Làm đề thi thử là cách hay nhất để học sinh lớp 12 luyện tập các dạng bài tập, những kiến thức đã được học để rèn luyện cho các em kĩ năng, kinh nghiệm làm bài, phân bố hợp lí thời gian, hạn chế được sai sót và những lỗi đáng tiếc. Cùng tham khảo đề thi thử THPT Quốc gia 2020 môn Văn mẫu số 1 có đáp án chi tiết bao gồm 2 phần: Phần Đọc hiểu và phần Làm văn với nội dung bám sát chương trình SGK và đúng theo cấu trúc đề mà Bộ GD & ĐT đã công bố.
Đề thi thử THPTQG môn văn số 1
Phần I - ĐỌC - HIỂU (3,0 điểm)
Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu
Đọc sách là sinh hoạt và nhu cầu trí tuệ thường trực của con người có cuộc sống trí tuệ. […] Không đọc sách tức là không còn nhu cầu về cuộc sống trí tuệ nữa. Và khi không còn nhu cầu đó nữa, thì đời sống tinh thần của con người nghèo đi, mòn mỏi đi, cuộc sống đạo đức cũng mất luôn nền tảng. Đây là một câu chuyện nghiêm túc, lâu dài và cần được trao đổi, thảo luận một cách cũng rất nghiêm túc, lâu dài. Tôi chỉ muốn thử nêu lên ở đây một đề nghị: Tôi đề nghị các tổ chức thanh niên của chúng ta, bên cạnh những sinh hoạt thường thấy hiện nay, nên có một cuộc vận động đọc sách trong thanh niên cả nước; và vận động từng nhà gây dựng tủ sách gia đình.
Gần đây có một nước đã phát động phong trào trong toàn quốc mỗi người mỗi ngày đọc lấy 20 dòng sách. Chúng ta cũng có thể làm như thế, hoặc vận động mỗi người trong mỗi năm đọc lấy một cuốn sách. Cứ bắt đầu bằng việc rất nhỏ, không quá khó. Việc nhỏ đấy nhưng rất có thể là việc nhỏ khởi đầu một công cuộc lớn.
( Theo Nguyên Ngọc, Một đề nghị, tạp chí Điện tử Tiasang.com.vn, ngày 19-7-2007)
Câu 1: Chỉ ra phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích trên?
Câu 2: Vì sao tác giả cho rằng: “Không đọc sách tức là không còn nhu cầu về cuộc sống trí tuệ nữa”?
Câu 3: Theo anh/ chị việc nhỏ và công cuộc lớn mà tác giả đề cập đến trong đoạn văn là gì?
Câu 4: Thông điệp mà tác giả gửi gắm qua đoạn trích?
PHẦN II - LÀM VĂN (7,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm)
Hãy viết một bài văn ngắn (Khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/ chị về ý kiến được nêu trong đoạn trích ở phần đọc hiểu: “ Đọc sách là sinh hoạt và nhu cầu trí tuệ thường trực của con người có cuộc sống trí tuệ”.
Câu 2 (5,0 điểm)
Nhận xét về đoạn trích Đất Nước, có ý kiến cho rằng: Cái đặc sắc, độc đáo của đoạn thơ là sự cảm nhận về đất nước trong một cái nhìn toàn vẹn, tổng hợp, nhiều bình diện và làm nổi bật tư tưởng: “ Đất Nước của nhân dân”.
Anh/ chị hãy phân tích đoạn thơ sau trong đoạn trích Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm để làm sáng tỏ nhận định trên:
Những người vợ nhớ chồng còn góp cho Đất Nước những núi Vọng Phu
.............................
Gợi trăm màu trên trăm dáng sông xuôi.
( Trích Trường ca Mặt đường khát vọng, SGK lớp 12, tập một, NXBGD)
Đáp án đề thi thử THPT quốc gia môn Văn mẫu số 1
Phần I - Đọc hiểu
Câu 1
Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận
Câu 2
Lí do vì không đọc sách thì đời sống tinh thần của con người sẽ nghèo đi, cuộc sống đạo đức cũng mất luôn nền tảng.
Câu 3
- Việc nhỏ: vận động đọc sách và gây dựng tủ sách trong mỗi gia đình, mỗi người có thể đọc từ vài chục dòng mỗi ngày đến một cuốn sách trong một năm.
- Công cuộc lớn: Đọc sách trở thành ý thức, thành nhu cầu của mỗi người, mỗi gia đình trong xã hội, phấn đấu đưa việc đọc sách trở thành văn hóa quốc gia, dân tộc.
Câu 4
Thông điệp: Từ việc khẳng định đọc sách là biểu hiện của con người có cuộc sống trí tuệ, không đọc sách sẽ có nhiều tác hại tác giả đã đưa ra lời đề nghị về phong trào đọc sách và nâng cao ý thức đọc sách ở mọi người.
Phần II - LÀM VĂN
Câu 1
Hướng dẫn làm bài
a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn: HS viết đúng hình thức đoạn văn, viết đúng quy định về số chữ, đảm bảo tính lôgic mạch lạc.
b. Xác định đúng vấn đề nghị luận
c. Triển khai vấn đề nghị luận
- Giải thích: Nhu cầu trí tuệ thường trực là nhu cầu thường xuyên, cần thiết để mở rộng tri thức và tầm hiểu biết, đọc sách là biểu hiện của con người có cuộc sống trí tuệ.
- Bàn luận những tác dụng to lớn của việc đọc sách:
+ Văn hóa đọc gắn liền với chữ viết, qua quá trình đọc con người sẽ suy nghĩ, phân tích, tổng hợp, tư duy, biến tri thức thành của mình và trở thành vốn kiến thức để vận dụng vào cuộc sống. Đọc sách giúp nâng cao nhận thức, hiểu biết về đời sống, xã hội, con người và nhận thức thức chính mình.” Sách mở rộng ra trước mắt ta những chân trời mới”.
+Việc đọc sách là biểu hiện của con người có cuộc sống trí tuệ. Mỗi cuốn sách nhỏ là một bậc thang đưa ta tách khỏi phần con để đến với thế giới Người”....
+ Phê phán thực trạng xuống cấp của văn hóa đọc trong thời đại ngày nay đặc biệt là đối với giới trẻ: Văn hóa đọc dần mai một không chỉ gây tổn thất cho việc truyền bá tri thức mà còn làm mất dần đi một nét đẹp có tính biểu hiện cao của văn hóa.
+ Khẳng định tính đúng đắn của ý kiến, rút ra bài học nhận thức, hành động: Những việc làm thiết thực của cá nhân và cộng đồng trong việc nâng cao, phổ biến văn hóa đọc.
>> Tham khảo: Đọc sách là sinh hoạt và nhu cầu trí tuệ thường trực của con người có cuộc sống trí tuệ
Lưu ý
d. Chính tả, dùng từ, đặt câu
e. Sáng tạo: Có cách diễn đạt mới thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận.
Câu 2
Hướng dẫn làm bài
* Yêu cầu về hình thức: Viết đúng một văn bản nghị luận văn học , yêu cầu trình bày mạch lạc rõ ràng, không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ và câu.
* Yêu cầu về nội dung: HS có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần đảm bảo các ý sau:
Dàn ý chi tiết
+) Mở bài
- Giới thiệu tác giả tác phẩm, vị trí của đoạn trích.
- Trích dẫn ý kiến….
+) Thân bài
1. Phân tích
a. Tư tưởng Đất Nước của nhân dân thể hiện ở hình thức nghệ thuật:
- Nhà thơ trước hết đã lựa chọn thể loại trường ca- một thể thơ có dung lượng lớn, quy mô đồ sộ để khắc họa tầm vóc kì vĩ của đất nước trong những thời khắc thiêng liêng nhất của lịch sử.
- Tác giả cũng chọn hình thức trữ tình là lời tâm tình đằm thắm của một người con trai với một người con gái….
- Trong đoạn trích chất liệu văn hóa, văn học dân gian đã trở thành chất liệu cơ bản để xây dựng hình tượng, thể hiện tư tưởng.
b. Tư tưởng “Đất Nước của nhân dân” thể hiện ở nội dung:
- Khái niệm đất nước thường được hiểu trên các phương diện địa lí, lịch sử, văn hóa trong mối quan hệ với con người. Mang tư tưởng “Đất Nước của Nhân dân” NKĐ đã khẳng định rõ trong đoạn trích này: địa lí là hóa thân cuộc đời nhân dân, lịch sử do nhân dân tạo thành và văn hóa cũng do nhân dân xây dựng trong quá trình sinh sống.
+ Địa lí của nhân dân: NKĐ đã gợi niềm tự hào về địa lí quê hương bằng cách gợi ra những danh lam, thắng cảnh, những di tích lịch sử, văn hóa của đất nước. Mỗi địa danh ấy đều gắn với một truyền thuyết, một huyền thoại do nhân dân lao động sáng tạo ra để giải thích nguồn gốc sự hình thành của nó…
+ Lịch sử của nhân dân: LS của dân tộc là lịch sử của 2 công cuộc: lao động dựng xây và chiến đấu giữ gìn, cả 2 công cuộc đó đều do nhân dân làm nên….
+ Văn hóa của nhân dân: Nhà thơ đã gợi ra một cuộc chạy tiếp sức, không ngừng nghỉ của mọi thế hệ nhân dân để nuôi dưỡng, bồi đắp, lưu truyền dòng chảy văn hóa để kết nối các thế hệ. “ Hạt lúa”, “ngọn lửa” là biểu tượng văn hóa vật chất của nền văn minh lúa nước ở VN; “ giọng nói”. “ tên xã, tên làng” là biểu tượng thiêng liêng của văn hóa tinh thần…
>> Tham khảo: Phân tích tư tưởng Đất nước của nhân dân trong bài Đất Nước (Nguyễn Khoa Điềm)
2. Bình luận, đánh giá.
Quan niệm về đất nước đã xuất hiện nhiều trong văn học: Nam quốc sơn hà, Bình Ngô đại cáo, Việt Nam quốc sử diễn ca…song trong các tác phẩm ấy, chủ thể sở hữu đất nước không phải là nhân dân; là Vua trong Nam quốc sơn hà,là các triều đại trong Bình Ngô đại cáo, là các anh hùng trong Việt Nam quốc sử diễn ca. Phải đến những năm kháng chiến chống Pháp, chống Mĩ, các nhà thơ khi gắn số phận mình với số phận dân tộc mới nhận ra đất nước là của nhân dân. Đất nước vĩ đại vì có nhân dân vĩ đại
3. Nghệ thuật:
- Thể thơ tự do, những câu thơ dài ngắn khác nhau thể hiện rất linh hoạt những cung bậc cảm xúc của nhân vật trữ tình, giọng điệu trữ tình đan xen chính luận sâu lắng thiết tha.
- Vận dụng đa dạng vốn văn hóa dân gian….
- Ngôn ngữ thơ giàu giá trị biểu cảm có sức khái quát cao….
+) Kết bài:
- Đánh giá: nội dung, nghệ thuật đoạn trích
- Từ nhận thức đúng đắn này, lớp trí thức trẻ tuổi miền Nam trong những năm đánh Mĩ đã tự nguyện “gắn bó”, “san sẻ” và “ hóa thân” cho đất nước, nghĩa là xuống đường hòa nhập với cuộc đấu tranh chung của dân tộc.
*******
Hy vọng rằng mẫu đề thi thử THPT Quốc Gia 2020 môn văn số 1 trên đây sẽ giúp các em có thêm tài liệu hữu ích phục vụ quá trình ôn thi. Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm nhiều đề thi thử THPT quốc gia môn Văn có đáp án khác được cập nhật thường xuyên tại doctailieu.com. Chúc các em luôn học tốt và đạt kết quả cao nhé!
