Giải pháp phòng ngừa, hạn chế lây lan bệnh quai bị: tiêm vắc-xin, cách ly người bệnh khoảng 2 tuần từ khi sưng tuyến mang tai, lưu ý vệ sinh cá nhân.
1. Tiêm vắc-xin phòng ngừa bệnh quai bị
Trẻ 1 tuổi nên được tiêm vắc-xin phòng quai bị. Do vắc-xin ngừa quai bị chứa vi-rút sống nên chuyên gia y tế khuyến cáo không tiêm phòng quai bị trong các trường hợp sau:
- Cơ thể bị suy giảm miễn dịch.
- Phụ nữ mang thai hoặc nghi ngờ mang thai không được tiêm vắc-xin quai bị. Nếu đã tiêm vắc-xin, chị em cần áp dụng biện pháp tránh thai ít nhất 28 ngày sau khi tiêm.
- Bệnh ác tính (u lympho, bạch cầu…)
- Bệnh nhân xạ trị chống ung thư, điều trị corticoid toàn thân liều cao, thuốc chống chuyển hóa…
Thực tế, việc tiêm vắc-xin phòng bệnh quai bị chỉ đạt hiệu quả khoảng 80% nên người dân cần thực hiện giải pháp phòng ngừa để tránh lây lan bệnh quai bị trong cộng đồng.
2. Cách ly người bệnh phòng ngừa bệnh quai bị
Cách ly người bệnh khoảng 2 tuần kể từ khi sưng tuyến mang tai. Nếu ở trường học, cần cho trẻ mắc bệnh quai bị nghỉ học ngay để tránh lây lan sang trẻ khác.
Ngoài việc cách ly, người bệnh cần hạn chế tiếp xúc với người xung quanh, khi tiếp xúc phải dùng khẩu trang che mũi, miệng.
Nếu điều trị tại nhà, bệnh nhân cần tuân thủ theo đơn điều trị của bác sĩ. Cha mẹ tuyệt đối không cho trẻ uống thuốc lạ, có thể dẫn đến nhiều hậu quả khôn lường.
Bác sĩ có thể chỉ định dùng corticoid liều lớn khi khởi đầu (60mg prednisolon), giảm dần trong 7-10 ngày hoặc hẫu thuật giải áp nếu tinh hoàn bị chèn ép.
3. Vệ sinh cá nhân phòng ngừa bệnh quai bị
Súc miệng với nước muối loãng hoặc dung dịch sát khuẩn để làm sạch đường hô hấp; che miệng khi ho, hắt hơi; rửa tay nhiều lần trong ngày, rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
Rửa sạch đồ chơi của trẻ; thường xuyên lau dọn bàn ghế, sàn nhà.
Tăng cường sức đề kháng bằng chế độ ăn đủ chất dinh dưỡng, luyện tập thể dục, nghỉ ngơi hợp lý. Bệnh nhân mắc quai bị nên ăn thực phẩm dễ tiêu, tuyệt đối không dùng chung bát, đũa, ly, chén, dĩa…
Giảm đau tại chỗ bằng cách chườm ấm vùng sưng, giảm đau toàn thân và hạ sốt bằng paracetamol.
Tuyệt đối không nghe lời truyền miệng dùng vôi, nhai lá trầu không… bôi đắp ở tuyến mang tai để tránh nhiễm độc.
Với bệnh nhân viêm tinh hoàn: hạn chế vận động, mặc quần lót nâng tinh hoàn giúp giảm đau.
Quai bị là bệnh truyền nhiễm cấp tính, nếu không có giải pháp phòng ngừa, hạn chế lây lan, bệnh dễ gây nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí vô sinh.