Lý thuyết sử 9 bài 26
Bước phát triển mới của cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp(1950-1953)
Chiến dịch Biên giới thu - đông 1950 đánh dấu bước phát triển mới của cuộc kháng chiến toàn quốc, quân ta giành và giữ vững quyền chủ động đánh địch trên chiến trường. Đại hộc đại biểu lần thứ II của Đảng là Đại hội đẩy mạng kháng chiến đến thằng lợi.
Chiến dịch Biên giới thu đông 1950
Hoàn cảnh lịch sử mới
+ Thuận lợi: Cách mạng Trung Quốc thành công; Trung Quốc, Liên Xô đặt quan hệ ngoại giao với ta...
+ Khó khăn: Mĩ can thiệt sâu và "dính líu trực tiếp" vào cuộc chiến tranh Đông Dương
Âm mưu của Pháp - Mĩ
+ Với viện trợ của Mĩ, Pháp thực hiện kế hoạch Rơve
+ Pháp tăng cường hệ thống phòng ngự trên Đường số 4 (để "khóa chặt biên giới Việt-Trung"). Thiết lập "Hành lang Đông-Tây" (Hải Phòng - Hà Nội - Hòa Bình - Sơn La) (để "cô lập căn cứ Việt Bác"). Trên cơ sở đó, chúng chuẩn bị một kế hoạch quay môn lớn tiến công Việt Bắc lần thứ hau.
Chủ trương của ta
Tháng 6/1950, ta quyết định mở chiến dịch Biên giới nhằm: tiêu diệt sinh lực địch, khai thông đương sang Trung Quốc, mở rộng và củng cố căn cứ địa Việt Bắc...
Diễn biến
+ Ta mở màn chiến dịch bằng trận đánh Đông Khê (16/9/1950).Mất Đông Khê, Thất Khê bị uy hiếp, Cao Bằng bị cô lập, Pháp phải rút khỏi Cao Bằng theo Đường số 4.
+ Quân ta chặn đánh địch nhiều nơi trên Đương số 4, buộc quân Pháp rút quân, Đường số 4 được giải phóng
Kết quả
- Loại khỏi vòng chiến đấu hơn 8000 tên địch
- Giải phóng dải biên giới Việt - Trung từ Cao Bằng tới Đình Lập với 35 vạn dân
- Chọc thủng "Hành lang Đông - Tây"
- Thế bao vây căn cứ địa Việt Bắc bị phá vỡ.
- Kế hoạch Rowve bị phá sản.
Ý nghĩa
- Đây là chiến dịch tiến công đầu tiên của bộ đội chủ lực Việt Nam trong cuộc kháng chiến. Quân đội ta đã trưởng thành, giành được thế chủ động trên khắp chiến trường chính (Bắc Bộ)
- Mở ra bước phát triển mới của cuộc kháng chiến.
Câu hỏi ôn tập
- Bước vào thu – đông 1950, âm mưu của Pháp và Mĩ ở Đông Dương như thế nào?
- Tại sao mở ra chiến dịch biên giới Thu - Đông 1950?
→ Tham khảo đáp án qua bài hướng dẫn trả lời câu hỏi thảo luận trang 110 SGK Lịch sử 9
Lược đồ chiến dịch Biên giới thu - đông 1950
Âm mưu đẩy mạnh chiến tranh xâm lược Đông Dương của thực dân Pháp
Dựa vào viện trợ ngày càng tăng của đế quốc Mĩ, Pháp đẩy mạnh hơn nữa chiến tranh xâm lược, đề ra kế hoạch Đờ Lát đờ Tátxinhi, nhằm giành lại quyền chủ động chiến lược đã mất. Pháp gấp rút xây dựng lực lượng, bình định vùng tạm chiếm, kết hợp với phản công và tiến công lực lượng cách mạng.
Câu hỏi ôn tập: Sau thất bại trong chiến dịch Biên giới thu – đông 1950, thực dân Pháp và can thiệp Mĩ có âm mưu gì ở Đông Dương?
Đại hội đại biểu lần thứ II của Đảng
- Thời gian và Địa điểm: Tháng 2/1951, Đại hội lần thứ II của Đảng Cộng sản Đông Dương hợp ở Vinh Quang (Chiêm Hóa, Tuyên Quang)
- Nội dung
+ Thông qua hai bản báo cáo. Báo cáo chính trị do Chủ tịch Hồ Chí Minh trình bày và báo cáo Bàn về cách mạng Việt Nam do Tổng Bí thư Trường Chinh Trình bày.
+ Đại hội quyết định đưa Đảng ra hoạt động công khai với tên gọi là Đảng Lao động Việt Nam.
+ Đối với Lào và Campuchia, Đại hội chủ trương xây dựng ở mỗi nước một đảng riêng phù hợp với điều kiện cụ thể của mỗi nước
+ Bầu ra Ban chấp hành Trung ương và Bộ Chí trị. Hồ Chí Minh được bầu giữ chức Chủ tich, Trường Chinh được bầu làm Tổng Bí thư.
- Ý nghĩa
Đánh dấu bước trưởng thành của Đảng trong quá trình lãnh đạo cách mạng, là "Đại hội kháng chiến thắng lợi".
Câu hỏi ôn tập: Nêu những nội dung cơ bản của Đại hội đại biểu lần thứ II của Đảng.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Báo cáo chính trị tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng (Ảnh - truongchinhtritq.edu.vn)
Phát triển hậu phương kháng chiến về mọi mặt
Chính trị
+ Ngày 3/3/1951, Mặt trận Việt Minh và Hội Liên hiệp quốc dân Việt Nam thành Mặt trận Liên hợp Quốc dân Việt Nam ( Mặt trận Liên Việt)
+ Ngày 11/3/1951, "Liên minh nhân dân Việt - Miên - Lào" ra đời.
Kinh tế
+ Năm 1952, mở cuộc vận động lao động sản xuất và thực hành tiết kiệm. Sản xuất thủ công nghiệp và công nghiệp đáp ứng được yêu cầu công cụ sản xuất và những mặt hàng thiết yếu.
+ Năm 1953, phát động quần chúng triệt để giảm tô và thực hiện cải cách ruộng đất ở vùng tự do
Văn hóa, giáo dục, y tế
+ Tiếp tục công cuộc cải cách giáo dục
+ Văn nghệ sĩ hang hái thâm nhập mọi mặt của cuộc sống, chiến đấu và sản xuất.
Câu hỏi ôn tập: Hãy nêu những thành tựu đạt được trong phát triển hậu phương từ sau Đại hội đại biểu lần thứ II của Đảng.
Chủ tịch Hồ Chí Minh và Phó Trưởng ban Thường trực Quốc hội Tôn Đức Thắng chụp ảnh kỷ niệm với các đại biểu dự Đại hội trước cửa hội trường. (Ảnh tư liệu, Bảo tàng Lịch sử quốc gia)
Giữ vững quyền chủ động đánh địch trên chiến trường
- Ta chủ động mở hàng loại chiến dịch nhằm phá tan âm mưu đẩy mạnh chiến tranh của Pháp - Mĩ
- Chiến dịch ở trung du và đồng bằng: chiến dịch Trung du, chiến dịch Đường số 18, chiến dịch Hà - Nam - Ninh
- Chiến dịch Hòa Bình, chiến dịch Tây Bắc, chiến dịch Thượng Lào...
Tham khảo: Những thắng lợi về quân sự của ta tiếp sau thắng lợi Biên giới thu – đông 1950.
Trên đây là những kiến thức lý thuyết lịch sử 9 bài 26 đã được Đọc Tài Liệu biên soạn với mong muốn giúp các em ôn tập tốt hơn và luôn đạt được kết quả cao khi học môn Lịch sử lớp 9.
→ Bài tiếp theo: lý thuyết lịch sử 9 bài 27 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược kết thúc (1953-1954).
Sơ đồ tư duy sử 9 bài 26
Sơ đồ hóa các kiến thức trọng tâm của bài 26
Câu hỏi ôn tập kiến thức Lịch sử 9 bài 26
Hướng dẫn soạn sử 9 bài 26
Gợi ý trả lời các câu hỏi và bài tập trang 118 sách giáo khoa Lịch sử 9:
Câu hỏi
Những sự kiện nào chứng tỏ từ chiến thắng Biên giới thu – đông 1950, cuộc kháng chiến chống Pháp của nhân dân ra chuyển sang giai đoạn phát triển mới?
Trả lời
– Với chiến thắng Biên giới thu – đông năm 1950, quân đội ta giành thế chủ động trên chiến trường chính (Bắc Bộ), mở ra bước phát triển mới cho cuộc kháng chiến từ thế giữ gìn lực lượng sang thế tiến công.
– Sau thất bại ở chiến dịch Biên giới, thực dân Pháp đẩy mạnh chiến tranh, đồng thời Mĩ ngày càng can thiệp sâu hơn.
– Giai đoạn này lực lượng kháng chiến của ta không ngừng trưởng thành về mọi mặt, quân dân ta đã giành nhiều thắng lợi to lớn và toàn diện, tiếp tục giữ vững quyền chủ động trên chiến trường.
- Về chính trị, từ ngày 11 đến 19/2/1951, Đại hội đại biểu lần thứ II của Đảng Cộng sản Đông Dương họp tại Chiêm Hóa – Tuyên Quang thông qua nhiều quyết định quan trọng.
- Trong những năm 1951 – 1953 hậu phương kháng chiến của chúng ta đã phát triển về mọi mặt.
- Ngày 3/3/1951 Mặt trận Liên Việt được thành lập.
- Ngày 11/3/1951, Liên minh nhân dân Việt – Miên – Lào đã được thành lập để tăng cường khối đoàn kết ba nước trong đấu tranh chống kẻ thù chung.
- Về kinh tế, cuộc vận động lao động sản xuất và thực hành tiết kiệm đã tạo nên một khối lượng sản phẩm lớn. Để có thể bồi dưỡng sức dân, ta đã thực hiện 5 đợt giảm tô và 1 đợt cải cách ruộng đất.
– Sau chiến dịch Biên giới, quân ta liên tiếp mở những chiến dịch tiến công vào phòng tuyến của địch, giữ vững quyền chủ động đánh địch.
Bài 2 trang 118 sử 9
Câu hỏi
Lập bảng các niên đại và sự kiện thắng lợi có ý nghĩa chiến lược của quân dân ta trên các mặt trận quân sự, chính trị trong kháng chiến chống Pháp từ thu –đông 1950 đến trước đông – xuân 1953 – 1954.
Trả lời tham khảo chi tiết ở bài viết hướng dẫn giải bài 2 trang 118 SGK Lịch sử 9
Câu hỏi kiến thức sử 9 bài 26 thường gặp
Câu 1
Kết quả lớn nhất của ta trong chiến dịch Biên giới 1950 là gì?
Trả lời
Kết quả lớn nhất của ta trong chiến dịch Biên giới 1950 là bảo vệ căn cứ địa Việt Bắc. Kế hoạch Rơve của Pháp bị phá sản.
Câu 2
Đại hội Đảng lần thứ II quyết định Đảng ra hoạt động công khai với tên mới là gì?
Trả lời
Đại hội Đảng lần thứ II quyết định Đảng ra hoạt động công khai với tên mới là Đảng Lao động Việt Nam
Câu 3
Nhiệm vụ chủ yếu trước mắt của cách mạng Việt Nam trong Báo cáo Chính trị do Chủ tịch Hồ Chí Minh trình bày tại Đại hội Đảng lần thứ II là gì?
Trả lời
Nhiệm vụ chủ yếu trước mắt của cách mạng Việt Nam trong Báo cáo Chính trị do Chủ tịch Hồ Chí Minh trình bày tại Đại hội Đảng lần thứ II là tiêu diệt thực dân Pháp và đánh bại bọn can thiệp Mĩ, giành thống nhất độc lập hoàn toàn, bảo vệ hoà bình thế giới.