1. Khí hậu
Vị trí, giới hạn:
- Đới ôn hòa nằm giữa đới nóng và đới lạnh.- Khoảng từ chí tuyến đến vòng cực ở cả hai bán cầu.
- Phần lớn diện tích đất nổi của đới ôn hòa nằm ở bán cầu Bắc, chỉ có một phần nhỏ ở bán cầu Nam.
Khí hậu:
- Khí hậu đới ôn hòa mang tính chất trung gian giữa khí hậu đới nóng và khí hậu đới lạnh.- Thời tiết thay đổi thất thường:
+ Các đợt khí nóng ở chí tuyến và các đợt khí lạnh ở vùng cực có thể tràn tới bất thường gây ra những đợt nóng hay lạnh, có tác động tiêu cực đến sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt của con người, đặc biệt là những vùng ở sâu trong nội địa.
+ Gió Tây ôn đới và các khối khí từ đại dương mang theo không khí ẩm và ấm vào đất liền cũng làm cho thời tiết đới ôn hòa luôn biến động, rất khó dự báo trước.
2. Sự phân hóa của môi trường
Các kiểu môi trường đới ôn hòa:
- Môi trường ôn đới hải dương.- Môi trường ôn đới lục địa.
- Môi trường địa trung hải.
- Môi trường cận nhiệt đới gió mùa và cận nhiệt đới ẩm.
- Môi trường hoang mạc ôn đới.
Thiên nhiên đới ôn hòa phân hóa theo thời gian và không gian:
- Phân hóa theo thời gian: một năm có bốn mùa rõ rệt gồm xuân, hạ, thu, đông.- Phân hóa theo không gian: thiên nhiên thay đổi từ bắc xuống nam theo vĩ độ, từ đông sang tây theo ảnh hưởng của dòng biển và gió Tây ôn đới.
+ Bờ Tây lục địa chịu ảnh hưởng của dòng biển nóng và gió Tây ôn đới nên có môi trường ôn đới hải dương: ẩm ướt quanh năm, mùa hạ mát mẻ, mùa đông không lạnh lắm. Càng vào sâu đất liền, tính chất lục địa càng rõ nét: lượng mưa giảm dần, mùa đông lạnh và tuyết rơi nhiều, mùa hạ nóng.
+ Thảm thực vật thay đổi từ tây sang đông: rừng lá rộng ⟶ rừng hỗn giao ⟶ rừng lá kim.
+ Ở vĩ độ cao, mùa đông rất lạnh và kéo dài, mùa hạ ngắn. Gần chí tuyến có môi trường địa trung hải: mùa hạ nóng và khô, mùa đông ấm áp, mưa vào mùa thu – đông.
+ Thảm thực vật thay đổi từ bắc xuống nam: rừng lá kim ⟶ rừng hỗn giao ⟶ thảo nguyên ⟶ rừng cây bụi gai.