Phân tích tiếng cười trong Tam đại con gà với những chi tiết, tình huống, nhân vật được xây dựng để mang đến tiếng cười hài hước, dí dỏm, qua đó phê phán những thầy đồ đã dốt còn hay giấu dốt.
Để làm tốt dạng bài này, các em hãy tham khảo những bài văn mẫu dưới đây do Đọc tài liệu tổng hợp nhé!
Đề bài: Phân tích tiếng cười trong Tam đại con gà
Trước khi làm bài, các em hãy tham khảo cách làm dạng bài này với dàn ý phân tích tiếng cười trong Tam đại con gà
Top 3 bài văn hay phân tích tiếng cười trong Tam đại con gà
Bài văn mẫu 1
Truyện cười là một trong những thể loại dân gian đặc sắc thường kể về những việc xấu, trái với tự nhiên trong cuộc sống, có tác dụng gây cười hoặc phê phán một cách nhẹ nhàng. Truyện cười Tam đại con gà là một câu chuyện như vậy, truyện đem đến tiếng cười hài hước, dí dỏm, phê phán những thầy đồ đã dốt còn hay giấu dốt.
Trong một câu chuyện cười, tiếng cười chỉ bật lên khi có hai điều kiện, trước hết đó phải là hiện tượng đáng cười, cái đáng cười phải chứa đựng trong nó những mâu thuẫn trái tự nhiên, nó thường đối lập với những thứ tốt đẹp. Thứ hai, người nghe phải phát hiện ra cái vô lí, cái đáng cười, chỉ khi đó câu chuyện mới có ý nghĩa.
Truyện Tam đại con gà đã tạo nên tiếng cười bằng nghệ thuật gây cười đặc sắc. Trước hết tiếng cười được tạo nên mâu thuẫn tiềm tàng: anh thầy đồ đã dốt nhưng huênh hoang, hay khoe mẽ, đi đâu cũng cho rằng mình văn hay chữ tốt. Một người người tưởng anh ta tài giỏi thật, nên đã mời anh ta về nhà dạy con. Mâu thuẫn này chính là điều kiện, cơ sở để bật ra tiếng cười ở phần tiếp theo.
Vì dốt nên khi đi dạy, tất anh ta sẽ gặp nhiều tình huống phải xử lí. Tình huống đầu tiên chính là gặp chữ “kê” trong “Tam thiên tự”. Bởi dốt nát nên anh ta không biết đọc chữ ấy thế nào. Anh ta là kẻ dốt nát về kiến thức sách vở, nhưng lại vô cùng liều lĩnh đáp: “Dủ dỉ là con dù dì”, sự dốt nát đã được bộc lộ. Anh ta không chỉ dốt về kiến thức sách vở mà còn dốt về kiến thức đời sống, vì trên đời này làm gì có cón dủ dỉ, dù dì. Nhưng anh ta cũng tỏ ra vô cùng thận trọng, bảo học sinh học nhỏ, trong lòng thấp thỏm, bất an vì sợ mọi người sẽ phát hiện ra sự dốt nát của mình. Đỉnh điểm của sự dốt nát chính là hành động cúng thổ địa, xin đài âm dương ba lần, cả ba lần đều nhận được một đồng xấp và một đồng ngửa, tức là nhận được sự đồng tình của thổ địa. Có chỗ dựa về mặt tâm linh anh ta tỏ ra tự tin hơn, yêu cầu học trò đọc to, huênh hoang rằng mình tài giỏi.
Nhưng chính lúc anh ta đang ung dung, huênh hoang nhất lại bị bố của đứa trẻ, người nông dân vạch trần sự dốt nát. Sự hài hước được tăng cường hơn trong ý nghĩa : “Mình đã dốt, thổ công nhà nó cũng dốt nữa”. Đây là chi tiết quan trọng làm cho tiếng cười thêm phần thú vị, sảng khoái. Câu nói này cho chúng ta thấy, bản thân anh thầy đồ cũng biết mình dốt nhưng cố tìm cách chống chế nên tiếng cười vì thế mà bật lên giòn giã hơn. Dù bị vạch trần nhưng anh ta vẫn chống đối lại một cách yếu ớt: “Tôi vẫn biết chữ ấy là chữ kê, mà kê nghĩa là gà. Tôi muốn dạy cho cháu đến tam đại con gà: Dủ dỉ là con dù dì/ Dù dì là chị con công/ Con công là ông con gà”. Câu nói của anh ta đã cho thấy bản chất đã dốt nhưng lại hay khoe mẽ, sĩ diện.
Với kết cấu ngắn gọn, chặt chẽ, ngay từ đầu mâu thuẫn gây cười đã được bộc lộ. Nhưng các tác giả dân gian đã khéo léo tăng kịch tính cho tình huống đó bằng cách dẫn dắt câu chuyện tự nhiên, hợp lí. Kết hợp ngôn ngữ kể chuyện tài tình, ngôn ngữ nhân vật đặc sắc. Nghệ thuật phóng đại, cường điệu cho thấy rõ hơn cái dốt, và thói sĩ diễn hão của ông thầy đồ.
Tác phẩm lên tiếng phê phán thói giấu dốt và sĩ diện hão. Thực ra bản thân cái dốt không đáng cười mà đáng cười sự che giấu cái dốt, khoe mẽ, sĩ diện. Qua tác phẩm các tác giả dân gian cũng ngầm gửi gắm, khuyên răn mỗi chúng ta hãy mạnh dạn học hỏi để tiến bộ hơn nữa, tránh thói giấu dốt, sĩ diện hão.
>> Tham khảo: Dàn ý phân tích Tam đại con gà
Bài văn mẫu 2
Nghệ thuật gây cười trong truyện Tam đại con gà
Truyện cười Tam đại con gà là một câu truyện khá phổ biến hướng đến sự châm biếm đả kích vào những kẻ “xấu hay làm tốt dốt hay nói chữ”. Cái xấu cái dốt càng che đậy càng dễ lộ ra kệch cỡm và đáng cười hơn rất nhiều lần.
Truyện Tam đại con gà châm biếm một anh học trò loại người “dài lưng tốn vải ăn no lại nằm”. Anh ta học hành dốt nát nhưng lại có tính khoe khoang đi đâu cũng ra vẻ cũng lên mặt “văn hay chữ tốt”. Nhưng vì không biết được bộ mặt thật của anh ta mà có nhiều người tưởng anh ta là hay chữ là học rộng tài cao mới mời anh ta về làm thầy dạy dỗ bọn trẻ.Và từ đó những câu chuyện bi hài liên tiếp xảy ra thể hiện tài năng kém cỏi của “ông thầy “nhưng lại luôn ra oai phản ánh một lớp người trong xã hội thời bấy giờ.
Mấu chốt của câu chuyện chính là ông thầy được mời về gõ đầu trẻ. Bi kịch đã bắt đầu từ đó và khiến ông thầy không thể xoay xở được. Bắt đầu là việc nhận biết mặt chữ. Thầy đồ đi dậy học trò nhưng “thấy mặt chữ nhiều nét rắc rối quá học trò lại hỏi gấp, thầy cuống nói liều”. Thầy gặp chữ “kê” mà cũng không biết là chữ gì nên nói bừa “dủ dỉ là con dù dì”. Chữ kê là con gà mà thầy lại trả lời học trò là con dù dì. Vốn trên thế giới các loài động vật không hề có con nào như thế cả. Ta thấy thầy đồ ở đây dốt tận cùng của cái dốt không những không hiểu biết gì về kiến thức căn bản trong sách vở mà thầy còn dốt ở cả những kiến thức đơn giản căn bản trong xã hội. Dốt nát là thế mà cũng có thể làm liều nhận lời dậy học. Ta thấy được anh học trò này hiện lên ngay từ những câu đầu tiên là một anh chàng dốt nát đến cực độ nhưng cái dốt trong anh luôn được giấu kín và khi đi dậy trẻ cái dốt ấy lại được thể hiện rõ nét.
Cái dốt của thầy càng được nâng cao khi mà thầy sợ mình dậy sai nên bảo trò đọc khẽ thôi không người khác nghe thấy lại chê bai nói thầy đi dậy mà không biết chữ. Đến đây tiếng cười càng giòn giã hơn khi ta biết được cái giấu dốt của thầy rất đáng cười cười vì cái giấu dốt rất láu cá. Đây là sự giấu dốt mà ta đáng chê trách đáng phê bình. Nhân vật Thổ Công xuất hiện khiến cho ý nghĩa phê phán và nghệ thuật trào phúng của truyện càng sinh động, sâu sắc. Như một mũi tên bắn trúng hai đích, truyện “khoèo” cả Thổ Công vào với thầy mà chế giễu. Té ra thần thánh tưởng là thiêng liêng mà cũng dốt. Cái dốt ấy thể hiện ở chi tiết thầy đổ xin ba đài âm dương, Thổ Công cho được cả ba. Như vậy là Thổ Công đồng ý với thầy đồ chữ ấy đúng là dù dì. Thế là thầy đồ vững bụng, không sợ nữa mà đắc chí lắm… bệ vệ ngồi trên giường, bảo trẻ đọc to. Trò vâng lời thầy, gân cổ lên gào: Dủ dỉ là con dù dì! Dủ dỉ là con dù dì… Với chi tiết ấy, cái dốt của thầy đã được khuếch đại lên gấp nhiều lần.
Cái dốt cuối cùng cũng là phần kết thúc của câu chuyện khi mà thầy tin vào thổ công tin vào thần thánh nên tin tưởng chữ đó đúng là “dủ dỉ”. Vậy nên thầy đã bảo học trò đọc to, thế là đứa nào đứa đấy gào cổ lên mà đọc. Chủ nhà thấy thầy dậy cái gì mà lạ quá cho nên mới đến xem sự tình. Thế là thầy đồ đã bị lật tẩy là dốt náy không biết chữ gì cả.Lúc này thấy mới nhận sự dốt nát của mình và tiếng cười giòn giã hơn khi mà thầy thầm trách thổ công “mình đã dốt nó còn dốt hơn. Nhưng bản tính lại vốn dựng chèo khéo trống thế nên trước mặt nhà chủ cái sai rành rành cái dốt lộ thiên mà anh học trò vẫn còn cố cãi giải oan cho mình bằng cách giải nghĩa thật luẩn quẩn và buồn cười. Cách chống chế của thầy nhằm mục đích giấu dốt và thầy vẫn ra vẻ ta đây hay chữ, trái ngược với sự tự nhận thức về mình lúc trước. Chính sự trái ngược này đã tạo ra tiếng cười trào phúng hả hê. Ta thấy ở đây anh học trò không biết chữ này thì phải hỏi người biết hoặc tìm trong sách vở. Vậy mà thầy lại đi hỏi thổ công đó là cách hỏi ngược đời trái tự nhiên và xưa nay chưa từng có. Chi tiết thầy xin ba đài âm dương để hỏi về chữ dủ dỉ dù dì là một sáng tạo của tác giả dân gian. Với nghệ thuật sáng tạo này tác giả dân gian đã đẩy câu chuyện lên một bước phát triển cả về nội dung lẫn nghệ thuật. Như vậy ta thấy rằng ở đây tác giả dân gian cũng không nới thẳng ra vấn đề mà để nhân vật tự bộc lộ dần đó là cái dốt cái sĩ cái kênh kiệu đáng che bai phê phán.
Ta thấy cái dốt của người học trò thì không đáng cười mà đáng cười ở đây là đã dốt lại còn ra vẻ sĩ diện hão huyền cái giấu dốt mới là cái dáng cười. Như vậy, mâu thuẫn trái tự nhiên ở đây là mẫu thuẫn giữa cái dốt và sự giấu dốt. Thầy càng ra sức che đậy thì bản chất dốt nát càng phơi bày và thầy tự biến mình thành trò cười cho thiên hạ.
Trong toàn bộ câu chuyện, cái dốt của thầy đồ bị lộ dần ra khi lâm vào các tình huống khó xử nhưng thầy đã cố che giấu một cách phi lí. Vì thế, thầy càng che giấu thì bản chất dốt nát càng bị phơi bày. Cuối cùng, thầy đành tìm một lối thoát phi lí hơn. Nhưng thầy càng “lấp liếm” thì càng trở nên thảm hại vì ai cũng biết rằng đó chi là “lí sự cùn” chứ không phải là một cách chống chế thông minh có thể chấp nhận được. Ở đây, ta thấy có sự tăng tiến về mức độ phi lí trong hành động và lời nói của thầy đồ. Đó cũng là một thủ pháp nghệ thuật được sử dụng phổ biến trong truyện cười dân gian.
Tam đại con gà phê phán thói giấu dốt một tật xấu có thật và khá phổ biến trong nội bộ nhân dân. Ý nghĩa phê phán của truyện toát lên từ hành động tức cười của một anh thầy đồ “dốt đặc cán mai” mà lại cố tình giấu dốt, nhưng càng cố tình che giấu thì sự dốt nát lại càng lộ ra. Anh học trò dốt nát đến thế mà lại cả gan đi làm thầy dạy trẻ thì tác hại quả là khôn lường. Tác phẩm đã mở thêm đối tượng bị chê bai phê phán đó là cả ông thổ công cũng dốt. Và thầy đồ không những dốt về chữ mà còn dốt về phương pháp học hỏi. Việc đưa nhân vật thổ công vào trong truyện là chi tiết hư cấu không thật nhưng sự xuất hiện của nhân vật thổ công khiến cho tác phẩm phát triển nhanh hơn mạnh hơn và độc đáo hơn.
Qua truyện Tam đại con gà nhân dân muốn phê phán chê bai một tật xấu trong nội bộ nhân dân phê phán những người không chịu học hỏi mà lúc nào cũng tự cho ta đây là tài giỏi mặc dù không biết gì. Câu chuyện phê phán cao những kẻ dấu dốt không dũng cảm đối diện với cái dốt để mình tốt hơn.
>> Hướng dẫn soạn bài Tam đại con gà ngắn gọn nhất
Bài văn mẫu 3
Truyện cười dân gian là những tác phẩm tự sự ngắn có kết cấu chặt chẽ có kết thúc bất ngờ, tác dụng gây cười nhằm mục đích giải trí hoặc phê phán, châm biếm, đả kích cái xấu xa. Trong đó tiêu biểu là tác phẩm Tam đại con gà. Truyện nói về cái dốt nát nhưng lại thích đi khoe khoang mình là người thông minh có học nên do đó tạo ra những mâu thuẫn trái tự nhiên.
Truyện đề cập đến một người dốt nát nhưng tỏ ra hay chữ và đi dạy học. Mặc dù kiến thức của người này có rất ít như hạt cát ở ngoài sa mạc nhưng anh ta vẫn rất là huênh hoang về những kiến thức mình đang có nên đã quyết chí bằng được đi dạy học. Như người ta nói đã đã dốt còn hay chơi chữ vì thế mà làm cho xã hội của chúng ta ngày càng tụt hậu đi không thể phát triển được. Một trong những cái mà chúng ta nhớ nhất đó là sự ngụy biện và những lời lẽ để che đậy sự dốt nát của mình thì chỉ làm cho chúng ta dốt nát thêm.
Đầu tiên ta thấy được tình huống người thầy đang dạy học sinh khi gặp từ “Kê” đây là một từ cực kì đơn giản để dạy trẻ học chữ Hán nhưng người thầy này hoàn toàn không biết. Đã không biết người thầy lại nó bừa, nói liều nên dạy trẻ đọc khẽ, đọc bé. Như vậy ngay từ đầu ta đã thấy người thầy này là một người thầy dốt nát vốn không có kiến thức để dạy học mà vẫn cố đi dạy học. Để bao biện cho sự dốt nát của mình là mình là người thông minh biết nhiều.
Tình huống tiếp theo lại tiếp tục xảy ra là sự kiểm tra đúng sai thầy xin “âm dương và đắc chí thổ công”. Như vậy khi xin thầy sẽ không “sợ nhỡ sai” “bảo học trò đọc khẽ” mà “bệ vệ ngồi trên giường bảo trẻ đọc cho to” và “lũ trẻ vâng lời thầy gân cổ lên đọc”. Như vậy qua đây ta lại thấy được người thầy này cực kì dốt nát và cách chữa dốt của thầy cũng thật là buồn cười và ngớ ngẩn.
Ấy vậy mà khi thầy được chủ nhà nhắc nhở thầy mới nhận ra mình là người dốt thật. Nhưng thầy vì sĩ diện cao nên không chịu lắng nghe mà lại tìm cách vặt để bảo vệ mình “Dạy cho cháu biết đến tậm tam đại con gà” từ đó lại càng phơi bầy cái dốt cực kì dốt của bản thân. Từ đó tiếng cười càng được bật nên mạnh mẽ trong câu chuyện.
Như vậy ta thấy được đây là một truyện cười làm cho người đọc cười sảng khoái và có ý nghĩa giáo dục con người sâu sắc. Chúng ta cần phải biết lắng nghe, biết tiếp thu và biết chọn lọc cho mình những gì gọi là tinh hoa đáng quý về những kiến thức trong cuộc sống. Không nên vì bản thân mình dốt mà dốt cái dốt của bản thân đi bởi điều đó chỉ làm cho chúng ta dốt nát thêm chứ không làm cho chúng ta phát triển được. Hình ảnh người thầy trong truyện đó là một minh chứng rõ ràng về sự dốt nát của con người và qua những tình huống đó làm cho chúng ta càng thấy rõ tác hại của cái dốt mà thích đi khoe khoang không chịu học hỏi và lắng nghe.
Và trong xã hội cần phải nên tiếng phê phán đả kích và loại trừ những con người như vậy bởi đã đốt không có kiến thức lại đi làm thầy giáo rồi dạy cho những thế hệ mầm non tương lai của đất nước lại càng dốt thêm. Một người dốt không sao nhưng nhiều người lại là một vấn đề lớn trong xã hội. Làm cho xã hội thiếu người tài giỏi lại ít kiến thức làm cho xã hội mãi lạc hậu không thể phát triển được.
Qua câu chuyện này muốn thể hiện cho người đọc thấy được những điều mà họ nhận thức được để thay đổi mình. Khi chúng ta không biết thì chúng ta nên học hỏi và trau dồi cho kiến thức của bản thân để khi có đủ kiến thức thì chúng ta mới nên nói lại với người khác. Như vậy không những chúng ta đang phát triển mà làm cho cả xã hội phát triển theo. Chúng ta hãy mang câu chuyện này chia sẻ rộng rãi để cho mọi người đọc và thấy được khả năng thực sự của bản thân mình từ đó nên thay đổi sao cho phù hợp với hoàn cảnh sống để cho mọi người yêu quý và tôn trọng.
Bằng tiếng cười, truyện tập trung phê phán thói giấu dốt phổ biến ở nhiều đối tượng trong cuộc sống. Bản thân cái dốt và sự thiếu hiểu biết chưa phải là cái đáng cười, cái đáng phê phán, đả kích. Cái đáng cười, đáng phê phán mà nhân dân đề cập ở đây là khi người ta dốt mà biết mình dốt mà vẫn khoe là mình giỏi, lại dám nhận làm thầy dạy người khác, đặc biệt là cố tìm mọi cách để giấu đi cái dốt, che đậy cái dốt của mình. Cố giấu dốt để đề cao mình, bảo vệ mình, thực chất đưa đến một kết cục ngược lại. Tự mình hại chính mình, tự mình lật tẩy chính mình. Đó cũng là bài học mà Tam đại con gà muốn nhắc nhở tất cả mọi người.
Như vậy truyện đã thể hiện thành công tư tưởng chủ đề của truyện cùng tiếng cười để người đọc thấy hơn về sự dốt nát và thiếu hiểu biết của bản thân để thay đổi bản thân cho tốt hơn. Chỉ có thay đổi ở trong tâm thì con người ta mới có những hành động đúng đắn về cuộc sống.
>> Xem thêm nhiều bài văn mẫu khác: Phân tích Tam đại con gà
*********
Hy vọng rằng những bài văn mẫu phân tích tiếng cười trong Tam đại con gà trên đây sẽ giúp các em hoàn thành bài làm của mình một cách hoàn thiện và thuận lợi nhất. Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu 10 khác được cập nhật thường xuyên tại doctailieu.com. Chúc các em luôn học tốt và đạt kết quả cao nhé!
