tình huống truyện trong Chiếc thuyền ngoài xa
Luận điểm 1: Định nghĩa tình huống truyện.
Luận điểm 2: Tình huống truyện trong “Chiếc thuyền ngoài xa”
+ Tình huống thứ nhất: Phát hiện về nghệ thuật của người nghệ sĩ Phùng.
+ Tình huống thứ hai: Nhận thức về cảnh đời éo le
Luận điểm 3: Ý nghĩa của tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa.
Xem chi tiết: Phân tích tình huống truyện trong Chiếc thuyền ngoài xa
Ngoài sơ đồ tư duy Chiếc thuyền ngoài xa trên đây, các em có thể tham khảo thêm một số tài liệu về tác phẩm này:
- Nghị luận bàn về nạn bạo hành gia đình qua truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa
- Cảm nhận về chi tiết dòng nước mắt trong Vợ nhặt và Chiếc thuyền ngoài xa
- Mở bài Chiếc thuyền ngoài xa hay và sáng tạo
********
Trên đây là sơ đồ tư duy Chiếc thuyền ngoài xa - Nguyễn Minh Châu do Đọc tài liệu biên soạn. Hy vọng đây sẽ là tài liệu hữu ích giúp các em học và ôn tập môn Văn tốt hơn. Đừng quên tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu 12 được cập nhật đầy đủ tại doctailieu.com em nhé. Chúc các em luôn học tốt.