Lý thuyết sử 9 bài 9
NHẬT BẢN
Từ một nước bại trận, bị chiến tranh tàn phá nặng nề, Nhật Bản đã vươn lên mạnh mẽ, trở thành một siêu cường kinh tế, đứng thứ hai trên thế giới. Từ sự phát triển "thần kì" ấy của đất nước "Mặt Trời mọc", các quốc gia đang phát triển có thể rút ra nhiều kinh nghiệm cho công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước của mình.
Tình hình Nhật Bản sau chiến tranh
- Nhật Bản là nước bại trận, bị chiến tranh tàn phá nặng nề, nhiều khó khăn bao trùm đất nước: thất nghiệp, thiếu thốn lương thực, thực phẩm và hành tiêu dùng. lạm phát...
- Dưới chế độ quân quản của Mĩ, nhiều cuộc cải cách dân chủ được tiến hành như: ban hành Hiến pháp mới (1946), cải cách ruộng đất, xóa bỏ chế độ quận phiệt, ban hành các quyền tự do dân chủ...Những cải cách này đã trờ thành nhân tố quan trọng giúp Nhật Bản phát triển mạnh mẽ sau này.
Câu hỏi tham khảo: Hãy nêu nội dung những cải cách dân chủ ở Nhật Bản sau Chiến tranh thế giới thứ hai và ý nghĩa của chúng
Nhật Bản khôi phục và phát triển kinh tế sau chiến tranh
- Từ đầu năm 50 của thế kỉ XX, kinh tế Nhật Bản tăng trưởng mạnh mẽ, nhất là từ năm 1960 đến năm 1973, thường được gọi là giai đoạn phát triển "thần kì"
- Từ những năm 70 của thế kỉ XX, Nhật Vản trở thành một trong ba trung tâm kinh tế - tài chính của thế giới ( cùng với Mĩ và Tây Âu)
- Nguyên nhân của sự phát triển "thần kì" đó là:
+ Tiếp thu những thành tựu khoa học - kĩ thuật hiện đại.
+ Truyền thống văn hóa, giáo dục lâu đời của người Nhật Bản - sẵn sàng tiếp thu những giá trị tiến bộ của thế giới nhưng vẫn giữ được bản sắc dân tộc.
+ Sự quản lí có hiệu quả của các xí nghiệp, công ti
+ Vai trò điều tiết và đề ra các chiến lược phát triển kinh tế của Nhà nước
+ Con người Nhật Bản được đào tạo cho đáo, cần cù, tiết kiệm, có tính kỉ luật cao.
- Trong thập kỉ 90 của thế kì XX, kinh tế Nhật Bản bị suy thoái kéo dài: tăng trưởng kinh tế âm (1977 âm 0,7%, 1998 âm 1,0%, 1999 âm 1,19%), nhiều công ty bị phá sản.
Câu hỏi ôn tập: Hãy nêu những dẫn chứng tiêu biểu về sự phát triển thần kì của nền kinh tế Nhật Bản trong những năm 70 của thế kỉ XX.
Chính sách đối nội và đối ngoại
Đối nội
+ Nhờ thực hiện những cải cách dân chủ, Nhật Bản đã chuyển từ một xã hội chuyên chế sang một xã họi dân chủ, nhiều chính đảng được công khai hoạt động.
+ Từ năm 1955 đến năm 1933, Đảng Dân chủ Tự do (LDP) của giai cấp tư sản liên tực cầm quyền.
Đối ngoại
+ Sau chiến tranh, Nhật Bản hoàn toàn lệ thuộc vào Mĩ về chính trị và an ninh. Tháng 9/1951, Nhật Bản đã kí "Hiệp ước an ninh Mĩ - Nhật", chấp nhận đặt dưới cái ô "bảo vệ hạt nhân" của Mĩ, cho Mĩ xây dựng các căn cứ quân sự trên lãnh thổ của mình. Sau này, "Hiệp ước an ninh Mĩ - Nhật" được gia hạn nhiều lần và từ năm 1996 kéo dài vĩnh viên.
+ Từ nhiều thập niên qua, Nhật Bản thi hành một số chính sách đối ngoại mềm mỏng về chính trị và phát triển các mối quan hệ kinh tế đối ngoại
+ Từ thập niên 90 của kỉ XX, Nhật Bản nỗ lực vươn lên thành một cường quốc chính trị để tương xứng với vị thế siêu cường kinh tế của mình.
Câu hỏi ôn tập: Trình bày những nét nổi bật trong chính sách đối ngoại của Nhật Bản từ sau năm 1945
Sơ đồ tư duy sử 9 bài 9
Trên đây là những kiến thức lý thuyết lịch sử 9 bài 9 được biên soạn giúp các em ôn tập tốt hơn và đạt được kết quả cao khi học môn Lịch sử lớp 9. Các em có thể xem lý thuyết sử 9 bài 10 - các nước Tây Âu đến nay hoặc tiếp tục ôn tập với những nội dung tiêp theo của bài viết này.
Câu hỏi ôn tập kiến thức Lịch sử 9 bài 9
Hướng dẫn soạn sử 9 bài 9
Gợi ý trả lời các câu hỏi và bài tập trang 40 sách giáo khoa Sử lớp 9:
Hãy nêu ý nghĩa của những cải cách dân chủ ở Nhật Bản sau Chiến tranh thế giới thứ hai.
Trả lời
Những cải cách dân chủ ở Nhật Bản sau Chiến tranh thế giới thứ hai đã biến nước Nhật quân phiệt, phong kiến thành nhà nước dân chủ đại nghị kiểu châu Âu, mang lại luồng sinh khí mới đối với các tầng lớp -nhân dân và là một nhân tố quan trọng giúp Nhật Bản phát triển mạnh mẽ.
Những nguyên nhân nào dẫn đến sự phát triển thần kì của nền kinh tế Nhật Bản trong những năm 70 của thế kỉ XX?
Trả lời
- Truyền thống văn hoá, giáo dục lâu đời của người Nhật - sẵn sàng tiếp thu những giá trị tiến bộ của thế giới nhưng vẫn giữ được bản sắc dân tộc.
- Hệ thống tổ chức quản lí có hiệu quả của các xí nghiệp, công ti Nhật Bản.
- Vai trò quan trọng của Nhà nước trong việc đề ra các chiến lược phát triển, nắm bắt đúng thời cơ và sự điều tiết cần thiết để đưa nền kinh tế liên tục tăng trưởng.
- Con người Nhật Bản được đào tạo chu đáo, có ý chí vươn lên, cần cù lao động, đề cao kỉ luật và coi trọng tiết kiệm.
Câu hỏi kiến thức sử 9 bài 9 thường gặp
Câu 1
Nhật Hoàng tuyên bố chấp nhận đầu hàng Đồng minh không điều kiện vào thời gian nào?
Trả lời
Nhật Hoàng tuyên bố chấp nhận đầu hàng Đồng minh không điều kiện vào 14/8/1945
Câu 2
Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, Nhật Bản tiến hành nhiều cải cách trong đó cải cách nào là quan trọng nhất?
Trả lời
Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, Nhật Bản tiến hành nhiều cải cách trong đó cải cách hiến pháp là quan trọng nhất
Câu 3
Từ đầu năm 90 của thế kỉ XX, nền kinh tế Nhật Bản như thế nào?
Trả lời
Từ đầu năm 90 của thế kỉ XX, nền kinh tế Nhật Bản lâm vào tình trạng suy thoái kéo dài chưa từng thấy từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai.