Đề thi đọc hiểu câu chuyện Ngọc trai và nghịch cảnh là một đề tài hay thường xuyên được thầy cô lựa chọn ra đề. Nó còn liên quan tới bài học về cuộc sống, ý nghĩa giáo dục cho các em, cùng Đọc tài liệu tham khảo các câu hỏi xoay quanh đề đọc hiểu này nhé:
Đề đọc hiểu Ngọc trai và nghịch cảnh
Trích từ nội dung các đề thi phần ĐỌC HIỂU (3 ĐIỂM)
Đọc văn bản và trả lời các câu hỏi sau:
NGỌC TRAI VÀ NGHỊCH CẢNH
Không hiểu bằng cách nào, một hạt cát lọt được vào bên trong cơ thể một con trai. Vị khách không mời mà đến đó tuy rất nhỏ, nhưng gây rất nhiều khó chịu và đau đớn cho cơ thể mềm mại của con trai. Không thể tống hạt cát ra ngoài, cuối cùng con trai quyết định đối phó bằng cách tiết ra một chất dẻo bọc quanh hạt cát.
Ngày qua ngày, con trai đã biến hạt cát gây ra những nỗi đau cho mình thành một viên ngọc trai lấp lánh tuyệt đẹp.(…)
(Theo Bùi Xuân Lộc - Trích Lớn lên trong trái tim của mẹ, NXB Trẻ, TP Hồ Chí Minh, 2005).
Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản?
Câu 2. Nêu các ý chính của câu chuyện?
Câu 3. Anh/chị hiểu như thế nào về nghĩa tượng trưng của hai hình ảnh: hạt cát và chất dẻo.
Câu 4. Chỉ ra biện pháp tu từ được sử dụng trong câu văn: "Vị khách không mời mà đến đó tuy rất nhỏ, nhưng gây rất nhiều khó chịu và đau đớn cho cơ thể mềm mại của con trai.”
Câu 5. Câu chuyện trên gửi đến cho anh (chị) thông điệp gì trong cuộc sống?
Câu 6. Từ câu văn “Ngày qua ngày, con trai đã biến hạt cát gây ra những nỗi đau cho mình thành một viên ngọc trai lấp lánh tuyệt đẹp” trong văn bản, Anh/chị hãy viết một đoạn văn nghị luận ( khoảng 200 từ) trình bày suy nghĩ của mình về vấn đề: Hãy chủ động đón nhận nghịch cảnh và chiến thắng nó.
Câu 7.* (Đề thi HSG) Trình bày suy nghĩ của em về bài học cuộc sống rút ra từ câu chuyện trên.
Đáp án đọc hiểu Ngọc trai và nghịch cảnh
Câu 1. Phương thức biểu đạt chính: Tự sự
Câu 2.
Các ý chính của câu chuyện:
- Con Trai rất đau đớn khi một hạt cát lọt vào cơ thể.
- Không thể đưa được hạt cát ra ngoài, nó đành tiết ra một chất dẻo bao quanh hạt cát.
- Cuối cùng con Trai đã biến hạt cát thành viên ngọc trai tuyệt đẹp.
Câu 3. Nghĩa tượng trưng của 2 hình ảnh:
- Hạt cát: Những nghịch cảnh, khó khăn, rủi ro mà con người có thể gặp trong cuộc sống.
- Chất dẻo: Cách ứng phó, khắc phục để vượt qua những rủi ro, trở ngại.
Câu 4. Biện pháp tu từ nhân hóa
Câu 5.
Câu chuyện trên gửi đến người đọc thông điệp:
- Cuộc sống luôn tiềm ẩn những khó khăn, trở ngại, những việc bất thường. Vì vậy, khi đứng trước khó khăn, mỗi người phải biết đối mặt, tìm cách khắc phục để có được sự thành công.
Câu 6.
Yêu cầu về hình thức:
– Viết đúng 1 đoạn văn, khoảng 200 chữ.
– Trình bày rõ ràng, mạch lạc, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu…
Yêu cầu về nội dung:
1. Giải thích:
– Câu chuyện là bài học về thái độ sống tích cực: có ý chí, có bản lĩnh và nghị lực để vươn lên trong cuộc sống.
– Ý kiến trên khuyên chúng ta phải biết vượt qua và chiến thắng nghịch cảnh.
2. Phân tích:
* Vì sao phải chủ động đón nhận nghịch cảnh và chiến thắng nó?
– Những khó khăn, trở ngại là một phần của cuộc sống. Dù muốn hay không con người cũng phải đối mặt.
– Bất kỳ ai muốn đi đến thành công, muốn đạt được những thành quả tốt đẹp đều phải nỗ lực hết mình, kiên trì chống chọi với nghịch cảnh và chiến thắng nó.
– Vượt qua nghịch cảnh và chiến thắng nó, con người sẽ trưởng thành hơn, và sống có ý nghĩa hơn.
* Dẫn chứng: Ngắn gọn, phù hợp
3. Bàn luận:
– Phê phán một số người sống thụ động, hèn nhát, không có ý chí, bản lĩnh để đối mặt với khó khăn.
– Liên hệ bản thân:
+ Nhận thức: Hiểu ý nghĩa, giá trị giáo dục từ câu chuyện; lời khuyên tích cực của câu nói
+ Hành động: Không ngừng học tập để nâng cao tri thức, linh hoạt, nhạy bén đối phó với những khó khăn , nguy hiểm bất ngờ có thể xảy ra; rèn luyện ý chí, nghị lực, bản lĩnh để chiến thắng nghịch cảnh.
Tìm hiểu thêm tài liệu hay: Nghị luận về cách vượt qua nghịch cảnh trong cuộc sống
Câu 7.*
* Yêu cầu về kỹ năng: Học sinh có kĩ năng làm bài nghị luận xã hội về tư tưởng, đạo lí rút ra từ một câu chuyện ngắn. Bố cục bài viết chặt chẽ, diễn đạt trong sáng, lưu loát, không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ và đặt câu.
* Yêu cầu cụ thể: Trên cơ sở nắm vững cách làm bài, hiểu ý nghĩa câu chuyện, học sinh phải rút ra bài học có ý nghĩa sâu sắc được gửi gắm qua hình ảnh ngọc trai và hạt cát. Học sinh có thể diễn đạt bằng nhiều cách khác nhau, song cần đảm bảo được các yêu cầu cơ bản sau:
1. Giới thiệu vấn đề cần nghị luận:
2. Phân tích, bàn luận vấn đề:
a/ Tìm hiểu ý nghĩa câu chuyện:
+ Hạt cát: biểu tượng cho những khó khăn và những biến cố bất thường…có thể xảy đến với con người bất kỳ lúc nào.
+ Con trai quyết định đối phó bằng cách tiết ra một chất dẻo bọc quanh hạt cát... biến hạt cát gây ra những nỗi đau cho mình thành viên ngọc trai lấp lánh tuyệt đẹp: biểu tượng cho con người biết chấp nhận thử thách để đứng vững, biết vượt lên hoàn cảnh và tạo ra những thành quả đẹp cống hiến cho cuộc đời.
=> Câu chuyện ngắn gọn nhưng trở thành bài học sâu sắc về thái độ sống tích cực. Phải có ý chí và bản lĩnh, mạnh dạn đối mặt với khó khăn gian khổ, học cách sống đối đầu và dũng cảm, học cách vươn lên bằng nghị lực và niềm tin.
b/ Suy nghĩ về ý nghĩa câu chuyện
Khẳng định câu chuyện có ý nghĩa nhân sinh sâu sắc với mỗi người trong cuộc đời:
+ Những khó khăn, trở ngại vẫn thường xảy ra trong cuộc sống, luôn vượt khỏi toan tính, dự định của con người.
Vì vậy, mỗi người phải đối mặt, chấp nhận thử thách để đứng vững, phải hình thành cho mình nghị lực, niềm tin, sức mạnh để vượt qua( như con trai cũng đã cố gắng nỗ lực, không tống được hạt cát ra ngoài thì nó đối phó bằng cách tiết ra chất dẻo bọc quanh hạt cát)
+ Khó khăn, gian khổ cũng là điều kiện thử thách và tôi luyện ý chí, là cơ hội để mỗi người khẳng định mình. Vượt qua nó, con người sẽ trưởng thành hơn, sống có ý nghĩa hơn
- Dẫn chứng về những con người vượt lên số phận làm đẹp cho cuộc đời.)
+ Phê phán những người có lối sống hèn nhát, chấp nhận, đầu hàng, buông xuôi, đổ lỗi cho phận…
3. Khẳng định vấn đề và rút bài học cuộc sống:
+ Cuộc sống không phải lúc nào cũng bằng phẳng, cũng thuận buồm xuôi gió. Khó khăn, thử thách luôn là quy luật của cuộc sống mà con người phải đối mặt.
+ Phải có ý thức sống và phấn đấu, không được đầu hàng, không được gục ngã mà can đảm đối đầu, khắc phục nó để tạo nên thành quả cho cuộc đời, để cuộc sống có ý nghĩa.
Tìm hiểu đề đọc hiểu khác: Đọc hiểu Em kể chuyện này
-/-
Trên đây là một số câu hỏi với đề đọc hiểu Ngọc trai và nghịch cảnh trích Lớn lên trong trái tim của mẹ của Bùi Xuân Lộc mà Đọc tài liệu đã sưu tầm được, mong rằng sẽ giúp ích cho các em trong quá trình ôn tập tại nhà!
