Đọc tài liệu sẽ cùng các em trả lời câu hỏi Bài 10: Biên độ, tần số, độ to và độ cao của âm thuộc Chủ đề 5: ÂM THANH với tài liệu Giải KHTN lớp 7 Cánh Diều. Nội dung này chắc chắn sẽ giúp các em chuẩn bị bài học trước khi đến lớp tốt nhất.
Giải KHTN lớp 7 Cánh Diều Bài 10 chi tiết
Câu hỏi mở đầu trang 58 SGK KHTN lớp 7 Cánh Diều
Các vật xung quanh ta có thể phát ra âm to nhỏ khác nhau. Khi nào vật phát ra âm to, khi nào vật phát ra âm nhỏ.
Trả lời
Âm phát ra to hay nhỏ phụ thuộc vào biên độ của sóng âm.
Biên độ sóng âm càng lớn thì âm nghe được càng to và ngược lại.
Biên độ và độ to của âm
Câu hỏi 1 trang 59 SGK KHTN lớp 7 Cánh Diều
Khi gảy mạnh dây đàn, tiếng đàn sẽ to hay nhỏ?
Trả lời
Khi gảy mạnh dây đàn, biên độ dao động của dây đàn càng lớn thì tiếng đàn càng to.
Câu hỏi Tìm hiểu thêm trang 59 SGK KHTN lớp 7 Cánh Diều
Sử dụng phần mềm Sound Analyzed Free trên điện thoại và các dụng cụ: búa cao su, âm thoa, tìm hiểu sự liên hệ giữa độ to của âm và biên độ âm.
Trả lời
- Biên độ dao động càng lớn, âm phát ra càng to.
- Biên độ dao động càng nhỏ, âm phát ra càng bé.
Vận dụng 1 trang 59 SGK KHTN lớp 7 Cánh Diều
Đặt một ít mảnh vụn giấy hoặc xốp nhẹ lên mặt trống rồi dùng dùi trống đánh vào mặt trống.
Các mảnh vụn này nảy lên cao hay thấp khi em đánh trống mạnh, nhẹ? Tiếng trống nghe to hay nhỏ khi các mảnh vụn nảy lên cao, thấp?
Trả lời
- Khi đánh mạnh vào mặt trống, vụn giấy (xốp) nảy lên cao, tiếng trống nghe to.
- Khi đánh nhẹ vào mặt trống, vụn giấy (xốp) nảy lên thấp, tiếng trống nghe nhỏ.
Tần số và độ cao của âm
Câu hỏi 2 trang 59 SGK KHTN lớp 7 Cánh Diều
Trái tim của một người đập 72 lần trong một phút. Trái tim của người này đập với tần số bao nhiêu?
Trả lời
Đổi: 1 phút = 60 giây.
Tần số là số dao động trong một giây.
Từ đó tần số = 72 : 60 = 1,2 Hz.
Vậy trái tim người này đập với tần số 1,2 Hz.
Luyện tập 1 trang 60 SGK KHTN lớp 7 Cánh Diều
Sử dụng các dụng cụ của trường em như ở hình 10.3, để kiểm tra tần số của âm thoa.
So sánh giá trị hiển thị ở đồng hồ đo điện đa năng với giá trị tần số ghi trên âm thoa.
Trả lời
Kết quả thu được trên đồng hồ đo điện đa năng chính là tần số của âm thoa mà em đang sử dụng. Ví dụ đồng hồ hiện 512 tức là âm thoa này có tần số là 512 Hz, em có thể so sánh con số này với số chỉ ghi trên âm thoa đó xem có trùng khớp hay không.
Luyện tập 2 trang 60 SGK KHTN lớp 7 Cánh Diều
Ở mỗi âm thoa đều có ghi tần số âm thanh mà nó có thể phát ra. Gõ vào các âm thoa khác nhau, lắng nghe âm phát ra và đọc số ghi tần số trên âm thoa. Rút ra nhận xét về mối liên hệ giữa độ cao và tần số của âm do âm thoa phát ra.
Trả lời
- Âm thoa nào có tần số càng lớn, âm phát ra càng cao.
- Âm thoa nào có tần số càng nhỏ, âm phát ra càng thấp.
Thực hành trang 60 SGK KHTN lớp 7 Cánh Diều
Cho hai thước thép đàn hồi có chiều dài khác nhau. Cố định một đầu của mỗi thước trên mặt một hộp gỗ. Lần lượt bật nhẹ đầu tự do để thước dao động (hình 10.4). Quan sát dao động và lắng nghe âm phát ra.
- Phần tự do của thước nào dao động nhanh hơn?
- So sánh xem thước nào phát ra âm trầm hơn, thước nào phát ra âm bổng hơn?
Trả lời
- Phần tự do của thước ngắn dao động nhanh hơn. Tức là số dao động trong một giây của thước ngắn lớn hơn so với số dao động trong một giây của thước dài.
- Thước dài phát ra âm trầm hơn, thước ngắn phát ra âm bổng hơn.
Vận dụng 2 trang 61 SGK KHTN lớp 7 Cánh Diều
Dùng kéo cắt phẳng một đầu của ống hút có một đầu vát, cẩn thận khoét các lỗ nhỏ trên đầu ống hút (hình 10.5), (có thể dùng một chiếc đinh được nung nóng để dùi lỗ trên ống hút).
Thổi vào đầu vát của ống hút, trong khi dùng ngón tay bịt rồi mở các lỗ và để ý xem độ cao của âm thay đổi như thế nào. Đầu tiên bịt tất cả các lỗ, sau đó mở từng lỗ một, bắt đầu từ đầu xa miệng và di chuyển dần lại gần miệng.
a. Việc bịt và để hở các lỗ trên ống hút có ảnh hưởng đến độ cao của âm thanh tạo ra không?
b. Khi mở dần từng lỗ, bắt đầu từ đầu bằng của ống, độ cao của âm tăng lên hay giảm dần?
Trả lời
a. Việc bịt và để hở các lỗ trên ống hút có ảnh hưởng đến độ cao của âm thanh tạo ra. Vì khi dùng ngón tay bịt rồi mở các lỗ tức là làm thay đổi cột không khí trong ống, dẫn đến làm thay đổi tần số của sóng âm trong ống và dẫn tới thay đổi độ cao của âm phát ra.
b. Khi mở dần từng lỗ, bắt đầu từ đầu bằng của ống, độ cao của âm tăng lên. Vì chiều dài của cột không khí trong ống đang giảm dần, tần số dao động của sóng âm càng tăng, âm phát ra có độ cao tăng dần tức là âm phát ra càng bổng.
Câu hỏi Tìm hiểu thêm trang 61 SGK KHTN lớp 7 Cánh Diều
Thông thường, người có thể nghe được âm có tần số trong khoảng từ 20 Hz đến 20000 Hz.
Những âm có tần số dưới 20 Hz được gọi là hạ âm. Những âm có tần số lớn hơn 20000 Hz được gọi là siêu âm. Một số con vật có thể nghe được hạ âm (chim bồ câu, tê giác Sumatra,…) và siêu âm (dơi, cá voi, ...).
Một con lắc như hình 10.2 thực hiện một dao động trong 2s. Tại sao ta không nghe được âm thanh mà con lắc này phát ra khi dao động?
Trả lời
- Con lắc thực hiện một dao động trong 2 giây. Vậy tần số của con lắc là 0,5 Hz.
- Với một tần số quá nhỏ dưới mức giới hạn 20 Hz (âm thanh con người nghe được có tần số trong khoảng từ 20 Hz đến 20000 Hz) thì con người không thể nghe được âm thanh mà con lắc khi dao động phát ra.
Chúc các em học tốt với tài liệu Giải khoa học tự nhiên 7 Cánh Diều trên đây!
