Giới thiệu tác phẩm kịch Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài - một trong những tác phẩm kịch nổi tiếng nhất của nhà văn Nguyễn Huy Tưởng, khắc họa sâu sắc tấn bi kịch của người nghệ sĩ tài hoa trong xã hội phong kiến mục ruỗng. Bằng những xung đột kịch gay cấn và ngôn ngữ giàu chất thơ, vở kịch đã đặt ra những câu hỏi lớn về nghệ thuật, quyền lực và số phận con người.
Tìm hiểu về tác giả, tác phẩm
1. Tác giả Nguyễn Huy Tưởng
- Nguyễn Huy Tưởng (1912 - 1960) quê ở làng Dục Tú, huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh (nay là xã Dục Tú, huyện đông Anh, Hà Nội), sinh ra trong một gia đình nhà nho có tinh thần yêu nước.
- Quan điểm sáng tác của Nguyễn Huy Tưởng là viết văn để tỏ lòng yêu nước, đó cũng là triết lí sống của ông: “Phận sự một người tầm thường như tôi muốn tỏ lòng yêu nước thì chỉ có việc viết văn quốc ngữ thôi”, bao trùm lên sáng tác của ông là nguồn cảm hứng lớn về lịch sử.
- Phong cách nghệ thuật: Trong văn của Nguyễn Huy Tưởng luôn đầy chất thơ của cuộc sống và chất chứa những bài ca hy vọng, những bài học về tình thương yêu những người thân, xóm giềng, cộng đồng và đồng loại.
- Ông có đóng góp lớn nhất ở hai thể loại: tiểu thuyết và kịch với văn phong giản dị, trong sáng, đôn hậu, thâm trầm, sâu sắc.
- Các tác phẩm chính: Vũ Như Tô (kịch, 1941), Đêm hội Long Trì (tiểu thuyết, 1942), An Tư (tiểu thuyết, 1945), Bắc Sơn (kịch, 1946), Những người ở lại (kịch, 1948), Kí sự Cao Lạng (kí, 1951), Sống mãi với thủ đô (tiểu thuyết, 1961),...
2. Tác phẩm kịch Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài
- Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác: Vở kịch “Vũ Như Tô” được viết xong vào mùa hè năm 1941 gồm 5 hồi viết về một sự kiện xảy ra ở Thăng Long khoảng năm 1516 - 1517. Đoạn trích Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài thuộc hồi thứ V (Một cung cấm) của vở kịch.
- Thể loại: Kịch.
- Bố cục gồm 2 phần:
+ Phần 1 (từ lớp I đến lớp VI): Cuộc trò chuyện giữa Vũ Như Tô với Đan Thiềm, cung nữ và nội giám, Vũ Như Tô bàng hoàng nhận ra bi kịch đang cận kề.
+ Phần 2 (từ lớp VII đến lớp IX): Quân phản loạn đốt Cửu Trùng đài và kết án Vũ Như Tô.
- Nhân vật chính: Vũ Như Tô, một người thợ xây dựng, kiến trúc sư tài ba thời Lê.
- Tóm tắt nội dung chính: Vở kịch Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài viết về thời nhà Lê đó là vua Lê Tương Dực nổi tiếng hưởng thụ, chểnh mảng triều chính. Vũ Như Tô một kiến trúc sư có đức và có tài. Tại kinh thành Thăng Long vua ra lệnh cho Vũ Như Tô phải thiết kế và xây dựng Cửu Trùng đài phục vụ ăn chơi. Vũ Như Tô từ chối mặc dù vua dọa giết chết vì làm trái lệnh. Cung nữ Đan Thiềm cũng như bị ruồng bỏ trong cung đã hết lòng thuyết phục Vũ Như Tô về một công trình nguy nga để lại tiếng thơm cho đời. Xây dựng Cửu Trùng đài vốn trái ý nhân dân, hao người hao của. Quận công Trịnh Duy Sản lôi kéo và giết chết Vũ Như Tô, còn Cửu Trùng đài bị đốt phá.
- Đặc sắc nghệ thuật:
+ Mâu thuẫn kịch tập trung dẫn đến cao trào, phát triển thành đỉnh điểm với những hành động kịch dồn dập đầy kịch tính.
+ Ngôn ngữ kịch điêu luyện, có tính tổng hợp cao.
+ Xây dựng nhân vật kịch đặc sắc, khắc họa rõ tính cách, miêu tả đúng tâm trạng qua ngôn ngữ và hành động.
+ Lớp kịch trong hồi V được chuyển một cách linh hoạt, tự nhiên, logic, liền mạch tạo nên sự hấp dẫn và lôi cuốn người đọc.
Dàn ý bài văn giới thiệu tác phẩm kịch Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài
1. Mở bài
- Giới thiệu chung: tên tác phẩm, tác giả.
- Khái quát về vị trí, ý nghĩa của tác phẩm trong sự nghiệp sáng tác của Nguyễn Huy Tưởng và trong nền văn học Việt Nam.
2. Thân bài
a) Giới thiệu khái quát về tác giả Nguyễn Huy Tưởng
- Nêu những nét chính về tiểu sử, sự nghiệp sáng tác của Nguyễn Huy Tưởng.
- Nhấn mạnh những đóng góp của ông cho nền văn học kịch nói Việt Nam.
b) Giới thiệu về tác phẩm kịch Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài
- Hoàn cảnh sáng tác: Thời gian, bối cảnh lịch sử, xã hội khi tác phẩm ra đời.
- Lời đề tựa của tác phẩm "Than ôi! Như Tô phải hay những người giết Như Tô phải? Ta chắng biết. Cầm bút chẳng qua cùng một bệnh với Đan Thiềm":
+ “Lẽ phải thuộc về Vũ Như Tô hay những kẻ giết Vũ Như Tô?”
+ Ông thú nhận "Ta chẳng biết", tức là không thể đưa ra một lời giải đáp thỏa đáng.
+ Vở kịch cho ta thấy chân lí có thể không hoàn toàn thuộc về phía nào: Việc mất Cửu Trùng Đài vừa nên mừng, vừa nên tiếc.
+ Đồng thời, nhà văn khẳng định "Cầm bút chẳng qua cùng một bệnh với Đan Thiềm", tức là vì cảm phục "tài trời", vì nhạy cảm với bi kịch của những tài năng siêu Việt.
- Tóm tắt nội dung:
+ Giới thiệu các nhân vật chính: Vũ Như Tô, Lê Tương Dực, Đan Thiềm...
+ Tóm tắt diễn biến cốt truyện: xây Cửu Trùng đài, xung đột giữa Vũ Như Tô và Lê Tương Dực, bi kịch của nhân vật Vũ Như Tô....
- Giá trị nội dung: Phân tích những giá trị tư tưởng, nhân văn mà tác phẩm gửi gắm (về thân phận người nghệ sĩ, về mối quan hệ giữa nghệ thuật và quyền lực, về khát vọng sáng tạo và tự do...).
+ Thể hiện quan điểm dân tộc giữa cái chung với cái riêng và với cái mang tính chất của cường quyền, với thế lực và lợi ích của nhân dân.
+ Qua tấn bi kịch của Vũ Như Tô đặt ra vấn đề sâu sắc, có ý nghĩa muôn thủa về mối quan hệ giữa nghệ thuật với cuộc sống, giữa lí tưởng nghệ thuật thuần túy cao siêu muôn đời với lợi ích thiết thân và trực tiếp của nhân dân.
- Giá trị nghệ thuật: Đánh giá những thành công về mặt nghệ thuật của tác phẩm (xây dựng nhân vật, ngôn ngữ kịch, kết cấu kịch...).
+ Nghệ thuật khắc họa hình tượng nhân vật kịch đặc sắc.
+ Chú trọng thể hiện tính cách diễn biến tâm trạng nhân vật, miêu tả đúng tâm trạng qua ngôn ngữ và hành động.
+ Xây dựng các mâu thuẫn kịch tính.
+ Ngôn ngữ kịch điêu luyện, có tính tổng hợp cao.
+ Lớp kịch trong hồi V được chuyển một cách linh hoạt, tự nhiên, logic, liền mạch tạo nên sự hấp dẫn và lôi cuốn người đọc.
+ Kết cấu theo lối cổ điển.
3. Kết bài
- Khẳng định lại giá trị của tác phẩm: Nhấn mạnh những giá trị sâu sắc, ý nghĩa lâu dài của "Vĩnh biệt Cửu Trùng đài" đối với bạn đọc và nền văn học Việt Nam.
- Đánh giá chung, bày tỏ cảm nhận cá nhân: Đưa ra những suy nghĩ, cảm xúc của riêng bạn sau khi đọc và tìm hiểu về tác phẩm.
5 bài văn mẫu giới thiệu tác phẩm kịch Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài của Nguyễn Huy Tưởng
Giới thiệu tác phẩm kịch Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài mẫu số 1
Nguyễn Huy Tưởng (1912 - 1960) là một trong những nhà văn, nhà viết kịch tài năng của Việt Nam thời kỳ đầu thế kỷ XX. Ông được biết đến với những tác phẩm đậm chất nhân văn, phản ánh những vấn đề xã hội bức xúc và những mâu thuẫn trong tâm hồn con người. "Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài" là một trong những đỉnh cao sáng tạo của ông, được viết vào năm 1941, trong bối cảnh đất nước đang chìm trong ách đô hộ của thực dân Pháp, trở thành một trong những tác phẩm kinh điển của nền văn học Việt Nam hiện đại, ghi dấu ấn sâu đậm trong lòng độc giả bởi những giá trị tư tưởng và nghệ thuật sâu sắc.
Vở kịch lấy bối cảnh lịch sử thời vua Lê Tương Dực, khắc họa số phận bi kịch của Vũ Như Tô - một kiến trúc sư tài ba nhưng bị cuốn vào vòng xoáy quyền lực và dục vọng của vua chúa. Vũ Như Tô được vua Lê Tương Dực giao nhiệm vụ xây dựng Cửu Trùng đài - một công trình kiến trúc nguy nga, tráng lệ nhưng cũng là biểu tượng cho sự xa hoa, lãng phí của triều đình phong kiến. Dù mang trong mình khát vọng sáng tạo và tâm hồn nghệ sĩ thuần khiết, Vũ Như Tô vẫn bị cuốn vào vòng xoáy danh lợi, chấp nhận xây dựng Cửu Trùng đài để thỏa mãn dục vọng của nhà vua và mong muốn khẳng định tài năng của mình.
Tuy nhiên, Cửu Trùng đài không chỉ là một công trình kiến trúc đơn thuần, mà còn là hiện thân cho những mâu thuẫn xã hội gay gắt thời bấy giờ. Việc xây dựng Cửu Trùng đài đã gây ra bao đau khổ cho nhân dân, khiến họ phải chịu cảnh sưu cao thuế nặng, lao dịch khổ sai. Sự bất mãn của nhân dân ngày càng dâng cao, dẫn đến cuộc nổi dậy lật đổ triều đình Lê Tương Dực. Cửu Trùng đài bị thiêu rụi, Vũ Như Tô cũng nhận lấy kết cục bi thảm.
"Vĩnh biệt Cửu Trùng đài" không chỉ là câu chuyện về một người nghệ sĩ tài hoa mà còn là bản cáo trạng đanh thép tố cáo sự mục ruỗng của chế độ phong kiến và những bất công trong xã hội. Tác phẩm đặt ra những câu hỏi lớn về mối quan hệ giữa nghệ thuật và quyền lực, giữa lý tưởng và thực tế, giữa cá nhân và cộng đồng.
Phân tích Vĩnh biệt Cửu Trùng đài ta thấy bên cạnh giá trị nội dung sâu sắc vở kịch còn thành công về mặt nghệ thuật. Nguyễn Huy Tưởng đã xây dựng thành công hình tượng nhân vật Vũ Như Tô - một nhân vật phức tạp, vừa đáng thương vừa đáng trách. Ngôn ngữ kịch của ông vừa mang tính chất bác học, vừa giàu chất thơ, tạo nên một không gian nghệ thuật độc đáo, hấp dẫn người đọc.
"Vĩnh biệt Cửu Trùng đài" là một tác phẩm có giá trị lịch sử và văn hóa to lớn. Tác phẩm không chỉ phản ánh một giai đoạn lịch sử đầy biến động của dân tộc mà còn đặt ra những vấn đề mang tính thời đại về vai trò của nghệ thuật và trách nhiệm của người nghệ sĩ đối với xã hội. Tác phẩm xứng đáng là một trong những viên ngọc quý của nền văn học Việt Nam.
Giới thiệu tác phẩm kịch Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài mẫu số 2
"Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài" của Nguyễn Huy Tưởng không chỉ là một vở kịch lịch sử, mà còn là một kiệt tác văn học mang đậm tính nhân văn và triết lý sâu sắc. Lấy bối cảnh triều đình phong kiến Việt Nam thời Lê Tương Dực, tác phẩm xoay quanh số phận của Vũ Như Tô, một kiến trúc sư tài ba nhưng cũng đầy bi kịch.
Vũ Như Tô, với tài năng xuất chúng và tâm hồn nghệ sĩ bay bổng, được vua Lê Tương Dực giao trọng trách xây dựng Cửu Trùng Đài, một công trình kiến trúc đồ sộ và tráng lệ. Tuy nhiên, đằng sau vẻ đẹp lộng lẫy đó là những góc khuất đen tối của xã hội phong kiến, nơi quyền lực và dục vọng của vua chúa đã chà đạp lên những giá trị chân chính và khát khao sáng tạo của con người.
Mở đầu tác phẩm là tiếng hoảng hốt của Đan Thiềm, khuyên Vũ Như Tô hãy mau trốn đi. Cơn biến loạn xảy ra ở kinh thành nên tình trạng của Vũ Như Tô hết sức nguy hiểm, nhưng Vũ Như Tô lại nhất định không trốn, không nghe lời khuyên của Đam Thiền bởi “Những người quân tử không bao giờ sợ chết. Mà vạn nhất có chết, thì cùng phải để cho mọi người biết rằng công việc mình làm chính đại quang minh. Tôi sống với Cửu Trùng Đài, chết cũng với Cửu Trùng Đài. Tôi không thể xa Cửu Trùng Đài một bước. Hồn tôi để cả ở đây, thì tôi chạy đi đâu?”. Ông hi sinh hết mình cho nghệ thuật, ông cố thủ ở lại cũng mong Cửu Trùng Đài sẽ được hoàn thiện, để tranh tinh xảo với hóa công. Nhưng ông nào biết, chính quyết định đó đã khiến ông nhận lấy cái chết oan nghiệt, đến cả lúc chết ông vẫn không thể lí giải vì sao mình phải chết.
Khi nhận lời xây dựng Cửu Trùng Đài bản thân Vũ Như Tô đã mắc phải sai lầm trong suy nghĩ và hành động. Vũ Như Tô mượn uy quyền và tiền bạc của Lê Tương Dực để thực hiện giấc mộng Cửu Trùng Đài. Nhưng tiền bạc đó chính là công sức, của cải của nhân dân, ông chỉ nhìn thấy cái bề nổi khi xây dựng xong Cửu Trùng Đài, mà không nhận ra phần sâu của sự việc. Cửu Trùng Đài càng đến ngày hoàn thiện thì mâu thuẫn giữa ông với nhân dân càng lớn dần, họ căm ghét Vũ Như Tô bởi ông đã hạ lệnh giết chết những người bỏ trốn để duy trì kỉ luật trên công trường. Đó là hành động hết sức tàn nhẫn, đặt công trình lên trên tính mạng của thợ thuyền. Vũ Như Tô đã biến thành một kẻ đáng sợ, người dân không còn thấy hình ảnh của Vũ Như Tô gần gũi với nhân dân đâu nữa. Vì xây Cửu Trùng Đài mà cuộc sống của nhân dân ngày càng cực khổ. Vũ Như Tô là một thiên tài nhưng không phải là một hiền tài. Ông không thấu hiểu nỗi thống khổ của nhân dân.
Vũ Như Tô bị đặt vào mâu thuẫn không thể hóa giải, điều hòa: một bên là khát vọng nghệ thuật, một bên là đời sống của nhân dân. Bởi vậy, cuối cùng ông đã nhận lấy cái kết vô cùng bi thảm. Vũ Như Tô bị hiểu lầm và bị kết tội: Nhân dân coi bạo chúa và Vũ Như Tô là một là hai người gây ra tội ác: “Bạo chúa đã chết, còn thằng Vũ Như Tô đem phanh thây thành trăm mảnh”. Ông không chỉ bị nhân dân kết tội mà giấc mộng cuộc đời ông, ông đã dồn biết bao tài năng và tâm sức xây dựng Cửu Trùng Đài giờ cũng rơi vào tuyệt vọng, Cửu Trùng Đài bị phá hủy. Trước cảnh tượng Cửu Trùng Đài rực cháy, Vũ Như Tô rú lên kinh hoàng, tất cả giấc mộng đẹp tan tành, sụp đổ, đó là tiếng rú kinh hoàng, sợ hãi. “Thông thế là hết, dẫn ta đến pháp trường” – Vũ Như Tô người sáng tạo cái đẹp cũng bị giết. Cái chết của Vũ Như Tô là một kết cục tất yếu vì Cửu Trùng Đài là một công trình đẹp, tuyệt mỹ nhưng nó lại là biểu hiện của cái xấu, cái ác, nên tất yếu nó sẽ bị hủy diệt. Qua đó Nguyễn Huy Tưởng cũng nêu lên mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc đời: nghệ thuật phải xuất phát từ cuộc sống và phục vụ con người mới có thể tồn tại nếu không có tất yếu sẽ bị diệt vong.
Ngoài nhân vật Vũ Như Tô, ta cũng không thể không nhắc đến Đam Thiền. Bà là một cung nữ xinh đẹp, tài năng nhưng bị bỏ rơi. Đam Thiền là người yêu cái đẹp, cái thái độ “biệt nhỡn liên tài”, chính bà là người đã khuyên Vũ Như Tô nên ở lại để xây dựng Cửu Trùng Đài điểm tô cho đất nước, cũng chính bà đã khuyên Như Tô trốn đi khi xảy ra biến loạn. Và bà tình nguyện ở lại để bảo vệ Cửu Trùng Đài bởi “tôi chết đi không thiệt hại cho đời”. Cũng như Vũ Như Tô, nhân vật Đan Thiềm cũng rơi vào bi kịch vỡ mộng: hi sinh tất cả danh dự tính mạng để bảo vệ Cửu Trùng Đài nhưng cuối cùng vẫn phải chết. Đau đớn hơn trước khi chết còn phải chứng kiến cảnh Cửu Trùng Đài bị đốt phá tan tành. Người bà hết lòng bảo vệ là Vũ Như Tô cũng bị đưa ra pháp trường.
Vở kịch là cuộc đối đầu giữa lý tưởng nghệ thuật cao đẹp và hiện thực xã hội tàn khốc. Vũ Như Tô, dù mang trong mình hoài bão lớn lao về một công trình kiến trúc trường tồn với thời gian, cuối cùng cũng bị cuốn vào vòng xoáy quyền lực và danh vọng. Cửu Trùng Đài, thay vì trở thành biểu tượng của vẻ đẹp và sự sáng tạo, lại trở thành nấm mồ chôn vùi tài năng và tâm hồn của người nghệ sĩ. Nguyễn Huy Tưởng, với ngòi bút sắc sảo và tấm lòng nhân ái, đã khắc họa thành công bi kịch của Vũ Như Tô, một nhân vật vừa đáng thương vừa đáng trách. Ông cũng đã lên án gay gắt sự tha hóa của quyền lực và những bất công trong xã hội phong kiến.
"Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài" không chỉ là một câu chuyện về một người nghệ sĩ, mà còn là một bài học sâu sắc về mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống, giữa lý tưởng và hiện thực. Tác phẩm đã và đang khơi gợi những suy ngẫm sâu sắc về vai trò của người nghệ sĩ trong xã hội, về trách nhiệm của họ đối với cộng đồng và đối với chính bản thân mình.
Giới thiệu tác phẩm kịch Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài mẫu số 3
"Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài" của Nguyễn Huy Tưởng không chỉ là một vở kịch lịch sử tái hiện thời kỳ đầy biến động của triều đình phong kiến Việt Nam, mà còn là một kiệt tác văn học khám phá sâu sắc những xung đột nội tâm của con người giữa lý tưởng và hiện thực, giữa nghệ thuật và quyền lực.
Vũ Như Tô, nhân vật chính của vở kịch, là một kiến trúc sư tài ba với khát vọng sáng tạo cháy bỏng. Ông được giao nhiệm vụ xây dựng Cửu Trùng Đài, một công trình kiến trúc vĩ đại thể hiện sự thịnh vượng của đất nước. Tuy nhiên, giấc mơ của Vũ Như Tô dần trở thành cơn ác mộng khi ông nhận ra Cửu Trùng Đài không chỉ là một công trình nghệ thuật mà còn là biểu tượng cho sự xa hoa, lãng phí của triều đình và nỗi khổ của nhân dân.
Xung đột nội tâm của Vũ Như Tô giữa khát vọng sáng tạo và hiện thực tàn khốc là điểm nhấn của vở kịch. Ông bị giằng xé giữa tình yêu nghệ thuật và trách nhiệm với dân tộc, giữa khát khao được công nhận tài năng và nỗi đau trước sự bất công của xã hội. Vũ Như Tô cuối cùng đã chọn hy sinh bản thân để bảo vệ lý tưởng nghệ thuật của mình, nhưng cái giá phải trả là quá đắt.
Nguyễn Huy Tưởng đã xây dựng nhân vật Vũ Như Tô cùng với khát vọng nghệ thuật cao cả, nhưng khát vọng nghệ thuật ấy lại xa rời thực tế. Vũ Như Tô và Đan Thiềm coi Cửu Trùng Đài là cả phần xác lẫn phần hồn của cuộc đời mình. Vì nó mà Vũ Như Tô chấp nhận làm việc cho hôn quân bạo chúa. Vì nó mà dù bị thương trên công trường, ông vẫn tiếp tục chỉ đạo công việc. Cũng vì nó, để giữ gìn kỉ luật, ông buộc phải trị tội những người thợ bỏ trốn. Cũng lại vì nó mà ông quyết ở lại trong cung cấm, giữa cơn biến loạn để bảo vệ không phải mạng sống của mình mà là bảo vệ Cửu Trùng Đài - sinh mạng nghệ thuật của cả đời ông.
"Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài" là một tác phẩm giàu tính nhân văn và triết lý. Thông qua số phận bi kịch của Vũ Như Tô, Nguyễn Huy Tưởng đã đặt ra những câu hỏi lớn về ý nghĩa của nghệ thuật, vai trò của người nghệ sĩ trong xã hội và mối quan hệ giữa quyền lực và công lý. Tác phẩm không chỉ là một lời cảnh tỉnh về sự tha hóa của quyền lực mà còn là một lời khẳng định sức mạnh của lý tưởng và khát vọng tự do của con người.
Giới thiệu tác phẩm kịch Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài mẫu số 4
Nhắc đến văn học Việt Nam có lẽ người ta không thể không nhắc đến “Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài” của nhà văn Nguyễn Huy Tưởng. Hôm nay, tôi sẽ giới thiệu cho các bạn nghe về tác phẩm nổi tiếng này.
Nhà văn Nguyễn Huy Tưởng là một tác giả nổi tiếng với những tác phẩm mang tính lịch sử. Ông có nhiều đóng góp cho nền văn học Việt Nam ở lĩnh vực tiểu thuyết và kịch. Nhiều tiểu thuyết của ông đã được dựng thành phim như Đêm hội long trì. Ông có nhiều vở kịch nổi tiếng trong đó có tác phẩm Vũ Như Tô với 5 hồi. Trong trương trình Ngữ văn 11, Bộ Giáo dục đã đưa hồi 5 của vở kịch vào giảng dạy với tên gọi Vĩnh biệt cửu trùng đài. Đoạn trích về đoạn cuối cuộc đời của kiến trúc sư nổi tiếng Vũ Như Tô. Khi ông xây dựng Cửu trùng đài cho vua hôn quân Lê Tương Dực. Phân tích Vĩnh biệt cửu trùng đài, độc giả sẽ thấy được bức tranh toàn cảnh của chế độ phong kiến thối nát thời vua Lê chúa Trịnh. Thấy được sự cơ cực lầm than của dân và những con người tài hoa, nghệ sĩ.
Mâu thuẫn đầu tiên mà nhà văn Nguyễn Huy Tưởng nói tới đó là mâu thuẫn giữa nhân dân lao động lầm than, khốn khổ với bọn hôn quân vô đạo, cường hào quan lại với lối sống xa hoa trụy lạc. Căng thẳng này đã ủ mầm từ trước đó, nhưng tới khi vua Lê Tương Dực bắt Vũ Như Tô phải xây Cửu trùng đài thì mâu thuẫn đó bị đẩy lên cao trào, đỉnh điểm. Mâu thuẫn thứ hai đó chính là giữa những con người tài hoa nghệ sĩ giỏi như kiến trúc sư Vũ Như Tô. Ông là một người nghệ sĩ chân chính. Ông có hoài bão, ước vọng và tâm huyết muốn cống hiến, đem lại cái đẹp cho đời. Thế nhưng, Lê Tương Dực cùng bè lũ tay sai lại mượn uy quyền, tiền bạc của mình để làm những việc mà chúng cho là ước mơ lớn. Chúng ép dân, vơ vét của cải, bắt dân lao động cực khổ để thực hiện thú vui của chúng. Đó là mâu thuẫn giữa quan niệm nghệ thuật chân chính, cao siêu với lợi ích thiết thực trong cuộc sống của nhân dân.
Từ những điều đó, đã đẩy Vũ Như Tô và Cửu trùng đài vào bi kịch thảm hại không lối thoát. Vũ Như Tô là một trong những mấu chốt làm nên Cửu trùng đài. Ông vốn là một kiến trúc sư thiên tài, luôn có đam mê sáng tạo vì cái đẹp. Ông được người đời nhận xét là “ngàn năm chưa dễ có một”. Tài năng của Vũ Như Tô được Nguyễn Huy Tưởng kể lại “chỉ vẩy bút là chim hoa đã hiện lên”, “sai khiến gạch đá như viên tướng cầm quân, có thể xây dựng lâu đài cao cả, nóc vờn mây mà không hề tính sai một viên gạch nhỏ”. Không những tài hoa, ông còn là một nghệ sĩ có nhân cách lớn lao. Ông là người có khát vọng, có lý tưởng nghệ thuật cao quý. Bởi thế, dù lúc đầu vua Lê Tương Dực dọa giết, nhưng ông vẫn khăng khăng từ chối xây Cửu trùng đài. Chỉ sau khi bị thuyết phục bởi người bạn tri kỷ, mong ông xây dựng một tòa lâu đài bền vững cho đất nước thì ông mới chấp nhận. Bởi ông muốn cống hiến tài năng của mình cho dân tộc chứ không phải cho bọn hôn quân vô đạo.
Phân tích đến đây, độc giả có thể nhận thấy điểm giống nhau giữa Vũ Như Tô và tử tù Huấn Cao (trong Chữ người tử tù). Huấn Cao cũng là một người nghệ sĩ tài năng. Nhưng chữ của ông chỉ dành tặng những người biết đạo nghĩa.
Vũ Như Tô cũng vậy, khi bắt đầu xây Cửu trùng đài, ông đã dò hết tâm huyết. Ông không hề hám lợi. Khi được vua ban thưởng, ông đem chia hết cho đám thợ thuyền. Tuy nhiên, dù ông làm thế nào thì ước mơ và lý tưởng nghệ thuật của ông vẫn không thể hòa hợp với đời sống xã hội nghèo đói, lầm than của nhân dân lúc bấy giờ. Do đó, không ít lần ông rơi vào tâm trạng bi kịch, khi tự hỏi việc xây Cửu trùng đài đúng hay sai?
Có thể nói, nhà văn Nguyễn Huy Tưởng đã xây dựng Vũ Như Tô là một nhân vật đầy bi kịch. Bởi trong chính con người ông cũng tồn tại những mâu thuẫn không thể giải quyết được. Ông có những khát vọng và hoài bão lý tưởng lớn nhưng lại có cách làm sai. Chỉ khi bị bắt và Cửu trùng đài bị đốt cháy, ông mới thức tỉnh. Thật là ai oán xót thương cho một con người tài hoa mà sinh ra không hợp thời thế.
Bên cạnh nhân vật Vũ Như Tô mê cái đẹp, nhà văn Nguyễn Huy Tưởng đã khắc họa thêm nhân vật Đan Thiềm, một người đam mê cái tài. Nàng là người bạn tri âm, tri kỷ duy ở trong triều đình, thực sự hâm mộ cái tài của Vũ Như Tô. Hiểu nỗi lòng mâu thuẫn của kiến trúc sư, Đam Thiềm luôn cố gắng ở bên khích lệ, động viên và giúp đỡ Như Tô bảo vệ và xây dựng lâu đài. Không những thế, nàng là còn người thông minh, luôn bình tĩnh trước mọi tình huống. Biết rằng Cửu trùng đài không thành, nàng tìm mọi cách bảo vệ con người tài năng Vũ Như Tô. Nàng khuyên ông hãy trốn đi trước khi quân nổi dậy đến vây bắt. Nàng cũng sẵn sàng đánh đổi tính mạng của mình để cứu lấy nhà kiến trúc sư tài giỏi. Đến khi Vũ Như Tô không chịu đi, thì nàng cảm thấy đau đớn xót thương.
Có thể nói, qua đoạn trích, độc giả thấy rõ được nhân vật Đan Thiềm. Nàng không chỉ là một người chuộng cái tài mà con biết nhìn nhận cái đẹp. Qua đây độc giả nhận thấy cách giải quyết mâu thuẫn của tác giả Nguyễn Huy Tưởng rất dứt khoát. Ông miêu tả cảnh giải quyết xung đột đó bằng việc dân quân nổi dậy, đốt phát Cửu trùng đài và giết vua. Những con người sống trong cảnh ức hiếp lâu ngày giờ không thể chịu được nữa mà vùng lên đấu tranh. Đó là kết cục hiển nhiên mà mâu thuẫn giai cấp phải có.
Tuy nhiên, mâu thuẫn giữa lý tưởng nghệ thuật cao siêu với lợi ích thực tiễn, nhu cầu đơn thuần của người dân lại chưa được giải quyết. Vì thế, cái ác cái tàn bạo của hôn quân vô đạo Lê Tương Dực được nhận rõ, nhưng cái tội hay cãi công của kiến trúc sư Vũ Như Tô thì chưa thể luận. Nhà văn Nguyễn Huy Tưởng chỉ mới dùng lại ở việc nêu vấn đề và để ngõ. Có lẽ ông muốn để tự người đọc ngẫm nghĩ và đưa ra cách giải quyết cho riêng mình.
Hồi 5 của vở kịch Vũ Như Tô nói về vấn đề cái đẹp. Nó nêu ra mối quan hệ còn nhiều khúc mắc giữa đời sống nhân dân thực tế với tâm hồn nghệ sĩ lãng mạn, cao siêu. Qua đây, tác giả Nguyễn Huy Tưởng cũng muốn bày tỏ sự thông cảm và trân trọng với những tài năng nghệ sĩ, có lý tưởng hoài bão nhưng lại rơi vào bi kịch.
Giới thiệu tác phẩm kịch Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài mẫu số 5
Vở kịch "Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài" của Nguyễn Huy Tưởng là một bản trường ca bi tráng về số phận người nghệ sĩ trong xã hội phong kiến đầy biến động. Lấy cảm hứng từ câu chuyện lịch sử về vua Lê Tương Dực và kiến trúc sư tài ba Vũ Như Tô, tác phẩm khắc họa một cách sâu sắc những mâu thuẫn giữa lý tưởng nghệ thuật và hiện thực xã hội khắc nghiệt.
Vũ Như Tô, là một nhà kiến trúc tài giỏi, một nghệ sĩ có chí lớn, “ngàn năm chưa dễ có một”, say mê sáng tạo cái đẹp, tính tình cương trực, trọng nghĩa khinh tài. Lê Tương Dực, một hôn quân bạo chúa, sai Vũ Như Tô xây dựng Cửu Trùng Đài để làm nơi ăn chơi với đám cung nữ. Vũ Như Tô có nhân cách cao cả, hoài bão lớn lao, nghệ sĩ chân chính, gắn bó với nhân dân, không khuất phục trước uy quyền, kiên quyết không chịu nhận xây Cửu Trùng Đài cho vua Lê Tương Dực dù bị đe dọa kết tội tử hình. Đan Thiềm thuyết phục ông nhận lời xây một tòa lâu đài nguy nga tráng lệ, bền vững muôn đời để nhân dân ta nghìn thu hãnh diện.
Với tài năng và tâm huyết của mình, Vũ Như Tô đã dồn hết tâm sức để xây dựng Cửu Trùng Đài, một công trình kiến trúc nguy nga, tráng lệ, biểu tượng cho khát vọng sáng tạo và vẻ đẹp nghệ thuật. Tuy nhiên, Cửu Trùng Đài cũng đồng thời là biểu tượng cho sự xa hoa, lãng phí của triều đình phong kiến, gây ra bao đau khổ cho người dân.
Lí tưởng chân chính, cao đẹp nhưng cao siêu xa rời đời sống của nhân dân lao động. Ông không nhận ra một thực tế: Cửu Trùng Đài xây bằng mồ hôi, nước mắt, xương máu của nhân dân. Ông nhất mực cho rằng mình không có tội mà chỉ có công, luôn tin vào việc làm chính đại quang minh của mình. Sự thật phơi bày, Vũ Như Tô và Đan Thiềm bị bắt, Cửu Trùng Đài bị đập phá thiêu hủy, ông bừng tỉnh kêu lên: “ôi mộng lớn! Ôi Đan Thiềm! Ôi Cửu Trùng Đài”, vỡ mộng, đau đớn, não nùng. Tiếng kêu dồn dập vang lên, nỗi đau mất mát hòa nhập vào nhau tạo thành nỗi đau bi tráng.
Khát vọng, đam mê sáng tạo nghệ thuật của ông xuất phát từ thiên chức của nghệ sĩ chân chính, nhưng chưa đúng vì đặt nhầm chỗ, vì xa rời thực tiễn, vì lợi dụng giai cấp cầm quyền tàn bạo để thực hiện mục đích chân chính của mình. Giữa vòng xoáy của quyền lực và dục vọng, Vũ Như Tô bị giằng xé giữa lý tưởng nghệ thuật và hiện thực xã hội. Ông khao khát được cống hiến tài năng cho đất nước, nhưng cũng không thể làm ngơ trước nỗi đau khổ của nhân dân. Cuối cùng, bi kịch đã xảy ra khi Cửu Trùng Đài bị thiêu rụi, Vũ Như Tô cũng phải trả giá bằng chính mạng sống của mình.
"Vĩnh biệt Cửu Trùng đài" là một tác phẩm chứa đựng nhiều tầng ý nghĩa. Đó là câu chuyện về số phận bi kịch của người nghệ sĩ trong xã hội phong kiến, là lời tố cáo sự tha hóa của quyền lực và là tiếng lòng của những người yêu chuộng cái đẹp, khao khát một xã hội công bằng và tốt đẹp hơn.
-/-
Trên đây là những gợi ý cơ bản và một số bài văn mẫu giới thiệu tác phẩm kịch Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài của Nguyễn Huy Tưởng do Đọc tài liệu sưu tầm và biên soạn. Hy vọng bài viết sẽ giúp các em có thêm những ý văn hay cho bài làm văn của mình. Tham khảo thêm các bài văn hay khác tại mục tài liệu Văn mẫu 11 để tự rèn luyện kỹ năng làm văn. Chúc các em học tốt!
