Đường Trường Sơn có tên gọi khác là gì?

Đường Trường Sơn ở đâu?

Điểm khởi đầu (thường được gọi là Cột mốc số 0) của con đường Trường Sơn huyền thoại nằm tại thị trấn Lạt (huyện Tân Kỳ, tỉnh Nghệ An). Từ nơi đây, con đường được nối dài, mở ra với 5 trục dọc Đông và Tây Trường Sơn, 21 trục ngang liên hoàn với tổng chiều dài gần 20.000km, ngoài ra còn có tuyến đường sông dài trên 500km, đường xăng dầu với tổng chiều dài hơn 1.400km. 

Năm 2000, Chính phủ quyết định đầu tư mở đường Trường Sơn (cũ) để xây dựng đường Hồ Chí Minh ngày nay. Con đường đi qua 30 tỉnh, thành, thành phố, từ Pác Bó (Cao Bằng) đến mũi Cà Mau với tổng chiều dài toàn tuyến là 3.167km, trong đó tuyến chính phía đông dãy Trường Sơn dài 2.667km, tuyến nhánh phía tây dài 500km.

Bản đồ đường Trường Sơn

 

Đường Trường Sơn có tên gọi khác là gì?

Đường Trường Sơn có tên gọi khác là đường mòn Hồ Chí Minh là một tuyến hậu cần chiến lược bao gồm mạng lưới giao thông quân sự, chạy từ lãnh thổ miền Bắc Việt Nam vào tới lãnh thổ miền Nam Việt Nam, phía đông Trường Sơn đi qua miền Trung Việt Nam và phía tây Trường Sơn, có đoạn đi qua hạ Lào, Campuchia.
Hoạt động từ năm 1959 đến 1975, đây là tuyến hậu cần chiến lược trọng yếu cung cấp binh lực và vật chất hậu cần, vũ khí trang bị để chi viện cho Quân Giải phóng miền Nam trên chiến trường miền Nam Việt Nam, liên tục trong suốt 16 năm của thời kỳ Chiến tranh Việt Nam.

Đường Trường Sơn đi qua những tỉnh nào?

Đường Trường Sơn là một hệ thống giao thông, liên lạc, đường ống xăng dầu trải hàng ngàn km từ Nghệ An đến Bình Phước, xuyên qua lãnh thổ 3 nước Việt Nam, Campuchia và Lào. Di tích lịch sử Đường Trường Sơn - Đường Hồ Chí Minh bao gồm 37 điểm tiêu biểu nằm trên địa bàn 11 tỉnh: Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Quảng Nam, Kon Tum, Gia Lai, Đắc Lắc, Đắc Nông, Bình Phước. Ở mỗi giai đoạn kháng chiến chống Mỹ, đường Trường Sơn – đường Hồ Chí Minh liên tục được nối dài, mở rộng.
Sau chiến tranh, đường mòn Hồ Chí Minh, con đường huyền thoại trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc, được lãnh đạo đất nước quyết định đầu tư nâng cấp thành tuyến giao thông huyết mạch quốc gia thứ 2 (sau Quốc lộ 1A) kéo dài từ Cao Bằng đến Cà Mau với tổng chiều dài 3.167 km (trong đó tuyến chính dài 2.667 km, tuyến nhánh phía Tây dài 500 km). Hiện nay, con đường mòn Trường Sơn (đường mòn Hồ Chí Minh) năm xưa nay đã trở thành đại lộ mang tên Hồ Chí Minh, chạy dài qua địa phận 30 tỉnh, thành phố trong cả nước. 

Lịch sử của đường Trường Sơn

Theo văn bản lịch sử chính thức của cơ quan An ninh quốc gia Hoa Kỳ ghi lại thì Đường Trường Sơn được quân đội Mỹ coi là “một trong những thành tựu vĩ đại của nền kỹ thuật quân sự ở thế kỷ 20”. Con đường được những người lính trong cuộc chiến gọi là “tuyến lửa”.
Hệ thống đường này được đặt tên là Đường Trường Sơn, lấy theo tên của dãy Trường Sơn - dãy núi chạy dọc miền Trung Việt Nam, nơi hệ thống này đi qua. Sau này, nó có thêm cái tên là Đường mòn Hồ Chí Minh (Ho Chi Minh trail) có nguồn gốc từ Mỹ.
- Tiền thân của tuyến đường mòn Hồ Chí Minh ​trong giai đoạn kháng chiến chống Pháp này gồm bốn tuyến đường chính là:
+ Tuyến 1: Đường thượng (Tây Trường Sơn): Từ Chu Lễ (Hà Tĩnh) đi bộ vào ga Tân Ấp (Quảng Bình) rồi xuyên tây Quảng Bình vào Khe Sanh qua Quốc lộ 9A đến Ba Lòng là chiến khu của Quảng Trị.
+ Tuyến 2: Đường Đông Trường Sơn: cũng từ Chu Lễ nhưng có một đoạn đi xe goòng (toa xe lửa nhỏ, đặt trên ray vừa kéo vừa đẩy) vào tới Minh Cầm (nay là Minh Hóa, Quảng Bình) rồi đến vùng đông Quảng Trị, ngược lên Ba Lòng.
+ Tuyến 3: Từ chiến khu Ba Lòng vào khu 5, đi xuyên lên A Lưới, vào bến Hiên (nay là Đông Giang, Quảng Nam) rồi đi tiếp vào Bình Định.
+ Tuyến 4: Từ khu V vào Nam Bộ: Từ dốc Chanh (Phú Yên) đi đến hòn Dữ (Khánh Hòa) xuyên qua núi Ba Cụm, đến trạm Mã Đà và sau đó đến trạm Đội Lào (Tà Lu, huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam)
- Thời kỳ 1959 - 1964:
+ Một số phần của Đường Trường Sơn vốn đã tồn tại từ hàng thế kỷ dưới hình thức các con đường mòn sơ khai dành cho việc giao thông buôn bán trong vùng.
+ Trong những năm đầu của chiến tranh Đông Dương, hệ thống đường mòn này được Việt Minh sử dụng để làm đường nối liền Bắc - Nam, đưa cán bộ di chuyển giữa hai miền để tránh sự truy quét của quân Pháp.
+ Sau khi chính quyền Việt Nam cộng hòa ra đời, đất nước ta bị chia cắt thành hai miền bởi Vĩ tuyến 17. Chính phủ Việt Nam dân chủ cộng hòa đã quyết định xây dựng những con đường chiến lược để tiếp tục chi viện cho những người cộng sản miền Nam, hai tuyến đường được xem xét đó là tuyến đường bộ qua dãy Trường Sơn và tuyến đường trên biển Đông.
+ Năm 1959, xung đột quân sự giữa Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam với chính phủ Ngô Đình Diệm lên cao, Chính phủ Việt Nam dân chủ cộng hòa đã giao nhiệm vụ cho Đoàn 559 mới được thành lập tháng 9 vào Nam để xây dựng hệ thống đường Trường Sơn với lực lượng 1 tiểu đoàn giao liên (D301) với 440 người.
+ Trong những ngày đầu của cuộc xung đột, đường Trường Sơn chỉ được dùng để chuyển quân, do khi đó việc vận chuyển vũ khí súng đạn vào Nam qua đường biển có hiệu quả cao hơn. Nhưng sau đó hải quân Mỹ đã tăng cường hoạt động ngăn chặn đường biển của ta gây rất nhiều khó khăn cho ta, lúc này đường Trường Sơn phải làm cả hai nhiệm vụ.
- Thời kỳ 1965 - 1968: 
+ Theo ước tính của tình báo Mỹ: năm 1961 số quân vào Nam theo đường Trường Sơn là 5.843 người;  năm 1962 là 12.765 người ; năm 1963 là 7.693 người; năm 1694 là 12.424 người và cũng trong năm này khả năng cung ứng của đường Trường Sơn đạt đến 20 tới 30 tấn mỗi ngày. Đến năm 1966, Mỹ ước tính tổng số quân vào Nam qua đường Trường Sơn là từ 58.000 đến 90.000 người. 
+ Mùa khô năm 1966 - 1967 đánh dấu bước chuyển lớn về chiến thuật vận tải của Đoàn 559 từ “phòng tránh tích cực” sang “tiến công” hợp đồng binh chủng.
+ Đến cuối năm 1967, mạng lưới đường đã lên đến 2.959 km đường ô tô, trong đó có 275 km đường chính, 576 km đường vòng và 450 km đường vào các vùng kho chứa.
+ Năm 1967, đã có hơn 81.000 tấn hàng đã được vận chuyển và cất giữ cùng với 200.000 quân để chuẩn bị cho tổng tấn công Mậu Thân 1968, trong đó có 07 trung đoàn bộ binh và 20 tiểu đoàn độc lập đã di chuyển vào Nam an toàn bằng con đường này.
- Thời kỳ 1968 - 1972: 
+ Có một hệ thống đường ống dẫn xăng dầu chạy ở phía Tây Nam từ Vinh vào Nam, đến năm 1969 hệ thống này đã vượt qua biên giới với Lào và đến năm 1970 đã vươn tới gần thung lũng A Sầu tỉnh Thừa Thiên Huế.
+ Đến năm 1971 “đường kín” dưới tán rừng bắt đầu được xây dựng, đến năm 1973 xe tải có thể chạy suốt dọc đường mà không ra khỏi mái ngụy trang.
- Thời kỳ 1973 - 1975:
+ Mỹ ngừng ném bom miền Bắc Việt Nam và Lào, tuyến chi viện chiến lược Đường Trường Sơn được phát triển nhanh chóng, toàn diện, quy mô lớn trên tất cả các mặt.
+ Năm 1974, đường được mở thêm tuyến phía Đông.
+ Đầu mùa hè năm 1974, đường Đông và Tây Trường Sơn đã hình thành một hệ thống liên hoàn, vững chắc, là cơ sở hạ tầng bảo đảm chi viện liên tục vật chất, cơ động lực lượng, binh khí kỹ thuật, bảo đảm cho đòn tấn công chiến lược khi thời cơ đến.
+ Trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975, tuyến đường đã bảo đảm cơ động nhanh chóng 3 quân đoàn, 5 sư đoàn và 2 trung đoàn binh chủng vào chiến dịch, phục vụ hành quân đi các chiến trường 411 nghìn người (cả dân sự)
+ Tính đến ngày Việt Nam thống nhất, Đường Trường Sơn đã tồn tại gần 6.000 ngày đêm. 
- Sau chiến tranh (1975 - nay)
+ Đường Trường Sơn giờ mang một trọng trách mới: phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng... của thời bình. Dọc bên đường, các thị trấn sầm uất, những khu dân cư đông đúc đã xuất hiện
+ Ở những làng nhỏ ven đường, những cựu Thanh niên xung phong ở khắp nơi về đây tham gia xây dựng con đường của thời bình để phát triển kinh tế và khi con đường đã thông, họ lại chọn đây làm nơi lập nghiệp thay vì quay về bản xứ.
+ Theo Ban quản lý dự án đường Hồ Chí Minh, năm 1996 Chính phủ Việt Nam đã giao Bộ Giao thông Vận tải (Việt Nam) nghiên cứu quy hoạch đường để hình thành trục dọc đường bộ xuyên Việt thứ hai nằm ở phía Tây của đất nước với tên gọi ban đầu là công trình Xa lộ Bắc Nam.
+ Tháng 8 năm 1998, Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam chính thức đổi tên công trình Xa lộ Bắc Nam thành Đường Hồ Chí Minh.
+ Ngày 3 tháng 2 năm 2000, Chính phủ Việt Nam cho phép xây dựng đường Hồ Chí Minh (giai đoạn 1) từ Hòa Lạc (Hà Nội) đến Ngọc Hồi (Kon Tum) và nhánh Tây từ Khe Gát (Quảng Bình) đến Thạnh Mỹ (Quảng Nam). Ngày 5 tháng 4 năm 2000, dự án khởi công.

Ý nghĩa to lớn của đường Trường Sơn đối với sự nghiệp chống Mĩ, cứu nước

- Theo lời Tổng Bí thư Lê Duẩn, “Đường Trường Sơn là một chiến công chói lọi trong lịch sử kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của dân tộc ta. Đường Trường Sơn là con đường của ý chí quyết thắng, của lòng dũng cảm, của khí phách anh hùng. Đó là con đường nối liền Nam - Bắc, là con đường đoàn kết các dân tộc của 3 nước Đông Dương”.
- Đường Trường Sơn là con đường huyết mạch để hậu phương miền Bắc chi viện cho chiến trường miền Nam. 
- Từ năm 1969-1972, tuyến Đường 559 đã vận chuyển chi viện cho các chiến trường 277.611 tấn hàng (miền Nam 162.710 tấn, chiến trường Lào 114.901 tấn), bảo đảm cho 692.690 lượt người hành quân vào miền Nam và 256.871 người hành quân ra miền Bắc; thời gian hành quân vào B2 rút ngắn được 10 - 15 ngày, góp phần quan trọng để bảo đảm cho các chiến dịch lớn.
- Hệ thống đường Trường Sơn (bao gồm cả tuyến xăng dầu vượt Trường Sơn) là tuyến hậu cần chiến lược vững chắc, một trong những nhân tố quyết định thắng lợi nhiệm vụ chi viện của hậu phương chiến lược miền Bắc cho các chiến trường miền Nam, góp phần quan trọng cho trận chiến quyết định, giải phóng Sài Gòn, thống nhất đất nước.
- Trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975, tuyến đường đã bảo đảm cơ động nhanh chóng 3 quân đoàn, 5 sư đoàn và 2 trung đoàn binh chủng vào chiến dịch, phục vụ hành quân đi các chiến trường 411 nghìn người (cả dân sự)
- Con đường Trường Sơn “huyền thoại” là tuyến giao thông quân sự chính chi viện sức người, vũ khí, lương thực, của cải… cho chiến trường, góp phần quan trọng vào sự nghiệp chống Mĩ cứu nước, giải phóng dân tộc, thống nhất nước nhà.
- Đường Trường Sơn là biểu tượng cho ý chí quyết thắng của dân tộc Việt Nam.