Gặp Ka-ríp và Xi-la được trích trong sử thi Ô-đi-xê – Hô-me-rơ. Đoạn trích trên lấy cảm hứng chủ đạo từ những hiện tượng tự nhiên trên biển và khát vọng chinh phục thiên nhiên của các vị anh hùng thời xưa. Cùng Đọc tài liệu phân tích tác phẩm để hiểu hơn nội dung và nghệ thuật của tác phẩm sử thi này.
Dàn ýPhân tích Gặp Ka-ríp và Xi-la
Dưới đây là dàn ý chi tiết và ngắn gọn giúp học sinh xác định được những ý chính cho bài văn phân tích văn bản Gặp Ka-ríp và Xi-la
Dàn ý ngắn gọn Phân tích Gặp Ka-ríp và Xi-la
I. Mở bài
- Giới thiệu tác phẩm: "Gặp Ka-ríp và Xi-la".
II. Thân bài
1. Những thử thách mà Ô-đi-xê và các bạn đồng hành gặp phải
- Những thử thách bất ngờ, những chi tiết biểu hiện điều đó bao gồm:
+ Thuyền chỉ còn cách đảo chừng một tiếng hú, nhưng cũng không thoát khỏi tầm mắt của các cô nàng Xi-ren.
+ Vừa đi khỏi đảo, bụi nước bắn lên như một màn sương từ những ngọn sóng lớn cùng tiếng sóng đập ầm ầm.
+ Những người bạn đồng hành vì quá sợ hãi nên đã đánh tuột cả mái chèo xuống biển.
+ Đối mặt với một bên là Xi-la, một bên là Ka-ríp ùng ục ngốn nước biển. Khi nhả nước ra, cả biển khơi sôi lên như nước trong chảo, bọt nước phun lên cao và rơi xuống hai dãy núi. Khi nuốt nước vào, biển sùng sục cuộn lên, vách đá xung quanh kêu réo, đáy biển lộ ra mặt cát đen thẫm.
→ Miêu tả những thử thách mà Ô-đi-xê và các bạn đồng hành gặp phải, đoạn trích ca ngợi trí tuệ, dũng khí, nghị lực của con người với khát vọng chinh phục thế giới và niềm mơ ước về một cuộc sống hoà bình, yên vui, hạnh phúc.
2. Hình tượng quái vật biển Ka-ríp, Xi-la
- “một bên là Xi-la, một bên là Ka-ríp ùng ục ngốn nước biển. Mỗi lần nó nhá nước ra, cả biển khơi đều chuyển động, sôi lên như nước trong chảo đặt trên một bếp lửa hồng, bọt nước phun lên cao và rơi xuống cả hai dãy núi. Rồi khi nó lại nuốt nước vào thì làm biển sùng sục cuộn lên; vách đá xung quanh kêu réo ghê sợ, và đáy biển lộ ra với cái mặt đen thẫm”.
→ Hình tượng những quái vật biển như Ka-ríp, Xi-la được xây dựng từ hiện tượng tự nhiên đó là sóng thần hoặc vòi rồng trên biển. Từ những hiện tượng ấy, chúng ta có thể hình dung về một thời gian sử thi đã thuộc về quá khứ, đó là thời gian của cộng đồng và một không gian sử thi rộng lớn, thường gắn liền với những cuộc phiêu lưu của các vị anh hùng.
3. Đánh giá chung
a. Nội dung
Đoạn trích kể lại thử thách mà Ô-đi-xê và các bạn đồng hành và vượt qua khi gặp quái vật biển, qua đó khắc họa sự mưu trí, nghị lực của người anh hùng Ô-đi-xê khi đương đầu với những thử thách.
b. Nghệ thuật
- Yếu tố kì ảo, hoang đường.
- Nghệ thuật xây dựng nhân vật độc đáo.
- Ngôi kể thứ nhất giúp câu chuyện trở nên chân thực.
III. Kết bài
- Khẳng định giá trị, ý nghĩa của tác phẩm.
Với Tóm tắt Gặp Ka-ríp và Xi-la các em sẽ ghi nhớ nội dung chính của tác phẩm để có thể xác định được những ý lớn từ đó triển khai các ý nhỏ và dẫn chứng giúp bài văn phân tích chi tiết, đầy đủ hơn
Dàn ý chi tiết Phân tích Gặp Ka-ríp và Xi-la
I. Mở bài
- Giới thiệu khái quát nguồn gốc và nội dung tác phẩm: "Gặp Ka-ríp và Xi-la".
II. Thân bài
1. Những thử thách mà Ô-đi-xê và các bạn đồng hành gặp phải
a. Thuyền của Ô – đi – xê trước khi gặp thử thách
- Sau khi chôn cất En-pê-no, Ô-đi-xê cùng những người bạn lên đường vượt biển cả để trở về nhà và chàng được nghe Xi-ếc-xê dự báo trước về những hiểm nguy.
- Ô-đi-xê lòng bồn chồn, lo lắng nên đã nói những điều Xi-ếc-xê căn dặn mình cho mọi người nghe, giải thích tỉ mỉ và cùng bàn trước kế hoạch. Khi đến gần đảo Xi-ren, tất cả đều thực hiện theo đúng dự định đã bàn trước đó.
⇒ Ô – đi – xê lên kế hoạch cẩn thận cho chuyến đi biển khơi của mình và đồng đội. Chàng có những tiên đoán cho mọi trường hợp và có kế hoạch cụ thể cho từng trường hợp
b. Thuyền của Ô – đi – xê khi mới gặp Xi-ta
- Vừa ra khỏi đảo, bụi nước bắn lên, sóng đập ầm ầm, mọi người đánh tuột mái chèo, họ phải đối mặt với một bên là Xi-la, một bên là Ka-ríp.
- Trong khi mọi người chỉ chú ý đến Ka-ríp thì Xi-la đã bắt mất sáu tay chèo thuyền khỏe nhất và họ đã chết
⇒ Dù đã có những dự liệu khôn ngoan, đề phòng khả năng xấu nhất, Ô-đi-xê và bạn đồng hành vẫn phải đối mặt với nhiều thử thách bất ngờ.
c. Thuyền của Ô-đi-xê trong cuộc chiến với Xi-ta và Ka-ríp
- Theo lời tiên đoán của Xi-ếc-xê, để tránh sự quyến rũ nguy hiểm của các nàng - Xi-ren, Ô-đi-xê đã căn dặn thủy thủ cần làm:
+ Cần coi chừng các nàng Xi-ren quyến rũ, coi chừng giọng hát và cánh đồng cỏ đầy hoa của họ.
+ Lấy dây trói chặt Ô-đi-xê vào cột buồm để buộc chàng phải đứng yên một nơi.
+ Nếu Ô-đi-xê có van xin hay ra lệnh cho các thủy thủ cởi trói ra thì hãy trói chặt thêm nữa.
⇒ Ô-đi-xê đã bình tĩnh đưa ra những sáng kiến và đưa thuyền của mình vượt qua thử thách
⇒ Hình tượng những quái vật biển như Ka-ríp, Xi-la được xây dựng từ hiện tượng tự nhiên đó là sóng thần hoặc vòi rồng trên biển. Từ đó thể hiện khát vọng con người trong công cuộc chinh phục tự nhiên
2. Hình tượng quái vật biển Ka-ríp, Xi-la
- “một bên là Xi-la, một bên là Ka-ríp ùng ục ngốn nước biển. Mỗi lần nó nhá nước ra, cả biển khơi đều chuyển động, sôi lên như nước trong chảo đặt trên một bếp lửa hồng, bọt nước phun lên cao và rơi xuống cả hai dãy núi. Rồi khi nó lại nuốt nước vào thì làm biển sùng sục cuộn lên; vách đá xung quanh kêu réo ghê sợ, và đáy biển lộ ra với cái mặt đen thẫm”.
→ Hình tượng những quái vật biển như Ka-ríp, Xi-la được xây dựng từ hiện tượng tự nhiên đó là sóng thần hoặc vòi rồng trên biển. Từ những hiện tượng ấy, chúng ta có thể hình dung về một thời gian sử thi đã thuộc về quá khứ, đó là thời gian của cộng đồng và một không gian sử thi rộng lớn, thường gắn liền với những cuộc phiêu lưu của các vị anh hùng.
3. Đánh giá chung
a. Nội dung
* Nội dung chính của truyện: kể về hành trình chiến đấu với hai con quái vật biển là Ka-ríp và Xi-la của Ô-đi-xê và những người bạn đồng hành.
* Chủ đề: ca ngợi người anh hùng.
* Hình tượng người anh hùng Ô-đi-xê:
- Ô-đi-xê nổi bật với vai trò là một người lãnh đạo:
+ Cách chàng gọi các thuyền viên, an ủi, động viên các bạn của mình khi đối mặt với thử thách.
- Sự thông minh, dũng cảm, quyết đoán:
+ Ô-đi-xê nhét sáp vào tai các bạn đồng hành, chàng yêu cầu các thuyền viên trói chặt bản thân trên cột buồm khi đi qua đảo của các nàng Xi-ren.
b. Nghệ thuật
- Miêu tả tâm lí nhân vật một cách chi tiết cụ thể, giàu hình ảnh mang đặc trưng của sử thi.
- Đoạn trích trên lấy cảm hứng chủ đạo từ những hiện tượng tự nhiên trên biển và khát vọng chinh phục thiên nhiên của các vị anh hùng thời xưa.
- Sử dụng ngôi kể thứ nhất (người kể chuyện xưng “tôi”) trong văn bản trên giúp người đọc hình dung một cách cụ thể nhất, chân thực nhất, thuyết phục nhất về cuộc hành trình trên biển đảo của Ô-đi-xê và những người bạn bởi câu chuyện đó được chính nhân vật tham gia (Ô-đi-xê) kể lại. Đó là những ưu thế và lí do văn bản trên chọn kể bằng ngôi kể thứ nhất thay vì ngôi kể thứ ba.
- Ngôn ngữ trong sáng, hào hùng, giọng điệu kể chuyện chậm rãi, tha thiết.
III. Kết bài
- Khẳng định giá trị, ý nghĩa của tác phẩm.
Top 4 văn mẫu tuyển chọn Phân tích Gặp Ka-ríp và Xi-la
Dựa vào việc tìm ý và lập dàn ý chi tiết, các em đã có khung cho bài văn phân tích Gặp Karíp và Xila của mình. Để giúp các em biết cách liên kết và chuyển ý để bài văn trở nên hấp dẫn hơn, Đọc tài liệu đã tổng hợp một số bài văn mẫu dưới đây để các em tham khảo.
Phân tích Gặp Ka-ríp và Xi-la - Mẫu 1
Hy Lạp nổi tiếng là nơi sản sinh ra những áng văn, những truyền thuyết và những sử thi nổi tiếng. Những bài sử thi của họ ca ngợi và to vẽ nên một người anh hùng hoặc một vị thần không có thật, nhưng đó lại là khát khao và mẫu người mà họ luôn hướng tới. Trong tác phẩm cũng luôn mang đạm dấu ấn đặc sắc của người Hy Lạp, về văn hóa và lịch sử của một vương triều tốn tại xa xôi này. Hai cuốn sử thi huyền thoại là Iliat và Odixe của người Hy Lạp được biết đến vô cùng rộng rãi, trong đó có một cảnh ghi dấu vào lóng người đọc là tình tiết Odixe đối đầu với quái vật biển trong đoạn trích “Gặp Ka-ríp và Xi-la ”.
Homero, tác giả của truyện Gặp Ka-ríp và Xi-la, là một nhà sử thi vĩ đại của Ai Cập. Ông đã tạo dựng ra một cốt truyện vô cùng ấn tượng về cuộc chiến trong tưởng tượng như một thước phim quay chậm. Hình ảnh Odixe đã được người tác giả mù tạo ra vô cùng lý tưởng, là một người thủ lĩnh hội tụ đủ mọi yếu tố cần thiết. Chàng là một người gan dạ, mưu trí, được tác giả nghiên cứu vô cùng kỹ càng. Cảnh chiến đấu giờ không chỉ là cảnh đơn thuần, không còn là cuộc chiến đổ máu tục tằng của con người và quái vật. Đó chính là một cuộc phiêu lưu trong nhiều cuộc phiêu lưu khác, thể hiện tinh thần dũng cảm để tạo nên ý nghĩa nhân sinh sâu sắc trong cuộc sống đầy trải nghiệm của nhân vật Odixe.
Odixen qua nhiều chi tiết đã làm rõ được những đức tính tốt đẹp. Qua lời tiên đoán của Xi-ếc-xê, chàng đã chia sẻ luôn với tất cả mọi người mà không giữ lại cho một mình mình. Đây là một hành động khá hiếm hoi của những thủ lĩnh ngày xưa. Chàng muốn nói để tìm ra những người cúng chí hướng, thực sự gan dạ để bắt đầu chuyến hành trình dài dằng dặc của mình. Chàng hiểu được rằng những lúc như này, cần được sự đoàn kết và ý kiến của tất cả mọi người. Cách nói chuyện của chàng cũng được miêu tả chi tiết, chỉ có một chi tiết nhỏ ấy cũng đủ để người đọc thấy được Odixen là một người thủ lĩnh nhưng không hề cao ngạo.
Nhờ trí thông minh và tài lãnh đạo, chàng đã đưa mọi người thoát khỏi hiểm cảnh trong gang tấc. Chàng luôn nhanh chóng nghĩ ra những biện pháp để ngăn cản đòn công kích của kẻ thù, và đều thành công cứu mọi người. Với vai trò là một người đứng đầu, Odixen đã làm tròn trọng trách nặng nề của mình. Không chỉ là người lãnh đạo, mà trong những lúc khó khăn như thế, chàng còn dành thời gian để an ủi những người đang sợ hãi.
Thông qua việc tạo nên một người anh hùng trong trí tưởng tượng, người Hy Lạp đã gửi gắm những nguyện vọng của bản thân vào đó. Đó là hình tượng về một người anh hùng có thật, tài năng, thông minh, gan dạ, dũng cảm,... Người đó mang trong những đức tính đặc biệt. Không chỉ vậy, thông qua hình ảnh Odixen chiến thắng vị thần của biển cả, người Hy Lạp còn thể hiện ước mơ chinh phục thiên nhiên và sức mạnh phi thường tiềm tàng trong mỗi con người. Đó là thứ chưa được khám phá, luôn ẩn sâu trong mỗi con người. Không chỉ vậy, hính tượng địa diện mà con người muốn chiến thắng trong chuyện chính là hai con quái vật Ka-ríp và Xi-la, đại diện cho những thiên tai trên biển cả.
Truyện được kể ở ngôi thứ nhất, vậy nên thông qua ngôi kể này ta càng có thêm cái nhìn sâu sắc về nhân vật anh hùng Odixen. Những yếu tố kì ảo cũng được xây dựng vô cùng hợp lý, khiến người đọc say mê, lôi cuốn vào nhịp truyện. Có thể nói, dù chỉ là một đoạn trích nhưng nhân vật Odixen cũng đã hoàn thiện trong mắt người đọc. Câu truyện thể hiện rõ được ước vọng, khát khao mãnh liệt của những người Hy Lạp thông qua từng con chữ. Đó cũng là một tài năng của người xưa, khi xã hội còn chưa kịp phát triển.
Phân tích Gặp Ka-ríp và Xi-la - Mẫu 2
“Ô-đi-xê” là sử thi lớn của Hy Lạp. Mặc dù ra đời cách đây hàng ngàn năm nhưng cho đến nay, “Ô-đi-xê” vẫn có một sức sống mãnh liệt giữa sự nở rộ của nền văn học hiện đại trên toàn thế giới. Đoạn trích “Gặp Ka-rip và Xi-la” trích trong bộ sử thi đồ sộ này chứa đựng nhiều điểm hấp dẫn mà chúng ta cần khám phá.
Văn bản kể về hành trình chiến đấu với hai con quái vật biển là Ka-rip, Xi-la của Ô-đi-xê và những người bạn đồng hành. Bên cạnh đó, truyện đã khắc họa thành công hình tượng người anh hùng Ô-đi-xê với sự gan dạ, khả năng lãnh đạo tài ba.
Ô-đi-xê hiện lên đoạn trích với những phẩm chất tốt đẹp. Chàng nổi bật với vai trò của một người lãnh đạo sáng suốt. Khi Xi-ếc-xê nói cho chàng về những gì nàng tiên đoán được, chàng không giữ cho riêng mình mà chia sẻ với mọi người trên thuyền “Xi-ếc-xê lừng danh đã tiên đoán chi ta một điều và điều này không nên chỉ để cho một người biết. Vậy ta xin nói lại với các bạn, để chúng ta đều rõ điều gì có thể dẫn chúng ta đến nạn diệt vong, điều gì khiến ta thoát được các nàng yêu nữ hung ác”.
Mục đích chàng tiết lộ lời tiên đoán của Xi-ếc-xê cho những người bạn đồng hành vì Ô-đi-xê muốn mọi người chuẩn bị tinh thần và cùng nhau tìm ra phương án đối mặt với những khó khăn, hiểm trở sắp xảy đến.
Trước mỗi lời nói với mọi người, Ô-đi-xê luôn bắt đầu bằng cụm từ “Các bạn ơi!”. Cách gọi này biểu thị sự thân mật, gần gũi cũng như thái độ tôn trọng của chàng đối với các bạn thuyền viên của mình. Chàng luôn biết cách dẫn dắt mọi người đi đúng hướng.
Sự thông minh, gan dạ và đầy quyết đoán của chàng được thể hiện qua chi tiết Ô-đi-xê dùng nút sáp ong bịt tai mọi người. Biết được Xi-ren dùng tiếng hát của mình để mê hoặc sau đó giết người đi biển, chàng nhanh trí “cắt lấy một bánh sáp to rồi nhào nhuyễn trong đôi tay vạm vỡ. Chẳng bao lâu sau sáp mềm ra dưới sức mạnh và ánh nắng rực rỡ của Hê-li-ôx, con trai quyền thế của Hi-pê-ri-ông.
Tôi lần lượt nút chặt tai cho các bạn đồng đồng hành, còn họ thì buộc tay chân tôi lại”. Chàng nhắc nhở mọi người “phải lấy dây trói chặt ta vào cột buồm, để buộc ta phải đứng yên một nơi. Nếu ta van xin hoặc ra lệnh cho các bạn cởi trói ta, thì các bạn cứ việc trói chặt thêm nữa vào.” Có thể thấy, Ô-đi-xê mang trong mình trách nhiệm vô cùng nặng nề và cao cả khi phải lèo lái con thuyền vượt qua mọi cám dỗ, hiểm nguy trên biển.
Tuy nhiên, chàng luôn cố gắng làm tròn trọng trách của người đứng đầu tập thể khi đưa ra những quyết định vô cùng sáng suốt, sẵn sàng bảo vệ những người xung quanh. Nhìn vẻ sợ hãi in trên khuôn mặt mỗi người, chàng an ủi, động viên bằng cách nhắc lại những khó khăn, thử thách mà họ đã dũng cảm vượt qua “Tai họa đang chờ chúng ta chưa hẳn ghê gớm hơn hồi tên Xi-clốp đem cả sức mạnh hung tàn của hắn, nhốt chúng ta vào trong hang.
Nhưng nhờ có lòng dũng cảm, với lời khuyên và mưu trí của ta, nên chúng ta đã thoát nạn, chắc các bạn vẫn còn nhớ rõ”. Sau đó, chàng khuyên nhủ mọi người “hãy can đảm lên, tất cả hãy nghe ta”. Chàng phân công nhiệm vụ tới từng người “Còn bạn hoa tiêu, hãy nghe lệnh ta và nhớ cho kĩ, vì bạn cầm lái chiếc thuyền trũng này.
Bạn phải lái tránh màn sương và những ngọn sóng kia, cẩn thận cho thuyền ven theo dãy đá ngầm nọ, kẻo nó đi chệch hướng trong lúc bạn sơ tâm không biết, rồi trôi áo tới đằng kia mà đẩy chúng ta vào chỗ chết đó.”.
Thông qua nhân vật Ô-đi-xê, người Hi Lạp cổ đại thể hiện khát khao về người anh hùng có sức mạnh, trí tuệ phi thường, lòng nhân và sự dũng cảm. Người Hi Lạp đã gửi gắm toàn bộ mong muốn, ước mơ chinh phục tự nhiên của mình và đúc kết chúng vào hình tượng Ô-đi-xê. Bên cạnh đó, hai con quái vật Ka-ríp và Xi-la cũng đại diện cho những hiểm nguy trên biển như xoáy nước, sóng ngầm,…
Bằng nghệ thuật xây dựng nhân vật tài ba và ngôi kể thứ nhất, hành trình vượt biển trở về quê hương của Ô-đi-xê trở nên hấp dẫn hơn bao giờ hết. Ngoài ra, các yếu tố kì ảo hoang đường như tiếng hát mê hoặc của yêu nữ Xi-ren, những người bạn đồng hành bị con quái vật Xi-la bắt mất và bị ăn thịt ở trong hang đã góp phần trong việc khắc họa hình tượng nhân vật Ô-đi-xê.
Đoạn trích gặp Ka-ríp và Xi-la đã cho ta thấy ước mơ, khát vọng của người Hi Lạp xưa trên hành trình chinh phục tự nhiên và niềm tin vào người anh hùng tài giỏi. Văn bản trên cũng đã thể hiện được tài năng độc đáo của Hô-mê-rơ.
Tham khảo thêm: Nêu cảm hứng chủ đạo của đoạn trích Gặp Ka-ríp và Xi-la
Phân tích Gặp Ka-ríp và Xi-la - Mẫu 3
Ở trên mảnh đất nơi sự sống hằng ngày vẫn luôn sinh sôi nảy nở, trải qua hàng ngàn năm vận động của mọi sự trên thế giới này, mỗi một thực thể đều có một điều gì đó luôn khiến nó tự hào về những gì mình đang có và đã trải qua. Như một bông hoa hướng dương vẫn luôn hướng về cánh đồng bất tận đầy nắng và ánh sáng, nơi nuôi dưỡng và hoàn thiện tâm hồn một loài sinh vật được mệnh danh là đứa con của thần mặt trời. Như một loài chim vẫn luôn hót về khu vườn tươi mát, nơi mà những cư dân sinh sống và tồn tại trên mảnh đất đó vẫn luôn tự hào về ngôi nhà của chúng.
Cũng giống như vậy, Hy Lạp, vương triều của những bài ca sử thi, hàng ngàn năm qua họ vẫn luôn hướng về những dòng thời gian mang đậm giai điệu anh hùng của các bản hùng ca sử thi lịch sử, là cái nôi sinh ra những người anh hùng, đại diện cho lí tưởng cao cả của xã hội. Tại mảnh đất có vô vàn những đứa con tinh thần đã được bồi đắp từ phu sa màu mỡ của đất mẹ, từ gió trời của thiên nhiên, chính vì vậy những giai thoại sử thi luôn mang trong mình những nét quen thuộc, là tấm gương phản chiếu rõ nét được con người, vẻ đẹp cuộc sống. Những sáng tác ấy mang đậm tính lịch sử, xã hội, đưa cuộc sống màu mỡ của con người qua lớp màng thanh lọc, từ đó chúng được lí tưởng hoá trở nên cao cả và kì vĩ hơn bao giờ hết. Khi kể đến sử thi Hy Lạp không thể không kể đến Homero, một tác giả nổi tiếng với hai cuốn sử thi huyền thoại là Iliat và Odixe. Khác với bản hùng ca trên chiến trường đánh bóng tên tuổi của những người anh hùng như Asin trong Iliat, đến với Odixe sẽ là một thế giới hoàn toàn mới, nơi mà bối cảnh lịch sử thay đổi, những phẩm chất của con người được đề cao, đặc biệt là tình tiết Odixe đối đầu với quái vật biển cả trong đoạn trích “Gặp Karip và Xila”.
Hy Lạp nổi tiếng là chiếc nôi của những câu chuyện sử thi, trong các tác phẩm sử thi huyền thoại ấy không chỉ hình ảnh con người bình thường được lí tưởng hoá, được anh hùng hoá mà những phẩm chất cao quý đáng có của con người cũng được đề cập đến. Sử thi là một thể loại vừa văn xuôi vừa thơ, được ra đời trong những bối cảnh lịch sử xa xưa, khoảng thời gian mà con người ban đầu có những nền văn minh riêng đậm đà bản sắc riêng. Mỗi một đất nước đều có cho mình những câu chuyện sử thi mang nét truyền thống, văn hoá riêng, họ sáng tạo ra những câu chuyện phù hợp với con người, với nền văn minh mà họ đang sở hữu. Mỗi một câu chuyện sử thi là sự ca ngợi những người anh hùng và các chiến công của họ, những chiến tích ấy mang tính cộng đồng, đại diện cho cộng đồng. Nhưng nhân vật đi ra từ trang sử thi đều có những phẩm chất hơn người, sở hữu sức mạnh phi thường, sự dũng mãnh gan dạ, luôn sẵn sàng đối mặt với cái xấu, cái ác để đem lại vinh quang, kì tích cho cộng đồng. Những tố chất mà người anh hùng ấy có chính là những điều thiết thực mà mỗi một con người chúng ta cũng đều nên có, chính vì vậy ý nghĩa nhân văn xuất phát từ những câu chuyện sử thi rất cao, mang tính khái quát và nhân bản. Và để bộc lộ ra những phẩm chất ấy, cốt truyện thường xoay quanh những cuộc phiêu lưu và trải nghiệm của người anh hùng, từ đó những đặc điểm ấy được nâng tầm và trở nên gần gũi và dễ hình dung hơn đối với độc giả. Đa phần những tư tưởng trong sử thi là ước mơ, khát vọng về sự chinh phục thiên nhiên của con người, họ muốn làm chủ thiên nhiên, bởi họ tự cho mình là thực thể mạnh mẽ nhất trong vũ trụ, họ muốn làm chủ chính môi trường sống của mình.
Đến với đoạn trích “ Gặp Karip và Xila”, ta cảm nhận được tài hoa nghệ sĩ trong cách nhìn và cách thể hiện của Homero. Homero sinh ra vào khoảng thế kỉ VIII trước công nguyên, là một nhà thơ mù xuất thân từ một gia đình nghèo bên dòng sông Melet. Bởi vậy những gì tinh túy và thực tiễn nhất mà con sống ấy chứng kiến trong quá trình hình thành nền văn minh Hy Lạp cũng được ông tiếp thu phần nào và đưa vào bản hùng ca của mình, chính vì thế những tác phẩm của ông có thể nói mang đậm tính chất sử thi, thể hiện cá tính sáng tạo trong con người ông “mà không tìm thấy trong cổ họng bất kì ai khác”, hai bản hùng ca nổi tiếng Iliat và Odixe mà một minh chứng cụ thể. Bản hùng ca vang dội Odixe là một minh chứng cho suốt cuộc đời người anh hùng ấy, không chỉ thể hiện những gian khó và trải nghiệm mà Odixe phải trải qua trong suốt cuộc đời đầy gian truân của mình mà còn là những bài học cuộc sống được đúc kết một cách tỉ mỉ và sâu sắc để truyền đến với độc giả. Chính những cái hay và đặc biệt ấy chính là những điểm sáng trong phong cách xây dựng nên một huyền thoại văn học được cả thế giới biết đến trong Homero. Trong đoạn trích “Gặp Karip và Xila”, hình ảnh một người anh hùng gan dạ, dũng cảm và đầy mưu trí của Odixe hiện lên thông qua những hành động của một thủ lĩnh thực thụ, đó là tinh thần và sức mạnh của người lãnh đạo hướng dẫn mọi người vượt qua những gian nan vất vả trong hình trình vượt biển. Đó không chỉ là một câu chuyện về con người đương đầu với quái vật một cách đơn thuần, đó là một cuộc phiêu lưu trong cuộc đời, là trải nghiệm, từ đó xây dựng nên nhiều ý nghĩa nhân sinh quan trong cuộc sống. Homero phải thật tài tình và đồng điệu tâm hồn với những nhân vật trong truyện để biến mình thành một đạo diễn tạo ra những thước phim thật sự xuất sắc.
Sau khi về đến hòn đảo Aiaie xa xôi, Odixe và các bạn đồng hành của mình đã chôn Enpeno một cách trang trọng rồi chuẩn bị cho cuộc hành trình tìm về quê nhà của mình sau một trận chiến khốc liệt ở thành Troy. Odixe đã gặp nữ thần Xiecxe, vị nữ thần biết nói tiếng người ấy đã cảnh báo cho chàng những tai hoạ sắp đến trên đường trở về quê nhà, khuyên chàng phải cẩn thận trước những cánh đồng hoa, phải dè chừng tiếng hát đầy mê hoặc của những nàng Xiren xinh đẹp. Odixe đã thông báo lại với những người bạn đồng hành của mình, chỉ để mình chàng nghe hát thôi, còn những người khác phải lấy sáp bịt tai lại, khi chàng muốn đồng đội mở trói cho mình thì hãy trói chặt thêm vào. Đó là những lời mà một người thủ lĩnh căn dặn mọi người, từ đó ta cảm nhận được những tố chất lãnh đạo, sự bình tĩnh và gan dạ trong Odixe đã dẫn dắt mọi người vượt qua khó khăn thứ nhất. Tiếng hát mê hoặc của những nàng Xiren như rót mật vào tai những người đàn ông đang ngồi trên thuyền, Odixe rạo rực, như muốn xé toang sợi thừng đang kìm hãm cơn thèm thuồng trong người mình, “Hỡi Odixe nức tiếng gần xa, quang vinh vô tận của người Acai, mời chàng hãy lại đây, dừng thuyền nghe chúng em hát đã”. Những câu hát dịu ngọt cứ thế vang lên từ cổ họng những nàng Xiren đầy quyến rũ, sự mê muội cứ thế dâng cao trong lòng chàng, nhưng chàng không hề bị mê hoặc. Chính những lời căn dặn trước đó và sự thông minh của Odixe đã giải cứu chàng và những người đồng đội thoát khỏi cửa ải đầu tiên trong cuộc phiêu lưu ấy, quả là một người anh hùng thông minh và quả quyết. Hành động của Odixe đã chứng minh cho những tài năng và phẩm chất trong chính con người chàng, không phải một người nào cũng có được. Đó là sức mạnh hùng hậu của một người đàn ông Hy Lạp, một đứa con của những vị thần, sở hữu sức mạnh và trí tuệ hơn người.
Odixe không chỉ là một người anh hùng giám đối đầu với sương gió và chàng còn có tố chất lãnh đạo, bởi trong chàng chảy dòng máu của những vi vua trong hoàng tộc, là một người luôn luôn sẵn sàng vì mọi người, đó là một nét đặc trưng của đế chế Hy Lạp cổ đại.
“Vừa đi khỏi đảo, tôi đã thấy bụi nước bắn lên như một màn sương từ những ngọn sóng lớn và nghe thấy tiếng sóng đập ầm ầm”, vừa trải qua một thử thách thì thử thách khác lại đến để thử lòng những người anh hùng của chúng ta. Những người khác bắt đầu lo sợ, “đánh tụt cả mái chèo”, chiếc thuyền bỗng dừng lại vì không ai chèo nữa. Riêng chỉ có Odixe là thật sự bình tĩnh, và những hành động tiếp theo của chàng khiến mọi người quay trở lại công việc của mình và sẵn sàng đương đầu với những giông bão trên đại dương bao la kia. Chàng khuyên ngăn mọi người hãy thực sự bình tĩnh, “Tai hoạ đang chờ chúng ta chưa hẳn đã ghê gớm hơn hồi tên Xicop đem cả sức mạnh hung tàn của hắn nhốt chúng ta trong hang… Nhờ có lòng dũng cảm, với lời khuyến và mưu trí của ta, nên chúng ta cũng đã thoát nạn”, “Và bây giờ chúng ta hãy can đảm lên, tất cả hãy nghe ta”, những lời khuyên của Odixe với giọng điệu ngọt nhẹ, khích lệ những người bạn đồng hành. Họ bắt đầu quay trở lại công việc của mình, tránh né những chướng ngại trên đường, ung dung tiến về phía trước mặc cho hai con thú dữ của đại dương Karip và Xila đang ẩn mình đâu đó trong màn sương kia. Trải qua những cuồng phong ấy, Odixe bỗng quên khuấy đi lời căn dặn của Xiecxe là không được cầm khí giới khi đối đầu với quái vật biển, thế nên chàng đã khoác lên mình bộ giáp như một quân vương, tay cầm thanh kiếm đồng mài sắc đưngs trước mạn thuyền, có thể nhận Xila bất cứ khi nào nó trồi lên trên mặt biển. Đó là một hành động sai lầm của Odixe, khiến cho những người bạn đồng hành của mình lâm vào nguy hiểm. Hai con thú khổng lồ ấy cứ thay phiên nhau nuốt nước vào bụng rồi lại ọc ra, những lần như vậy mặt nước như bị quấy đảo điên cuồng, tựa cái chảo dầu đang sôi ùng ục sẵn sàng nhấn chìm hết Odixe và những người đồng đội. Những vách đá xung quanh kêu réo một cách dã man, mặt nước cứ ùng ục và cuồn cuộn như muốn nuốt trôi tất cả, những người bạn đồng hành của Odixe bắt đầu tái xanh cả mặt, sự sợ hãi bao trùm lên trên mỗi một khuôn mặt. Trong một khoảnh khắc nào đó, những người đồng hành của Odixe bỗng dưng biến mất, Xila đã bắt họ đi rồi. Odixe chỉ còn thấy tay chân họ giãy dụa trên không, nó bắt họ về hàng và ăn thịt họ. Họ cầu cứu Odixe nhưng chàng đành bất lực, những tiếng kêu thảm thiết của những người sắp chết. Một khung cảnh thật kinh khủng đối với người ở lại, “Đó chính là cảnh thương tâm nhất mà mắt tôi thấy được trong thời gian lênh đênh trên mặt biển tìm đường”. Nhưng không vì thế mà chàng chùn bước, Odixe vẫn tiếp tục cuộc hành trình trở về quê hương của mình.
Karip và Xila không phải là những con quái vật khổng lồ ăn thịt người, mà chúng tượng trưng cho những thiên tai mà con người thường đối đầu trên đại dương, đó là sóng thần và vòi rồng, xoáy nước. Những thiên tai ấy đã lấy đi không biết bao nhiêu sinh mạng của con người, câu chuyện lấy ý tưởng từ đó để xây dựng nên khát vọng và ước mơ chinh phục tự nhiên của con người giống như chinh phục Karip và Xila vậy. Khát vọng làm chủ thiên nhiên chính là lí tưởng cao cả của người Hy Lạp cổ, không chỉ mỗi họ mà là ước mơ của mọi dân tộc trên thế giới. Tự nhiên là môi trường sống xung quanh họ, họ muốn dẫm đạp trên thiên nhiên để thể hiện sức mạnh và quyền làm chủ của mình, để khẳng định cái to lớn của con người trước thiên nhiên vũ trụ. Đó là lí tưởng của cộng động được lí tưởng hoá vào trong người anh hùng Odixe, từ bức khắc họa đó những hình ảnh mạnh mẽ và gan dạ của Odixe được xây dựng một cách đặc trưng và cao cả.
Không chỉ với nội dung đặc sắc về cuộc phiêu lưu mạo hiểm trên đường trở về quê hương của Odixe mà những yếu tố nghệ thuật cũng góp phần tạo nên một tác phẩm hoàn chỉnh. Câu chuyện được kể theo ngôi thứ nhất, là giọng của odixe, từ đó người đọc sẽ cảm nhận sâu sắc hơn những việc mà các nhân vật đã trải qua, giúp người đọc cảm nhận chúng một cách chân thực và khách quan nhất . Những bút pháp miêu tả tâm lí nhân vật đi từ cung bậc cảm xúc khác nhau, từ hốt hoảng đến bình tĩnh, tự tin ngoan cường, không ngại va chạm với quái vật , tất cả đã xây dựng nên một bản hùng ca dũng mãnh phi thường, làm nổi bật hình tượng người anh hùng Odixe.
Văn học là phương thức xây dựng con người, dù ở bất kì đâu nó cũng hướng ngòi bút của mình đến những vẻ đẹp của con người. Những trang giấy của Homero không chỉ để ca ngợi người anh hùng Odixe mà đó còn là nét đẹp chung của cộng đồng người Hy Lạp, là sức mạnh của lòng dũng cảm, sự gan dạ và bình tĩnh đối đầu với cái ác, cái xấu. Những phẩm chất tốt đẹp của Odixe qua ngòi bút của Homero trở nên phi thường hơn bao giờ hết, hình tượng người anh hùng với những cốt cách đẹp được lí tưởng hoá, trở nên phổ biến trong cộng đồng. Chính vì vậy ngòi bút của Homero luôn gần gũi và sống mãi trên bầu trời nghệ thuật của nhân loại.
Phân tích Gặp Ka-ríp và Xi-la - Mẫu 4
Câu chuyện về những người anh hùng sử thi chưa bao giờ giảm nhiệt về độ hấp dẫn mà nó mang lại. Bởi mỗi vị anh hùng lại mang đến cho người đọc một cách nhìn mới đầy ngưỡng mộ và ngạc nhiên. Nhưng, có một phẩm chất mà hầu hết các anh hùng đều có, thậm chí là cần thiết đó là sự điềm tĩnh.
Điềm tĩnh ở đây không có nghĩa là giải quyết mọi tình huống xảy ra một cách chậm chạp mà chính phẩm chất này sẽ giúp họ có được những lối suy nghĩ thông suốt hơn, tránh trường hợp quá nóng vội dẫn đến thất bại, nhất là khi gặp chuyện hiểm nguy. Khi Ô-đi-xê được cảnh báo trước về những hiểm nguy về các nàng Xi-ren, tuy tâm trạng khá bồn chồn và lo lắng nhưng chàng vẫn điềm tĩnh để đưa ra hướng giải quyết cho mọi người.
“(…) Tôi lần lượt nút chặt tai cho các bạn đồng hành, còn họ thì buộc tay chân tôi lại. Tôi đứng dưới cột buồm, và họ lấy dây thừng trói tôi vào đấy. Thế rồi họ ngồi xuống, đập mái chèo xuống mặt biển ngầu bọt xám”. (Trích Gặp Ka-ríp và Xi-la, sử thi Ô-đi-xê). Ô-đi-xê chính là anh hùng sử thi điển hình cho phẩm chất nói trên. Nhờ đó, chàng cùng những người bạn đồng hành có thể đưa ra cách giải quyết tốt nhất và vượt qua sự quyến rũ của các nàng Xi-ren.
Ô-đi-xê là người giữ vai trò lãnh đạo trong cuộc hành trình vượt biển trở về quê nhà. Khi được Xi-ếc-xê báo trước rằng cần phải coi chừng các nàng Xi-ren quyến rũ, coi chừng giọng hát và cánh đồng cỏ đầy hoa của họ, Ô-đi-xê đã đem điều này giải thích rõ ràng cho các bạn đồng hành hiểu và đưa ra hướng giải quyết cụ thể để tất cả đều có thể vượt qua ải đó một cách thuận lợi.
Những khó khăn, thử thách chưa dừng lại ở đó mà ngày càng tăng cấp hơn. Bản lĩnh của Ô-đi-xê không chỉ được thể hiện qua tài năng, cách giải quyết tình huống mà còn qua phẩm chất, lời nói. Hai chi tiết báo hiệu điều chẳng lành trong văn bản là “bụi nước bắn lên” và “tiếng sóng đập ầm ầm” càng thể hiện rõ con người của Ô-đi-xê.
Lúc này, vì quá hoảng sợ nên những người bạn đi cùng Ô-đi-xê đã đánh tuột cả mái chèo và chàng đã lựa lời dịu ngọt để chấn an họ. Chàng đã rất khéo léo và thông minh khi nhắc lại quá khứ, bởi đây không phải lần đầu tiên đối mặt với khó khăn. Trước đó, họ cũng đã đối mặt với hiểm nguy còn nặng nề hơn mang tên Xi-clốp và chính lòng dũng cảm, sự mưu trí đã giúp họ vượt qua.
Cách nói như vậy đã sẽ giúp mọi người bình tĩnh lại, gợi nhớ đến chuyện trước đây tất cả đã từng vượt qua thử thách như thế nào để khơi dậy lại niềm tin, sức mạnh, ý chí trong lòng mỗi người. Đồng thời, Ô-đi-xê cũng đưa ra cách thức để vượt qua như mọi lần.
Từ đó, mọi người có thể điềm tĩnh và cùng nhau vượt qua khó khăn đó. Tất cả những điều trên, hình ảnh Ô-đi-xê hiện lên trước mắt bạn đọc là một người thủ lĩnh thông minh, nhanh nhẹn, khéo léo, điềm tĩnh, luôn đồng hành cùng những người bạn của mình khi gặp khó khăn, thử thách.
-/-
Hy vọng với những mẫu "Phân tích Gặp Ka-ríp và Xi-la" mà Đọc tài liệu tổng hợp giúp các em có thêm tài liệu tham khảo. Cùng với trọn bộ văn mẫu lớp 10 là những tài liệu hữu ích giúp các em học tốt Ngữ Văn 10!
