MỤC LỤC NỘI DUNG
- Mống mắt là gì?
- Cấu trúc của mống mắt
- Chức năng của mống mắt là gì?
- Tại sao mống mắt có màu đen?
- Tại sao mống mắt lại quan trọng đối với thị lực?
- Tình trạng mống mắt chỉ ra điều gì?
- Điều gì xảy ra nếu mống mắt của bạn bị tổn thương?
- Những dấu hiệu hoặc triệu chứng của vấn đề với mống mắt là gì?
- Một số bệnh liên quan đến mống mắt
- Quét mống mắt là gì?
- Máy quét mống mắt có hại với mắt không?
Mống mắt là gì?
Theo Wikipedia, mống mắt là một cấu trúc mỏng, hình tròn nằm trong mắt, có công dụng điều chỉnh đường kính và kích cỡ của đồng tử, cũng chính là lượng ánh sáng đi đến võng mạc. Hay nói cách khác, mống mắt là vòng màu của các mô quanh đồng tử, ở ngay phía sau giác mạc. Màu mắt được quyết định bởi màu của mống mắt. Màu sắc của mống mắt giống như dấu vân tay của bạn, nó là duy nhất đối với bạn và không ai khác trên thế giới có màu mắt giống hệt nhau. Mống mắt là màng hình vòng bên trong mắt. Đồng tử là lỗ đen hoặc lỗ mở ở trung tâm mống mắt. Đồng tử thường được coi là lỗ khẩu, còn mống mắt được coi là khẩu.Mống mắt trong tiếng Anh là "iris" có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp có nghĩa là "cầu vồng" vì phần mắt này có nhiều màu sắc. Iris cũng là nữ thần kiêm sứ giả của các vị thần trong Iliad.
Mống mắt còn có tên gọi khác là lòng đen.
Cấu trúc của mống mắt
Mống mắt bao gồm hai lớp: lớp mạch sợi có sắc tố ở phía trước được gọi là stroma và dưới lớp stroma, lớp tế bào biểu mô chứa sắc tố.- Stroma được nối với cơ thắt đồng tử, cơ này co bóp đồng tử theo chuyển động tròn và một tổ hợp các cơ giãn đồng tử, kéo rộng mống mắt để đồng tử mở to ra. Mặt sau được bao phủ bởi một lớp biểu mô chứa nhiều sắc tố dày khoảng hai tế bào, nhưng mặt trước không có biểu mô.
- Rìa ngoài của mống mắt được gắn với củng mạc và phần trước của thể lông mao. Mống mắt và thể lông mao được biết đến như là phần ngoài của màng mạch nho.
Hai vùng chính của mống mắt bao gồm:
- Vùng đồng tử là phần trong nơi phần rìa hình thành nên ranh giới của đồng tử.
- Vùng lông mao là phần còn lại cho đến thể lông mao.
Chức năng của mống mắt là gì?
Chức năng của mống mắt trong mắt người là kiểm soát kích thước của đồng tử và từ đó kiểm soát lượng ánh sáng đi vào mắt. Vòng mô màu phía sau giác mạc điều chỉnh lượng ánh sáng đi vào mắt bằng cách điều chỉnh kích thước của đồng tử.Các cơ trong mống mắt điều khiển đồng tử của bạn. Khi đồng tử của bạn rộng hơn (giãn ra), ánh sáng đi vào mắt bạn sẽ nhiều hơn. Khi đồng tử co lại thì ánh sáng lọt vào sẽ ít hơn. Khi mống mắt co hoặc giãn đồng tử, lượng ánh sáng chiếu tới phần còn lại của mắt bạn sẽ thay đổi. Sự thay đổi kích thước liên tục này giúp bạn nhìn thấy trong các điều kiện ánh sáng khác nhau. Bạn đã trải qua điều này nếu bạn bước ra ngoài vào một ngày nắng đẹp hoặc vào nhà sau một thời gian phơi nắng. Thời gian để mắt bạn thích nghi với ánh sáng chính là lúc mống mắt điều chỉnh đồng tử để giúp bạn nhìn thấy.
Tại sao mống mắt có màu đen?
Giải phẫu cho thấy biểu mô sắc tố mống mắt có màu nâu đen do sự hiện diện của melanin. Không giống như mắt nâu, mắt xanh có nồng độ melanin thấp trong lớp đệm của mống mắt, nằm phía trước biểu mô sẫm màu.Ở người, sắc tố của mống mắt thay đổi từ nâu nhạt đến đen, tùy thuộc vào nồng độ melanin trong biểu mô sắc tố mống mắt (nằm ở phía sau mống mắt), hàm lượng melanin trong lớp đệm mống mắt (nằm ở phía trước mống mắt).
Tại sao mống mắt lại quan trọng đối với thị lực?
Tất cả các phần khác nhau của mắt bạn phối hợp với nhau để giúp bạn nhìn thấy. Đầu tiên, ánh sáng đi qua giác mạc (lớp trong suốt phía trước của mắt). Giác mạc có hình dạng như một mái vòm và uốn cong ánh sáng để giúp mắt tập trung. Một phần ánh sáng này đi vào mắt thông qua một lỗ gọi là đồng tử. Mống mắt (phần màu của mắt) kiểm soát lượng ánh sáng mà đồng tử tiếp nhận. Tiếp theo, ánh sáng đi qua thấu kính (phần trong của mắt), thấu kính hoạt động cùng với giác mạc để tập trung ánh sáng chính xác vào võng mạc. Khi ánh sáng chiếu vào võng mạc (lớp mô nhạy cảm với ánh sáng ở phía sau mắt), các tế bào đặc biệt gọi là tế bào cảm quang sẽ biến ánh sáng thành tín hiệu điện. Những tín hiệu điện này truyền từ võng mạc qua dây thần kinh thị giác đến não. Sau đó não chuyển tín hiệu thành hình ảnh mà bạn nhìn thấy.Tình trạng mống mắt chỉ ra điều gì?
Các nhà nghiên cứu mống mắt khẳng định các kiểu hình của mống mắt, phần màu của mắt có thể chứng minh khả năng nhạy cảm của một người đối với một số bệnh, cho thấy các vấn đề y tế trong quá khứ hoặc chỉ ra nhiều vấn đề sức khỏe.Điều gì xảy ra nếu mống mắt của bạn bị tổn thương?
Bệnh nhân mắc chứng aniridia (không có mống mắt) hoặc mống mắt bị tổn thương có thể bị nhạy cảm với ánh sáng nghiêm trọng và thường không hài lòng với vẻ ngoài của mắt. Ngoài ra, mống mắt bị tổn thương tiếp nhận quá nhiều ánh sáng có thể dẫn đến giảm thị lực, quầng sáng và độ chói. Các lựa chọn điều trị bao gồm khâu và cấy mống mắt nhân tạo.Những dấu hiệu hoặc triệu chứng của vấn đề với mống mắt là gì?
- Mờ mắt.- Cơn đau mới không biến mất trong vài ngày.
- Nhạy cảm với ánh sáng.
- Tầm nhìn trở nên tồi tệ hơn đáng kể.
Một số bệnh liên quan đến mống mắt
- Viêm mống mắt: là một dạng viêm màng bồ đào mà trong đó phần mống mắt bị viêm đôi khi đi kèm viêm thể mi gọi là viêm mốmg mắt thể mi.- Khuyết mống mắt: Khuyết mống mắt bẩm sinh là do bị rối loạn di truyền khiến mống mắt không hoàn thiện (có thể là khuyết một phần hoặc hoàn toàn), kéo theo tình trạng các khu vực khác ở mắt như điểm vàng hoặc dây thần kinh thị giác không thể phát triển. Người bị khiếm khuyết mống mắt cũng có thể mắc các tình trạng về mắt khác.
Quét mống mắt là gì?
Công nghệ nhận diện mống mắt hay còn được gọi là công nghệ cảm biến mống mắt (Iris Recognition) là phương pháp áp dụng thuật toán hình ảnh để nhận dạng một người nào đó dựa vào cấu trúc các đường vân phức tạp và duy nhất của mống mắt, thậm chí ngay cả khi họ đang đeo kính hoặc sử dụng áp tròng từ một khoảng cách nhất định. Hiện nay, công nghệ này đang được ứng dụng vào smartphone với các tính năng như: khóa/mở màn hình, điền thông tin đăng nhập website, xác nhận thanh toán mua hàng…Công nghệ quét mống mắt về cơ bản trên điện thoại sẽ tích hợp một bộ cảm biến ở mặt trước máy, bao gồm 2 phần chính là đèn chiếu tia hồng ngoại đến mắt và các ống kính camera. Chùm tia phản xạ từ mắt đến phần ống kính sẽ được phân tích và từ đó ghi lại đặc điểm các đường vân mống mắt. Mỗi dạng mống mắt chỉ được thiết lập nhận dạng cho môt người duy nhất, được mã hóa và lưu trữ bảo mật cực kì an toàn trong thiết bị.