Đề thi
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BÌNH DƯƠNG
KIỂM TRA HỌC KỲ 2 NĂM HỌC 2018-2019
Môn: Ngữ văn lớp 9
ĐỀ CHÍNH THỨC
Câu 1(1.0 điểm). Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi:
Tôi trở lại Trường Sơn. Mười năm
Và gặp ở đây những người không về nữa
Đồng đội ơi, tôi tội tình chi rứa
Mà các anh quay mặt, tắt lòng
(....)
Đá dựng tượng đài mang dáng những trái tim xếp nghiêng
Những phiến đá chất chồng lớp lớp tuổi thanh niên
Tạc đất nước thành Trường Sơn sừng sững
Dấu tên riêng trong hoang vắng rừng già
(Trích Trước nghĩa trang Trường Sơn, Hoàng Trần Cung)
Hãy chỉ ra ít nhất một biện pháp tu từ và thành phần biệt lập (gọi lên thành phần biệt lập đó) có trong đoạn thơ thứ nhất
Câu 2 (1,0 điểm).
Nêu nội dung của hai khổ thơ trên. Từ nội dung nảy, em liên tưởng đến tác phẩm nào đã được bọc trong chương trình Ngữ văn lớp 9.
Câu 3 (3,0 điểm)..
Từ nội dung hai câu thơ
"Rừng cho hoa
Con đường cho những tấm lòng”
(Trích Nói với con - Y Phương, Ngữ văn 9, Tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam, 2015, tr.72).
Viết một đoạn văn nghị luận xã hội (khoảng 10 - 15 dòng) trình bày suy nghĩ về “nghĩa tình quê hương” đối với mỗi con người,
Câu 4 (5.0 điểm). Cảm nhận hai đoạn thơ trong bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải để thấy được tìm hồn tha thiết của nhà thơ tràn ngập niềm cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên, mùa xuân của đất nước
“Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao...”
(Trích Mùa xuân nho nhỏ - Thanh Hải,
Ngữ văn 9, Tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam 2015, tr. 55. 56).
Hết
Đáp án đề thi học kì 2 môn Ngữ văn lớp 9 tại Bình Dương
Câu 1
- Biện pháp tu từ, nói giảm nói trảnh “những người không về nữa"
- Thành phần biệt lập: thành phần gọi đáp “Đồng đội ơi".
Câu 2
- Nội dung của hai khổ thơ: cảm xúc của tác giả khi về thăm nghĩa trang Trường Sơn, tưởng niệm những người đồng đội đã anh dũng hy sinh thầm lặng.
- Từ nội dung này, hs liên tưởng đến bài Bài thơ về tiểu đội xe không kính của Phạm Tiến Duật. Hoặc tác phẩm Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê
Câu 3
Giới thiệu: Quê hương là điều thiêng liêng nhất trong đời sống tình cảm của mỗi người.
Triển khai vấn đề
: (Lý lẽ có kèm dẫn chứng)• Nêu ngắn gọn ý nghĩa. Bằng cách nhân hỏa "rừng" VÀ "con đường", qua điện từ “cho”, Y Phương đã nhấn mạnh ý nghĩa tình quê hương đối với mỗi con người. Quê hương là điều quý giá mỗi người ! không thể thiếu được trong suốt hành trình sống của một đời người.
- Dẫn chứng về vai trò và ý nghĩa quê hương đối với mỗi con người.
- Đánh giá vấn đề:
+ Mỗi người sinh ra và lớn lên đã nhận bao điều tốt đẹp từ làng xóm quê hương tình nghĩa..
+ Quê hương bồi đắp cho con người những giá trị tinh thần cao quý: tình làng nghĩa xóm, tình gia đình sâu nặng, tình yêu thiên nhiên đất nước con người, ..
+ Quê hương là điểm tựa vững vàng cho con người trong mọi hoàn cảnh, là nguồn cổ vũ, động viên, là đích hướng về của con người, ...
- Phê phán: những kẻ chối bỏ cội nguồn, quê hương mà chạy theo những xa vời phù phiếm, chệ quê hương nghèo khó, quay lưng phản bội quê hương, ...
- Nêu nhận thức đúng: Cần phải thấy trách nhiệm đối với quê hương. Xây đắp bảo vệ, phát huy những truyền thống tốt đẹp của quê hương, biệt tôn trọng và yêu quý những gì thuộc về quê hương, Tổ quốc.
3. Kết thúc vấn đề: Khẳng định sự bao dung, hào phòng của quê hương qua hai câu thơ, từ đó xây dựng ý thức đền đáp nghĩa tình của quê hương,
Câu 4
1. Mở bài:
- Giới thiệu nhà thơ Thanh Hải, hoàn cảnh ra đời của bài thơ Mùa xuân nho nhỏ
- Nêu vấn đề tâm hồn tha thiết của nhà thơ tràn ngập niềm cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên, mùa xuân của đất nước.
- Trích dẫn hai khổ thơ (có thể trích dẫn nguyên văn hoặc câu đầu câu cuối).
2. Thân bài
a. Mạch cảm xúc của bài thơ Mạch cảm xúc được khơi nguồn từ vẻ đẹp mùa xuân của thiên nhiên mở rộng ra với mùa xuân của đất nước và cảm xúc lắng đọng vào suy tư, ước nguyện.
Cảm nhận
* Bức tranh thiên nhiên được cảm nhận bằng những hình ảnh đầy sắc xuân của thiên nhiên, đất trời.
- Với vài nét phác hoạ về mùa xuân trên xứ Huế, nhà thơ cảm nhận được ở mùa xuân với tất cả vẻ đẹp của đất trời (một “ dòng sông”, “một bông hoa”, tiếng chim hót).
- Hình ảnh gây tác động hơn cả là “giọt long lanh rợ”.
- Nhà thơ cảm nhận mùa xuân không chỉ bằng thị giác mà còn bằng xúc giác: “Tôi đưa tay tôi hứng" - nghệ thuật chuyển đổi cảm giác tinh tế.
- Đảo ngữ và động từ "Mọc" ở đầu câu đã tạo sức sống cho mùa xuân.
- Âm thanh tiếng chim “chiến chiện" thể hiện cái nhìn trìu mến với cảnh vật.
-> Với khổ thơ đầu, nhà thơ bộc lộ niềm say sưa, ngây ngất trước thiên nhiên tươi đẹp và càng trân trọng, thiết tha yêu cuộc sống.
* Mùa xuân của đất nước, con người.
- Cách dùng điệp ngữ "Mùa xuân" và điệp từ “Lộc", tất cả khiển cho lời thơ nhịp nhàng, hình ảnh mùa xuân tràn đầy sức sống hiện ra rõ nét.
- Cấu trúc sóng đôi “Mùa xuân, cầm súng.” “Mùa xuân...ra đồng” khắc hoạ hai nhiệm vụ không thể tách rời: chiến đấu bảo vệ đất nước và lao động dựng xây đất nước (hoàn cảnh đất nước mới thống nhất, phải đối mặt với nhiều khó khăn và thử thách gay gắt)...
Từ láy hối hả" "xôn xao" và nhịp thu nhanh điện tử không khí rộn ràng, khẩn trương, náo nức, tưng bừng của cả nước sau ngày giải phóng.
=> Nhà thơ viết những dòng thơ lúc đang nằm trên giường bệnh, tai không thể nghe được âm thanh mùa xuân đất nước, mắt không thể nhìn thấy người người ra trận, rạ đồng. Nhưng tác giả vẫn cảm nhận được hiện thực cuộc sống và thể hiện trên trang viết của mình về niềm tin, niềm tự hào vào tương lai tươi sáng của đất nước.
c. Đánh giá chung:
- Viết theo thể thơ năm chữ nhẹ nhàng, tha thiết, mang âm hưởng gần gũi với dân ca.
- Kết hợp hài hòa giữa những hình ảnh thợ tự nhiên, giản dị với những hình ảnh giàu ý nghĩa biểu trưng, khái quát,
- Sử dụng ngôn ngữ thơ giản dị, trong sáng, giàu hình ảnh, giàu cảm xúc với các ẩn dụ, điệp từ, điệp ngữ,...
- Cấu tứ chặt chẽ, giọng thơ luôn có sự biến đổi phù hợp với nội dung từng đoạn.
3. Kết bài.
- Nhà thơ Thanh Hải đã góp phần tạo nên một sắc xuân nhẹ nhàng bằng tình cảm thiết tha yêu cuộc sống.
- Cảm xúc đẹp về mùa xuân, gợi suy nghĩ về lẽ sống cao đẹp của một tâm hồn trong sáng.
- Nêu suy nghĩ của bản thân.
Trên đây là Đáp án đề thi khảo sát học kì 2 môn Ngữ văn lớp 9 tại Bình Dương năm học 2018 - 2019 mà các em có thể tham khảo để đánh giá bài làm của mình!
