Thực phẩm hữu cơ là gì?
Thực phẩm hữu cơ là các thực phẩm được trồng, xử lý và chế biến theo cách an toàn cho môi trường. Đối với nông sản đó là sản phẩm được trồng mà không sử dụng đến hầu hết các loại thuốc trừ sâu thông thường, sử dụng phân bón nhân tạo, bùn thải, phóng xạ và sinh vật biến đổi gen. Đối với các loại thịt động vật thì không được tiêm kháng sinh hoặc hormone.
Tiêu chuẩn của thực phẩm hữu cơ
Để được chứng nhận hữu cơ, các sản phẩm phải được trồng và sản xuất theo cách tuân thủ các tiêu chuẩn tại quốc gia mà thực phẩm hữu cơ đó được tiêu thụ.
Chứng nhận hữu cơ của Bộ Nông Nghiệp Hoa Kỳ, Ủy ban Hữu cơ Quốc gia (USDA) là chứng nhận tiêu chuẩn hữu cơ nghiêm ngặt nhất. Sản phẩm chứa 95% thành phần hữu cơ mới được phép sử dụng logo. Ngoài ra trong quá trình chế biến phải đảm bảo không được phép có chứa chất bảo quản tổng hợp và thành phần hóa học.
Ví dụ:
- Ở Mỹ có 4 cấp độ khác nhau để ghi nhãn hữu cơ:
- Nhãn “100% Organic” : Điều này có nghĩa là tất cả các thành phần được sản xuất hữu cơ.
- Nhãn “Organic”: Ít nhất 95% hoặc nhiều hơn các thành phần là hữu cơ.
- Nhãn “’Made With Organic Ingredients”: Được làm bằng các thành phần hữu cơ, chứa ít nhất 70% thành phần hữu cơ.
- Nhãn “Less Than 70% Organic Ingredients”: Ít hơn 70% thành phần hữu cơ.
- Ở Việt Nam, nhà nước cũng đã ban hành Nghị định về nông nghiệp hữu cơ như không dùng chất hóa học tổng hợp, các hóa chất độc hại, không sử dụng công nghệ biến đổi gen, phóng xạ và công nghệ khác có hại cho sản xuất hữu cơ, sản phẩm phải được chứng nhận tiêu chuẩn quốc gia từ bên thứ ba. Sản phẩm “100% hữu cơ” và sản phẩm “hữu cơ” có ít nhất 95% thành phần hữu cơ được chứng nhận phù hợp TCVN về nông nghiệp hữu cơ được mang lô gô sản phẩm hữu cơ Việt Nam.
Các loại thực phẩm hữu cơ
Không chỉ nông nghiệp và chăn nuôi cũng có thể thực hiện theo cách hữu cơ. Thực phẩm hữu cơ đa dạng từ thực phẩm tươi từ rau củ quả, thịt, cá, trứng, sữa,... cho đến các sản phẩm thực phẩm chế biến sẵn như soda, bánh quy, ngũ cốc,...
- Thực phẩm hữu cơ từ thực vật: Không sử dụng phân bón tổng hợp hoặc thuốc trừ sâu. Người trồng cố gắng bảo vệ môi trường bằng sử dụng phân bón từ tự nhiên: phân gà, mùn cưa, phân hữu cơ.. và các biện pháp sinh học để kiểm soát mầm bệnh như luân canh cây trồng, trồng xen những cây có tác dụng đuổi và diệt côn trùng, che chắn côn trùng,...
- Thực phẩm hữu cơ động vật: Động vật dùng để lấy sữa, trứng, thịt, được gọi là hữu cơ khi được nuôi thả ngoài trời, được ăn thức ăn hữu cơ không có kháng sinh hoặc chất kích thích tăng trưởng.
Riêng các thực phẩm chế biến sẵn như soda, bánh quy, ngũ cốc,... thì không có chất phụ gia thực phẩm nhân tạo như chất bảo quản, chất tạo màu.
- Đồ uống hữu cơ: Nước ép trái cây và rau quả, sữa, cà phê, trà và các loại khác.
Lợi ích của thực phẩm hữu cơ
Theo nghiên cứu về thực phẩm của tiến sĩ Alyson E. Mitchell tại Đại học California, flavonoid là hợp chất có tác dụng bảo vệ thực vật. Chúng bảo vệ chống lại bức xạ UV. Chúng giúp chống lại nấm và vi khuẩn.
Nhóm nghiên cứu đã so sánh mức độ flavonoid trong trái cây và rau quả được trồng ở cùng một nơi nhưng bằng các phương pháp khác nhau. Kết quả cho thấy Flavonoid được tìm thấy nhiều hơn ở loại rau quả được trồng hữu cơ.
Vậy có thể thấy, thực phẩm hữu cơ tốt cho môi trường và sức khỏe của con người. Những lợi ích của thực phẩm hữu cơ so với thực phẩm thông thường như:
- Thực phẩm hữu cơ bổ dưỡng hơn
- Mức độ nitrat trong thực phẩm hữu cơ thấp hơn
- Sữa, thịt hữu cơ chứa acid béo có lợi cao hơn
- Nông trại hữu cơ còn là mô hình nhằm cân bằng hệ sinh thái, bảo tồn sự đa dạng sinh học
- Thực phẩm hữu cơ khác thực phẩm sạch và không phải là “của nhà trồng”
- Thực phẩm hữu cơ không phải “dùng càng nhiều càng tốt”
Xu hướng thực phẩm hữu cơ hiện nay
Sản xuất và tiêu dùng thực phẩm hữu cơ ngày càng được quan tâm không chỉ ở các quốc gia phát triển mà còn ở các nước đang phát triển như Việt Nam, khi mà những vấn đề về thực phẩm bẩn, và tổn dư kháng sinh cao dẫn đến các vấn đề về ngộ độc thực phẩm, cũng như những ảnh hưởng sức khỏe khiến người dân quan tâm nhiều hơn tới sức khỏe cũng như chất lượng sống.
Bên cạnh đó mức thu nhập đang ngày càng được cải thiện, cùng với việc tiếp nhận thông tin về các lối sống lành mạnh và khoa học dễ dàng hơn khiến người dân ngày càng có ý thức quan tâm đến sức khỏe.
Trước bối cảnh đó, thực phẩm organic đang trở thành sự lựa chọn ưu tiên của nhiều gia đình Việt bởi để được chứng nhận organic thì khâu sản xuất phải đáp ứng được tiêu chuẩn của một quy trình sản xuất khắt khe. Từ nước tưới, quy trình kiểm soát sâu bệnh, chất lượng đất trồng, tập quán chăn nuôi – trồng trọt, cho tới các quy tắc phụ gia thực phẩm,… Bởi một sản phẩm organic đạt chuẩn sẽ mang lại nhiều lợi ích về mặt sức khỏe cho người tiêu dùng.
Theo nghiên cứu do công ty thành phần ở Châu Á – Thái Bình Dương thực hiện, cho thấy nhu cầu đối với các sản phẩm có nhãn sạch mạnh nhất so với bất kỳ khu vực nào khác.