Luyện từ và câu: Tổng kết vốn từ Tuần 16 - tiếp

Tài liệu hướng dẫn luyện từ và câu Tổng kết vốn từ tuần 16, trả lời câu 1 trang 159, câu 3 trang 161 sách giáo khoa tiếng việt lớp 5 tập 1 trong tiết luyện từ và câu tuần 16 phần tổng kết vốn từ.

I. Mục tiêu bài học Tổng kết vốn từ

- Hiểu về từ đồng nghĩa và nhóm từ đồng nghĩa

- Sử dụng tính từ phù hợp với các trường hợp khác nhau

II. Kiến thức cần nhớ

Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau. Có thể chia từ đồng nghĩa thành 2 loại.

• Từ đồng nghĩa hoàn toàn (đồng nghĩa tuyệt đối): Là những từ có nghĩa hoàn toàn giống nhau, được dùng như nhau và có thể thay đổi cho nhau trong lời nói.
• Từ đồng nghĩa không hoàn toàn ( đồng nghĩa tương đối, đồng nghĩa khác sắc thái): Là các từ tuy cùng nghĩa nhưng vẫn khác nhau phần nào sắc thái biểu cảm ( biểu thị cảm xúc, thái độ) hoặc cách thức hành động. Khi dùng những từ ngữ này, ta phải cân nhắc lựa chọn cho phù hợp.

III. Hướng dẫn trả lời câu hỏi SGK

Câu 1 - Trang 159 SGK

Tự kiểm tra vốn từ của mình.

a) Xếp các tiếng sau đây thành những nhóm đồng nghĩa: đỏ, trắng, xanh, hồng, điều, bạch, biếc, đào, lục, son.

b) Tìm các tiếng cho trước trong ngoặc đơn điền vào chỗ trống thích hợp: (đen, thâm, mun, huyền, ô, mực)

- Bảng màu đen gọi là bảng ..........

- Mắt màu đen gọi là mắt .........

- Ngựa màu đen gọi là ngựa......

- Mèo màu đen gọi là mèo........

- Chó màu đen gọi là chó .........

- Quần màu đen gọi là quần ..........

Gợi ý trả lời

a. Các nhóm đồng nghĩa:

+ đỏ - điều – son

+ xanh – biếc – lục

+ trắng – bạch

+ hồng – đào

b.+ Bảng màu đen gọi là bảng đen.

+ Mắt màu đen gọi là mắt huyền.

+ Ngựa màu đen gọi là ngựa ô.

+ Chó màu đen gọi là chó mực.

+ Quần màu đen gọi là quần thâm.

Câu 3 - Trang 161 SGK

Từ gợi ý của bài văn trên, em hãy đặt câu theo một trong những yêu cầu dưới đây:

a) Miêu tả một dòng sông, dòng suối hoặc dòng kênh đang chảy.

b) Miêu tả đôi mắt một em bé.

c) Miêu tả dáng đi của một người.

Gợi ý trả lời:

a) - Tả sông, suối, kênh: Dòng sông như một dải lụa trắng hữu tình.

b) - Tả đôi mắt em bé: Đôi mắt bé đen tròn như hai hột nhãn.

c) - Tả dáng đi của người: Chú bé vừa đi vừa nhảy như con chim chích xinh xăn dễ thương.

******

Sau khi tham khảo luyện từ và câu: Tổng kết vốn từ Tuần 16 trên đây, hy vọng rằng các em có thể nắm được các quy tắc sử dụng tính từ phù hợp được tổng hợp trong bài. Bên cạnh đó giáo viên và phụ huynh học sinh có thể tham khảo tài liệu trên để hướng dẫn học sinh học tập.