Luyện từ và câu: Đại từ trang 92-93

Soạn bài Luyện từ và câu: Đại từ trang 92-93 Tiếng Việt lớp 5 được Đọc tài liệu biên soạn đầy đủ cả phần lý thuyết, ví dụ và hướng dẫn làm bài tập SGK để giúp các em học sinh ôn tập khái niệm, nhận biết và vận dụng sử dụng Đại từ trong câu.

Kiến thức chung

Định nghĩa Đại từ

Đại từ là từ dùng để xưng hô hay thay thế danh từ, động từ, tính từ (hoặc cụm danh từ, cụm động từ, cụm tính từ) trong câu cho khỏi lặp lại các từ ngữ ấy.

Ví dụ:

- Tớ nghĩ để mẹ không buồn vì cậu nữa, cậu nên chăm chỉ học hành.
=> "Tớ" và "cậu" là đại từ xưng hô.

- Cô ấy thích hoa cẩm chướng và tôi cũng thế.
=> Đại từ "thế" thay thế cho cụm từ phía trước "thích hoa cẩm chướng" để tránh việc lặp từ trong một câu.

Hướng dẫn giải bài tập SGK

Nhận xét

Câu 1 (trang 92 sgk Tiếng Việt 5): Các từ in đậm dưới đây được dùng để làm gì?

a) Hùng nói: "Theo tớ, quý nhất là lúa gạo. Các cậu có thấy ai không ăn mà sống được không?"

Quý và Nam cho là có lí

b) Chích bông sà xuống vườn cải. Nó tìm bắt sâu bọ.

Hướng dẫn trả lời

- Ở đoạn a các từ in đậm dùng để xưng hô.

- Ở đoạn b từ in đậm dùng để chỉ chích bông, dùng để xưng hô. Nó tránh được hiện tượng lặp từ trong câu.

Câu 2 (trang 92 sgk Tiếng Việt 5): Cách dùng những từ in đậm dưới đây có gì giống cách dùng các từ nêu ở bài tập 1?

a) Tôi rất thích thơ. Em gái tôi cũng vậy.

b) Lúa gạo hay vàng đều đáng quý. Thời gian cũng thế. Nhưng quý nhất là người lao động.

Hướng dẫn trả lời

Cách dùng từ in đậm trên cũng giống cách dùng các từ ở bài tập 1. Nó cũng được dùng để thay thế cho những từ khác nhằm tránh hiện tượng lặp từ (từ vậy thay cho từ thích, từ thế thay cho từ quý).

Luyện tập

Câu 1 (trang 92 sgk Tiếng Việt 5): Các từ ngữ in đậm trong đoạn thơ sau được dùng để chỉ ai? Những từ ngữ đó được viết hoa nhằm biểu lộ điều gì?

Mình về với Bác đường xuôi

Thưa giùm Việt Bắc không nguôi nhớ Người

Nhớ Ông Cụ mắt sáng ngời

Áo nâu túi vải, đẹp tươi lạ thường!

Nhớ Người những sáng tinh sương

Ung dung yên ngựa trên đường suối reo

Nhớ chân Người bước lên đèo

Người đi, rừng núi trông theo bóng Người.

Tố Hữu

Hướng dẫn trả lời

- Các từ ngữ in đậm được dùng để chỉ Bác Hồ.

- Những từ đó được viết hoa nhằm biểu lộ tôn kính đối với Bác.

Câu 2 (trang 93 sgk Tiếng Việt 5): Tìm những đại từ được dùng trong bài ca dao sau:

Những đại từ được dùng trong bài ca dao (những từ được in đậm).

-   Cái cò, cái vạc, cái nông,

Sao mày giẫm lúa nhà ông, hỡi cò?

-   Không không, tôi đứng trên bờ,

Mẹ con cái diệc đổ ngờ cho tôi.

Chẳng tin, ông đến mà coi,

Mẹ con nhà nó còn ngồi đây kia.

Hướng dẫn trả lời

-   Cái cò, cái vạc, cái nông,

Sao mày giẫm lúa nhà ông, hỡi cò?

-   Không không, tôi đứng trên bờ,

Mẹ con cái diệc đổ ngờ cho tôi.

Chẳng tin, ông đến mà coi,

Mẹ con nhà nó còn ngồi đây kia.

Câu 3 (trang 93 sgk Tiếng Việt 5): Dùng đại từ ở những ô thích hợp để thay thế cho danh từ bị lặp lại nhiều lần trong mẩu chuyện sau:

Con chuột tham lam

Chuột ta gặm vách nhà. Một cái khe hở hiện ra. Chuột chui qua khe và tìm được rất nhiều thức ăn. Là một con chuột tham lam nên chuột ăn nhiều quá, nhiều đến mức bụng chuột phình to ra. Đến sáng, chuột tìm đường trở về ổ, nhưng bụng to quá, chuột không sao lách qua khe hở được.

Hướng dẫn trả lời

Con chuột tham lam

Chuột ta gặm vách nhà. Một cái khe hở hiện ra. Chuột chui qua khe và tìm được rất nhiều thức ăn. Là một con chuột tham lam nên nó ăn nhiều quá, nhiều đến mức bụng nó phình to ra. Đến sáng, chuột tìm đường trở về ổ, nhưng bụng to quá, nó không sao lách qua khe hở được.

***

Với phần nội dung Soạn bài Luyện từ và câu: Đại từ trang 92-93 SGK Tiếng Việt 5 tập 1, hi vọng các em thêm một lần ghi nhớ về định nghĩa Đại từ, nhận biết đại từ sử dụng trong câu và biết cách vận dụng Đại từ vào học tập và cuộc sống hàng ngày.