Bài viết này sẽ giúp các em học sinh nắm vững các kiến thức lý thuyết chuyển động trên dòng nước và ôn luyện các các kĩ năng phương pháp làm bài tập liên quan.
Lý thuyết chuyển động trên dòng nước
Vận tốc thuyền khi dòng nước đứng yên
Thuyền chuyển động xuôi dòng nước
Vận tốc xuôi dòng = vận tốc thuyền khi dong nước đứng yên + vận tốc dòng nước
Thời gian xuôi dòng = Độ dài quãng đường AB : vận tốc xuôi dòng
Thuyền chuyển động ngược dòng nước
Vận tốc ngược dòng = Vận tốc thuyền khi dòng nước đứng yên - vận tốc dòng nước
Thời gian ngược dòng = độ dài quãng đường AB : vận tốc ngược dòng
Một số công thức khác cần nhớ
Vận tốc thực của thuyền \(=\) (vận tốc xuôi dùng \(+\) vận tốc ngược dòng)\( : 2\)
Vận tốc dòng nước \(=\) (vận tốc xuôi dòng \(-\) vận tốc ngược dòng)\( : 2\)
Vận tốc xuôi dòng \(- \) vận tốc ngược dòng \(=\) vận tốc dòng nước\( \times \,2\)
Chú ý
- Vận tốc thực của thuyền chính là vận tốc của thuyền khi dòng nước đứng yên (hay dòng nước yên lặng).
- Trên cùng một quãng đường thì vận tốc và thời gian là hai đại lượng tỉ lệ nghịch.
Bài tập ví dụ
Vận tốc ca nô khi nước lặng là \(30 \) km/giờ. Vận tốc dòng nước là \(4\) km/giờ. Tính:
a: Vận tốc của ca nô khi đi xuôi dòng.
b) Vận tốc của ca nô khi đi ngược dòng
Giải
a) Vận tốc của ca nô khi đi xuôi dòng là:
\(30 + 4 = 34\) (km/giờ)
b) Vận tốc của ca nô khi đi xuôi dòng là:
\(30 - 4 = 26\) (km/giờ)
Đáp số: a) \(34\) km/giờ
b) \(22\) km/giờ.
Các dạng bài tập chuyển động trên dòng nước.
Dạng 1: Tính vận tốc xuôi dòng, vận tốc ngược dòng, vận tốc thực hoặc vận tốc dòng nước.
Phương pháp giải: Áp dụng các công thức đã cho ở bên trên.
Dạng 2: Tính thời gian đi xuôi dòng hoặc thời gian đi ngược dòng.
Phương pháp giải: Áp dụng các công thức:
Thời gian xuôi dong \(=\) quãng đường: vận tốc xuôi dòng
Thời gian ngược dòng \(=\) quãng đường : vận tốc ngược dòng
Dạng 3: Tính độ dài quãng đường
Phương pháp giải: Áp dụng các công thức
Quãng đường \(=\) vận tốc xuôi dòng \(\times\) thời gian xuôi dòng
Quãng đường \(=\) vận tốc ngược dòng \(\times\) thời gian ngược dòng.
Bài tập ôn tập chuyển động trên dòng nước
Bài 1: Vận tốc xuôi dòng của ca nô bằng vận tốc thực của ca nô trừ đi vận tốc dòng nước. Phát biểu đó đúng hay sai?
- A. Đúng
- B. Sai
Đáp án : Sai
Vận tốc xuôi dòng của ca nô bằng vận tốc thực của ca nô cộng với vận tốc dòng nước
Bài 2: Vận tốc ca nô khi nước lặng là \(15\) km/giờ. Vận tốc dòng nước là \(2\) km/giờ. Vận tốc của ca nô khi đi xuôi dòng là:
A. \(19\) km/giờ
B. \(8,5\) km/giờ
C. \(13\) km/giờ
D. \(17\) km/giờ
Đáp án D.\(17\) km/giờ
Vận tốc của ca nô khi đi xuôi dòng là:
\(15 + 2 = 17\) (km/giờ)
Đáp số: \(17\)km/giờ.
Xem thêm: Bộ câu hỏi trắc nghiệm chuyển động trên dòng nước
Bài 3:
Một ca nô đi từ A đến B với vận tốc \(12\)km/giờ. Ca nô khởi hành lúc \(7\) giờ \(30\) phút và đến B lúc \(11\) giờ \(15\) phút. Tính quãng đường AB.
Bài giải
Thời gian ca nô đi là:
\(11\) giờ \(15\) phút\( - 7\) giờ \(30\) phút\(\, = 3 \,\)giờ \(45\) phút \(\,=3,75\,\) giờ.
Quãng đường AB dài:
\(12 \times 3,75 = 45\) (km).
Đáp số: \(45\)km.
Trên đây là nội dung giúp các em nắm vững kiến thức lý thuyết chuyển động trên dòng nước và rèn luyện các phương pháp làm bài tập liên quan. Chúc các em học tập tốt và đạt được những kết quả cao trong học tập.