Nền văn minh Phù Nam được hình thành trên cơ sở nào?

Nền văn minh Phù Nam là gì?

Nến văn minh Phù Nam là một trong ba nền văn minh cổ tồn tại trên lãnh thổ Việt Nam. 

Phù Nam là tên gọi được đặt cho một quốc gia cổ trong lịch sử Đông Nam Á, xuất hiện khoảng thế kỉ 1 trước Công Nguyên, ở khu vực hạ lưu và châu thổ sông Mê Kông. Theo nhiều thư tịch cổ Trung Quốc, thì trong thời kỳ hưng thịnh, vương quốc này về phía Đông, đã kiểm soát cả vùng đất phía Nam Trung Bộ (Việt Nam), về phía Tây đến Thung lũng sông Mê Nam (Thái Lan), về phía Nam đến phần phía Bắc bán đảo Mã Lai.

Nền văn minh phù nam được hình thành trên 3 cơ sở chính

Điều kiện tự nhiên

- Mạng lưới sông ngòi dày đặc kết nối với nhau và đều đổ ra biển qua những cửa sông lớn, trữ lượng nước ngọt dồi dào, nguồn lợi thuỷ sản phong phú, đa dạng; đất đai giàu phù sa.

- Phần biển bao bọc ở phía đông và tây nam lãnh thổ với nhiều hải cảng thuận lợi là con đường hướng ra bên ngoài, tiếp xúc trực tiếp với khu vực Đông Nam Á hải đảo và Ấn Độ. Điều này giúp Phù Nam có thể sớm kết nối với nền thương mại biển quốc tế sôi động qua con đường Tơ lụa và con đường Hồ tiêu.

Dân cư và xã hội

* Dân cư

- Tổ tiên người Phù Nam là các nhóm cư dân bản địa có quá trình phát triển liên tục từ thời kì đồ đá, chủ nhân của nền văn hoá tiền Óc Eo.

- Sự tiếp xúc sớm với văn minh Ấn Độ qua vai trò của thương nhân và các nhà truyền giáo giúp Phù Nam tiếp thu nhiều giá trị văn minh Ấn Độ như chữ viết, tư tưởng, tôn giáo, tổ chức nhà nước và chế độ đẳng cấp.

* Xã hội

- Gồm nhiều tầng lớp, có sự phân hóa giàu nghèo rõ rệt dưới ảnh hưởng của Ấn Độ giáo.

+ Quý tộc và tu sĩ: thuộc tầng lớp trên của xã hội, được trọng dụng, chi phối các quan hệ chính trị - xã hội và ngoại giao.

+ Thương nhân: nắm quyền lực lớn trong nền kinh tế.

+ Nông dân, thợ thủ công và một bộ phận nô lệ: là lực lượng lao động, hợp thành tầng lớp bị trị trong xã hội.

* Tác động của biển và kinh tế biển đến sự hình thành và phát triển của văn minh Phù Nam:

- Biển đóng vai trò quan trọng trong hoạt động kinh tế của cư dân Phù Nam. Một bộ phận cư dân sống bằng nghề buôn bán, trao đổi sản vật với thương nhân các nước như Ấn Độ, Trung Quốc, Ả-rập, Mã Lai,… 

- Hoạt động buôn bán nhộn nhịp ở các cảng thị, đặc biệt ở Óc Eo. Biển và kinh tế biển mang lại nguồn lợi lớn cho hoạt động kinh tế ở Phù Nam.

- Thông qua hoạt động trao đổi, buôn bán qua đường biển, nhiều thành tựu văn minh lớn đã được du nhập vào Phù Nam.

Ảnh hưởng của văn minh Ấn Độ

Văn minh Phù Nam chịu ảnh hưởng sâu sắc của văn minh Ấn Độ, thể hiện qua ngôn ngữ, chữ viết, tôn giáo, nghệ thuật, kiến trúc,...

• Về ngôn ngữ: Ngôn ngữ chính của Vương quốc Phù Nam là tiếng Phạn, một loại ngôn ngữ của Ấn Độ.
• Về chữ viết: Chữ viết chính của Vương quốc Phù Nam là chữ Phạn, một loại chữ tượng hình.
• Về tôn giáo: Tôn giáo chính của Vương quốc Phù Nam là Ấn Độ giáo.
• Về nghệ thuật: Nghệ thuật Phù Nam chịu ảnh hưởng của nghệ thuật Ấn Độ, thể hiện qua các tác phẩm điêu khắc, hội họa,...
• Về kiến trúc: Kiến trúc Phù Nam chịu ảnh hưởng của kiến trúc Ấn Độ, thể hiện qua các đền tháp, lăng mộ,...

Ảnh hưởng của văn minh Ấn Độ đã góp phần làm phong phú thêm nền văn minh Phù Nam, tạo nên bản sắc riêng cho nền văn minh này.

Tóm lại, nhờ những cơ sở trên, Vương quốc Phù Nam đã phát triển thành một nền văn minh rực rỡ, có ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển của các nền văn minh ở Đông Nam Á.

Sự phát triển của nền văn minh Phù Nam

Nền văn minh Phù Nam phát triển mạnh mẽ và có nhiều thành tựu lớn vẫn còn lưu giữ giá trị cho tới ngày nay.

* Sự ra đời của nhà nước

- Vào khoảng đầu Công nguyên, Vương quốc Phù Nam đã được thành lập. Đứng đầu nhà nước là vua, có quyền lực cao nhất, cai trị bằng cả vương quyền và thần quyền; giúp việc cho vua là các quan lại trong hệ thống chính quyền với nhiều cấp bậc.

- Từ thế kỉ III đến thế kỉ V, tổ chức nhà nước Phù Nam ngày càng được hoàn thiện. Phù Nam vươn lên trở thành vương quốc hùng mạnh nhất khu vực Đông Nam Á.

* Hoạt động kinh tế

- Phù Nam trở thành một trong những trung tâm buôn bán thương mại quan trọng bậc nhất lúc bấy giờ. 

- Một số nghề thủ công và nông nghiệp ở Phù Nam cũng khá phát triển. 

* Đời sống vật chất

- Nhà ở: Cư dân Phù Nam chủ yếu ở trong những ngôi nhà sàn rộng làm bằng gỗ, lợp mái lá, phù hợp với môi trường sông nước và khí hậu nóng ẩm

- Ẩm thực: lương thực, thực phẩm chính của người Phù Nam là lúa gạo, các loại thịt và thuỷ, hải sản.

- Trang phục tương đối đơn giản: đàn ông đóng khố, ở trần; phụ nữ mặc váy và đeo một số đồ trang sức như vòng tay, khuyên tai,...

- Phương tiện đi lại: cư dân Phù Nam đi lại chủ yếu bằng thuyền trên kênh, rạch, sông ngòi

* Đời sống tinh thần

- Tín ngưỡng, tôn giáo

+ Cư dân Phù Nam có tín ngưỡng thờ đa thần, duy trì tín ngưỡng phồn thực.

+ Trong quá trình giao lưu buôn bán với Ấn Độ, người Phù Nam đã tiếp nhận các tôn giáo như: Phật giáo, Hin-đu giáo,... 

- Phong tục, tập quán:

+ Phong tục chôn cất người chết bằng nhiều hình thức như thuỷ táng, hoả táng, thổ táng và điểu táng.

+ Khi gia đình có tang, người thân phải cạo đầu, cạo râu và mặc đồ trắng.

Một số câu hỏi xoay quanh cơ sở hình thành nền văn minh Phù Nam

Câu 1. Nội dung nào sau đây không phản ánh đúng cơ sở về điều kiện tự nhiên dẫn đến sự hình thành nền văn minh Phù Nam?

A. Hệ thống sông ngòi, kênh rạch chằng chịt.

B. Địa hình cao, khan hiếm nguồn nước ngọt.

C. Địa hình khu vực thấp, nguồn nước dồi dào.

D. Giáp biển, có nhiều nơi cho thuyền neo đậu.

Đáp án B 

- Cơ sở về điều kiện tự nhiên hình thành nền văn minh Phù Nam:

+ Văn minh Phù Nam hình thành trên lưu vực châu thổ sông Cửu Long với hệ thống sông ngòi, kênh rạch chằng chịt đổ ra biển

+ Địa hình khu vực thấp, nguồn nước dồi dào, thuận lợi cho canh tác nông nghiệp trồng lúa nước.

+ Có vị trí địa lí tiếp giáp biển với nhiều nơi thuận lợi cho việc tránh bão, neo đậu thuyền bè của các thương nhân, cư dân Phù Nam sớm có điều kiện giao lưu với nền văn minh của nhiều quốc gia khác.

Câu 2. Nội dung nào sau đây phản ánh đúng đặc điểm của Vương quốc Phù Nam?

A. Quốc gia cổ phát triển hùng mạnh ở Đông Nam Á.

B. Quốc gia hình thành sớm nhất trên lãnh thổ Việt Nam ngày nay.

C. Quốc gia thương mại hướng biển ở Trung Bộ và Nam Bộ của Việt Nam.

D. Quốc gia cổ được phát triển trên cơ sở văn hóa Sa Huỳnh.

Đáp án A.

Câu 3. Nền văn minh Phù Nam được phát triển dựa trên nền văn hóa 

A. Đồng Đậu.

B. Sa Huỳnh.

C. Đông Sơn.

D. Óc Eo.

Đáp án B.

Nền văn hóa này phát triển trên nền tảng văn hóa Đồng Nai, có quan hệ mật thiết với nền văn hóa Sa Huỳnh ở miền Trung, và có quan hệ giao lưu rộng rãi với các nước ở bên ngoài (qua dấu tích vật chất, cho thấy có sự liên hệ khá mật thiết với Trung Quốc, Ấn Độ, Tây Á và Địa Trung Hải).

Câu 4. Văn minh Phù Nam được hình thành và phát triển chủ yếu ở khu vực nào?

A. Đồng bằng châu thổ sông Hồng.

B. Các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên Việt Nam.

C. Khu vực Nam Bộ Việt Nam.

D. Vùng duyên hải Trung Bộ và Nam Bộ Việt Nam.

Đáp án C.

Trên đây là toàn bộ nội dung kiến thức được Đọc tài liệu tổng hợp, giúp cho các bạn giải đáp câu hỏi: Nền văn minh Phù Nam được hình thành trên cơ sở nào?. Chúc các bạn luôn mở rộng thêm kiến thức của mình mỗi ngày, để trở thành một người hiểu biết, thông thái.