Phân tích nhân vật Từ Hải trong đoạn trích Kiều gặp Từ Hải để thấy được tính cách anh hùng phi thường, khát vọng tự do và chất đa tình lãng mạn của nhân vật Từ Hải bên cạnh đó là nghệ thuật tả người của Nguyễn Du rất đặc sắc, độc đáo
Đề bài: Phân tích nhân vật Từ Hải qua đoạn thơ Kiều gặp Từ Hải trích trong Truyện Kiều của thi hào Nguyễn Du.
***
Hướng dẫn làm bài phân tích nhân vật Từ Hải trong đoạn trích Kiều gặp Từ Hải
1. Phân tích đề
- Yêu cầu đề bài: phân tích hình tượng Từ Hải để thấy được tính cách anh hùng phi thường, khát vọng tự do và chất đa tình lãng mạn của nhân vật này
- Đối tượng làm bài: nhân vật Từ Hải trong đoạn trích Kiều gặp Từ Hải
- Phương pháp làm bài: phân tích
2. Các luận điểm chính cần triển khai
Luận điểm 1: Lai lịch và ngoại hình của Từ Hải
Luận điểm 2: Từ Hải là một người trọng nghĩa khí, cốt cách phi thường
Luận điểm 3: Từ Hải còn là một anh hùng rất đa tình
Bài văn hay phân tích nhân vật Từ Hải trong Kiều gặp Từ Hải
Kim Trọng, Thúc Sinh và Từ Hải là ba nhân vật đã gắn bó với số phận và đời sống tình cảm của Thúy Kiều. Mối tình Kim - Kiều là mối tình đầu tuyệt đẹp giữa “người quốc sắc, kẻ thiên tài", đã nặng tình thề nguyền “Trăm năm tạc một chữ đồng đến xương". Mối tình giữa Thúc Sinh và Thúy Kiều là quan hệ “Trước còn trăng gió sau ra đá vàng”. Từ Hải với Thúy Kiều đã gắn bó với nhau bằng mối tình tri kỷ giữa "trai anh hùng, gái thuyền quyên". Những nhân vật ấy đã được thi hào Nguyễn Du thể hiện một cách tuyệt đẹp, làm cho cảm hứng nhân văn lung linh tỏa sáng trên những trang thơ Truyện Kiều.
Đọc đoạn thơ Kiều gặp Từ Hải qua nghệ thuật tả người của một ngòi bút thiên tài, qua nhân vật Từ Hải ta cảm nhận được ước mơ về tự do và công lý trong xã hội phong kiến.
Lúc bấy giờ Kiều đang sống ở Châu Thai trong tay Bạc Bà, Bạc Hạnh:
Thoắt buôn về, thoắt bán đi,
Mây trôi bèo nổi thiếu gì là nơi!
Trong cảnh ngộ ấy, “khách biên đình", nơi biên ải xa xôi đã đến với Kiều. Đó là một đêm mùa thu “gió mát, trăng thanh". Hai chữ “bỗng đâu" nói lên sự bất ngờ, đột ngột:
Lần thâu gió mát, trăng thanh,
Bỗng đâu có khách biên đình sang chơi.
Không phải là một văn nhân với tiếng “nhạc vàng”, với "cỏ pha màu áo nhuộm non da trời". Cũng không phải là người “trăm nghìn đổ một trận cười như không". Mà là “một đấng anh hùng" có cốt cách phi thường:
Râu hùm, hàm én, mày ngài,
Vai năm tấc rộng, thân mười thước cao.
Những ẩn dụ, những số đo ấy tuy mang tính chất ước lệ tượng trưng của thi pháp cổ, nhưng với cách ngắt nhịp 2/2/2 ở câu lục và 4/4 ở câu bát, giọng thơ trở nên mạnh mễ đầy ấn tượng về một tướng mạo phi phàm, uy nghi. “Khách biên đình" có võ nghệ cao cường vô địch, có trí dũng “lược thao gồm tài". Đó là một anh hùng xuất chúng:
Đường đường một đấng anh hào,
Côn quyền hơn sức, lược thao gồm tài.
Lai lịch bí mật của “khách" được hé lộ dần về họ, tên, quê quán, về chí khí “giang hồ" của một khách cung kiếm, sống một cuộc đời tự do:
Đội trời đạp đất ở đời,
Họ Từ, tên Hải vốn người Việt Đông.
Giang hồ quen thói vẫy vùng,
Gươm đàn nửa gánh, non sông một chèo.
Nguyễn Du đã sử dụng một số từ Hán Việt như: “đấng anh hào", “côn quyền", “lược thao", “giang hồ", “vẫy vùng” để khắc họa tính cách anh hùng và khát vọng tự do của nhân vật Từ Hải. Các phụ âm “đ” trong các từ ngữ như: “đường đường”, “đấng", “đội trời, đạp đất", “ở đời", “Việt Đông", làm cho giọng thơ vang lên hùng hồn, mạnh mẽ. Sau này khi Từ Công đã chết, Thúc Sinh còn nhắc lại đầy ngưỡng mộ:
“Đại vương tên Hải họ Từ,
Đánh quen trăm trận, sức dư muôn người.
... Vẫy vùng trong bấy nhiêu niên,
Làm nên động địa kinh thiên đùng đùng,
Đại quân đồn đóng cõi đông…"
Có thể nói, Nguyễn Du đã dùng những từ ngữ, hình ảnh tráng lệ nhất, giọng thơ hùng tráng nhất, để ca ngợi cốt cách phi thường, thói giang hồ tự do, chí khí anh hùng của Từ Hải.
Từ Hải còn là một anh hùng rất đa tình. Buổi gặp gỡ đầu tiên có thiếp danh trang trọng, nhiều tâm đắc tương tri: “cùng liếc... cùng ưa". Người đẹp đã làm cho đấng anh hào phải xiêu lòng. Cũng là khoảnh khắc “ban đầu lưu luyến" của lứa đôi:
Thiếp danh đưa đến lầu hồng,
Hai bên cùng liếc, hai lòng cùng ưa.
Cuộc đối thoại tại “lầu hồng" giữa anh hùng và giai nhân đã làm nổi bật thêm những nét đẹp trong tâm hồn Từ Hải. Đến “lầu hồng" gặp Kiều, Từ Hải không phải vì tình “trăng gió” mà là “tâm phúc lương cờ", đi tìm “tri kỷ". Vì vậy khi nghe người đẹp nói lên niềm hy vọng "Tấn Dương được thấy mây rồng có phen”, nghe Kiều gửi gắm sự trông cậy chở che: “Rộng thương cỏ nội hoa hèn - Chút thân bèo bọt dám phiền mai sau" thì Từ Hải “gật đầu” sung sướng:
Một lời đã biết đến ta,
Muôn chung nghìn tứ, cũng là có nhau.
Đó là một lời hứa như dao chém đá của trang anh hùng nghĩa hiệp. Chẳng cần dùng mưu kế như Thúc Sinh “rước về hãy tụm dấu nàng một nơi”, Từ Hải đã chuộc Kiều ra khỏi lầu xanh, thái độ xử lý rất đàng hoàng: “Tiền trăm lại cứ nguyên ngân phát hoàn”. Con người “giang hồ quen thói vẫy vùng", từng “đánh quen trăm trận" ấy lại có một tình yêu rất lãng mạn, Từ Hải là ân nhân của Kiều đã làm thay đổi số phận của một gái thanh lâu:
Trai anh hùng, gái thuyền quyên,
Phỉ nguyền sánh phượng, đẹp duyên cưỡi rồng
Qua đoạn thơ Kiều gặp Từ Hải, ta càng thấy rõ nghệ thuật tả người của Nguyễn Du rất đặc sắc, độc đáo. Thi hào đã dành những câu chữ hay nhất, trang trọng nhất để khắc họa tính cách anh hùng phi thường, khát vọng tự do và chất đa tình lãng mạn của nhân vật Từ Hải. Từ giọng điệu đến ngôn từ đều trang trọng, cổ kính: nhân vật lung linh màu sắc huyền thoại sử thi.
Nhân vật Từ Hải tựa như một ánh hào quang chiếu qua một quãng đời ngắn ngủi của Thúy Kiều, nhưng đã để lại trong lòng người bao ấn tượng tốt đẹp. Chân dung anh hùng Từ Hải là một phương diện tuyệt đẹp về cảm hứng nhân văn của Truyện Kiều.
Xem thêm: Phân tích hình ảnh Từ Hải trong đoạn trích Chí khí anh hùng
Văn mẫu tham khảo phân tích nhân vật Từ Hải chọn lọc qua các kì thi và kiểm tra
Bài số 1:
Đoạn thơ dài 48 câu trích trong Truyện Kiều từ câu 2165 đến câu 2212. Ở đây đã cắt đi 12 câu (2183 - 2194) chỉ còn lại 36 câu.
Trốn khỏi tay Hoạn Thư, Kiều lại rơi vào tay Bạc Bà, Bạc Hạnh. Lần thứ hai Kiều bị đẩy vào chốn thanh lâu. Ít lâu sau Kiều may mắn gặp Từ Hải. “Tấm lòng nhi nữ cũng xiêu anh hùng” Từ Hải chuộc Kiều ra khỏi lầu xanh, cưới nàng làm vợ.
Đoạn thơ ghi lại cuộc tri ngộ và tình duyên giữa Kiều với Từ Hải đầy màu sắc lãng mạn, ca ngợi Từ Hải, một anh hùng phi thường, một tài tử đa tình và hào hiệp.
Một tung tích bí mật: “khách biên đình", nơi biên ải xa xôi..., đến gặp Kiều giữa mùa trăng đẹp "gió mát trăng thanh”. “Bỗng đâu” bất ngờ, ngạc nhiên, với Kiều, đây không phải là một khách làng chơi tầm thường.
Tướng mạo Từ Hải phi thường. Năm nét vẽ ẩn dụ với những số đo hoành tráng đầy ấn tượng:
Râu hùm, hàm én, mày ngài
Vai năm tấc rộng, thân mười thước cao.
Võ nghệ xuất chúng, có tài thao lược, Từ Hải là một anh hùng đích thực:
Đường đường một đấng anh hào,
Côn quyền hơn sức, lược thao gồm tài.
Lúc đầu chỉ giới thiệu "khách biên đình", giới thiệu tướng mạo, tài thao lược, côn quyền, câu thứ 7 trở đi mới nói đến họ, tên, lai lịch. Lối viết vừa “kín" vừa kích thích trí tò mò người đọc, hơn nữa là để nêu bật tính chất bí ẩn phi thường, xuất chúng của anh hùng Từ Hải: ngang tàng, bất khuất, tung hoành, khát vọng tự do, coi thường công danh vào luồn cúi:
Đội trời đạp đất ở đời,
Họ Từ, tên Hải, vốn người Việt Đông.
Giang hồ quen thói vẫy vùng,
Gươm đàn nửa gánh, non sông một chèo.
Từ Hải là người anh hùng lý tưởng mang khát vọng tự do, một trong ba nhân vật rất đẹp, thể hiện cảm ứng nhân văn trong Truyện Kiều: Thúy Kiều, Kim Trọng, Từ Hải.
Chỉ mới nghe tiếng nàng Kiều, thế mà “Tấm lòng nhi nữ cũng xiêu anh hùng”. "Xiêu” nghĩa là say đắm; say mê vì sắc, vì tài, vì tình, vì “má đào", vì "mắt xanh''...
Buổi sơ kiến, chỉ một cái “liếc” thôi mà đã “ưa”, đã “bén duyên rồi":
Thiếp danh đưa đến lầu hồng,
Hai bên cùng liếc, hai lòng cùng ưa.
Cũng là phút đầu gặp gỡ, nhưng mỗi lần có một sắc thái biểu cảm khác nhau. Kiều gặp Kim Trọng: “Tình trong như đã, mặt ngoài còn e". Kiều gặp Từ Hải: "Hai bên cùng liếc, hai lòng cùng ưa”. Đó là những vần thơ thú vị diễn tả men say tình ái và chất phong tình, đa tình của Kiều với Kim Trọng, Kiều với Từ Hải.
Từ Hải đến lầu xanh gặp Thúy Kiều không phải tình “trăng gió” mà là “tâm phúc tương cờ”, tìm người "tri kỷ". Vì vậy khi nghe Kiều nói lên niềm hi vọng “Tấn Dương thấy được mây rồng có phen", Kiều gửi gắm sự trông cậy sự chở che "Rộng thương cỏ nội, hoa hèn / Chút thân bèo bọt dám phiền mai sau”, Hải “gật đầu" sung sướng. Từ Hải khẳng định: Kiều là tri kỷ, gắn bó với nhau, giàu sang phú quý cũng không quên nhau. Đó là mối tình lãng mạn:
Một lời đã biết đến ta,
Muôn chung nghìn tứ cũng là có nhau.
Từ Hải chuộc Kiều ra khỏi lầu xanh rất đàng hoàng “Tiền trăm lại cứ ngyên ngân phát hòan". Từ Hải đã cưới Kiều làm vợ, con người "giang hồ quen thói vẫy vùng này đã "sửa chốn thanh nhàn" sống trong mái ấm hạnh phúc lứa đôi “Đặt giường thất bảo, vây màn bát tiên”.
Từ Hải là một anh hùng rất đa tình. Kiều như được cởi lốt thanh lâu trở thành một gái thuyền quyên. Cuộc tình duyên giữa Kiều với Từ Hải mang đậm màu sắc lãng mạn. Thật đẹp đôi:
Trai anh hùng, gái thuyền quyên
Phỉ nguyền sánh phượng, đẹp duyên cưỡi rồng.
Đoạn thơ, từ giọng điệu đến ngôn từ đều trang trọng, cổ kính. Từ Hải lấy Kiều làm vợ, bên cạnh tính cách anh hùng có thêm chất đa tình. Với Kiều, cuộc tình duyên này là một sự đổi đời; hạnh phúc gắn liền với tự do, vĩnh viễn thoát thân phận gái lầu xanh, trở thành một mệnh phụ phu nhân, có dịp báo ân, báo oán.
Nguyễn Du trân trọng mối tình của “trai anh hùng, gái thuyền quyên" đã dành những lời tốt đẹp nhất nói về Từ Hải. Đoạn thơ thấm nhuần tinh thần nhân đạo và có không ít câu thơ tuyệt hay, người đọc nhớ mãi.
Có thể bạn quan tâm: Phân tích các biện pháp tu từ, ẩn dụ trong Truyện Kiều
Bài số 2:
Đoạn trích “Thúy Kiều gặp Từ Hải” được trích ra từ Truyện Kiều của Nguyễn Du đã ghi lại cuộc gặp gỡ và nên tình duyên của Kiều và Từ Hải, cuộc gặp gỡ ấy đầy màu sắc lãng mạn, ca ngợi Từ Hải là một người anh hùng phi thường, một tài tử đa tình và một đại hào hiệp.
Từ Hải xuất hiện một cách đầy bất ngờ, từ một tung tích bí mật “khách biên đình” từ nơi biên ải xa xôi. Từ Hải gặp Kiều giữa mùa trăng đẹp “gió mát trăng thanh”, Kiều nhận ra đây không phải là một khách làng chơi tầm thường. Tướng mạo của Từ Hải rất phi thường, với năm nét vẽ ẩn dụ cùng các số đo vô cùng hoành tráng, ấn tượng:
“Râu hùm, hàm én, mày ngài
Vai năm tấc rộng, thân mười thước cao”
Bên cạnh đó chàng còn có võ nghệ xuất chúng, có tài thao lược, khẳng định đó là một người anh hùng đích thực:
“Đường đường một đấng anh hào
Côn quyền hơn sức, lược thao gồm tài”
Sau khi đã giới thiệu qua về Từ Hải, từ câu thơ thứ 7 trở đi tác giả mới nói đến họ tên, lai lịch của Từ Hải:
“Đội trời đạp đất ở đời
Họ Từ, tên Hải, vốn người Việt Đông…
Có thể thấy Từ Hải là một người anh hùng lý tưởng, mang khát vọng tự do, bên cạnh đó chàng còn là một tài tử đa tình. Chỉ mới nghe đến nàng Kiều mà đã “Tấm lòng nhi nữ cũng xiêu anh hùng” ở phút đầu gặp gỡ, Kiều gặp Từ Hải “Hai bên cùng liếc, hai lòng cùng ưa”, những vần thơ vừa thú vị vừa diễn tả được men say tình ái và chất đa tình của Kiều với Từ Hải. Từ Hải đến nơi lầu xanh gặp Kiều không phải vì “trăng gió” mà là để tìm kiếm người tri kỉ. Vì vậy mà khi nghe Kiều nói lên hi vọng “Tấm Dương thấy được mây rồng có phen”, được Kiều gửi gắm sự trông cậy và chở che “Rộng thương cỏ nội, hoa chèn – Chút thân bèo bọt dám phiền mai sau”, Từ Hải thấy vậy đã “gật đầu” sung sướng. Chàng đã khẳng định Kiều là tri kỉ, sẽ gắn bó với nhau dù giàu sang hay phú quý cũng không quên nhau. Khi ấy Từ Hải đã chuộc Kiều ra khỏi lầu xanh rất đàng hoàng “Tiền trăm lại cứ nguyên ngân phát hoàn”, và rồi cưới Kiều làm vợ. Kiều từ đây như được cởi lốt thanh lâu, trở thành một gái thuyền quyên, cuộc tình giữa nàng và Từ Hải là một cuộc tình lãng mạn, đẹp đôi:
“Trai anh hùng, gái thuyền quyên
Phỉ nguyền sánh phượng, đẹp duyên cưỡi rồng”
Chi tiết Từ Hải lấy Kiều làm vợ bên cạnh tính cách anh hùng còn có thêm tính chất đa tình. Đối với Kiều, cuộc tình duyên này đã trở thành một bước ngoặt cuộc đời, là sự đổi đời của nàng. Hạnh phúc được gắn liền với tự do, nàng đã vĩnh viễn được thoát khỏi thân phận gái lầu xanh đầy tủi nhục, trở thanh một mệnh phụ phu nhân, nhờ vào Từ Hải mà Kiều có dịp được báo ân báo oán.
Có thể thấy, qua đoạn trích này, từ giọng điệu đến ngôn từ Nguyễn Du đều rất cẩn thận, trang trọng và cổ kính. Ông trân trọng mối tình của Từ Hải và Thúy Kiều “trai anh hùng – gái thuyền quyên”, dành những lời tốt đẹp nhất nói về Từ Hải. Đoạn thơ đã thấm nhuần tinh thần nhân đạo, cả về tình người trong xã hội.
Tham khảo thêm: Phân tích nghệ thuật miêu tả nhân vật trong Truyện Kiều
------------------------------
Qua một số bài văn mẫu phân tích nhân vật Từ Hải qua đoạn trích Kiều gặp Từ Hải trên đây, hi vọng đã giúp các bạn củng cố lại kiến thức về đoạn trích, về nhân vật Từ Hải cũng như có thêm những ý văn hay cho nội dung bài phân tích của mình. Tham khảo thêm các bài văn mẫu lớp 9 khác do Đọc Tài Liệu sưu tầm, tổng hợp để tự rèn luyện kỹ năng làm văn. Chúc các bạn học tốt !
